به گزارش ایرنا معرفی انگور ملایر در سطح جهان و ایران، ثبت حق مالکیت جهانی برای برند انگور ملایر، ایجاد زمینه ارتباط بین باغداران، محققان و صنعتگران این محصول در سطح ملی و بین المللی از جمله اهداف این اقدام است که ساکنان دیار زرخیز ملایر بسیار امیدوار به ثبت جهانی انگور هستند.
2 سال پیش بود که موسسه پژوهش های اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی نسبت به ثبت جهانی انگور ملایر در سازمان جهانی فائو اقدام کرد و با تلاش های شبانه روزی پرونده آن تکمیل و به این سازمان ارسال شد که پس از بررسی ها و طی مسیری طولانی، مرحله نخست این به تایید فائو رسید و حالا پرونده در مرحله سوم و نهایی قرار دارد.
حالا مهرماه فرا رسید و نمایندگان و کارشناسان سازمان جهانی فائو از امروز 25 مهر به مدت 2 روز برای بررسی و تایید نهایی پرونده ثبت جهانی انگور ملایر به این شهرستان سفر کرده اند، سفری که مدیر گروه پژوهشی موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی آن را نتیجه بخش دانست و ابراز امیدواری کرد: اقدامات انجام شده بتواند رضایت این سازمان را جلب کند.
جانعلی بهزادنسب در این باره گفت: ثبت جهانی انگور ملایر در سازمان جهانی فائو نه تنها نامی برای ایران، بلکه یک برند برای فائو به شمار می رود.
وی با بیان اینکه ارتباط تاریخی و معاصر 2 معیار اصلی جیاس است که انگور ملایر معیارهای اصلی آن را برای ثبت جهانی دارد بیان کرد: ثبت انگور ملایر در مرحله سوم جیاس قرار دارد که در بازدید نمایندگان فائو باید تمام توانمندی و پیشینه غنی تولید انگور در این شهرستان به نمایش گذاشته شود.
طبق نظر کارشناسان مواردی موفق به دریافت ثبت جهانی در فائو می شوند که یک روند تاریخی و سنتی را پشت سر گذاشته باشند و در معیشت و زندگی مردم منطقه و کشور تاثیرگذار باشند، مزیتی که به طور قطع انگور ملایر نیز از آن برخوردار است.
در همین چارچوب ثبت جهانی انگور دره جوزان ملایر از سوی موسسه پژوهش های برنامه ریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی در سیستم میراث کشاورزی جهان درخواست شد که در این راستا پرونده ثبت جهانی انگور تشکیل و 2 بار به زبان انگلیسی ترجمه شده است.
نقشه کاربری انگور دره جوزان، نقشه دسترسی به شهر ملایر، وجود راه آهن و فرودگاه و دسترسی به پایتخت و مرکز استان نسبت به دره جوزان و روستاهای پیرامون، تهیه عکس از دامنه کوه دره جوزان، توضیح علت برتری انگور ملایر با داخل ایران و جهان، علل جالب بودن منطقه برای گردشگران، نقش انگور دره جوزان در امنیت غذایی و معیشت مردم، آمار صادرات و تولیدات انگور منطقه، روش مبارزه با سرمازدگی و روش داربستی، شناخت فرهنگ، آداب و رسوم از سایت انگور دره جوزان، چشم انداز منطقه و نقشه حفاظت منطقه از جمله 22 بند مطرح شده در ثبت جهانی انگور ملایر بود که توسط سازمان فائو برای تکمیل این پرونده درخواست شد.
وجود 11 هزار هکتار باغ انگور با تولید سالانه بیش از 240 هزار تن یکی از عمده ترین مزیت های این شهرستان برای جهانی شدن این محصول است که عمده تولید انگور در منطقه دره جوزان با کیفیتی منحصر به فرد واقع شده است.
دره جوزان در 22 کیلومتری شهر ملایر، 85 کیلومتری همدان و 386 کیلومتری پایتخت ایران واقع شده است و مساحت تقریبی تاکستان های این منطقه سه هزار هکتار است که به دلیل مجاورت با منطقه حفاظت شده لشگردر از تنوع زیستی غنی برخوردار است.
