به گزارش ایرنا، این روزها سدها و منابع آبی هرمزگان حال و روز خوشی ندارد و هر روز یکی از مسوولان حوزه آب این استان، از شرایط حساس و بحرانی این منابع خبر می دهند.
به شماره افتادن نفس منابع آبی هرمزگان، داستان تازه ای نیست و سالهاست این قصه از زبان مسوولان روایت می شود و هر بار در پایان داستان بر صرفه جویی هر چه بیشتر مردم در مصرف آب تاکید می شود.
داستانی تکراری با نتیجه گیری تکراری که هیچ گاه کمکی به بهبود وضعیت منابع آبی هرمزگان نکرده است و اگر این نتیجه گیری کمک کننده بود، امروز نباید با بحران کم آبی دست و پنجه نرم می کردیم.
همه مردم آگاهند بخشی از مشکلات حوزه آب هرمزگان مانند بسیاری دیگر از نقاط کشور، ناشی از تداوم بیش از دو دهه خشکسالی و کاهش بارندگی در این دیار است، اما متاسفانه آن چه که امروز همه ما را با مشکل بحرانی بودن منابع آبی در هرمزگان مواجه کرده، نبود مدیریت و نظارت درست بر برداشت های بی رویه از این منابع بوده که ارتباطی هم به مدیریت امروز ندارد و از گذشته های دور حاکم بوده است.
محدودیت منابع آبی هرمزگان از نظر کمی و کیفی، استفاده نادرست از منابع آب های سطحی و زیر زمینی، نبود مدیریت و برنامه ریزی اصولی و صحیح برای استفاده از مقدار آب موجود و وقوع خشکسالی های چند دهه گذشته سبب شده که مشکلات و مسایل بسیاری برای هرمزگان به وجود آید که از جمله آن می توان به ایجاد فروچاله ها در میناب، مهاجرت روستاییان به شهرها به علت نبود آب و گسترش آفت های گوناگون در بخش کشاورزی اشاره کرد.
دستکم نیاز آبی روزانه استان هرمزگان چهار هزار و 100 لیتر و میزان تولید کنونی سه هزار و 200 لیتر بر ثانیه است که 900 لیتر بر ثانیه کمبود آب دارد و بیش از 18 سال خشکسالی در این استان سبب شده تا سطح آب 90 درصد از دشت های آن با افت معادل نیم متر و حداکثر 28 متر مواجه باشد.
به گفته مسوولان حوزه آب هرمزگان، منابع آبی این استان تنها تا پایان آذر جوابگوی مصرف مردم خواهد بود.
بی آبی و کم آبی سطح زیر کشت محصولات در برخی از مناطق هرمزگان را به کمتر از 30 درصد کاهش داده و برخی از کارشناسان حوزه کشاورزی معتقد هستند که با روند فعلی در چند سال آینده دیگر امکان کشاورزی و کشت در هرمزگان وجود نخواهد داشت.
بر اساس آمار هواشناسی هرمزگان، میزان بارش‌ های امسال استان نسبت به سال گذشته 90 درصد و در بلند مدت 70 درصد کاهش داشته است.
میزان بارندگی مناطق بالادست سدهای استقلال، شمیل و نیان از سدهای اصلی هرمزگان، در سال گذشته صفر بوده است.
از 74 دشت موجود در هرمزگان تمامی آن ها دارای بیلان منفی است و 38 دشت ممنوعه بوده و باقی دشت ها نیز شور است.
بیش از دو دهه خشکسالی و کم آبی در هرمزگان موجب خشک شدن 365 حلقه چاه آب آشامیدنی، 18دهنه چشمه و قنات، 100 حلقه چاه و کاهش آب 135حلقه چاه بین30 تا 70 درصد شده است.

** میزان آب موجود در سدهای استان بسیار کم است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای هرمزگان با اشاره به بحران کم آبی در این استان گفت: به علت کاهش بارندگی، اکنون میزان آب موجود در سدهای استان بسیار کم است.
هوشنگ ملایی بیان داشت: سدهای استقلال میناب، شمیل، نیان و جگین از جمله مهم ترین و اصلی ترین سدهای هرمزگان است که میزان ذخیره آب در آن ها مناسب نیست.
وی افزود: سد استقلال میناب با ظرفیت 240 میلیون مترمکعب، فقط هفت میلیون مترمکعب آب قابل استفاده دارد که این حجم از آب سد تقریبا حجم مرده محسوب می شود و به طور عادی قابل استفاده نیست.
او ادامه داد: حجم سد نیان و شمیل که مخزن مشترک دارند، 98 میلیون مترمکعب است که متاسفانه به علت کاهش بارندگی اکنون سد نیان به طور کامل خشک شده و سد شمیل تنها تا 20 روز دیگر آب دارد.
ملایی خاطرنشان کرد: سد جگین نیز با ظرفیت 210 میلیون مترمکعب اکنون 110 میلیون متر مکعب آب دارد که آب آشامیدنی مردم شهرستان جاسک و بخشی از شهرستان بشاگرد را تامین می‌ کند.
وی اظهار داشت: اکنون نیاز آبی شهر‌های بندرعباس و بندر خمیر دو هزار و 100 لیتر بر ثانیه است که از 44 حلقه چاه اضطراری در همسایگی سد‌های شمیل و نیان تامین می‌ شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ‌ای هرمزگان تصریح کرد: میزان ورودی سدهای استقلال میناب و شمیل و نیان 100 درصد کاهش یافته است.
ملایی ادامه داد: در سال های اخیر کاهش بارندگی موجب کاهش سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن چاه های بسیاری شده که در چنین شرایطی مشارکت مردم در برنامه ریزی و مدیریت منابع آب، استفاده از روش های نوین آبیاری و آبیاری قطره ای، جلوگیری از اتلاف آب و تغییر الگوی کشت توسط کشاورزان از مهمترین عواملی است که در ‏مدیریت منابع آب موجود مهم و اثر گذار است.

