استان همدان به علت تنوع آب‌وهوا، وجود مراتع وسیع و ییلاقی بودن منطقه، برای دامداری و دامپروری شرایط مناسبی دارد اما آنچه همدان را می‌تواند به قطب تولیدات دامی تبدیل کند وجود واحدهای پرورش دام صنعتی و صنایع تبدیلی آن است.
به‌گزارش ایسنا، منطقه همدان، وجود 5 میلیون واحد دامی در همدان این استان را به یکی از قطب‌های تولیدات دامی تبدیل کرده به‌طوریکه این استان علاوه برداشتن شرایط آب و هوایی، بازار مصرف پایتخت را در نزدیکی خود دارد که یک امتیاز مثبت برای رونق این صنعت در همدان است.
وجود 370 هزار رأس گاو و گوساله، یک‌میلیون و 400هزار رأس گوسفند و بره و 110 هزار رأس بز و بزغاله این استان را قطب تولیدات دامی کرده و شاهد این ادعا تولید 479هزار و 837 تن مواد پروتئینی طی سال گذشته در این استان است.
براساس اظهارات معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی استان همدان از 1445 واحد صنعتی پرورش دام در این استان،797 واحد مربوط به دام سبک و سنگین صنعتی با ظرفیت 122 هزار و 500 رأس است همچنین در استان همدان 5 کشتارگاه صنعتی دام سبک و سنگین با ظرفیت کشتار 1700 رأس دام سبک و 245 رأس دام سنگین در استان همدان فعالیت دارد.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت همدان استعداد و پتانسیل خوبی در توسعه واحدهای پرورش دام داشته و می‌توان با توجه بیشتر به این ویژگی‌ها رونق و توسعه این صنعت را در استان رقم زد. این امر می‌طلبد مسئولان مربوطه بیش از پیش به توسعه و رونق این صنعت اهتمام ورزند.
تراز دامپروری در همدان مثبت است
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان همدان در نشست «راه‌های رفع موانع تولید در بخش دامپروری» که در دفتر ایسنا برگزار شد، با بیان اینکه تراز دامپروری در همدان مثبت است، گفت: شرایط آب و هوایی مناسب، نزدیکی به بازار مصرف و زیرساختهای حمل و نقلی باعث شده تراز تولید تراز تولید گوشت، مرغ و تخم مرغ در همدان مثبت باشد.
ابراهیم رستمی با اشاره به اینکه همدان استانی ییلاقی است، اظهار کرد: تعداد واحدهای صنعتی پرورش دام در استان رشد چشمگیری داشته است به‌طوریکه 8 واحد در بخش صنایع تبدیلی دام فعال هستند.
وی با بیان اینکه خشکسالی باعث شده دامپروری استان رشد نزولی داشته باشد، تصریح کرد: اگر دامداری‌ها و صنایع تبدیلی فعال شوند رونق تولید را درپی خواهد داشت.
رستمی با تأکید بر اینکه کشاورزی بومی استان همدان است، یادآور شد: کشاورزی و دامداری فرهنگ غنی شده مردم منطقه است و احتیاجی به کشورهای خارجی نداریم.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان همدان افزود: بیشترین اشتغال و خودکفایی در بخش کشاورزی و دامپروری است که باید توجه بیشتری به این بخش شود.
وی با اشاره به اینکه 8 تعاونی عضو سهامدار اتحادیه دامداران استان هستند، بیان کرد: 317 هزار دام تحت پوشش این تعاونی‌ها قراردارند.
رستمی با بیان اینکه اعضای اصلی اتحادیه 44 هزار رأس است، گفت: تا سال 96 در استان همدان 369 هزار و 140 رأس گاو و گوساله، یک میلیون و 351 هزار رأس گوسفند و بره و 113هزار و 210 رأس بز و بزغاله وجود داشت.
6000 رأس دام سنگین تحت پوشش طرح DHI قرار دارد
وی با اشاره به طرح بهبود مدیریت گله‌های شیری استان، افزود: طرح DHI (مدیریت گله‌های شیری) در استان در حال انجام است که در این طرح هر ماه از گله‌ها نمونه‌برداری و تمامی عوامل و فاکتورها برررسی می‌شود.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان همدان با بیان اینکه در این طرح 21 آیتم در شیر نمونه‌برداری شده و اندازهگیری می‌شود، اظهارکرد: هر ماه 6000رأس دام نمونه‌برداری می‌شود و نتیجه آن به دامداران اعلام و در نهات شناسنامه‌ای برای دام تعریف می‌شود.