میزان تولید انگور در دره جوزان ملایر بیش از 67 هزار تن در سال و متوسط عملکرد در هکتار باغ های انگور این منطقه 22 هزار و 500 کیلوگرم است و انگور مهمترین محصول کشاورزی دره جوزان محسوب می شود که از انگور فرآورده هایی همچون شیره انگور، باسلق و کشمش تهیه می شود.
به دلیل موقعیت جغرافیایی، دره جوزان از دیرباز میزبان اقوام مختلف بوده است و از این رو گویش های متنوعی همچون کردی، ترکی، کسبی، ننجی و زند در این منطقه به وجود آمده است.
دره جوزان دره ای سرسبز است که از اواخر فروردین ماه تا قبل از شروع برگ ریزان پاییز، سرتاسر منطقه همچون یاقوتی سبز می شود و پذیرای مسافران و گردشگران بسیاری است، درحالیکه روستای هدف گردشگری مانیزان نیز در این منطقه واقع شده است.
تنوع زیستی و کشاورزی، فعالیت باغداری، برخورداری از دانش و مهارت تولید فرآورده های انگور، وجود روحیه مشارکتی برای انجام امور باغداری، مجاورت با منطقه حفاظت شده لشگردر، قرار گرفتن روستای هدف گردشگری مانیزان در دره جوزان، دسترسی آسان به شبکه راه های اصلی کشور و برخورداری از جذابیت های گردشگری از جمله نقاط قوت این منطقه است.
دره جوزان ملایر شامل 17 پارچه آبادی مسکونی با جمعیتی حدود 10 هزار تن است که به دلیل وجود رودخانه مانیزان از سرشاخه های گماسا، ارتفاعات و دره های جذاب و تولید انگور و فرآورده های آن، هر کدام از روستاها دارای قابلیت خاص خود هستند که از بین آنها روستای جوزان، مانیزان، توسک سفلی، توسک علیا، قلعه باباخان و بابلقانی از قابلیت های بیشتری برای کشاورزی و باغداری برخوردارند.
وجود 44 حلقه چاه عمیق، 39 رشته قنات، 20 دهنه چشمه دائمی، 39 دهنه چشمه فصلی و یک رودخانه دائمی بستر مناسبی را برای کشاورزی و باغداری منطقه دره جوزان فراهم کرده است و دره ای بودن آن بارزترین موقعیت طبیعی است که مورد توجه فائو قرار خواهد گرفت.
جمعیت، قومیت، زبان روستاهای دره جوزان، تمایز انگور دره جوزان، جاذبه های گردشگری، تنوع زیستی، فناوری های کشاورزی بومی و سایر شاخصه ها از اهمیت ویژه این منطقه مورد توجه فائو است که دره جوزان در این زمینه ها حرف برای گفتن بسیار دارد، در حالیکه تولید انگور و فرآورده های آن به طور مستقیم و غیر مستقیم در تامین بیش از 95 درصد از ساکنان دره جوزان نقش دارد.
آبغوره، گرد غوره، غوره غوره، سرکه، آب انگور طبیعی، کنتسانتره انگور، سبزه، روغن هسته انگور، سُرمه انگور، انواع مربای انگور، رب انگور، شیره سفید، شیره عسلی، کف شیره، ترشی تقِژ، حلوای پاکوب، سقزینه، مسقطی، باسلق آرد و نشاسته، سُجوق، سِکنجبین، انواع حلوای کنجد، گردو و مغزی از جمله فرآورده های انگور در روستاهای دره جوزان است که قابلیت این محصول را برای ثبت جهانی به اثبات می رساند.
از دیگر نکات قابل توجه این است که میوه، پوست، برگ، هسته، شیره و روغن هسته انگور و سبزه انگور هر کدام خواص طبی و درمانی معجزه آسایی دارد که می توان در درمان بسیاری از بیماری ها از این انگور و اجزای آن استفاده کرد.
