از 348 رشته صنایع دستی موجود در کشور، 110 رشته در استان مرکزی فعال است که مسگری به عنوان یکی از ناب ترین و اصیل ترین شاخه های هنر دستی در جای جای این خطه به ویژه تفرش و اراک حیات دارد.
از دیرباز نوای چکش مسگران در بازار اراک موسیقیای دلنشین آشنایی برای رهگذران بوده است و استاد فقید ولی الله سالی به عنوان پیشکسوت و احیاگر این هنر دستی و سنتی در اراک آوازه ای بلند دارد و می توان گفت که حق مطلب در رشته مسگری در اراک با پشتکار و خلاقیت هنری این استاد مسلم ادا شده است.
استاد ولی الله سالی در 18 فروردین امسال در سن 83 سالگی چشم از جهان فرو بست اما نام و اصالت هنری او در تربیت استادکاران هنر مس و آثار خلق شده وی زنده می ماند.
مرتضی سالی فرزند استاد فقید در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: مسگری یکی از رشته های مادر در هنرهای دستی با فلز است که حیات امروز آن در این استان بی شک از تلاش و ممارست بی وقفه پدرم و شاگردان و همراهان او نشات گرفته است.
وی گفت:استاد فقید سالی در سن 6 سالگی با وجود دشواری های فراوان این هنر صنعت را از پیشکسوتان خطه مهاجران فراگرفت و در سایه تلاش شبانه روزی وی در سن 16 سالگی به تبحر خاص در چکش کاری روی مس رسید و مهارت های فنی و ظرافت های هنری را با مسگری تلفیق کرد به طوریکه مصنوعات دست ساز وی جلوه گری خاص خود را داشت.
وی اظهار کرد: ساختن ابزار و تجهیزات صنعت مسگری از انجام این هنر سخت تر است و این استاد فقید در حوزه ساخت ابزارآلان تمام ریزه کاری ها و فوت و فن مسگری را می دانست و آن را به فرزندانش و علاقه مندان این هنرصنعت با عشق و وسواس منتقل کرد.
فرزند استاد فقید مسگری در اراک خاطر نشان کرد: در دهه پنجاه اوج هنر مسگری در اراک بود و زیر شاخه ها و رسته های مختلف کاری آن در نوسازی ، سفیدگری، فروشندگی و هنرهای ظریف رونق زیادی در بازار اراک داشت و ضرب آهنگ چکش مسگران و کارگاه های مسگری در راسته بازار اراک آوازه ای آشنا بود.
وی اظهار کرد: پیش از ورود نسل ظروف جدید نظیر ملامین، آلومینیوم و پلاستیک اغلب مردم دست سازهای مسی را با کاربردهای گسترده در زندگی داشتند و صنعت مسگری رونق زیادی داشت اما دردهه های اخیر آهنگ این هنرصنعت بهدلیل روی آوری مردم به زندگی مدرن و تغییر کاربری ظروف و وسایل منزل با سایر دست ساخته ها کمتر شده اما اصالت و زیبایی این هنر هنوز در بسیاری از خانواده ها به صورت کاربری ظروف و هنرهای ظریف وجود دارد و به همت هنرمندان شاغل در این رشته هنوز چراغ چند کارگاه مسگری در بازار اراک روشن مانده که استاد سالی پیشرو در حراست از این هنر صنعت محسوب می شود.
وی گفت: سال ۶۳ با وجود اینکه اراک قطب صنعت مسگری بود اما، این هنر صنعت به طور کامل به افول رفت و کارگاه های مسگری یکی پس از دیگری غیر فعال شدند و این استاد سالی بود که با ساخت آثار هنری مسی و تکیه بر جنبه تزئینی این هنرصنعت احیاگر و پاسبان مسگری شد و با انگیزه من و برادرم را نیز برای ماندگاری در این شغل تشویق می کرد.
وی افزود: در خصوص ساخت کالاهای مسی، استاد علی اکبر قربانی در مرحله سفیدکاری کمک مناسبی به مجموعه کردند و استادان مسلمی چون غلام حسن اخوان، علی عسگری و بهروز سرلکیان نیز از دیگر هنرمندان مس کاری بودند که همراه و با اراده در رشته صنایع فلزی مسی اراک ماندند و امروز این هنرصنعت در استان مرکزی حرف های زیادی را برای گفتن در کشور دارد و با راه اندازی کارگاه مسگری در خیرآباد اراک این صنعت فعال و برای ۳۰ نفر اشتغال ایجاد کرده است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی نیز در خصوص استاد فقید سالی، گفت: استاد ولی الله سالی از پیشکسوتان و صاحب هنران حوزه هنرهای فلزی و مس استان است که در رشته مس چکشی صاحب نام بود.
محسن رحمتی افزود:این هنرمند سال ها ی زیادی را فعالیت داشت اما، مجوز فعالیت در هنرصنعت مسگری را در سال 87 به صورت رسمی از اداره کل میراث فرهنگی استان اخذ کرد.
وی افزود: این هنرمند با جذب شاگردان متعدد در احیا و حفظ هنر فلزی مسگری نقش موثری داشته است.
وی اظهار کرد: مرحوم سالی، خرداد ۹۲ به عنوان پیشکسوت و هنرمند مسگری از استان مرکزی در کشور معرفی شد و اینکه توانست به عنوان پیشکسوت این رشته تجارب خود را در نسل پس از خود به یادگار بگذارد و ارزش معنوی وجایگاه هنر او زنده و پویاست.
فلزکاری و زیرشاخه های مرتبط با آن از هنرهای صناعی است که سابقه هنری آن به دوران نوسنگی بازمی گرددو در این دوران با کشف ماده ای به نام مس دریچه تازه ای به روی صنعت دستی بشر پیش از تاریخ گشوده شد.
مس فلزی قرمز رنگ، نرم و چکش خوار است و از جمله فلزاتی است که با گذشت هزاره ها هنوز جایگاه خود را در تولیدات محصول فلزی حفظ کرده و دارای خواص درمانی قابل توجهی است.
مسگری در اراک و تفرش به صورت چکشی رونق دارد و حصولاتی از قبیل دیگ مسی، کاسه ، قلیان، ساعت، آفتابهو لگم و ظروف تزئینی تولید می شود.
تفرش بزرگترین مرکز تولید مس چکشی در ایران است و این هنرصنعت به صورت موروثی در این خطه باقی مانده است.

6991/ 6013/خبرنگار: معصومه ابراهیمی *** انتشاردهنده:مژگان حیدری
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.