زنان نیمی از جمعیت کشور را شامل می شوند که آسیب های اجتماعی برای این قشر علاوه بر اثرگذاری مستقیم در روابط بین فردی جامعه، به دلیل نقشی که در مدیریت خانه و تربیت نسل فردای کشور دارند، می تواند دامنه وسیعی از پیامدهای ناگوار را رقم بزند.
به گفته کارشناسان امور اجتماعی برای داشتن جامعه سالم و پویا خود مراقبتی روانی و ارتباطی اهمیت زیادی دارد و یکی از عناصر کلیدی در زیست اجتماعی این است که با مشارکت مطلوب همه اعضای خانواده ها سرمایه اجتماعی روزبه روز افزون شود و از این منظر، نقش برجسته سلامت اجتماعی زنان، به عنوان راهبر اخلاقی و تربیتی بسیار پررنگ است.
رخ دادن طیفی از آسیب های اجتماعی در جامعه ایرانی با مولفه های درحال گذار طبیعی است اما، در سال های اخیر روند رشد آسیب های اجتماعی به حدی رسیده که برنامه خاص کشوری در این راستا تدوین شده است و در واقع مهار و کنترل آسیب ها دغدغه تصمیم سازان و برنامه ریزان است.
کارشناسان حوزه جامعه شناسی و اجرایی استان مرکزی بر این باورند که ضعف در نگاه برنامه ای به مهار آسیب های زنانه می تواند دامن زننده چالش های اجتماعی در آینده باشد.
شناخت ماهیت و پیامدهای آسیب های زنانه و مداخلات بهنگام در مهار آن موضوعی مهم در سلامت زیست بوم اجتماعی است چرا که بهبود سلامت حوزه زنان تضمین کننده اخلاق، بهداشت روان و سلامت روابط خانوادگی و اجتماعی است و موجب تقویت همبستگی و سرمایه اجتماعی و تربیت نسل خودساخته می شود.
از مجموع 400 سمن فعال در استان مرکزی،152 سمن در حوزه خانواده مربوط به بانوان است و بیش از 50 درصد از اعضای تشکل‌های غیر دولتی استان مرکزی را بانوان تشکیل می‌دهند.
براساس آمار موجود، 74 درصد از جمعیت زنان استان ساکن مناطق شهری اند و 26 درصد در روستا زندگی می کنند.
به گفته این کارشناسان اگرچه هیچ طیفی از گزند آسیب های اجتماعی در امان نیست اما، آسیب های زنانه دایره خسارات وسیع تری را نسبت به سایرین دارد چرا که زنان به عنوان بزرگترین قربانیان آسیب تلقی می شوند و از این منظر می توان آسیب های زنانه را فصل سرد برگ ریزان قلمداد کرد که ریشه اصلی آن در ضعف مهارت آموزی و خودباوری و گسست های برنامه ای است.
با توجه به اهمیت مقوله آسیب های زنان این مبحث با حضور صاحب نظران حوزه اجرایی و اجتماعی استان مرکزی در میزگرد ایرنا مرکزی به بحث و نظر گذاشته شد.
*** زنانه شدن آسیب ها موضوعی که باید برای آن برنامه داشت
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی گفت: آسیب های اجتماعی بخشی از زیست بوم اجتماعی است که درصدی از آن در تمامی جوامع وجود دارد که نمی توان آن را قایل به جنسیت خاص کرد اما، مهار آن در حوزه زنان باید با شناخت عمیق و حمایت های ویژه همراه شود.
«غلامرضا فتح آبادی» افزود: عوامل پیچیده ای در ایجاد و تعدد آسیب های اجتماعی دخیل است و دامنه و پیامدهای آسیب ها به نسبت محیط جغرافیایی و فرهنگی متفاوت بوده و تظاهرات و اثرات متنوعی را در لایه های مختلف جمعیتی ایجاد می کند.
وی توضیح داد: در نگاه کلی آسیب های اجتماعی در دو جنس مرد و زن وجود دارد اما، برخی از آسیب ها به لحاظ ساختار روانشناختی جراحات عمیق و زیرپوستی را برای زنان و دختران ایجاد می کند و در کالبد خانواده بحران زا است به طوری که زنان و فرزندان از پیامدهای مخرب آن متاثر شده و این مهم می تواند بسترساز توسعه و یا خلق آسیب نوپدید و بازپدید باشد.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی خاطرنشان کرد: شاکله خانواده و پیوست های اجتماعی مبتنی بر ارزش ها و هنجارها است، مادامی که به هر دلیل آتش گسیختگی و تزلزل رفتاری و اخلاقی برای خانواده و فرد شعله ور شود، اختلال در هویت اجتماعی برجسته شده و در این بین زنان و کودکان بیشتر قربانی می شوند.
فتح آبادی ادامه داد: به طور مثال طلاق، افزایش سن ازدواج، تاخیر در تشکیل خانواده و یا همسرآزاری از آسیب هایی است که منشاء بروز آن با مشکلات مردانه پیوند تنگانتگی دارد اما، زنان به طور مستقیم با تبعات آن دست به گریبان می شوند و شناخت ماهیت و عوارض آن ها باید در حمایت از زنان به درستی دیده شود.
وی گفت: تغییر بافت و ساختار اجتماعی در هر جامعه ای زایش برخی رفتارهای پرخطر را موجب می شود که از این منظر بر اساس آمارهای موجود طیفی از آسیب ها با ماهیت زنانه در شرایط گذار جامعه روند افزایشی دارد و این مسئله رسالت نخبگان و تصمیم سازان اجتماعی و فرهنگی را در شناخت بهنگام، تعریف رفتارهای پیشگیرانه و مداخلات موثر بیش از پیش سنگین می کند.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی خاطرنشان کرد: با سیطره فضای مجازی و فناوری های نو همواره در همه جوامع نسل جدیدی از آسیب های جدید بروز کرده و یا آسیب های معمول رو به تشدید می گذارد و تکلیف گروه های مرجع و نخبه و کارشناسان عرصه اجتماعی است که ترسیم از فضای پیش روی جامعه را شفاف تر کرده و با الگوهای برنامه ای هدفمند مصون سازی را در راهبردهای اجرایی و فرهنگی پیشنهاد دهند.
فتح آبادی افزود: در سال های اخیر برنامه اولویت دار مهار آسیب ها در کشور با ساز و کار موثری در قالب سازمان اجتماعی پی گرفته می شود و آمارهای مستند و مسئله شناسی در این عرصه به خوبی صورت گرفته و نیاز است که با راهبردهای اثربخش ضریب هم افزایی توان دستگاه های متولی و تشکل های مردمی را در مشارکت جویی مهار آسیب و پیشگیری از آن ها به ویژه در حوزه زنان تقویت کرد.
وی یادآور شد: ایجاد دیده بان آسیب های اجتماعی در استان مرکزی ظرفیتی است که می تواند فرصت های مطالعاتی، اجرایی، پژوهشی، مردمی و فرهنگی را در راهبری آسیب ها به درستی چینش کند و منجر به اقدامات هدفمند و اثربخش در این عرصه شود.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی وفرهنگی استانداری مرکزی خاطرنشان کرد: تحقق برنامه هایی مانند توسعه اجتماعی و بهبود شرایط جامعه، نیازمند پیشگیری سطح یک (پیشگیری از بروز آسیب های اجتماعی) است و این مهم لزوم آموزش مهارت های زندگی، مدیریت خانه و شغلی را برای زنان و دختران دوچندان می کند تا بتوانند در صورت بروز تنش و یا بحران های خانوادگی و فردی کمتر آسیب دیده و خودمراقبتی هدفمند داشته باشند.