یکی از دلایل شهرت دره جوزان و توابع آن فرش دستباف است که طرح و نقش فرش جوزان تحت تاثیر زیبایی های طبیعت و باغ های انگور قرار گرفته است و بافندگان از دیرباز با الهام گرفتن از تاکستان ها، تصاویری از خوشه های انگور و باغ های انگور را می بافتند و رنگرزی با برگ خشک شده درختان انگور و گردو نمونه هایی از مواد اولیه مصرفی در فرش جوزان است و این امر هر چه بیشتر قدمت وجود باغ های انگور دره جوزان را برای سازمان فائو گوشزد می کند.
در عین حال نصب تابلوی معرفی دره جوزان با عنوان 'مهد انگور و تاکستان'، باغ انگور به عنوان مهریه ازدواج اهالی و وجود خمره های سفالی برای تولید شیره انگور و نیز بقایای ابزار تولید کشمش از صدها سال پیش در روستاهای دره جوزان گواه این ادعا است که انگور در منطقه دره جوزان ملایر قدمتی دیرینه و بیش از 200 سال دارد.
این نکته قابل ذکر است که این بیت شعر از حکیم نظامی گنجوی با عنوان «امان از دوشاب ملایر که آرد آب در کام جلایر» بیانگر قدمت کشت انگور و فرآورده های آن در ملایر و روستاهای دره جوزان است، همچنین زکریا بن محمدبن محمود قزوینی در دهه 605 تا 682 هجری قمری در کتاب آثارالبلاد و اخبارالعباد اینگونه نگاشته است 'و محال، ملایر در جنب این محال واقع است و غله دارد و انگور بسیار خوب در آنجا به عمل آید و شیره آن ولایت چنان باشد که در جمیع ایران، بلکه در جمیع روی زمین چنان شیره ای به عمل نیاید'.
درباره اهمیت و قدمت طولانی باغ انگور در روابط اجتماعی ساکنان روستاهای دره جوزان نیز باید گفت داشتن باغ انگور نقش برجسته ای در تعاملات اجتماعی اهالی این منطقه داشته است، به طوری که از گذشته های دور تاکنون در زمان برگزاری آیین خواستگاری، مردان برای اثبات استطاعت مالی و میزان علاقه خود به نوعروس با توجه به توان مالی، مقداری باغ انگور به عنوان مهریه از طریق توافقنامه ای که با حضور بزرگان خانواده عروس و داماد امضا می شد، به عروس به عنوان مهریه پیش کش می کردند.
تشکل های اقتصادی فعال مرتبط با تولید انگور در این منطقه از دیرباز شکل گرفته است و سابقه فعالیت اقتصادی در قالب تعاونی در منطقه دره جوزان بیش از 50 سال است و علاوه بر تعاونی های روستایی فعال در منطقه، بیشتر باغداران عضو تعاونی تولید روستایی شهرستان هستند که با بیش از چهار هزار عضو، بیش از 2 هزار تن از اعضای این تعاونی، اهل دره جوزان هستند.
باید گفت برگزاری جشنواره های مختلف همچون جشنواره انتخاب خوشه برتر، جشنواره شیره پزی و جشنواره انگور چینی و ایجاد بازارچه های فروش عرضه فرآورده های انگور گویای قابلیت دره جوزان ملایر در کشت انگور و تولید فرآورده های آن است.
با این حال از امروز 25 مهرماه با حضور نمایندگان فائو در ملایر بررسی پرونده ثبت جهانی انگور دره جوزان ملایر زیر ذره بین می رود و مسئولان و دست اندرکاران این شهرستان که از سال 95 تمام توان و همت خود را برای کسب این عنوان جهانی به کار گرفتند، بسیار امیدوارند که با تایید نظر فائو برند انگور را منحصر به خود کنند.
مدیر اداره جهاد کشاورزی ملایر که در کنار مجموعه این سازمان هر آنچه در چنته داشتند، برای فائو جمع آوری کردند، در این باره به ایرنا گفت: حالا شمارش معکوس برای ثبت جهانی انگور دره جوزان ملایر به صدا درآمده و امیدواریم در کسب این نشان بین المللی موفق باشیم.
