به گزارش ایرنا، گونه های مختلف پرندگان برای زمستان گذرانی به تالاب میقان اراک کوچ می کنند که اوج حضورشان در این زیستگاه طبیعی در نیمه آبان ماه است و به همین خاطر 15 آبان به عنوان روز استانی پرنده نگری نامگذاری شده و مشتاقان طبیعت با حضور در تالاب به آوای گرم پرندگان به ویژه درناهای خاکستری گوش فرا می دهند.
پرنده های مهاجر تالاب میقان با نخستین بارش سنگین برف زمستانی، مسیر خود را به سمت نواحی جنوبی و گرمسیری ایران تا شمال آفریقا ادامه می دهند و در بهار دوباره از مناطق گرمسیر به سمت این زیستگاه پر گشوده و پس از اقامت کوتاهی کوچشان را سرمی گیرند.
حضور دسته جمعی پرندگان مهاجر در تالاب میقان تصاویری زیبا برای گردشگران، دوستداران طبیعت و پرندگان خلق می کند که تماشای زیبایی های آن در ذهن ها ماندگار می شود.
سالانه 25 تا 30 هزار پرنده مهاجر وارد تالاب میقان اراک می شود که حدود 15 هزار قطعه آن درنای خاکستری است و در نیمه آبان با تجمع این پرندگان در تالاب صحنه های دیدنی خلق می شود.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی در این رابطه گفت: پرنده ها یکی از شیرین ترین بخش های حوزه زیست طبیعی هستند و بیشترین فعالیت های حفاظتی و نمادین در تنوع زیستی کشور برای پرندگان صورت گرفته است.
«محمود کلنگری» افزود: پرندگان مسافت های حیرت انگیزی را طی می کنند و کشورهای مختلف را به هم پیوند می زنند و برای ادامه بقای خود قاره های مختلف را پشت سر می گذراند.
وی بیان کرد: اهمیت بقای پرندگان موجب شده تا کشورهای مختلف تدابیر ویژه ای را برای حفاظت از این گونه های ارزشمند در نظر گیرند و دایره حراست از آن ها و شیوه زندگیشان فراتر از سطح منطقه ای است.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی ادامه داد: حدود 300 گونه پرنده در این استان شناسایی شده که بیشتر آن ها مهاجر و نیمه مهاجر است و بخشی از زندگی آن ها در استان مرکزی و بخش دیگر در استان ها و کشورهای دیگر سپری می شود.
کلنگری اظهار داشت: بحث پرنده نگری باید از پارک ها آغاز شود و استان مرکزی برای اجرایی کردن این مهم فضای سبز مورد نیاز پرنده نگری را کم دارد و دچار ضعف های زیادی است.
وی تصریح کرد: استان های مختلف تدابیر ویژه ای برای پرندگان درخت زی اندیشیده اند که نیاز است این مهم در استان مرکزی و به ویژه کلانشهر اراک مورد توجه جدی قرار گیرد.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی اضافه کرد: تالاب میقان اراک برای پرندگان آبزی و کنار آبزی مثل اردک ها، درناها، غازها و آبچلیک ها ظرفیت خوبی است که با توجه به پتانسیل های آن می توان از ظرفیت های جذب گردشگر و پرنده نگری حرفه ای در این منطقه بهره مند شد.
کلنگری عنوان کرد: توجه به ظرفیت های پرنده نگری تالاب میقان اراک نقش موثری در توسعه این شهر دارد اما،به صورت اصولی به آن توجه نشده است.
وی گفت: بیش از 200 گونه پرنده در تالاب میقان اراک شناسایی شده که این رقم بالا و قابل توجه است.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی افزود: برخی استان های کشور مانند اصفهان تدابیر ویژه ای برای پرنده نگری دارند که این مهم در رونق گردشگری این شهر نقش موثری داشته است.
کلنگری عنوان کرد: استان اصفهان در راستای پرنده نگری علاوه بر تهیه و چاپ بروشورهای مختلف، تلسکوپ های مخصوص پرنده نگری را در مناطق مستعد نصب و با حمایت دستگاه های اجرایی آموزش های مختلف پرنده شناسی را به علاقه مندان ارایه می دهد.