رستمی خاطرنشان کرد: در استان همدان 6000 رأس دام در قالب 22 گله تحت پوشش طرح DHI قرار دارند و شناسنامه دریافت کرده‌اند.
میدان دام استان همدان؛ بزرگترین میدان غرب کشور
وی با اشاره به انجام امور بازرگانی در اتحادیه دامداران استان، بیان کرد: در این امور تأمین نهاده‌ها و مایحتاج دامپروری انجام می‌گیرد که در این راستا 6000 تن ذرت، سویا و جو تأمین و توزیع شده است.
وی با بیان اینکه اتحادیه دامداران بزرگترین تأمین کننده نهاده‌های دامی است، افزود: میدان دام استان همدان بزرگترین میدان غرب کشور است که روزانه تا 3000 رأس دام معامله می‌شود که عمده آن به کشتارگاه می‌رود.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان همدان با بیان اینکه میدان دام همدان 3 هکتار وسعت دارد، یادآور شد: 63 غرفه دام سبک و 8 غرفه دام سنگین در میدان دام همدان وجود دارد که نیاز شهر همدان از این میدان تأمین می‌شود.
رستمی با اشاره به اینکه در کشتارگاه‌های همدان 400 تن کشتار دام صورت می‌گیرد، ادامه داد: چالش دام که چندی پیش در کشور به وجود آمد ملی بود و کل کشور با آن مواجه شد به‌طوریکه برخی از این اتفاقات جنبه روانی داشت که توسط برخی افراد در کشور ایجاد شد و به قاچاق دام برمی‌گشت.
وی با تأکید براینکه بخشی از مشکلات دام به کمبود دام و خشکسالی‌ها مربوط بود، عنوان کرد: 10 سال خشکسالی در کشور وجود داشت که به این علت دام به بازار عرضه می‌شد این درحالیست که اگر مراتع وضعیت خوبی داشته باشند عشایر دام خود را نگه می‌دارند.
وی افزود: بنابراین می‌توان گفت کمبود دام به دلیل خشکسالی‌های پی درپی و بدجنسی برخی افراد که آب در آسیاب دشمن ریختند باعث ایجاد جوی متشنج در بخش دامداری کشور شد.
خواستار مبادلات مرزی عاقلانه دام هستیم
رستمی با اشاره به لغو صادرات دام، تصریح کرد: دامداران دوست ندارند صادرات از حالت عادی خارج شود بلکه خواستار مبادلات مرزی عاقلانه دام هستیم.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان همدان با بیان اینکه در تمام کشورهای پیشرفته دنیا دام‌ها هویت گذاری می‌شوند، گفت:هویت گذاری دام ها در راستای کنترل کیفی گله‌ها، ارزیابی بیماری‌های دام و جلوگیری از سرقت و قاچاق دام انجام می‌شود.
مدیر امور عشایری استان همدان با بیان اینکه جامعه عشایری استان همدان دارای بیش از 3000 خانوار هستند، گفت: 25 درصد گوشت قرمز استان همدان توسط عشایر تولید می‌شود.
حسین محمدی باتآکید براینکه عشایر در خودکفایی نقش زیادی دارند، اظهارکرد: استعدادهای عشایر در بخش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قابل توجه است به‌طوریکه این جامعه نقش بسزایی در حفظ وحدت کشور دارند.
تولید 25 درصد از گوشت قرمز استان در توسط عشایر است
محمدی ادامه داد: عشایر استان همدان با 470 هزار رأس دام 25 درصد تولید گوشت استان را برعهده دارند این درحالیست که تنها 9.5 درصد از مراتع استان در اختیار عشایر است.
مدیر امور عشایری استان همدان با بیان اینکه 1.8 درصد از جمعیت استان همدان به عشایر اختصاص دارد، خاطرنشان کرد: جمعیت عشایری استان همدان 14هزار و 880 نفر در قالب 3000 خانوار در 72 سامانه است.