علی مروت امیری با بیان اینکه به مدت 2 روز میزبان نمایندگان رسمی سازمان جهانی فائو و متخصصان موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی هستیم افزود: در روز نخست فیلم تهیه شده توسط سازمان جیاس(نظام‌های میراث کشاورزی مهم جهانی) برای مهمانان نمایش داده می شود.
وی ادامه داد: کارشناسان فائو و مسئولان وزارت جهاد کشاورزی از باغ های داربستی نمونه ملایر، پژوهشکده انگور و کشمش دانشگاه ملایر، ایستگاه تحقیقات انگور و تعدادی از واحدهای فرآوری کشمش و نمونه در صادرات کشمش بازدید می کنند.
امیری ادامه داد: با حضور این کارشناسان جلسه راهبردی برنامه افق پنج ساله کشاورزی و باغداری شهرستان ملایر برگزار می شود.
مدیر اداره جهاد کشاورزی ملایر پخت غذای سنتی، بازدید از روستای هدف گردشگری مانیزان و آیین سنتی شیره پزی، بازدید از دفتر تعاونی خرد زنان در مانیزان، مراسم زیر خاک کردن باغ های انگور برای جلوگیری از سرمازدگی، بازدید از سایت دره جوزان و قنات های موجود را از دیگر برنامه های سفر نمایندگان فائو عنوان کرد.
امیری خاطرنشان کرد: هم اکنون که روند ثبت جهانی انگور ملایر به مرحله پایانی رسیده است، به طور قطع تحقق این امر سرآغاز تحولی شگرف در حوزه اقتصادی شهرستان و برندسازی محصول انگور دره جوزان ملایر در سطح جهان است.
وی میانگین تولید انگور در ملایر را 22 تن در هر هکتار عنوان کرد و افزود: 'محمد غفاری' باغدار نمونه کشوری ملایر با اجرای طرح داربستی و رعایت اصول باغداری، موفق شد امسال از هر هکتار 110 تن انگور برداشت کند.
در حال حاضر از بیش از 240 هزار تن تولید سالانه انگور در ملایر، 9 درصد آن سهم تازه خوری، سه درصد تبدیل به سرکه و آبغوره و سایر مشتقات، هشت درصد برای تولید شیره انگور، 6 درصد برای تولید سایه خشک و 74 درصد نیز تبدیل به کشمش می شود.
در این وادی اما تلاش بی وقفه نمایندگان ملایر در مجلس شورای اسلامی نیز در مسیر ثبت جهانی انگور دره جوزان بر کسی پوشیده نیست، آنها تمامی مسایل و موارد مورد نیاز را در سطح ملی دنبال کردند تا بتوانند حق ملایر را در این زمینه ادا کنند.
نماینده مردم ملایر در مجلس دهم در همین رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: با پیگیری های مستمر و طی کردن مراحل مختلف، هم اکنون زمینه و مقدمات لازم برای بازدید نمایندگان فائو از سایت دره جوزان ملایر فراهم است.
محمد کاظمی ادامه داد: به تمامی خواسته های سازمان فائو در راستای تکمیل پرونده ثبت جهانی انگور ملایر پاسخ داده شد و امیدواریم در مرحله پایانی این اقدام مهم نیز موفق باشیم.
وی تعامل مستمر با متخصصان وزارت جهاد کشاورزی و اقدامات کارشناسی صورت گرفته منطبق بر شاخص ها و استانداردهای فائو را از جمله مهمترین گام های برداشته شده برای ثبت جهانی انگور ملایر عنوان کرد.
همچنین این نکته قابل ذکر است کشمش که یکی از فرآورده های مهم انگور ملایر است، حدود 3.86 درصد از کشمش صادراتی ایران در سال های گذشته از طریق گمرک ملایر به کشورهای مقصد صادراتی صادر شده است.
بازارهای هدف صادراتی کشمش ملایر 26 کشور جهان که مهمترین این کشورها عراق، روسیه، اکراین، لیبی، قزاقستان، بلاروس، رومانی، هند، کره جنوبی و ایتالیا است.
حال که انگور ملایر در بوته آزمایش سازمان فائو قرار گرفته است و به ایستگاه آخر برای قرار گرفتن در بین سایر میراث کشاورزی مهم جهانی رسیده است، در صورت تایید، این فرصت نابی در سال «حمایت از کالای ایرانی» برای شتاب بخشیدن به روند اقتصادی، معیشت، تولید و اشتغال منطقه است.