وی گفت: استان مرکزی با وجود ظرفیت های بالای پرنده نگری در این زمینه از استان های همجوار خود جا مانده و خیلی عقب تر است.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی ادامه داد: درناها از پرندگان زیبا هستند که شمار زیادی از آن ها در آبان ماه به تالاب میقان اراک مهاجرت می کنند و بیشترین تجمع این پرندگان در 15 آبان ماه است که به نام روز درناها در اراک نامگذاری شده است.
کلنگری بیان کرد: درناها از کشورهای قزاقستان و روسیه وارد ایران می شوند و پس از طی کردن مسافتی خود را به تالاب میقان اراک می رسانند و در این منطقه زمستان گذرانی می کنند و بخش کوتاهی از فصل بهار را نیز در این منطقه سپری می کنندبنابراین استان مرکزی از کانون های محوری زیست درناها است.
وی عنوان کرد: تاکنون سه گونه درنای مهاجر در ایران شناسایی شده که 2 نوع آن در این استان مشاهده شده و یک نوع آن به نام «طناز» در زمره گونه های نادر است که در کمتر استان دیگری تاکنون مشاهده شده است.
کلنگری عنوان کرد: خروس کلی اجتماعی، عقاب دریایی دم سفید، اردک سر سفید، غاز پیشانی سفید کوچک، هوبره، بالابان، شاهین و ساز صورتی از دیگر پرندگان نادر و شاخص مشاهده شده در زیستگاه های کوه، دشت و تالاب این استان است.
وی گفت: ظرفیت پرنده نگری در استان مرکزی بالا است و می طلبد که زیرساخت های آن به سرعت ایجاد شود و برای رسیدن به فضای سبز بر اساس استانداردهای جهانی تلاش ویژه صورت گیرد.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی افزود: هوای آلوده باعث راندن پرندگان می شود و در محیط های بیرون از شهر نیز بیشتر مراتع و زمین های کشاورزی به دلیل استفاده از سموم کشاورزی مرگ و میر زیادی از پرندگان را رقم زده اند.
کلنگری تصریح کرد: کشاورزان برای حفظ و بقای پرندگان به عنوان گنجینه های طبیعی باید از سمومی استفاده کنند که اثر تخریبی و مسمومیت بر پرندگان نداشته باشد و در این راستا ارایه آموزش های تخصصی به کشاورزان ضروری است.
وی اظهار داشت: شمار زیادی از پرندگان به دلیل برق گرفتگی جان خود را از دست می دهند که نیاز است بحث کاورینگ و ایزوله کردن خطوط بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد که البته شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی در این راستا گام های بلندی برداشته است.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی ادامه داد: زیستگاه های مهم پرندگان آبزی و کنار آبزی این استان کوکبیه شازند، آق گل در مرز با استان همدان و رودخانه در مسیر نابودی قره چای است.
کلنگری عنوان کرد: مهمترین زیستگاه پرندگان کوهستانی این استان راستوند در شازند، جاسب در دلیجان، بازرجان در تفرش، 70 قله در اراک و الوند در خمین و مهمترین زیستگاه های کویری در ساوه، خمین و دلیجان در مناطق نیمه خشک این استان است که پرندگان در این مناطق راحت هستند اما تنها مشکل آن ها وجود شکارچیان است.
وی تصریح کرد: شکارچیان مشاهده پرندگان خونین را جایگزین دیدن زیبایی های پرندگان کرده اند که انتظار است محیط زیست تدابیر ویژه ای در برخورد با این قشر داشته باشد.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی
اضافه کرد: شمار پرندگان درخت زی از جمله قرقی، دارکوب، شب گردها و جغد شاخ دار در این استان به دلیل خشکسالی های سال های اخیر در حال کاهش است که نیاز است تدابیر ویژه ای برای توسعه و حفظ باغات در استان مرکزی صورت گیرد.