عشایر کمتر در مراتع حضور دارند
وی با اشاره به کاهش ظرفیت مراتع استان، یادآور شد: عشایر کمتر در مناطق مرتعی حضور دارند و بیشتر در حاشیه شهرها و روستاها سکونت دارند.
وی با بیان اینکه باید در سلامت عشایر و آموزش‌های مختلف در راستای تولید و توانمندکردن عشایر کوشا باشیم، افزود: با توجه به مشکلات اقتصادی و کمبود مراتع عشایراستان کاهش پیدا کرده و به حاشیه شهرها کشیده شده اند.
محمدی با اشاره به تسهیلات بانکی برای خرید علوفه دام عشایر، بیان کرد: خوشبختانه در سالهای گذشته تسهیلات خوبی برای خرید علوفه دام عشایر دریافت شده است به‌طوریکه در سال 98 در شهرستان همدان 2000 میلیون ریال تسهیلات از صندوق توسعه ملی جذب شده است.
جذب 3500 میلیون ریال تسهیلات خرید علوفه
مدیر امور عشایری استان همدان یادآور شد: با جذب این تسهیلات 1000 رأس دام پروار شده و 10تن به میزان تولید گوشت قرمز استان اضافه شده است.
وی با بیان اینکه در کل استان 3500 میلیون ریال تسهیلات خرید علوفه عشایر جذب شده است، ادامه داد: با جذب این تسهیلات 1750 رأس دام پروار شده 35 درصد عشایر استان از این تسهیلات بهره‌مند شدند.
محمدی افزود: در سالهای گذشته به دلیل خشکسالی و نبود مرتع غنی عشایر بره‌های کوچک خود را به فروش می‌رساندند درحالیکه این بره‌ها ظرفیت بالایی برای پروار و افزایش تولید داشتند اما در حال حاضر با توجه به خرید علوفه، عشایر به سمت پروار بندی رفته و با این اقدام ظرفیت تولید افزایش یافته است.
نیاز 10 هزار تن علوفه در سال
وی تصریح کرد: در سه ماهه اول سال گذشته تشکل‌های عشایری 4300 تن علوفه را در اجرای زنجیره گوشت قرمز خریداری کردند که باعث افزایش تولید و اشتغال پایدار در منطقه شدند.
مدیر امور عشایری استان همدان با بیان اینکه با تأمین و تولید علوفه استفاده از مراتع کاهش می‌یابد، اظهارکرد: دام عشایر استان همدان سالانه 10 هزار تن علوفه نیاز دارند.
مرتع؛ نیاز اصلی عشایرهمدان
وی با تأکید براینکه نیازعشایر مرتع و حمایت‌های دولت است، گفت: نیاز اصلی عشایر استان مرتع است اما ازطرفی باید ازفشار به مراتع کاسته شد.
محمدی ادامه داد: عشایر در اقتصاد مقاومتی کشور حرف اول را می‌زنند و با کمترین امکانات بیشترین تولید را در جامعه دارند.
مدیر امور عشایری استان همدان با بیان اینکه 90 درصد معیشت عشایر وابسته به دام است، خاطرنشان کرد: باید مشاغل دیگری برای عشایر ایجاد کنیم تا فشار به مراتع کم شود.
درآمد عشایر باید مورد توجه قرار گیرد
وی با تأکید براینکه درآمد عشایر باید مورد توجه قرار گیرد، افزود: درآمد ناخالص هر عشایر ماهانه یک میلیون و 800 هزار تومان است درحالیکه باید با توانمندسازی عشایر این عدد را به دو میلیون و 500 هزار تومان برسانیم.
وی با اشاره به اینکه 85 درصد عشایراستان کوچ‌رو هستند، اظهار کرد: درحال حاضر بیشتر عشایر در روستاها و اراضی کشاورزی ساکن می‌شوند چرا که مرتعی وجود ندارد و عشایر تمایل به حضوردر اراضی کشاورزی دارند.
محمدی با اشاره به اجرای طرح اصلاح مدیریت پرورش دام سبک عشایر، یادآورشد: این طرح موفق‌ترین طرح دام عشایر در کشور بوده است که با هدف اجرای اقتصاد مقاومتی، حفظ مراتع و مقابله با کم آبی و تأمین پروتئین اجرا می‌شود.