/20877528
انتهای پیام 2 سال پیش بود که موسسه پژوهش های اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی نسبت به ثبت جهانی انگور ملایر در سازمان جهانی فائو اقدام کرد و با تلاش های شبانه روزی پرونده آن تکمیل و به این سازمان ارسال شد که پس از بررسی ها و طی مسیری طولانی، مرحله نخست این به تایید فائو رسید و حالا پرونده در مرحله سوم و نهایی قرار دارد.
حالا مهرماه فرا رسید و نمایندگان و کارشناسان سازمان جهانی فائو از امروز 25 مهر به مدت 2 روز برای بررسی و تایید نهایی پرونده ثبت جهانی انگور ملایر به این شهرستان سفر کرده اند، سفری که مدیر گروه پژوهشی موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی آن را نتیجه بخش دانست و ابراز امیدواری کرد: اقدامات انجام شده بتواند رضایت این سازمان را جلب کند.
جانعلی بهزادنسب در این باره گفت: ثبت جهانی انگور ملایر در سازمان جهانی فائو نه تنها نامی برای ایران، بلکه یک برند برای فائو به شمار می رود.
وی با بیان اینکه ارتباط تاریخی و معاصر 2 معیار اصلی جیاس است که انگور ملایر معیارهای اصلی آن را برای ثبت جهانی دارد بیان کرد: ثبت انگور ملایر در مرحله سوم جیاس قرار دارد که در بازدید نمایندگان فائو باید تمام توانمندی و پیشینه غنی تولید انگور در این شهرستان به نمایش گذاشته شود.
طبق نظر کارشناسان مواردی موفق به دریافت ثبت جهانی در فائو می شوند که یک روند تاریخی و سنتی را پشت سر گذاشته باشند و در معیشت و زندگی مردم منطقه و کشور تاثیرگذار باشند، مزیتی که به طور قطع انگور ملایر نیز از آن برخوردار است.
در همین چارچوب ثبت جهانی انگور دره جوزان ملایر از سوی موسسه پژوهش های برنامه ریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی در سیستم میراث کشاورزی جهان درخواست شد که در این راستا پرونده ثبت جهانی انگور تشکیل و 2 بار به زبان انگلیسی ترجمه شده است.
نقشه کاربری انگور دره جوزان، نقشه دسترسی به شهر ملایر، وجود راه آهن و فرودگاه و دسترسی به پایتخت و مرکز استان نسبت به دره جوزان و روستاهای پیرامون، تهیه عکس از دامنه کوه دره جوزان، توضیح علت برتری انگور ملایر با داخل ایران و جهان، علل جالب بودن منطقه برای گردشگران، نقش انگور دره جوزان در امنیت غذایی و معیشت مردم، آمار صادرات و تولیدات انگور منطقه، روش مبارزه با سرمازدگی و روش داربستی، شناخت فرهنگ، آداب و رسوم از سایت انگور دره جوزان، چشم انداز منطقه و نقشه حفاظت منطقه از جمله 22 بند مطرح شده در ثبت جهانی انگور ملایر بود که توسط سازمان فائو برای تکمیل این پرونده درخواست شد.
وجود 11 هزار هکتار باغ انگور با تولید سالانه بیش از 240 هزار تن یکی از عمده ترین مزیت های این شهرستان برای جهانی شدن این محصول است که عمده تولید انگور در منطقه دره جوزان با کیفیتی منحصر به فرد واقع شده است.
دره جوزان در 22 کیلومتری شهر ملایر، 85 کیلومتری همدان و 386 کیلومتری پایتخت ایران واقع شده است و مساحت تقریبی تاکستان های این منطقه سه هزار هکتار است که به دلیل مجاورت با منطقه حفاظت شده لشگردر از تنوع زیستی غنی برخوردار است.