فتح آبادی اظهار داشت: در قالب برنامه های توسعه ای و راهبردهای اجرایی دولت در 40 سال اخیر گام های ارزشمندی برای برابری جنسیتی و عدالت جنسی در جامعه برداشته شده و در این راستا در برنامه های سال آتی دولت نگاه به بودجه با ظرفیت های عدالت جنسیتی است که این مهم می تواند در مهار طیفی از آسیب های زنانه مهم و حیاتی باشد.
وی تصریح کرد: شاخص های مشارکت اقتصادی و اجتماعی زنان در سال های اخیر تغییرات محسوسی داشته و با توجه به اینکه زنان جهش تحصیلی خوبی در سه دهه اخیر داشته اند، دولت کوشیده از این ظرفیت در مشاغل مدیریتی بهره بگیرد اما این موضوعات با شناخت علمی آسیب های زنانه متفاوت است.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی گفت: برنامه عمل و نمایه اجتماعی در استان مرکزی با مشارکت 87 دستگاه متولی و نقشه راه منسجم در عرصه رصد و مهار آسیب های اجتماعی اجرایی شده و نیاز است که نگاه برجسته ای به آسیب ها با موضع زنان و دختران صورت گیرد.
فتح آبادی توضیح داد: تکلیف مراکز دانشگاهی در تولید ایده و ارایه راهکارهای تخصصی مهار آسیب های اجتماعی جدی و مهم است و انتظار است که در زنجیره تعهدات برنامه عمل و نمایه اجتماعی استان حوزه علمی و نخبگان دانشگاهی به کف جامعه آمده و در مسئله یابی، ارزیابی و نظارت برنامه ها فعالانه تر عمل کنند.
وی بیان کرد: آمار ارایه شده پذیرش زنان و دختران آسیب دیده خانه های امن استان مرکزی اگرچه درصدی از رشد را دارد اما، دلیل آن بیشتر به حساسیت در شناسایی موارد و ارایه خدمات نسبت به سال های قبل برمی گیرد و این درحالی است که اعتقاد بر این است حتی یک زن آسیب دیده نیز باید با جدیت شناسایی و مراقبت های لازم از آن انجام شود.
*** مسایل حوزه زنان گفتمان و نقشه خاص خود را می طلبد
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری مرکزی گفت: نسخه مدیریت آسیب های اجتماعی با نگاه پیشگیرانه و اصلاحی برای همه طیف های جامعه یکسان نیست و زنان به عنوان نیمه از جمعیت نیازمند تعریف گفتمان خاص از معضلات اجتماعی مرتبط و نقشه برنامه ای هدفمند برای پیگیری راهبردها و بهبود شرایط هستند.
«زهرا فرجی» افزود: زنان و دختران جامعه از منظر آسیب شناسی با یک سری رفتارهای هنجارشکن در جامعه مواجه اند که پیامدهای آن در خانواده و جامعه به آنان خسران و آسیب می زند اما، طیفی از ناهنجارها و آسیب ها به طور کامل زنانه هستند و منشاء بروز و تعمیق آن ها در جامعه از همین قشر است که این موارد باید با وسواس جدی در نگاه تصمیم سازان و راهبران مسایل اجتماعی مدنظر باشد.
وی یادآور شد: فقدان گفتمان شفاف در پیشبرد مسایل آسیب های زنانه موضوعی است که به اقدامات پراکنده و جزیره ای در سطح دستگاه های اجرایی دامن می زند و دایره اثربخشی راهبردها را در بهبود تاب آوری اجتماعی زنان محدود می کند.
مشاور امور زنان و خانواده استانداری مرکزی بیان کرد: داده های هوشمند و به روز دستمایه کار تصمیم سازان و مدیران اجرایی در مهار آسیب های زنانه است و اگر در این حوزه آمارها وجود دارد اما، انتظار است که مطالعات عمیق علمی و دانشگاهی چاشنی کار شود و ارزیابی دقیق راهبردهای اجرایی با نگاه نو و نیاز بومی هر منطقه به صورت کاربردی و اثربخش تعریف و عملی شود.
فرجی اضافه کرد: به گفته متخصصان امر تنگناهای معیشتی، درآمدی از عوامل جدی در بروز آسیب های زنانه است و از سوی دیگر تنوع این آسیب ها و کاهش سن آلودگی به آسیب نیز برای این قشر زنگ خطر است.
وی توضیح داد: زنان در شکل گیری هویت فرهنگی و رفتاری خانواده و منشور اخلاقی و تربیت نسل آتی نقش محوری دارند و درگیری آنان با آسیب ها نه تنها برای خودشان بلکه بر روی خانواده و جامعه نیز تاثیرات مخرب دارد و از این منظر مقوله آسیب های زنان اهمیت خاص می یابد.
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری مرکزی افزود: زنان و دختران باید بتوانند خلاقیت ها و توانایی های خود را نشان دهند، اعتماد به نفس خود را بهبود داده و سطحی از خودمراقبتی فعال را بدانند تا از آسیب ها پیشگیری شده و در شرایط بحرانی توان مدیریت معضل و حل مسئله را داشته باشند.
فرجی اظهار داشت: آسیب های زنانه و آمار و موضوعات آن نباید در خفا ارزیابی شود و برخی از آموزش ها در توانمندی رفتاری و خودمراقبتی جنسی و روانی باید از سنین پایین تری آغاز شود تا قشر زنان در سایه ناآگاهی به دام آسیب نیفتند و یا دامنه مخاطرات آن با شعاع محدودتری قابل کنترل باشد.
وی توضیح داد: نبود رشته مطالعات زنان در حوزه دانشگاهی استان مرکزی ضعفی جدی است که باید جبران شود و می طلبد که هسته علمی و شخصیت های صاحب ایده و نظر از دانشگاه ها در کنار تیم راهبری اجرایی مهار آسیب های اجتماعی استان قرار بگیرند و با پیشنهادات سازنده و تحلیل های کاربردی کیفیت راهبردها را ماندگار کنند.
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری مرکزی ادامه داد: آسیب های چند علیتی زنان حاصل برنامه ریزی نامناسب و جامع نبودن راهکارهای مدیریت آسیب است.
فرجی ادامه داد: نیاز است که با همراهی دستگاه های متولی آموزش ها و مهارت های لازم زیست سالم اجتماعی و خود مراقبتی فردی برای فرزندان کارکنان دولت در استان کلید بخورد و هزینه های آن از بودجه دستگاه ها تامین شود و ایجاد تقویت هسته مشاوره خانواده در تمامی بخش ها به ویژه ارگان های دولتی پی گرفته شود تا مشکلات قبل از حاد شدن درمان شوند.
وی عنوان کرد: بزرگنمایی و یا پوشانندگی آمارهای آسیب های زنانه هر دو ناکارآمد است، منظور از استفاده موثر از آمارها و راهبردهای هدفمند این است که ضمن جلوگیری از آشفتگی ذهنی برخورد موثر و کارشناسی رخ دهد.