نماینده سازمان های مردم نهاد در تدوین برنامه ششم توسعه کشور نیز گفت: استان مرکزی به ویژه تالاب میقان اراک ظرفیت های زیادی برای پرندگان مهاجر دارد.
«سیاوش آقاخانی» افزود: هر سال به ویژه در آبان ماه شمار زیادی از درناهای مهاجر به تالاب میقان اراک کوچ می کنند که تجمع این درناها در کمتر استان دیگری مشاهده می شود.
وی بیان کرد: تالاب میقان اراک بهترین مکان برای برگزاری تورهای پرنده نگری است اما تاکنون به این پتانسیل توجه جدی نشده و تلاشی برای ایجاد زیرساخت های آن نیز صورت نگرفته است.
عضو شبکه محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: توجه به زیرساخت های پرنده نگری در تالاب میقان، جذب سرمایه گذار و تدوین برنامه جامع برای پرنده نگری و اکوتوریسم نقش موثری در افزایش درآمد در اراک دارد.
آقاخانی عنوان کرد: حضور بی برنامه و بدون آموزش مردم در تالاب میقان اراک می تواند حیات پرندگان را به خطر اندازد که توجه به این مهم امری ضروری است.
وی گفت: طرح جامع زیست بومی تالاب میقان اراک تهیه و در شورای برنامه ریزی و توسعه استان مرکزی مصوب شده و یکی از بندهای این مصوبه پرنده نگری و تورهای پرنده نگری است که باید اجرایی شود.
این استاد دانشگاه پیام نور استان مرکزی اضافه کرد: برخی از کشاورزان نشستن درناها بر مزارع کشاورزی را تهدید می دانند و برای حفظ محصولات خود اقدام به کشتن آن ها می کنند که نیاز است آموزش های لازم به این قشر با جدیت دنبال شود.
مدیر موسسه محافظان طبیعت سرزمین آفتاب استان مرکزی هم گفت: تالاب میقان اراک تا 10 سال گذشته در اذهان عمومی به نام کویر یا پهنه نمکی شناخته می شد اما، با فعالیت های گسترده تشکل های مردمی به عنوان یک تالاب زنده شناسایی شده است.
«محمد بختیاری» افزود: تلاش های زیادی برای حفظ این تالاب صورت گرفته و ابعاد آن باید روز به روز افزایش یابد.
وی بیان کرد: تالاب میقان اراک از زیستگاه های مهم پرندگان مهاجر است و سالانه هشت تا 10 هزار درنای خاکستری به این تالاب کوچ می کند که خود بیانگر اهمیت حفظ این تالاب است.
مدیر موسسه محافظان طبیعت سرزمین آفتاب استان مرکزی ادامه داد: حدود 140 گونه پرنده در تالاب میقان اراک شناسایی شده است و این تالاب پتانسیل زیادی پرنده نگری دارد.
بختیاری اظهار داشت: دسترسی آسان علاقه مندان و دوستداران پرندگان به تالاب میقان از مهمترین مزیت ها است اما تردد در این منطقه باید اصولی و صحیح باشد تا حیات پرندگان دچار تهدید نشود.
وی عنوان کرد: فعالیت های میدانی، استقرار فرودگاه اراک در کنار تالاب، برداشت های معدنی، تردد خودروهای سنگین حمل کننده مواد معدنی و تردد خودروهای سبک در تالاب میقان اراک می تواند آسیب های زیادی به مهاجرت پرندگان وارد کند.
مدیر موسسه محافظان طبیعت سرزمین آفتاب استان مرکزی اضافه کرد: تشکل های مردم نهاد و فعال در حوزه زیست محیطی باید همه تلاش خود را برای شناسایی بیشتر حفظ تالاب میقان به جامعه به کار گیرند و از هیچ کوششی دریغ نکنند.
بختیاری تصریح کرد: تالاب میقان اراک قلب شهر اراک است و اگر حقابه آن رعایت شود و مرود بی مهری قرار گیرد اولین ضربه آن متوجه اهالی روستاهای اطراف و مردم شهر اراک می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی نیز گفت: شمار زیادی از گونه های پرندگان مهاجر از جمله درناهای خاکستری وارد تالاب میقان اراک شده اند.