میزان تولید انگور در دره جوزان ملایر بیش از 67 هزار تن در سال و متوسط عملکرد در هکتار باغ های انگور این منطقه 22 هزار و 500 کیلوگرم است و انگور مهمترین محصول کشاورزی دره جوزان محسوب می شود که از انگور فرآورده هایی همچون شیره انگور، باسلق و کشمش تهیه می شود.
به دلیل موقعیت جغرافیایی، دره جوزان از دیرباز میزبان اقوام مختلف بوده است و از این رو گویش های متنوعی همچون کردی، ترکی، کسبی، ننجی و زند در این منطقه به وجود آمده است.
دره جوزان دره ای سرسبز است که از اواخر فروردین ماه تا قبل از شروع برگ ریزان پاییز، سرتاسر منطقه همچون یاقوتی سبز می شود و پذیرای مسافران و گردشگران بسیاری است، درحالیکه روستای هدف گردشگری مانیزان نیز در این منطقه واقع شده است.
تنوع زیستی و کشاورزی، فعالیت باغداری، برخورداری از دانش و مهارت تولید فرآورده های انگور، وجود روحیه مشارکتی برای انجام امور باغداری، مجاورت با منطقه حفاظت شده لشگردر، قرار گرفتن روستای هدف گردشگری مانیزان در دره جوزان، دسترسی آسان به شبکه راه های اصلی کشور و برخورداری از جذابیت های گردشگری از جمله نقاط قوت این منطقه است.
دره جوزان ملایر شامل 17 پارچه آبادی مسکونی با جمعیتی حدود 10 هزار تن است که به دلیل وجود رودخانه مانیزان از سرشاخه های گماسا، ارتفاعات و دره های جذاب و تولید انگور و فرآورده های آن، هر کدام از روستاها دارای قابلیت خاص خود هستند که از بین آنها روستای جوزان، مانیزان، توسک سفلی، توسک علیا، قلعه باباخان و بابلقانی از قابلیت های بیشتری برای کشاورزی و باغداری برخوردارند.
وجود 44 حلقه چاه عمیق، 39 رشته قنات، 20 دهنه چشمه دائمی، 39 دهنه چشمه فصلی و یک رودخانه دائمی بستر مناسبی را برای کشاورزی و باغداری منطقه دره جوزان فراهم کرده است و دره ای بودن آن بارزترین موقعیت طبیعی است که مورد توجه فائو قرار خواهد گرفت.
جمعیت، قومیت، زبان روستاهای دره جوزان، تمایز انگور دره جوزان، جاذبه های گردشگری، تنوع زیستی، فناوری های کشاورزی بومی و سایر شاخصه ها از اهمیت ویژه این منطقه مورد توجه فائو است که دره جوزان در این زمینه ها حرف برای گفتن بسیار دارد، در حالیکه تولید انگور و فرآورده های آن به طور مستقیم و غیر مستقیم در تامین بیش از 95 درصد از ساکنان دره جوزان نقش دارد.
آبغوره، گرد غوره، غوره غوره، سرکه، آب انگور طبیعی، کنتسانتره انگور، سبزه، روغن هسته انگور، سُرمه انگور، انواع مربای انگور، رب انگور، شیره سفید، شیره عسلی، کف شیره، ترشی تقِژ، حلوای پاکوب، سقزینه، مسقطی، باسلق آرد و نشاسته، سُجوق، سِکنجبین، انواع حلوای کنجد، گردو و مغزی از جمله فرآورده های انگور در روستاهای دره جوزان است که قابلیت این محصول را برای ثبت جهانی به اثبات می رساند.
از دیگر نکات قابل توجه این است که میوه، پوست، برگ، هسته، شیره و روغن هسته انگور و سبزه انگور هر کدام خواص طبی و درمانی معجزه آسایی دارد که می توان در درمان بسیاری از بیماری ها از این انگور و اجزای آن استفاده کرد.
یکی از دلایل شهرت دره جوزان و توابع آن فرش دستباف است که طرح و نقش فرش جوزان تحت تاثیر زیبایی های طبیعت و باغ های انگور قرار گرفته است و بافندگان از دیرباز با الهام گرفتن از تاکستان ها، تصاویری از خوشه های انگور و باغ های انگور را می بافتند و رنگرزی با برگ خشک شده درختان انگور و گردو نمونه هایی از مواد اولیه مصرفی در فرش جوزان است و این امر هر چه بیشتر قدمت وجود باغ های انگور دره جوزان را برای سازمان فائو گوشزد می کند.