مشاور امور زنان و خانواده استاندار مرکزی افزود: برای اولین بار در سطح کلان در بودجه سال 98 به موضوع عدالت جنسیتی نگاه خاص شده است.
*** ریشه های آسیب های زنان را باید قبل از بروز شناخت و خشکاند
مشاور امور زنان و خانواده و کارشناس مسئول جمعیت و باروری سالم مرکز بهداشت استان مرکزی گفت: برای داشتن جامعه سالم باید به خودمراقبتی هدفمند در تمامی لایه های جمعیتی توجه داشت و ریشه آسیب ها را شناسایی و به موقع پیشگیری و مداخله داشت اما، نگاه ویژه به آسیب های زنانه به دلیل اهمیت نقش اجتماعی و خانوادگی زنان برجسته تر است.
«اکرم حمزه لوئیان» افزود: ویژگی بارز جامعه مدنی این است که در مهار آسیب های اجتماعی ازظرفیت های پژوهشی و نهادهای مردمی به عنوان میانجی در کنار دولت بهره می برد و با وجود سال ها تجربه کار در این عرصه اکنون زمان آن رسیده که بازتعریف و رصد برنامه ها با هدف کیفی سازی اثر در ستور کار قرار گیرد.
وی اظهار داشت: آسیب های اجتماعی ویژه ایران و یا قشر خاصی از جمله زنان نیست و در این زمینه دنیا تجارب موفق متعددی دارد که باید به بهترین شکل مطالعه شده و از آن ها استفاده کرد.
کارشناس مسئول جمعیت و باروری سالم مرکز بهداشت استان مرکزی ادامه داد: زمان اقدامات سلیقه ای و مقطعی در مهار آسیب های زنانه بدون شناخت موثر علل و ریشه این سوء رفتارها اثربخشی لازم را ندارد و باید در این حوزه تفاون های فرهنگی، ویژگی های خرده فرهنگ ها و زیست بوم اجتماعی هر منطقه به درستی دیده شود و چینش و نقش ظرفیت های حوزه دولتی و مردمی در برنامه مهار آسیب آگاهانه به کار گرفته شود.
حمزه لوئیان توضیح داد: طرح آسیب ها به صورت مکرر و اقدامات مقطعی در این حوزه بدون پرداختن به ریشه ها به عادی سازی آسیب در جامعه می انجامد و نه تنها مشکلی را حل نمی کند بلکه به پیچیدگی زوایای آن می انجامد.
وی ادامه داد: مداخله در هر آسیب زنانه باید پژوهش محور باشد و گزارش های تحلیلی و توصیفی، اقدامات شعار زده و کور در این موضوعات گره گشا نیست چراکه یک گام کوچک اجرایی آگاهانه برای حل چالش ها در خصوص معضلات زنانه و مدیریت آسیب ها بهتر از طرح های پر سر و صدایی است که بر آن ها نظارت هدفمند اعمال نمی شود و بدون حمایت لازم قدم به قدم با علل آسیب زا مبارزه نمی کند.
مشاور امور زنان و خانواده مرکز بهداشت استان مرکزی ادامه داد: آسیب های اجتماعی ریشه تاریخی دارند و مربوط به دولت خاصی نمی شوند و در همه کشورها ابعادی از آن در زمره دغدغه مدیران است اما، اما آسیب های اجتماعی کنترل پذیرند و باید با نگاه مثبت و آگاهانه در این زمینه عمل کرد.
حمزه لوئیان گفت: تدوین سند کاهش آسیب استان گامی به پیش است اما، باید به شکل مقطعی و قدرتمند ارزشیابی های موثر بر تکالیف برشمرده این سند در هر بخش صورت بگیرد چرا که جامعه پدیده ای دینامیک است و متغیرهای آن دائم دگردیسی دارند و با شرایط اقتصادی جدید نمی توان نگاه برنامه ای سال گذشته و حتی ماه های قبل را بر برنامه مهار آسیب داشت.
وی افزود: اگرچه انجمن جامعه شناسی به عنوان یکی از کلیدهای مهم در مسئله شناسی اجتماعی استان مرکزی مطرح است اما کافی نیست و فقدان پژوهشکده قدرتمند اجتماعی در این خطه موجب شده که مداخلات هدفمند با مختصات کف جامعه در استان با تاخیر همراه باشد و رفع این نقیصه باید در کانون توجه مسئولان امر قرار گیرد.
مشاور امور زنان و خانواده مرکز بهداشت استان مرکزی یادآور شد: اگرچه استان مرکزی با 470 سازمان مردم نهاد به عنوان یکی از قطب های مهم مشارکت مردمی شناخته شده اما لازم است تا جایگاه این تشکل ها در راهبری امور تقویت شود.
حمزه لوئیان ادامه داد: بر اساس پژوهش انجام شده در مرکز بهداشت استان مرکزی در جامعه هدف 620 نفری زنان آسیب دیده استان مرکزی، عزت نفس ضعیف و فقر خودمراقبتی از دلایل مهم و محوری در بروز و تعمیق آسیب های زنانه است.
وی توضیح داد: نبود برنامه قوی در انتقال مفاهیم و مهارت های خودمراقبتی به دختران نوجوان موجب می شود که سرخوردگی و آسیب را از سن پایین تجربه کنند و در مواجهه با مشکلات راهکارهای پرخطری را برمی گزینند.
کارشناس مسئول امور جمعیتی و باروری مرکز بهداشت استان مرکزی خاطرنشان کرد: سرپوش بر آسیب های زنان در سنین پایین نمی تواند سلامت جامعه زنان را تضمین کند و باید با آموزش های خودمراقبتی از سن پایین از معضلات پیشگیری کرد.
حمزه لوئیان ادامه داد: در دهه های قبل مناطق آسیب زای شهری کانون تجمیع رفتارهای پرخطر بود اما امروز به گفته کارشناسان ناهنجارها یکجا متمرکز نیست و ضریب آسیب های زنانه نه تنها در شهرها بلکه در روستاها نیز ابعاد جدیدی یافته اند.
وی خاطرنشان کرد: در سال های قبل مناطق پرخطر زنان اسیب دیده در کلانشهر اراک به خوبی شناسایی شده اما باید نحوه مداخلات تغییر کند.
*** نقش تشکل های مردم نهاد استان در همراهی با برنامه های کاهش آسیب پر رنگ نر دیده شود
رئیس هیات مدیره موسسه احیای فروغ اندیشه نیک استان مرکزی گفت: تشکل های مردم نهاد با رویکرد فعالیت های زنان در استان مرکزی قابل توجه است اما، نیاز است تا از ظرفیت های این بخش بیشتر استفاده شود.
«عزت وحیدیان» افزود: بهره گیری از ظرفیت های مردمی برای مهار و پیشگیری آسیب دشوارتر می کند
وی خاطرنشان کرد: با وجود اینکه تشکل های زنان در استان آمادگی برای مهارت آموزی رفتاری و خودمراقبتی روحی زنان و دختران جوان را دارند اما، همکاری لازم از سوی برخی نهادها در این راستا صورت نمی گیرد و انتقال موضوعات مهم برای آگاه سازی و مصونیت زنان در برابر آسیب ها به کندی پیش می رود.