«رضا میرزایی» افزود: کوچ پرندگان هر سال بسته به نوع شرایط اقیلمی از شهریورماه یا مهرماه آغاز و تا دی ماه نیز ادامه دارد اما اوج حضور درناهای خاکستری در این تالاب 15 آبان ماه است که به نام درناها در اراک نامگذاری شده است.
وی بیان کرد: اگر سرمای زودهنگام رخ دهد، پرندگان پوست نازک این منطقه را زودتر از سایر پرندگان ترک می کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: تالاب میقان اراک از جمله تالاب های خاص در کشور به شمار می رود و تنها تالابی است که در این فصل سال دارای آب است و قابلیت پذیرش پرندگان را داراست.
میرزایی عنوان کرد: ورود پساب تصفیه خانه فاضلاب شهری اراک به این تالاب یک متر مکعب بر ثانیه است که موجب پایداری تامین آب در تالاب میقان اراک شده است.
وی گفت: دریاچه های تالاب میقان اراک در فصول بارندگی تا 70 درصد آبگیری می شود و اکنون حدود 40 درصد این تالاب دارای آب است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی افزود: سال 95 شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در این تالاب موجب تلف شدن یک هزار و 700 گونه پرنده مهاجر شد.
میرزایی بیان کرد: بحث نمونه برداری از پرندگان مهاجر پارسال با ورود آن ها به تالاب انجام شده که در نمونه ها ویروس N5 و N8 مشاهده شد اما به دلیل اینکه سرمای زیاد در منطقه حاکم نشد، تلفاتی از گونه های پرندگان مشاهده نشد.
وی گفت: نوع ویروس ها در پرندگان هر سال متفاوت است و تاکنون موردی از آنفلوآنزای فوق حاد در گونه های پرندگان مهاجر در این تالاب و سایر زیستگاه های استان مشاهده نشده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی اضافه کرد: شرایط جوی به گونه ای است که پرندگان مهاجر در تالاب میقان اراک به راحتی غذای خود را تامین می کنند و نیازی به غذادهی مردم برای آنها نیست.
میرزایی از مردم خواست، میزبانان خوبی برای درناها و سایر پرندگان باشند و در افزایش امنیت زیستگاه های آن ها تلاش کنند.
تالاب کویری میقان اراک یکی از 10 تالاب مهم کشور است که در 15 کیلومتری شمال شرقی اراک و جنوب غربی شهر داودآباد قرار گرفته است.
در سال هایی که میزان بارندگی مناسب است، دریاچه این تالاب دارای آب قابل توجهی می شود اما در سال های کم بارش، دریاچه فصلی تالاب در فصول گرم سال خشک شده و با تبدیل شدن به چشمه غبارهای نمکی، سلامت هوای شهر اراک را در معرض مخاطره جدی قرار می دهد.
ارتفاع این تالاب از سطح دریاهای آزاد یکهزار و 700 متر است و منابع تامین آب آن از بارش های جوی، آب سه رودخانه قره کهریز، فراهان و شهراب و پساب تصفیه فاضلاب اراک تامین می شود.
وسعت تالاب میقان اراک حدود 25 هزار هکتار برآورد شده که شامل دریاچه با سه جزیره در وسط، قسمت کویری و دشت های اطراف است.
این تالاب دارای ویژگی های بوم شناسی خاصی است، از جمله اینکه سالانه تعداد زیادی از پرندگان مهاجر را در فصل کوچ پذیرا است و در میان پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی که اقامت موقت در این زیستگاه دارند، بعضی از گونه های نادر و حمایت شده نظیر درناهای خاکستری دیده می شوند.
جمعیت بالای درناهای خاکستری در تالاب میقان نسبت به زیستگاه های دیگر کشور، این زیستگاه آبی را به یکی از کانون های اقامت موقت ایران در عرصه مهاجرت پرندگان تبدیل کرده و در فصل کوچ جلوه های زیبایی را فرا رو می نهد.
