نگاهی متفاوت به ناکامی واترپلوی ایران

جی پلاس؛ اوضاع ورزش های آبی در ایران سالیان سال است که چنگی به دل نمی زند. علاوه بر ناکامی مطلق در رشته شنا که یکی از ورزش های پرمدال و پایه محسوب می شود در سایر رشته ها مانند، شیرجه و واترپلو نیز توفیقی حاصل نشده است. در شنا سالیان سال اخبار مثبت تنها به رکوردشکنی های ملی اختصاص داشته و با مدال آوری حتی در سطح آسیا نیز فاصله زیادی وجود دارد.

فدراسیون شنا یکی از فدراسیون های کم حاشیه ای است که بر خلاف سایر فدراسیون های هم رده اش، شرایط باثباتی دارد. این فدراسیون مدت نسبتا زیادی است که تحت مدیریت محسن رضوانی از بازیکنان اسبق تیم ملی واترپلو اداره می شود. با این حال با وجود نگرش علمی او به ورزش شنا و واترپلو هنوز نتایج قابل توجهی به دست نیامده است.

ایران در سال 2015 میزبانی مسابقات توسعه واترپلو (فینا ترافی) را بر عهده گرفت و به مقام قهرمانی رسید. در آن زمان گفته می شد که این مسابقات برای کشورهای در حال توسعه واترپلو در نظر گرفته می شود و قهرمانی در آن می تواند یک گام رو به جلو برای پیشرفت باشد، اما در عمل چنین اتفاقی نیفتاد و مدال برنز بازی های آسیایی جاکارتا، حتی در مسابقات قهرمانی آسیا که سطح پایین تری داشت به رتبه چهارمی تنزل پیدا کرد.

واترپلوی ایران در مسابقات قهرمانی آسیا هر چند شروع امیدوار کننده ای داشت اما در نهایت به مقامی بهتر از چهارمی نرسید. مقامی که برای کسب سهمیه مسابقات جهانی کافی نبود.

از تعریف و تمجید های اغراق آمیز سایت فدراسیون که دیگر تبدیل به عادت رسانه ای روابط عمومی شده است که بگذریم واترپلوی ایران در مسابقات قهرمانی آسیا نتایج خوبی به دست نیاورد. پیروزی ناپلئونی مقابل قزاقستان در ثانیه های پایانی در سایت فدراسیون به اشتباه اولین پیروزی تاریخ ایران بر قزاقستان و از آن در حد یک حماسه ملی بزرگ یاد شد. اما این اولین پیروزی ایران بر قزاقستان نبود.

 واترپلوی ایران در بازی های آسیایی 2006 دوحه با قزاقستان دوبار روبرو شد که حاصل آن یک تساوی در مرحله گروهی و یک شکست در مرحله نیمه نهایی بود اما پس از آن در مسابقات انتخابی موفق به شکست این تیم شد. نکته دیگر درباره برد ایران مقابل قزاقستان در رقابت های امسال این بود که این پیروزی در دو ثانیه پایانی و با اختلاف فقط یک گل به دست آمد و تاثیرش در صعود تیم ها تنها در زمینه سرگروهی بود. کما این که در دیدار رده بندی که برتری در آن حکم کسب سهمیه مسابقات جهانی را داشت، قزاق ها به راحتی و با 3 گل اختلاف به برتری رسیدند و مدال برنز را از آن خود کردند.

از موارد کمتر دیده شده دیگر باید به این مساله اشاره داشت که بر خلاف ایران که با تیم کامل و با تمام لژیونرها در مسابقات حاضر شد، قزاق ها بازیکنان اصلی خود را در اختیار نداشتند. حتی چین و ژاپن نیز با ترکیبی از جوانان و تیم اصلی به مسابقات آمدند چرا که مسابقات قهرمانی آسیا در رشته واترپلو به نسبت بازی های آسیایی اهمیت به مراتب پایین تری دارد و تیم ها به نوعی به این مسابقات به چشم آماده سازی نگاه می کنند. با این حال ایران از پس تیم های جوان شده چین و قزاقستان نیز بر نیامد.

این در حالیست که در ایران عملا تیم دومی که قابلیت جایگزینی تیم اصلی را داشته باشد، وجود ندارد. تیم اصلی که حاصل یک نسل از بازیکنان خوب و باتجربه است به شکل گلخانه ای پرورش داده شده و در تمام مسابقات از آن استفاده می شود. در رده های پایه سیستم آموزش و تریبت بازیکنان جوان رسما تعطیل است. استان تهران اختلاف قابل توجهی با سایر استان ها دارد و عملا سیستم استعدادیابی نقطه ای در کشور اجرا نمی شود. چندی پیش در مسابقات جوانان تیم تهران با اختلاف حدود 20 گل تیم دوم را شکست داد. این اختلاف زیاد نشان دهنده یکسان نبودن سیستم آموزش واترپلو در رده پایه است.

مشکل دیگر تیم ملی واترپلو بحث هدایت این تیم است. از چیریچ به عنوان یکی از مربیان خوب واترپلوی جهان یاد می شود، اما این مربی به صورت تمام وقت در اختیار تیم ملی نیست. اگر زمینه برای استفاده کامل از دانش و تجربه این مربی فراهم می شد، شاید کسب سهمیه جهانی دور از دسترس نبود.

رویدادهایی در حد و اندازه های فیناترافی یا مسابقاتی از این دست که برای توسعه واترپلو در نظر گرفته می شود، محلی از اعتبار ندارد و نمی توان به آنها دل خوش کرد. در رویدادهای بزرگتر هم که آسیا و به تبع آن ایران جایگاهی در مسابقات جهانی و المپیک ندارد. اولین و آخرین حضور ایران در جام جهانی واترپلو در سال 2010 رقم خورد که ایران در مرحله گروهی در هر کدام از بازی ها 26 گل از حریفان خورد! (دو شکست 26-1 مقابل رومانی و اسپانیا، شکست 26-4 مقابل استرالیا). به این ترتیب واضح است که اگر فکری به حال پشتوانه سازی برای این تیم نشود همین جایگاه نیم بند سومی و چهارمی آسیا نیز به زودی از دست خواهد رفت.