رئیس هیات مدیره موسسه احیای فروغ اندیشه نیک استان مرکزی ادامه داد: واقعیت آن است که تنگناهای معیشتی برای بخشی از مردم مشکلاتی ایجاد کرده و در این بین زنی که همسر ندارد و یا با بدسرپرست است توان کشیدن بار مشکلات را نداشته و از ریل زندگی عادی خارج می شود و اینجاست که باید اقدامات حمایتی و مهارتی بهنگام در صحنه باشد تا به آسیب ها دامن زده نشود.
وحیدیان گفت: پاشنه آشیل برنامه های مدیریت آسیب، نبود ارزیابی و پیچیدن نسخه واحد راهبردهای پیشگیرانه و مداخله ای آسیب ها است، ترمیم شکاف طبقاتی در جامعه و تقویت پیوست های خانواده حضور میدانی با نسخه کاربردی در مهار آسیب را می طلبد و نمی توان با نگاه بسته و نگاه غیرتخصصی در این امور ورود کرد و موفق شد.
وی افزود: ماهیت برخی آسیب ها در حال دگردیسی است و با شرایط خاص اقتصادی جامعه باید به صورت ویژه برای این بخش برنامه داشت.
*** بومی سازی سواد رسانه ای در مدیریت آسیب های زنان ضروری است
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان مرکزی گفت: بومی سازی سواد رسانه ای و زنجیره اطلاع رسانی در مدیریت آسیب های زنانه اهمیت زیادی دارد و کارویژه رسانه ها و نهاد آموزش در انتقال مفاهیم و مهارت های ضروری حوزه پیشگیری و مهار آسیب ها باید روشن و برجسته باشد.
«اعظم علی مددی» افزود: تعامل بین بخشی در مباحث آگاه سازی و خودمراقبتی رفتاری و مهارتی زنان استان نیازمند تقویت است و در برخی موارد دستگاه های متولی و کارشناسان برای انتقال مباحث مفید با هدف پیشگیری از آسیب به دلیل تابو بودن آسیب با مشکل مواجه می شوند و بازنگری در این زمینه امری حیاتی به نظر می رسد.
وی توضیح داد: مصون سازی زنان در برابر پیامدهای ناگوار آسیب های اجتماعی مهم است و می طلبد که در سایه همراهی همه نهادهای تصمیم ساز بتوان اقدامات موثری را در این راستا برای زنان استان انجام داد.
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان مرکزی ادامه داد: به عنوان مثال بیشترین سن خشونت های اعمال شده بر زنان استان 25 تا 35 سال بوده و کاهش سن آسیب دیدگی نه تنها در خشونت بلکه بسیاری از آسیب های دیگر وجود دارد و باید تقویت آموزش ها را از سنین پایین دنبال کرد.
علی مددی ادامه داد: زنجیره آسیب های اجتماعی تنیدگی پیچیده ای با هم دارند و یک آسیب طیفی از آسیب های دیگر را زایش و یا تقویت می کند و چند وجهی شدن آسیب ها مدیریت اجتماعی را درگیر موضوعات وقت گیر و دشوار می کند.
وی یادآور شد: توجه کارشناسی به نکات زیرپوستی آسیب های زنانه حساسیت های خود را دارد و اینکه سن آسیب نزولی است و یا روند آسیب های زنانه در جوامع روستایی نمودهای عینی تری می یابد جای تامل دارد و باید نسخه کاربردی برای پیامدهای فقر و بیکاری در قشر زنان به ویژه دغدغه های زنان متاهل داشت تا از تعمیق زوایای آسیب خانوادگی پیشگیری شود.
این مسئول یادآور شد: پذیرش واقعیت ها از تغییر رفتار طیفی از دختران جوان از روی ناآگاهی و یا دگردیسی شرایط گذار جامعه و پرهیز از پوشاندن صورت مسئله و یا کوچک انگاری آن گامی مهم در مدیریت آسیب های زنانه است.
علی مددی ادامه داد: جامعه کنونی به واسطه تغییر خرده فرهنگ ها و ساختار بسیاری از رفتارها و هنجارهای اجتماعی در فضای بین فرهنگ سنتی و پدیده های نو قرار گرفته، از سویی نیز برنامه های مدیریت آسیب سرعت همخوان با تغییرات جامعه مدرن را ندارد و به همین دلیل باید همه توان و ظرفیت ها به شکل آگاهانه در خدمت گرفته شود.
وی اظهار داشت: جنس آسیب های زنانه شعارگونه نیست و باید با برنامه های کارآمد عمل کرد و اجازه تعارف، اقدامات سلیقه ای و فرصت سوزی را به هیچ یک از ارکان مسئول در مدیرست آسیب نداد.
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان مرکزی گفت: تجربه این نهاد تخصصی نشان داده که مثلا برای کاهش طلاق مداخله هدفمند در بحران توانسته بسیاری از زوجین را مستعد درمان و حل مسئله کند و نیاز است که ارکان دخیل در مدیریت آسیب ها با رویکرد انتقال مهارت به بدنه جامعه بدون توجه به حساس سازی برخی آسیب ها عمل کنند.
*** همگرایی نهادهای مرتبط اجتماعی و پیشگیری از موازی کاری ها
رئیس گروه آمایش سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مرکزی نیز در این میزگرد گفت: همگرایی برنامه ها در آسیب های زنان به آمارهای روزآمد و مستند در این حوزه نیاز دارد و زمان مصلحت اندیشی و اقدامات بخشی و مقطعی گذشته است.
«زهرا صالحی» افزود: رشد آسیب های اجتماعی مسئله مهم کشور است به طوری که مقام معظم رهبری آن را دغدغه اولویت دار عنوان کرده و تشکیل سازمان اجتماعی کشور و عقبه آن در استان ها نیز به این دلیل است.
وی اظهار داشت: برخی آمارهای حوزه زنان به صورت مستند، متمرکز در اختیار همگان است اما، مشکل آنجاست که در حوزه آسیب های اجتماعی به پاره ای آمارها مهر محرمانه می زنند و این موضوع موجب می شود که جامعه نخبگان و کارشناسان یا از شرایط حال آگاه نباشند و یا اطلاعات به روز به دستشان نرسد و این نقیصه در برخی موارد مانع از ارایه راهکار مطلوب و همگرا و مبتنی بر واقعیات می شود.
رئیس گروه آمایش سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مرکزی توضیح داد: آموزش در بین پنج نهاد اصلی جامعه اهمیت خاص دارد و سطح آموزش برای مدارس نه تنها در ابعاد علمی و تربیتی بلکه باید در حوزه مهارت ورزی تغییرات زیربنایی داشته باشد و در این بین نهاد خانواده نیز باید با بلوغ مهارتی دامنه مصون سازی را برای روابط فردی و اجتماعی تکمیل کند.
صالحی بیان کرد: نقص جدی در این حوزه امورز مولود بسیاری از آسیب ها است و باید با برنامه ریزی راهبردی کوتاه مدت و بلند مدت برای آن چاره اندیشید.
وی افزود: زنان نقش بسیار مهمی در جامعه، اقتصاد خانواده، حفظ محیط زیست و تربیت فرزندان دارند؛ بنابراین اگر نتوانیم پیشگیری و مداخله موثر برای مهار آسیب های متوجه این قشر داشته باشیم؛ روند توسعه پایدار با نقص جدی همراه است.