همچنین پوشش گیاهی منطقه بیشتر از نوع گیاهان شورپسند یا هالوفیت بوده که از این نظر نیز تالاب میقان یکی از ذخیره گاه های مهم گیاهان شور کشور به شمار می رود.
علاوه بر پرندگان، گونه های پستانداران، آرتمیا و انواع جلبگ آب شور نیز از دیگر جانداران تالاب و محیط اطراف آن محسوب می شوند که هر یک در نوع خود حائز اهمیت هستند.
به علت شوری آب، لایه های نمکی در منطقه دیده می شود، علاوه بر این گنبدهای نمکی نیز در سطح زیرین منطقه وجود دارند که تحت تاثیر گسل های منطقه باعث لرزه خیزی خفیف در منطقه می شوند.
این تالاب دارای بزرگترین منبع سولفات سدیم در کشور است که شرکت املاح معدنی ایران حق برداشت از معادن این تالاب را اخذ کرده است.
3005/6013/
گزارش از معصومه صفری
انتهای پیام پرنده های مهاجر تالاب میقان با نخستین بارش سنگین برف زمستانی، مسیر خود را به سمت نواحی جنوبی و گرمسیری ایران تا شمال آفریقا ادامه می دهند و در بهار دوباره از مناطق گرمسیر به سمت این زیستگاه پر گشوده و پس از اقامت کوتاهی کوچشان را سرمی گیرند.
حضور دسته جمعی پرندگان مهاجر در تالاب میقان تصاویری زیبا برای گردشگران، دوستداران طبیعت و پرندگان خلق می کند که تماشای زیبایی های آن در ذهن ها ماندگار می شود.
سالانه 25 تا 30 هزار پرنده مهاجر وارد تالاب میقان اراک می شود که حدود 15 هزار قطعه آن درنای خاکستری است و در نیمه آبان با تجمع این پرندگان در تالاب صحنه های دیدنی خلق می شود.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی در این رابطه گفت: پرنده ها یکی از شیرین ترین بخش های حوزه زیست طبیعی هستند و بیشترین فعالیت های حفاظتی و نمادین در تنوع زیستی کشور برای پرندگان صورت گرفته است.
«محمود کلنگری» افزود: پرندگان مسافت های حیرت انگیزی را طی می کنند و کشورهای مختلف را به هم پیوند می زنند و برای ادامه بقای خود قاره های مختلف را پشت سر می گذراند.
وی بیان کرد: اهمیت بقای پرندگان موجب شده تا کشورهای مختلف تدابیر ویژه ای را برای حفاظت از این گونه های ارزشمند در نظر گیرند و دایره حراست از آن ها و شیوه زندگیشان فراتر از سطح منطقه ای است.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی ادامه داد: حدود 300 گونه پرنده در این استان شناسایی شده که بیشتر آن ها مهاجر و نیمه مهاجر است و بخشی از زندگی آن ها در استان مرکزی و بخش دیگر در استان ها و کشورهای دیگر سپری می شود.
کلنگری اظهار داشت: بحث پرنده نگری باید از پارک ها آغاز شود و استان مرکزی برای اجرایی کردن این مهم فضای سبز مورد نیاز پرنده نگری را کم دارد و دچار ضعف های زیادی است.
وی تصریح کرد: استان های مختلف تدابیر ویژه ای برای پرندگان درخت زی اندیشیده اند که نیاز است این مهم در استان مرکزی و به ویژه کلانشهر اراک مورد توجه جدی قرار گیرد.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی اضافه کرد: تالاب میقان اراک برای پرندگان آبزی و کنار آبزی مثل اردک ها، درناها، غازها و آبچلیک ها ظرفیت خوبی است که با توجه به پتانسیل های آن می توان از ظرفیت های جذب گردشگر و پرنده نگری حرفه ای در این منطقه بهره مند شد.
کلنگری عنوان کرد: توجه به ظرفیت های پرنده نگری تالاب میقان اراک نقش موثری در توسعه این شهر دارد اما،به صورت اصولی به آن توجه نشده است.