** طرح های خوبی برای مدیریت بحران کم آبی هرمزگان در دست اجراست
مدرعامل شرکت آب منطقه ای هرمزگان در ادامه گفت: اکنون طرح های خوبی برای مدیریت بحران کم آبی در هرمزگان در دست اجراست که از جمله آن ها می توان به آب شیرین کن 100 هزار مترمکعبی بندرعباس اشاره کرد که مرحله نخست آن به ظرفیت 20 هزار متر مکعب بزودی وارد مدار تولید می شود.
ملایی گفت: با بهره‌ برداری از مرحله نخست این طرح بخشی از نیاز آبی شهر بندر عباس شامل مناطق غربی، شهر خمیر و بخشی از روستا‌های حاشیه شهر بندر عباس، به میزان 230 لیتر در ثانیه تامین می‌شود و این حجم به کاهش برداشت از دشت میناب و سد شمیل و نیان کمک می‌ کند.
این مقام مسوول بیان کرد: یکی دیگر از طرح ها، سد سرنی در شهرستان میناب است که با سرمایه گذاری بانک توسعه اسلامی در حال ساخت است و اکنون پیشرفت 90 درصدی دارد و در صورت بارندگی در فصل پاییز قابل آب گیری است.
وی یادآور شد: هر چند که سدهای استان در شرایط بحرانی قرار داشته و خشک شده و یا به حجم مرده رسیده اند، اما با همکاری دستگاه های استان و مردم تامین آب شرب شهرهای بندرعباس ، خمیر و روستاهای مسیر با مشکل و چالش خاصی رو به رو نیست.
ملایی تصریح کرد: حفر سه تا چهار حلقه چاه جدید نیز برای شرایط اضطراری در دستور کار است که در صورت بروز حادثه یا خرابی سایر چاه ها وارد مدار خواهند شد و با این تدابیر حداقل در تامین آب شرب مردم مشکلی نخواهیم داشت.

** حذف آبیاری فضای سبز شهری از آب شرب
یکی از مهم ترین موضوع ها که همواره انتقاد بسیاری پیرامون آن وجود داشته، مساله آبیاری فضای سبز شهری بندرعباس در بحران کم آبی با آب آشامیدنی است.
البته این موضوع در چند وقت اخیر و با تاکیدهای استاندار هرمزگان، تا حدود قابل توجهی مدیریت شده و شهرداری اقدام به آبیاری فضای سبز با آب غیر آشامیدنی می کند.
استاندار هرمزگان در نشست گذشته شورای حفاظت از منابع آب هرمزگان تاکید کرد: باید وابستگی آبیاری فضای سبز شهرداری به آب آشامیدنی به طور کامل قطع شود.
فریدون همتی تصریح کرد: شهرداری در راستای ایجاد فضای سبز و خرم شهری از سایر ظرفیت ها مانند پساب تصفیه شده فاضلاب استفاده کند.
وی تاکید کرد: باید شرایط را صادقانه به مردم بگوییم و مرتب نسبت به بحران کم آبی هشدار دهیم.
همتی بیان داشت: صدا و سیما به جای پخش تصاویر گل و بلبل تصاویر خشک شده سدها را نشان دهد و همگان را نسبت به جدی بودن بحران آب در استان و کشور حساس کند.
استاندار هرمزگان تصریح کرد: چنانچه تا پایان سال بارندگی صورت نگیرد بحران تازه شروع می شود که ضرورت دارد با تدابیر لازم همه برای شرایط سخت آمادگی داشته باشیم و طرح های ابتکاری ارایه کنیم.
همتی هشدار دارد: کشاورزی شغل بیشتر مردم در روستاهای هرمزگان است و اگر تمامی آب موجود را جمع آوری و برای مصرف شرب انتقال دهیم چه کسی باید پاسخگوی معیشت و اشتغال مردم باشد.
نماینده عالی دولت در هرمزگان تاکید کرد: وزارت نیرو باید به تمامی ابعاد بحران آب در این استان توجه کند.
همتی تصریح کرد: با تکمیل طرح های در دست انجام تا پایان سال 98 قطعی و سختی های تامین آب شرب در استان هرمزگان به طور کامل حل خواهد شد.