698 هزار و 368 نفر از جمعیت یک میلیون و 414 هزار نفری استان مرکزی معادل 48 و چهار صدم درصد را زنان تشکیل می دهند.
6013/6991/3075
انتهای پیام به گفته کارشناسان امور اجتماعی برای داشتن جامعه سالم و پویا خود مراقبتی روانی و ارتباطی اهمیت زیادی دارد و یکی از عناصر کلیدی در زیست اجتماعی این است که با مشارکت مطلوب همه اعضای خانواده ها سرمایه اجتماعی روزبه روز افزون شود و از این منظر، نقش برجسته سلامت اجتماعی زنان، به عنوان راهبر اخلاقی و تربیتی بسیار پررنگ است.
رخ دادن طیفی از آسیب های اجتماعی در جامعه ایرانی با مولفه های درحال گذار طبیعی است اما، در سال های اخیر روند رشد آسیب های اجتماعی به حدی رسیده که برنامه خاص کشوری در این راستا تدوین شده است و در واقع مهار و کنترل آسیب ها دغدغه تصمیم سازان و برنامه ریزان است.
کارشناسان حوزه جامعه شناسی و اجرایی استان مرکزی بر این باورند که ضعف در نگاه برنامه ای به مهار آسیب های زنانه می تواند دامن زننده چالش های اجتماعی در آینده باشد.
شناخت ماهیت و پیامدهای آسیب های زنانه و مداخلات بهنگام در مهار آن موضوعی مهم در سلامت زیست بوم اجتماعی است چرا که بهبود سلامت حوزه زنان تضمین کننده اخلاق، بهداشت روان و سلامت روابط خانوادگی و اجتماعی است و موجب تقویت همبستگی و سرمایه اجتماعی و تربیت نسل خودساخته می شود.
از مجموع 400 سمن فعال در استان مرکزی،152 سمن در حوزه خانواده مربوط به بانوان است و بیش از 50 درصد از اعضای تشکل‌های غیر دولتی استان مرکزی را بانوان تشکیل می‌دهند.
براساس آمار موجود، 74 درصد از جمعیت زنان استان ساکن مناطق شهری اند و 26 درصد در روستا زندگی می کنند.
به گفته این کارشناسان اگرچه هیچ طیفی از گزند آسیب های اجتماعی در امان نیست اما، آسیب های زنانه دایره خسارات وسیع تری را نسبت به سایرین دارد چرا که زنان به عنوان بزرگترین قربانیان آسیب تلقی می شوند و از این منظر می توان آسیب های زنانه را فصل سرد برگ ریزان قلمداد کرد که ریشه اصلی آن در ضعف مهارت آموزی و خودباوری و گسست های برنامه ای است.
با توجه به اهمیت مقوله آسیب های زنان این مبحث با حضور صاحب نظران حوزه اجرایی و اجتماعی استان مرکزی در میزگرد ایرنا مرکزی به بحث و نظر گذاشته شد.
*** زنانه شدن آسیب ها موضوعی که باید برای آن برنامه داشت
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی گفت: آسیب های اجتماعی بخشی از زیست بوم اجتماعی است که درصدی از آن در تمامی جوامع وجود دارد که نمی توان آن را قایل به جنسیت خاص کرد اما، مهار آن در حوزه زنان باید با شناخت عمیق و حمایت های ویژه همراه شود.
«غلامرضا فتح آبادی» افزود: عوامل پیچیده ای در ایجاد و تعدد آسیب های اجتماعی دخیل است و دامنه و پیامدهای آسیب ها به نسبت محیط جغرافیایی و فرهنگی متفاوت بوده و تظاهرات و اثرات متنوعی را در لایه های مختلف جمعیتی ایجاد می کند.
وی توضیح داد: در نگاه کلی آسیب های اجتماعی در دو جنس مرد و زن وجود دارد اما، برخی از آسیب ها به لحاظ ساختار روانشناختی جراحات عمیق و زیرپوستی را برای زنان و دختران ایجاد می کند و در کالبد خانواده بحران زا است به طوری که زنان و فرزندان از پیامدهای مخرب آن متاثر شده و این مهم می تواند بسترساز توسعه و یا خلق آسیب نوپدید و بازپدید باشد.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی خاطرنشان کرد: شاکله خانواده و پیوست های اجتماعی مبتنی بر ارزش ها و هنجارها است، مادامی که به هر دلیل آتش گسیختگی و تزلزل رفتاری و اخلاقی برای خانواده و فرد شعله ور شود، اختلال در هویت اجتماعی برجسته شده و در این بین زنان و کودکان بیشتر قربانی می شوند.
فتح آبادی ادامه داد: به طور مثال طلاق، افزایش سن ازدواج، تاخیر در تشکیل خانواده و یا همسرآزاری از آسیب هایی است که منشاء بروز آن با مشکلات مردانه پیوند تنگانتگی دارد اما، زنان به طور مستقیم با تبعات آن دست به گریبان می شوند و شناخت ماهیت و عوارض آن ها باید در حمایت از زنان به درستی دیده شود.
وی گفت: تغییر بافت و ساختار اجتماعی در هر جامعه ای زایش برخی رفتارهای پرخطر را موجب می شود که از این منظر بر اساس آمارهای موجود طیفی از آسیب ها با ماهیت زنانه در شرایط گذار جامعه روند افزایشی دارد و این مسئله رسالت نخبگان و تصمیم سازان اجتماعی و فرهنگی را در شناخت بهنگام، تعریف رفتارهای پیشگیرانه و مداخلات موثر بیش از پیش سنگین می کند.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی خاطرنشان کرد: با سیطره فضای مجازی و فناوری های نو همواره در همه جوامع نسل جدیدی از آسیب های جدید بروز کرده و یا آسیب های معمول رو به تشدید می گذارد و تکلیف گروه های مرجع و نخبه و کارشناسان عرصه اجتماعی است که ترسیم از فضای پیش روی جامعه را شفاف تر کرده و با الگوهای برنامه ای هدفمند مصون سازی را در راهبردهای اجرایی و فرهنگی پیشنهاد دهند.
فتح آبادی افزود: در سال های اخیر برنامه اولویت دار مهار آسیب ها در کشور با ساز و کار موثری در قالب سازمان اجتماعی پی گرفته می شود و آمارهای مستند و مسئله شناسی در این عرصه به خوبی صورت گرفته و نیاز است که با راهبردهای اثربخش ضریب هم افزایی توان دستگاه های متولی و تشکل های مردمی را در مشارکت جویی مهار آسیب و پیشگیری از آن ها به ویژه در حوزه زنان تقویت کرد.
وی یادآور شد: ایجاد دیده بان آسیب های اجتماعی در استان مرکزی ظرفیتی است که می تواند فرصت های مطالعاتی، اجرایی، پژوهشی، مردمی و فرهنگی را در راهبری آسیب ها به درستی چینش کند و منجر به اقدامات هدفمند و اثربخش در این عرصه شود.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی وفرهنگی استانداری مرکزی خاطرنشان کرد: تحقق برنامه هایی مانند توسعه اجتماعی و بهبود شرایط جامعه، نیازمند پیشگیری سطح یک (پیشگیری از بروز آسیب های اجتماعی) است و این مهم لزوم آموزش مهارت های زندگی، مدیریت خانه و شغلی را برای زنان و دختران دوچندان می کند تا بتوانند در صورت بروز تنش و یا بحران های خانوادگی و فردی کمتر آسیب دیده و خودمراقبتی هدفمند داشته باشند.