در عین حال نصب تابلوی معرفی دره جوزان با عنوان 'مهد انگور و تاکستان'، باغ انگور به عنوان مهریه ازدواج اهالی و وجود خمره های سفالی برای تولید شیره انگور و نیز بقایای ابزار تولید کشمش از صدها سال پیش در روستاهای دره جوزان گواه این ادعا است که انگور در منطقه دره جوزان ملایر قدمتی دیرینه و بیش از 200 سال دارد.
این نکته قابل ذکر است که این بیت شعر از حکیم نظامی گنجوی با عنوان «امان از دوشاب ملایر که آرد آب در کام جلایر» بیانگر قدمت کشت انگور و فرآورده های آن در ملایر و روستاهای دره جوزان است، همچنین زکریا بن محمدبن محمود قزوینی در دهه 605 تا 682 هجری قمری در کتاب آثارالبلاد و اخبارالعباد اینگونه نگاشته است 'و محال، ملایر در جنب این محال واقع است و غله دارد و انگور بسیار خوب در آنجا به عمل آید و شیره آن ولایت چنان باشد که در جمیع ایران، بلکه در جمیع روی زمین چنان شیره ای به عمل نیاید'.
درباره اهمیت و قدمت طولانی باغ انگور در روابط اجتماعی ساکنان روستاهای دره جوزان نیز باید گفت داشتن باغ انگور نقش برجسته ای در تعاملات اجتماعی اهالی این منطقه داشته است، به طوری که از گذشته های دور تاکنون در زمان برگزاری آیین خواستگاری، مردان برای اثبات استطاعت مالی و میزان علاقه خود به نوعروس با توجه به توان مالی، مقداری باغ انگور به عنوان مهریه از طریق توافقنامه ای که با حضور بزرگان خانواده عروس و داماد امضا می شد، به عروس به عنوان مهریه پیش کش می کردند.
تشکل های اقتصادی فعال مرتبط با تولید انگور در این منطقه از دیرباز شکل گرفته است و سابقه فعالیت اقتصادی در قالب تعاونی در منطقه دره جوزان بیش از 50 سال است و علاوه بر تعاونی های روستایی فعال در منطقه، بیشتر باغداران عضو تعاونی تولید روستایی شهرستان هستند که با بیش از چهار هزار عضو، بیش از 2 هزار تن از اعضای این تعاونی، اهل دره جوزان هستند.
باید گفت برگزاری جشنواره های مختلف همچون جشنواره انتخاب خوشه برتر، جشنواره شیره پزی و جشنواره انگور چینی و ایجاد بازارچه های فروش عرضه فرآورده های انگور گویای قابلیت دره جوزان ملایر در کشت انگور و تولید فرآورده های آن است.
با این حال از امروز 25 مهرماه با حضور نمایندگان فائو در ملایر بررسی پرونده ثبت جهانی انگور دره جوزان ملایر زیر ذره بین می رود و مسئولان و دست اندرکاران این شهرستان که از سال 95 تمام توان و همت خود را برای کسب این عنوان جهانی به کار گرفتند، بسیار امیدوارند که با تایید نظر فائو برند انگور را منحصر به خود کنند.
مدیر اداره جهاد کشاورزی ملایر که در کنار مجموعه این سازمان هر آنچه در چنته داشتند، برای فائو جمع آوری کردند، در این باره به ایرنا گفت: حالا شمارش معکوس برای ثبت جهانی انگور دره جوزان ملایر به صدا درآمده و امیدواریم در کسب این نشان بین المللی موفق باشیم.
علی مروت امیری با بیان اینکه به مدت 2 روز میزبان نمایندگان رسمی سازمان جهانی فائو و متخصصان موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی هستیم افزود: در روز نخست فیلم تهیه شده توسط سازمان جیاس(نظام‌های میراث کشاورزی مهم جهانی) برای مهمانان نمایش داده می شود.