گزارش از: بنت‌الهدا نوری، خبرنگار ایسنا، منطقه همدان
انتهای پیام
انتهای پیام به‌گزارش ایسنا، منطقه همدان، وجود 5 میلیون واحد دامی در همدان این استان را به یکی از قطب‌های تولیدات دامی تبدیل کرده به‌طوریکه این استان علاوه برداشتن شرایط آب و هوایی، بازار مصرف پایتخت را در نزدیکی خود دارد که یک امتیاز مثبت برای رونق این صنعت در همدان است.
وجود 370 هزار رأس گاو و گوساله، یک‌میلیون و 400هزار رأس گوسفند و بره و 110 هزار رأس بز و بزغاله این استان را قطب تولیدات دامی کرده و شاهد این ادعا تولید 479هزار و 837 تن مواد پروتئینی طی سال گذشته در این استان است.
براساس اظهارات معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی استان همدان از 1445 واحد صنعتی پرورش دام در این استان،797 واحد مربوط به دام سبک و سنگین صنعتی با ظرفیت 122 هزار و 500 رأس است همچنین در استان همدان 5 کشتارگاه صنعتی دام سبک و سنگین با ظرفیت کشتار 1700 رأس دام سبک و 245 رأس دام سنگین در استان همدان فعالیت دارد.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت همدان استعداد و پتانسیل خوبی در توسعه واحدهای پرورش دام داشته و می‌توان با توجه بیشتر به این ویژگی‌ها رونق و توسعه این صنعت را در استان رقم زد. این امر می‌طلبد مسئولان مربوطه بیش از پیش به توسعه و رونق این صنعت اهتمام ورزند.
تراز دامپروری در همدان مثبت است
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان همدان در نشست «راه‌های رفع موانع تولید در بخش دامپروری» که در دفتر ایسنا برگزار شد، با بیان اینکه تراز دامپروری در همدان مثبت است، گفت: شرایط آب و هوایی مناسب، نزدیکی به بازار مصرف و زیرساختهای حمل و نقلی باعث شده تراز تولید تراز تولید گوشت، مرغ و تخم مرغ در همدان مثبت باشد.
ابراهیم رستمی با اشاره به اینکه همدان استانی ییلاقی است، اظهار کرد: تعداد واحدهای صنعتی پرورش دام در استان رشد چشمگیری داشته است به‌طوریکه 8 واحد در بخش صنایع تبدیلی دام فعال هستند.
وی با بیان اینکه خشکسالی باعث شده دامپروری استان رشد نزولی داشته باشد، تصریح کرد: اگر دامداری‌ها و صنایع تبدیلی فعال شوند رونق تولید را درپی خواهد داشت.
رستمی با تأکید بر اینکه کشاورزی بومی استان همدان است، یادآور شد: کشاورزی و دامداری فرهنگ غنی شده مردم منطقه است و احتیاجی به کشورهای خارجی نداریم.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان همدان افزود: بیشترین اشتغال و خودکفایی در بخش کشاورزی و دامپروری است که باید توجه بیشتری به این بخش شود.
وی با اشاره به اینکه 8 تعاونی عضو سهامدار اتحادیه دامداران استان هستند، بیان کرد: 317 هزار دام تحت پوشش این تعاونی‌ها قراردارند.
رستمی با بیان اینکه اعضای اصلی اتحادیه 44 هزار رأس است، گفت: تا سال 96 در استان همدان 369 هزار و 140 رأس گاو و گوساله، یک میلیون و 351 هزار رأس گوسفند و بره و 113هزار و 210 رأس بز و بزغاله وجود داشت.
6000 رأس دام سنگین تحت پوشش طرح DHI قرار دارد
وی با اشاره به طرح بهبود مدیریت گله‌های شیری استان، افزود: طرح DHI (مدیریت گله‌های شیری) در استان در حال انجام است که در این طرح هر ماه از گله‌ها نمونه‌برداری و تمامی عوامل و فاکتورها برررسی می‌شود.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان همدان با بیان اینکه در این طرح 21 آیتم در شیر نمونه‌برداری شده و اندازهگیری می‌شود، اظهارکرد: هر ماه 6000رأس دام نمونه‌برداری می‌شود و نتیجه آن به دامداران اعلام و در نهات شناسنامه‌ای برای دام تعریف می‌شود.