فتح آبادی اظهار داشت: در قالب برنامه های توسعه ای و راهبردهای اجرایی دولت در 40 سال اخیر گام های ارزشمندی برای برابری جنسیتی و عدالت جنسی در جامعه برداشته شده و در این راستا در برنامه های سال آتی دولت نگاه به بودجه با ظرفیت های عدالت جنسیتی است که این مهم می تواند در مهار طیفی از آسیب های زنانه مهم و حیاتی باشد.
وی تصریح کرد: شاخص های مشارکت اقتصادی و اجتماعی زنان در سال های اخیر تغییرات محسوسی داشته و با توجه به اینکه زنان جهش تحصیلی خوبی در سه دهه اخیر داشته اند، دولت کوشیده از این ظرفیت در مشاغل مدیریتی بهره بگیرد اما این موضوعات با شناخت علمی آسیب های زنانه متفاوت است.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی گفت: برنامه عمل و نمایه اجتماعی در استان مرکزی با مشارکت 87 دستگاه متولی و نقشه راه منسجم در عرصه رصد و مهار آسیب های اجتماعی اجرایی شده و نیاز است که نگاه برجسته ای به آسیب ها با موضع زنان و دختران صورت گیرد.
فتح آبادی توضیح داد: تکلیف مراکز دانشگاهی در تولید ایده و ارایه راهکارهای تخصصی مهار آسیب های اجتماعی جدی و مهم است و انتظار است که در زنجیره تعهدات برنامه عمل و نمایه اجتماعی استان حوزه علمی و نخبگان دانشگاهی به کف جامعه آمده و در مسئله یابی، ارزیابی و نظارت برنامه ها فعالانه تر عمل کنند.
وی بیان کرد: آمار ارایه شده پذیرش زنان و دختران آسیب دیده خانه های امن استان مرکزی اگرچه درصدی از رشد را دارد اما، دلیل آن بیشتر به حساسیت در شناسایی موارد و ارایه خدمات نسبت به سال های قبل برمی گیرد و این درحالی است که اعتقاد بر این است حتی یک زن آسیب دیده نیز باید با جدیت شناسایی و مراقبت های لازم از آن انجام شود.
*** مسایل حوزه زنان گفتمان و نقشه خاص خود را می طلبد
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری مرکزی گفت: نسخه مدیریت آسیب های اجتماعی با نگاه پیشگیرانه و اصلاحی برای همه طیف های جامعه یکسان نیست و زنان به عنوان نیمه از جمعیت نیازمند تعریف گفتمان خاص از معضلات اجتماعی مرتبط و نقشه برنامه ای هدفمند برای پیگیری راهبردها و بهبود شرایط هستند.
«زهرا فرجی» افزود: زنان و دختران جامعه از منظر آسیب شناسی با یک سری رفتارهای هنجارشکن در جامعه مواجه اند که پیامدهای آن در خانواده و جامعه به آنان خسران و آسیب می زند اما، طیفی از ناهنجارها و آسیب ها به طور کامل زنانه هستند و منشاء بروز و تعمیق آن ها در جامعه از همین قشر است که این موارد باید با وسواس جدی در نگاه تصمیم سازان و راهبران مسایل اجتماعی مدنظر باشد.
وی یادآور شد: فقدان گفتمان شفاف در پیشبرد مسایل آسیب های زنانه موضوعی است که به اقدامات پراکنده و جزیره ای در سطح دستگاه های اجرایی دامن می زند و دایره اثربخشی راهبردها را در بهبود تاب آوری اجتماعی زنان محدود می کند.
مشاور امور زنان و خانواده استانداری مرکزی بیان کرد: داده های هوشمند و به روز دستمایه کار تصمیم سازان و مدیران اجرایی در مهار آسیب های زنانه است و اگر در این حوزه آمارها وجود دارد اما، انتظار است که مطالعات عمیق علمی و دانشگاهی چاشنی کار شود و ارزیابی دقیق راهبردهای اجرایی با نگاه نو و نیاز بومی هر منطقه به صورت کاربردی و اثربخش تعریف و عملی شود.
فرجی اضافه کرد: به گفته متخصصان امر تنگناهای معیشتی، درآمدی از عوامل جدی در بروز آسیب های زنانه است و از سوی دیگر تنوع این آسیب ها و کاهش سن آلودگی به آسیب نیز برای این قشر زنگ خطر است.
وی توضیح داد: زنان در شکل گیری هویت فرهنگی و رفتاری خانواده و منشور اخلاقی و تربیت نسل آتی نقش محوری دارند و درگیری آنان با آسیب ها نه تنها برای خودشان بلکه بر روی خانواده و جامعه نیز تاثیرات مخرب دارد و از این منظر مقوله آسیب های زنان اهمیت خاص می یابد.
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری مرکزی افزود: زنان و دختران باید بتوانند خلاقیت ها و توانایی های خود را نشان دهند، اعتماد به نفس خود را بهبود داده و سطحی از خودمراقبتی فعال را بدانند تا از آسیب ها پیشگیری شده و در شرایط بحرانی توان مدیریت معضل و حل مسئله را داشته باشند.
فرجی اظهار داشت: آسیب های زنانه و آمار و موضوعات آن نباید در خفا ارزیابی شود و برخی از آموزش ها در توانمندی رفتاری و خودمراقبتی جنسی و روانی باید از سنین پایین تری آغاز شود تا قشر زنان در سایه ناآگاهی به دام آسیب نیفتند و یا دامنه مخاطرات آن با شعاع محدودتری قابل کنترل باشد.
وی توضیح داد: نبود رشته مطالعات زنان در حوزه دانشگاهی استان مرکزی ضعفی جدی است که باید جبران شود و می طلبد که هسته علمی و شخصیت های صاحب ایده و نظر از دانشگاه ها در کنار تیم راهبری اجرایی مهار آسیب های اجتماعی استان قرار بگیرند و با پیشنهادات سازنده و تحلیل های کاربردی کیفیت راهبردها را ماندگار کنند.
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری مرکزی ادامه داد: آسیب های چند علیتی زنان حاصل برنامه ریزی نامناسب و جامع نبودن راهکارهای مدیریت آسیب است.
فرجی ادامه داد: نیاز است که با همراهی دستگاه های متولی آموزش ها و مهارت های لازم زیست سالم اجتماعی و خود مراقبتی فردی برای فرزندان کارکنان دولت در استان کلید بخورد و هزینه های آن از بودجه دستگاه ها تامین شود و ایجاد تقویت هسته مشاوره خانواده در تمامی بخش ها به ویژه ارگان های دولتی پی گرفته شود تا مشکلات قبل از حاد شدن درمان شوند.
وی عنوان کرد: بزرگنمایی و یا پوشانندگی آمارهای آسیب های زنانه هر دو ناکارآمد است، منظور از استفاده موثر از آمارها و راهبردهای هدفمند این است که ضمن جلوگیری از آشفتگی ذهنی برخورد موثر و کارشناسی رخ دهد.
مشاور امور زنان و خانواده استاندار مرکزی افزود: برای اولین بار در سطح کلان در بودجه سال 98 به موضوع عدالت جنسیتی نگاه خاص شده است.