وی ادامه داد: کارشناسان فائو و مسئولان وزارت جهاد کشاورزی از باغ های داربستی نمونه ملایر، پژوهشکده انگور و کشمش دانشگاه ملایر، ایستگاه تحقیقات انگور و تعدادی از واحدهای فرآوری کشمش و نمونه در صادرات کشمش بازدید می کنند.
امیری ادامه داد: با حضور این کارشناسان جلسه راهبردی برنامه افق پنج ساله کشاورزی و باغداری شهرستان ملایر برگزار می شود.
مدیر اداره جهاد کشاورزی ملایر پخت غذای سنتی، بازدید از روستای هدف گردشگری مانیزان و آیین سنتی شیره پزی، بازدید از دفتر تعاونی خرد زنان در مانیزان، مراسم زیر خاک کردن باغ های انگور برای جلوگیری از سرمازدگی، بازدید از سایت دره جوزان و قنات های موجود را از دیگر برنامه های سفر نمایندگان فائو عنوان کرد.
امیری خاطرنشان کرد: هم اکنون که روند ثبت جهانی انگور ملایر به مرحله پایانی رسیده است، به طور قطع تحقق این امر سرآغاز تحولی شگرف در حوزه اقتصادی شهرستان و برندسازی محصول انگور دره جوزان ملایر در سطح جهان است.
وی میانگین تولید انگور در ملایر را 22 تن در هر هکتار عنوان کرد و افزود: 'محمد غفاری' باغدار نمونه کشوری ملایر با اجرای طرح داربستی و رعایت اصول باغداری، موفق شد امسال از هر هکتار 110 تن انگور برداشت کند.
در حال حاضر از بیش از 240 هزار تن تولید سالانه انگور در ملایر، 9 درصد آن سهم تازه خوری، سه درصد تبدیل به سرکه و آبغوره و سایر مشتقات، هشت درصد برای تولید شیره انگور، 6 درصد برای تولید سایه خشک و 74 درصد نیز تبدیل به کشمش می شود.
در این وادی اما تلاش بی وقفه نمایندگان ملایر در مجلس شورای اسلامی نیز در مسیر ثبت جهانی انگور دره جوزان بر کسی پوشیده نیست، آنها تمامی مسایل و موارد مورد نیاز را در سطح ملی دنبال کردند تا بتوانند حق ملایر را در این زمینه ادا کنند.
نماینده مردم ملایر در مجلس دهم در همین رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: با پیگیری های مستمر و طی کردن مراحل مختلف، هم اکنون زمینه و مقدمات لازم برای بازدید نمایندگان فائو از سایت دره جوزان ملایر فراهم است.
محمد کاظمی ادامه داد: به تمامی خواسته های سازمان فائو در راستای تکمیل پرونده ثبت جهانی انگور ملایر پاسخ داده شد و امیدواریم در مرحله پایانی این اقدام مهم نیز موفق باشیم.
وی تعامل مستمر با متخصصان وزارت جهاد کشاورزی و اقدامات کارشناسی صورت گرفته منطبق بر شاخص ها و استانداردهای فائو را از جمله مهمترین گام های برداشته شده برای ثبت جهانی انگور ملایر عنوان کرد.
همچنین این نکته قابل ذکر است کشمش که یکی از فرآورده های مهم انگور ملایر است، حدود 3.86 درصد از کشمش صادراتی ایران در سال های گذشته از طریق گمرک ملایر به کشورهای مقصد صادراتی صادر شده است.
بازارهای هدف صادراتی کشمش ملایر 26 کشور جهان که مهمترین این کشورها عراق، روسیه، اکراین، لیبی، قزاقستان، بلاروس، رومانی، هند، کره جنوبی و ایتالیا است.
حال که انگور ملایر در بوته آزمایش سازمان فائو قرار گرفته است و به ایستگاه آخر برای قرار گرفتن در بین سایر میراث کشاورزی مهم جهانی رسیده است، در صورت تایید، این فرصت نابی در سال «حمایت از کالای ایرانی» برای شتاب بخشیدن به روند اقتصادی، معیشت، تولید و اشتغال منطقه است.
/20877528
کپی شد