** بیش از 80 درصد از منابع آبی روستاهای هرمزگان کاهش یافته است
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی هرمزگان می گوید: بیش از 80 درصد از منابع آبی در روستا‌های هرمزگان در اثر خشکسالی و برداشت های بی رویه کاهش یافته است.
عبدالحمید حمزه پور تصریح کرد: همه منابع تامین آب در روستا‌ها مانند چشمه ها، قنات و چاه ها خشک شده و یا افت کیفیت پیدا کرده اند.
وی خاطرنشان کرد: اکنون در هرمزگان 229 روستا با بحران بی آبی و کم آبی روبه رو است.
حمزه پور اظهار داشت: روستاهای شهرستان های بندرعباس، سیریک، بشاگرد، قشم و بندرخمیر بیشتر با مشکل کم آبی مواجه اند.

** 11 شهر هرمزگان شرایط بحرانی و 15 شهر در آستانه بحران کم آبی قرار دارد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری هرمزگان بیان داشت: به دلیل تداوم بیش از دو دهه خشکسالی بر استان و کاهش بارندگی اکنون 11 شهر استان در شرایط بحرانی و 15 شهر نیز در آستانه بحران کم آبی قرار دارد.
امین قصمی اظهار داشت: نیاز آبی شهرهای هرمزگان در سال جاری حدود 136 میلیون مترمکعب برآورد شده اما به سبب کاهش بارندگی و ذخایر آبی، میانگین میزان تولید فعلی استان به 103 میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
وی افزود: حداقل نیاز آبی روزانه استان هرمزگان چهار هزار و 100 لیتر و میزان تولید کنونی سه هزار و 200 لیتر بر ثانیه است که روزانه 900 لیتر بر ثانیه کمبود آب دارد.
قصمی تصریح کرد: اکنون از مجموع 54 دشت استان افزون بر 1.4 میلیارد متر مکعب آب از طریق 23 هزار حلقه چاه و حدود 340 چشمه و قنات برداشت می شود.
وی با اشاره به وجود بیش از پنج هزار حلقه چاه غیرمجاز و بدون پروانه بهره برداری در استان، گفت: این چاه ها در طول 10 تا 15 سال اخیر حفر شده و حدود 20 درصد از مجموع برداشت از دشت های استان به وسیله این چاه ها است.
قصمی یکی از مهمترین برنامه های این شرکت جهت کاهش بحران کم آبی در هرمزگان را احداث آب شیرین کن 100 هزار مترمکعبی بندرعباس عنوان کرد و گفت: مرحله نخست این طرح طبق برنامه ریزی ها با ظرفیت 20 هزار مترمکعب بزودی وارد مدار می شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب هرمزگان تصریح کرد: در تلاش هستیم تا پایان امسال 30 هزار مترمکعب دیگر از ظرفیت این آب شیرین کن را وارد چرخه تولید کنیم.
قصمی اظهار داشت: هرمزگان اکنون با احداث 15 سایت آب شیرین کن فعال توسط بخش خصوصی در شهرها و جزایر از استان های پیشرو در بهره مندی از سامانه شیرین سازی آب دریا است.
وی افزود: 225 هزار مشترک زیر پوشش آب و فاضلاب استان هستند که 85 درصد مشترکان در بخش خانگی بوده و 65 درصد کل مصرف آب را به خود اختصاص دادند.
وی با بیان اینکه هر سال تعداد مشترکان 17 تا 20 درصد افزایش می یابد ، تصریح کرد: با توجه به شرایط اقلیمی استان و کاهش منابع آبی در سال های اخیر، مصرف بهینه آب و رعایت الگوی مصرف از سوی شهروندان هرمزگانی یک ضرورت است که می تواند ما را در تولید و حفظ منابع آبی پایدار استان یاری کند.

** اجرای طرح های عملیاتی در کنار صرفه جویی، درمان درد کم آبی هرمزگان
اگرچه بسیاری از مسوولان، همواره صرفه جویی مصرف آب از سوی مردم را راهکار گذر از بحران کم آبی عنوان می کنند؛ اما حقیقت این است این راهکار به تنهایی پاسخگو نبوده و باید طرح های عملیاتی و کاربردی با توجه به ظرفیت های موجود در استان برای حل این مشکل اجرا شود.
طرح هایی بدون شبهه آسیب به محیط زیست در کنار اصلاح الگوی کشت در بخش کشاورزی و صرفه جویی در مصرف آب از سوی مردم می تواند تا حدودی مرهمی بر درد کم آبی هرمزگان باشد.
طرح هایی که اگر قرار است بی آبی مردم را درمان کنند، طبیعت را نابود نکند و زخمی بر زخم های محیط زیست منطقه نیفزاید.
آب نقش بسیار مهم و حیاتی در توسعه دارد و نبود مشکل در تامین آب چه در بخش آشامیدن و چه در بخش کشاورزی، می تواند راهگشای افزایش تولید، خودکفایی و تحقق اهداف برنامه اقتصاد مقاومتی باشد و از همین رو باید مسوولان توجه و تاکید بیشتری نسبت به این موضوع حساس داشته باشند.
7198/7408
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.