*** ریشه های آسیب های زنان را باید قبل از بروز شناخت و خشکاند
مشاور امور زنان و خانواده و کارشناس مسئول جمعیت و باروری سالم مرکز بهداشت استان مرکزی گفت: برای داشتن جامعه سالم باید به خودمراقبتی هدفمند در تمامی لایه های جمعیتی توجه داشت و ریشه آسیب ها را شناسایی و به موقع پیشگیری و مداخله داشت اما، نگاه ویژه به آسیب های زنانه به دلیل اهمیت نقش اجتماعی و خانوادگی زنان برجسته تر است.
«اکرم حمزه لوئیان» افزود: ویژگی بارز جامعه مدنی این است که در مهار آسیب های اجتماعی ازظرفیت های پژوهشی و نهادهای مردمی به عنوان میانجی در کنار دولت بهره می برد و با وجود سال ها تجربه کار در این عرصه اکنون زمان آن رسیده که بازتعریف و رصد برنامه ها با هدف کیفی سازی اثر در ستور کار قرار گیرد.
وی اظهار داشت: آسیب های اجتماعی ویژه ایران و یا قشر خاصی از جمله زنان نیست و در این زمینه دنیا تجارب موفق متعددی دارد که باید به بهترین شکل مطالعه شده و از آن ها استفاده کرد.
کارشناس مسئول جمعیت و باروری سالم مرکز بهداشت استان مرکزی ادامه داد: زمان اقدامات سلیقه ای و مقطعی در مهار آسیب های زنانه بدون شناخت موثر علل و ریشه این سوء رفتارها اثربخشی لازم را ندارد و باید در این حوزه تفاون های فرهنگی، ویژگی های خرده فرهنگ ها و زیست بوم اجتماعی هر منطقه به درستی دیده شود و چینش و نقش ظرفیت های حوزه دولتی و مردمی در برنامه مهار آسیب آگاهانه به کار گرفته شود.
حمزه لوئیان توضیح داد: طرح آسیب ها به صورت مکرر و اقدامات مقطعی در این حوزه بدون پرداختن به ریشه ها به عادی سازی آسیب در جامعه می انجامد و نه تنها مشکلی را حل نمی کند بلکه به پیچیدگی زوایای آن می انجامد.
وی ادامه داد: مداخله در هر آسیب زنانه باید پژوهش محور باشد و گزارش های تحلیلی و توصیفی، اقدامات شعار زده و کور در این موضوعات گره گشا نیست چراکه یک گام کوچک اجرایی آگاهانه برای حل چالش ها در خصوص معضلات زنانه و مدیریت آسیب ها بهتر از طرح های پر سر و صدایی است که بر آن ها نظارت هدفمند اعمال نمی شود و بدون حمایت لازم قدم به قدم با علل آسیب زا مبارزه نمی کند.
مشاور امور زنان و خانواده مرکز بهداشت استان مرکزی ادامه داد: آسیب های اجتماعی ریشه تاریخی دارند و مربوط به دولت خاصی نمی شوند و در همه کشورها ابعادی از آن در زمره دغدغه مدیران است اما، اما آسیب های اجتماعی کنترل پذیرند و باید با نگاه مثبت و آگاهانه در این زمینه عمل کرد.
حمزه لوئیان گفت: تدوین سند کاهش آسیب استان گامی به پیش است اما، باید به شکل مقطعی و قدرتمند ارزشیابی های موثر بر تکالیف برشمرده این سند در هر بخش صورت بگیرد چرا که جامعه پدیده ای دینامیک است و متغیرهای آن دائم دگردیسی دارند و با شرایط اقتصادی جدید نمی توان نگاه برنامه ای سال گذشته و حتی ماه های قبل را بر برنامه مهار آسیب داشت.
وی افزود: اگرچه انجمن جامعه شناسی به عنوان یکی از کلیدهای مهم در مسئله شناسی اجتماعی استان مرکزی مطرح است اما کافی نیست و فقدان پژوهشکده قدرتمند اجتماعی در این خطه موجب شده که مداخلات هدفمند با مختصات کف جامعه در استان با تاخیر همراه باشد و رفع این نقیصه باید در کانون توجه مسئولان امر قرار گیرد.
مشاور امور زنان و خانواده مرکز بهداشت استان مرکزی یادآور شد: اگرچه استان مرکزی با 470 سازمان مردم نهاد به عنوان یکی از قطب های مهم مشارکت مردمی شناخته شده اما لازم است تا جایگاه این تشکل ها در راهبری امور تقویت شود.
حمزه لوئیان ادامه داد: بر اساس پژوهش انجام شده در مرکز بهداشت استان مرکزی در جامعه هدف 620 نفری زنان آسیب دیده استان مرکزی، عزت نفس ضعیف و فقر خودمراقبتی از دلایل مهم و محوری در بروز و تعمیق آسیب های زنانه است.
وی توضیح داد: نبود برنامه قوی در انتقال مفاهیم و مهارت های خودمراقبتی به دختران نوجوان موجب می شود که سرخوردگی و آسیب را از سن پایین تجربه کنند و در مواجهه با مشکلات راهکارهای پرخطری را برمی گزینند.
کارشناس مسئول امور جمعیتی و باروری مرکز بهداشت استان مرکزی خاطرنشان کرد: سرپوش بر آسیب های زنان در سنین پایین نمی تواند سلامت جامعه زنان را تضمین کند و باید با آموزش های خودمراقبتی از سن پایین از معضلات پیشگیری کرد.
حمزه لوئیان ادامه داد: در دهه های قبل مناطق آسیب زای شهری کانون تجمیع رفتارهای پرخطر بود اما امروز به گفته کارشناسان ناهنجارها یکجا متمرکز نیست و ضریب آسیب های زنانه نه تنها در شهرها بلکه در روستاها نیز ابعاد جدیدی یافته اند.
وی خاطرنشان کرد: در سال های قبل مناطق پرخطر زنان اسیب دیده در کلانشهر اراک به خوبی شناسایی شده اما باید نحوه مداخلات تغییر کند.
*** نقش تشکل های مردم نهاد استان در همراهی با برنامه های کاهش آسیب پر رنگ نر دیده شود
رئیس هیات مدیره موسسه احیای فروغ اندیشه نیک استان مرکزی گفت: تشکل های مردم نهاد با رویکرد فعالیت های زنان در استان مرکزی قابل توجه است اما، نیاز است تا از ظرفیت های این بخش بیشتر استفاده شود.
«عزت وحیدیان» افزود: بهره گیری از ظرفیت های مردمی برای مهار و پیشگیری آسیب دشوارتر می کند
وی خاطرنشان کرد: با وجود اینکه تشکل های زنان در استان آمادگی برای مهارت آموزی رفتاری و خودمراقبتی روحی زنان و دختران جوان را دارند اما، همکاری لازم از سوی برخی نهادها در این راستا صورت نمی گیرد و انتقال موضوعات مهم برای آگاه سازی و مصونیت زنان در برابر آسیب ها به کندی پیش می رود.
رئیس هیات مدیره موسسه احیای فروغ اندیشه نیک استان مرکزی ادامه داد: واقعیت آن است که تنگناهای معیشتی برای بخشی از مردم مشکلاتی ایجاد کرده و در این بین زنی که همسر ندارد و یا با بدسرپرست است توان کشیدن بار مشکلات را نداشته و از ریل زندگی عادی خارج می شود و اینجاست که باید اقدامات حمایتی و مهارتی بهنگام در صحنه باشد تا به آسیب ها دامن زده نشود.