رستمی خاطرنشان کرد: در استان همدان 6000 رأس دام در قالب 22 گله تحت پوشش طرح DHI قرار دارند و شناسنامه دریافت کرده‌اند.
میدان دام استان همدان؛ بزرگترین میدان غرب کشور
وی با اشاره به انجام امور بازرگانی در اتحادیه دامداران استان، بیان کرد: در این امور تأمین نهاده‌ها و مایحتاج دامپروری انجام می‌گیرد که در این راستا 6000 تن ذرت، سویا و جو تأمین و توزیع شده است.
وی با بیان اینکه اتحادیه دامداران بزرگترین تأمین کننده نهاده‌های دامی است، افزود: میدان دام استان همدان بزرگترین میدان غرب کشور است که روزانه تا 3000 رأس دام معامله می‌شود که عمده آن به کشتارگاه می‌رود.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان همدان با بیان اینکه میدان دام همدان 3 هکتار وسعت دارد، یادآور شد: 63 غرفه دام سبک و 8 غرفه دام سنگین در میدان دام همدان وجود دارد که نیاز شهر همدان از این میدان تأمین می‌شود.
رستمی با اشاره به اینکه در کشتارگاه‌های همدان 400 تن کشتار دام صورت می‌گیرد، ادامه داد: چالش دام که چندی پیش در کشور به وجود آمد ملی بود و کل کشور با آن مواجه شد به‌طوریکه برخی از این اتفاقات جنبه روانی داشت که توسط برخی افراد در کشور ایجاد شد و به قاچاق دام برمی‌گشت.
وی با تأکید براینکه بخشی از مشکلات دام به کمبود دام و خشکسالی‌ها مربوط بود، عنوان کرد: 10 سال خشکسالی در کشور وجود داشت که به این علت دام به بازار عرضه می‌شد این درحالیست که اگر مراتع وضعیت خوبی داشته باشند عشایر دام خود را نگه می‌دارند.
وی افزود: بنابراین می‌توان گفت کمبود دام به دلیل خشکسالی‌های پی درپی و بدجنسی برخی افراد که آب در آسیاب دشمن ریختند باعث ایجاد جوی متشنج در بخش دامداری کشور شد.
خواستار مبادلات مرزی عاقلانه دام هستیم
رستمی با اشاره به لغو صادرات دام، تصریح کرد: دامداران دوست ندارند صادرات از حالت عادی خارج شود بلکه خواستار مبادلات مرزی عاقلانه دام هستیم.
مدیرعامل اتحادیه دامداران استان همدان با بیان اینکه در تمام کشورهای پیشرفته دنیا دام‌ها هویت گذاری می‌شوند، گفت:هویت گذاری دام ها در راستای کنترل کیفی گله‌ها، ارزیابی بیماری‌های دام و جلوگیری از سرقت و قاچاق دام انجام می‌شود.
مدیر امور عشایری استان همدان با بیان اینکه جامعه عشایری استان همدان دارای بیش از 3000 خانوار هستند، گفت: 25 درصد گوشت قرمز استان همدان توسط عشایر تولید می‌شود.
حسین محمدی باتآکید براینکه عشایر در خودکفایی نقش زیادی دارند، اظهارکرد: استعدادهای عشایر در بخش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قابل توجه است به‌طوریکه این جامعه نقش بسزایی در حفظ وحدت کشور دارند.
تولید 25 درصد از گوشت قرمز استان در توسط عشایر است
محمدی ادامه داد: عشایر استان همدان با 470 هزار رأس دام 25 درصد تولید گوشت استان را برعهده دارند این درحالیست که تنها 9.5 درصد از مراتع استان در اختیار عشایر است.
مدیر امور عشایری استان همدان با بیان اینکه 1.8 درصد از جمعیت استان همدان به عشایر اختصاص دارد، خاطرنشان کرد: جمعیت عشایری استان همدان 14هزار و 880 نفر در قالب 3000 خانوار در 72 سامانه است.
عشایر کمتر در مراتع حضور دارند
وی با اشاره به کاهش ظرفیت مراتع استان، یادآور شد: عشایر کمتر در مناطق مرتعی حضور دارند و بیشتر در حاشیه شهرها و روستاها سکونت دارند.
وی با بیان اینکه باید در سلامت عشایر و آموزش‌های مختلف در راستای تولید و توانمندکردن عشایر کوشا باشیم، افزود: با توجه به مشکلات اقتصادی و کمبود مراتع عشایراستان کاهش پیدا کرده و به حاشیه شهرها کشیده شده اند.
محمدی با اشاره به تسهیلات بانکی برای خرید علوفه دام عشایر، بیان کرد: خوشبختانه در سالهای گذشته تسهیلات خوبی برای خرید علوفه دام عشایر دریافت شده است به‌طوریکه در سال 98 در شهرستان همدان 2000 میلیون ریال تسهیلات از صندوق توسعه ملی جذب شده است.
جذب 3500 میلیون ریال تسهیلات خرید علوفه
مدیر امور عشایری استان همدان یادآور شد: با جذب این تسهیلات 1000 رأس دام پروار شده و 10تن به میزان تولید گوشت قرمز استان اضافه شده است.
وی با بیان اینکه در کل استان 3500 میلیون ریال تسهیلات خرید علوفه عشایر جذب شده است، ادامه داد: با جذب این تسهیلات 1750 رأس دام پروار شده 35 درصد عشایر استان از این تسهیلات بهره‌مند شدند.
محمدی افزود: در سالهای گذشته به دلیل خشکسالی و نبود مرتع غنی عشایر بره‌های کوچک خود را به فروش می‌رساندند درحالیکه این بره‌ها ظرفیت بالایی برای پروار و افزایش تولید داشتند اما در حال حاضر با توجه به خرید علوفه، عشایر به سمت پروار بندی رفته و با این اقدام ظرفیت تولید افزایش یافته است.
نیاز 10 هزار تن علوفه در سال
وی تصریح کرد: در سه ماهه اول سال گذشته تشکل‌های عشایری 4300 تن علوفه را در اجرای زنجیره گوشت قرمز خریداری کردند که باعث افزایش تولید و اشتغال پایدار در منطقه شدند.
مدیر امور عشایری استان همدان با بیان اینکه با تأمین و تولید علوفه استفاده از مراتع کاهش می‌یابد، اظهارکرد: دام عشایر استان همدان سالانه 10 هزار تن علوفه نیاز دارند.
مرتع؛ نیاز اصلی عشایرهمدان
وی با تأکید براینکه نیازعشایر مرتع و حمایت‌های دولت است، گفت: نیاز اصلی عشایر استان مرتع است اما ازطرفی باید ازفشار به مراتع کاسته شد.
محمدی ادامه داد: عشایر در اقتصاد مقاومتی کشور حرف اول را می‌زنند و با کمترین امکانات بیشترین تولید را در جامعه دارند.
مدیر امور عشایری استان همدان با بیان اینکه 90 درصد معیشت عشایر وابسته به دام است، خاطرنشان کرد: باید مشاغل دیگری برای عشایر ایجاد کنیم تا فشار به مراتع کم شود.
درآمد عشایر باید مورد توجه قرار گیرد
وی با تأکید براینکه درآمد عشایر باید مورد توجه قرار گیرد، افزود: درآمد ناخالص هر عشایر ماهانه یک میلیون و 800 هزار تومان است درحالیکه باید با توانمندسازی عشایر این عدد را به دو میلیون و 500 هزار تومان برسانیم.
وی با اشاره به اینکه 85 درصد عشایراستان کوچ‌رو هستند، اظهار کرد: درحال حاضر بیشتر عشایر در روستاها و اراضی کشاورزی ساکن می‌شوند چرا که مرتعی وجود ندارد و عشایر تمایل به حضوردر اراضی کشاورزی دارند.
محمدی با اشاره به اجرای طرح اصلاح مدیریت پرورش دام سبک عشایر، یادآورشد: این طرح موفق‌ترین طرح دام عشایر در کشور بوده است که با هدف اجرای اقتصاد مقاومتی، حفظ مراتع و مقابله با کم آبی و تأمین پروتئین اجرا می‌شود.
گزارش از: بنت‌الهدا نوری، خبرنگار ایسنا، منطقه همدان
انتهای پیام
کپی شد