وحیدیان گفت: پاشنه آشیل برنامه های مدیریت آسیب، نبود ارزیابی و پیچیدن نسخه واحد راهبردهای پیشگیرانه و مداخله ای آسیب ها است، ترمیم شکاف طبقاتی در جامعه و تقویت پیوست های خانواده حضور میدانی با نسخه کاربردی در مهار آسیب را می طلبد و نمی توان با نگاه بسته و نگاه غیرتخصصی در این امور ورود کرد و موفق شد.
وی افزود: ماهیت برخی آسیب ها در حال دگردیسی است و با شرایط خاص اقتصادی جامعه باید به صورت ویژه برای این بخش برنامه داشت.
*** بومی سازی سواد رسانه ای در مدیریت آسیب های زنان ضروری است
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان مرکزی گفت: بومی سازی سواد رسانه ای و زنجیره اطلاع رسانی در مدیریت آسیب های زنانه اهمیت زیادی دارد و کارویژه رسانه ها و نهاد آموزش در انتقال مفاهیم و مهارت های ضروری حوزه پیشگیری و مهار آسیب ها باید روشن و برجسته باشد.
«اعظم علی مددی» افزود: تعامل بین بخشی در مباحث آگاه سازی و خودمراقبتی رفتاری و مهارتی زنان استان نیازمند تقویت است و در برخی موارد دستگاه های متولی و کارشناسان برای انتقال مباحث مفید با هدف پیشگیری از آسیب به دلیل تابو بودن آسیب با مشکل مواجه می شوند و بازنگری در این زمینه امری حیاتی به نظر می رسد.
وی توضیح داد: مصون سازی زنان در برابر پیامدهای ناگوار آسیب های اجتماعی مهم است و می طلبد که در سایه همراهی همه نهادهای تصمیم ساز بتوان اقدامات موثری را در این راستا برای زنان استان انجام داد.
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان مرکزی ادامه داد: به عنوان مثال بیشترین سن خشونت های اعمال شده بر زنان استان 25 تا 35 سال بوده و کاهش سن آسیب دیدگی نه تنها در خشونت بلکه بسیاری از آسیب های دیگر وجود دارد و باید تقویت آموزش ها را از سنین پایین دنبال کرد.
علی مددی ادامه داد: زنجیره آسیب های اجتماعی تنیدگی پیچیده ای با هم دارند و یک آسیب طیفی از آسیب های دیگر را زایش و یا تقویت می کند و چند وجهی شدن آسیب ها مدیریت اجتماعی را درگیر موضوعات وقت گیر و دشوار می کند.
وی یادآور شد: توجه کارشناسی به نکات زیرپوستی آسیب های زنانه حساسیت های خود را دارد و اینکه سن آسیب نزولی است و یا روند آسیب های زنانه در جوامع روستایی نمودهای عینی تری می یابد جای تامل دارد و باید نسخه کاربردی برای پیامدهای فقر و بیکاری در قشر زنان به ویژه دغدغه های زنان متاهل داشت تا از تعمیق زوایای آسیب خانوادگی پیشگیری شود.
این مسئول یادآور شد: پذیرش واقعیت ها از تغییر رفتار طیفی از دختران جوان از روی ناآگاهی و یا دگردیسی شرایط گذار جامعه و پرهیز از پوشاندن صورت مسئله و یا کوچک انگاری آن گامی مهم در مدیریت آسیب های زنانه است.
علی مددی ادامه داد: جامعه کنونی به واسطه تغییر خرده فرهنگ ها و ساختار بسیاری از رفتارها و هنجارهای اجتماعی در فضای بین فرهنگ سنتی و پدیده های نو قرار گرفته، از سویی نیز برنامه های مدیریت آسیب سرعت همخوان با تغییرات جامعه مدرن را ندارد و به همین دلیل باید همه توان و ظرفیت ها به شکل آگاهانه در خدمت گرفته شود.
وی اظهار داشت: جنس آسیب های زنانه شعارگونه نیست و باید با برنامه های کارآمد عمل کرد و اجازه تعارف، اقدامات سلیقه ای و فرصت سوزی را به هیچ یک از ارکان مسئول در مدیرست آسیب نداد.
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان مرکزی گفت: تجربه این نهاد تخصصی نشان داده که مثلا برای کاهش طلاق مداخله هدفمند در بحران توانسته بسیاری از زوجین را مستعد درمان و حل مسئله کند و نیاز است که ارکان دخیل در مدیریت آسیب ها با رویکرد انتقال مهارت به بدنه جامعه بدون توجه به حساس سازی برخی آسیب ها عمل کنند.
*** همگرایی نهادهای مرتبط اجتماعی و پیشگیری از موازی کاری ها
رئیس گروه آمایش سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مرکزی نیز در این میزگرد گفت: همگرایی برنامه ها در آسیب های زنان به آمارهای روزآمد و مستند در این حوزه نیاز دارد و زمان مصلحت اندیشی و اقدامات بخشی و مقطعی گذشته است.
«زهرا صالحی» افزود: رشد آسیب های اجتماعی مسئله مهم کشور است به طوری که مقام معظم رهبری آن را دغدغه اولویت دار عنوان کرده و تشکیل سازمان اجتماعی کشور و عقبه آن در استان ها نیز به این دلیل است.
وی اظهار داشت: برخی آمارهای حوزه زنان به صورت مستند، متمرکز در اختیار همگان است اما، مشکل آنجاست که در حوزه آسیب های اجتماعی به پاره ای آمارها مهر محرمانه می زنند و این موضوع موجب می شود که جامعه نخبگان و کارشناسان یا از شرایط حال آگاه نباشند و یا اطلاعات به روز به دستشان نرسد و این نقیصه در برخی موارد مانع از ارایه راهکار مطلوب و همگرا و مبتنی بر واقعیات می شود.
رئیس گروه آمایش سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مرکزی توضیح داد: آموزش در بین پنج نهاد اصلی جامعه اهمیت خاص دارد و سطح آموزش برای مدارس نه تنها در ابعاد علمی و تربیتی بلکه باید در حوزه مهارت ورزی تغییرات زیربنایی داشته باشد و در این بین نهاد خانواده نیز باید با بلوغ مهارتی دامنه مصون سازی را برای روابط فردی و اجتماعی تکمیل کند.
صالحی بیان کرد: نقص جدی در این حوزه امورز مولود بسیاری از آسیب ها است و باید با برنامه ریزی راهبردی کوتاه مدت و بلند مدت برای آن چاره اندیشید.
وی افزود: زنان نقش بسیار مهمی در جامعه، اقتصاد خانواده، حفظ محیط زیست و تربیت فرزندان دارند؛ بنابراین اگر نتوانیم پیشگیری و مداخله موثر برای مهار آسیب های متوجه این قشر داشته باشیم؛ روند توسعه پایدار با نقص جدی همراه است.
698 هزار و 368 نفر از جمعیت یک میلیون و 414 هزار نفری استان مرکزی معادل 48 و چهار صدم درصد را زنان تشکیل می دهند.
6013/6991/3075
کپی شد