وی گفت: بیش از 200 گونه پرنده در تالاب میقان اراک شناسایی شده که این رقم بالا و قابل توجه است.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی افزود: برخی استان های کشور مانند اصفهان تدابیر ویژه ای برای پرنده نگری دارند که این مهم در رونق گردشگری این شهر نقش موثری داشته است.
کلنگری عنوان کرد: استان اصفهان در راستای پرنده نگری علاوه بر تهیه و چاپ بروشورهای مختلف، تلسکوپ های مخصوص پرنده نگری را در مناطق مستعد نصب و با حمایت دستگاه های اجرایی آموزش های مختلف پرنده شناسی را به علاقه مندان ارایه می دهد.
وی گفت: استان مرکزی با وجود ظرفیت های بالای پرنده نگری در این زمینه از استان های همجوار خود جا مانده و خیلی عقب تر است.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی ادامه داد: درناها از پرندگان زیبا هستند که شمار زیادی از آن ها در آبان ماه به تالاب میقان اراک مهاجرت می کنند و بیشترین تجمع این پرندگان در 15 آبان ماه است که به نام روز درناها در اراک نامگذاری شده است.
کلنگری بیان کرد: درناها از کشورهای قزاقستان و روسیه وارد ایران می شوند و پس از طی کردن مسافتی خود را به تالاب میقان اراک می رسانند و در این منطقه زمستان گذرانی می کنند و بخش کوتاهی از فصل بهار را نیز در این منطقه سپری می کنندبنابراین استان مرکزی از کانون های محوری زیست درناها است.
وی عنوان کرد: تاکنون سه گونه درنای مهاجر در ایران شناسایی شده که 2 نوع آن در این استان مشاهده شده و یک نوع آن به نام «طناز» در زمره گونه های نادر است که در کمتر استان دیگری تاکنون مشاهده شده است.
کلنگری عنوان کرد: خروس کلی اجتماعی، عقاب دریایی دم سفید، اردک سر سفید، غاز پیشانی سفید کوچک، هوبره، بالابان، شاهین و ساز صورتی از دیگر پرندگان نادر و شاخص مشاهده شده در زیستگاه های کوه، دشت و تالاب این استان است.
وی گفت: ظرفیت پرنده نگری در استان مرکزی بالا است و می طلبد که زیرساخت های آن به سرعت ایجاد شود و برای رسیدن به فضای سبز بر اساس استانداردهای جهانی تلاش ویژه صورت گیرد.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی افزود: هوای آلوده باعث راندن پرندگان می شود و در محیط های بیرون از شهر نیز بیشتر مراتع و زمین های کشاورزی به دلیل استفاده از سموم کشاورزی مرگ و میر زیادی از پرندگان را رقم زده اند.
کلنگری تصریح کرد: کشاورزان برای حفظ و بقای پرندگان به عنوان گنجینه های طبیعی باید از سمومی استفاده کنند که اثر تخریبی و مسمومیت بر پرندگان نداشته باشد و در این راستا ارایه آموزش های تخصصی به کشاورزان ضروری است.
وی اظهار داشت: شمار زیادی از پرندگان به دلیل برق گرفتگی جان خود را از دست می دهند که نیاز است بحث کاورینگ و ایزوله کردن خطوط بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد که البته شرکت توزیع نیروی برق استان مرکزی در این راستا گام های بلندی برداشته است.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی ادامه داد: زیستگاه های مهم پرندگان آبزی و کنار آبزی این استان کوکبیه شازند، آق گل در مرز با استان همدان و رودخانه در مسیر نابودی قره چای است.
کلنگری عنوان کرد: مهمترین زیستگاه پرندگان کوهستانی این استان راستوند در شازند، جاسب در دلیجان، بازرجان در تفرش، 70 قله در اراک و الوند در خمین و مهمترین زیستگاه های کویری در ساوه، خمین و دلیجان در مناطق نیمه خشک این استان است که پرندگان در این مناطق راحت هستند اما تنها مشکل آن ها وجود شکارچیان است.
وی تصریح کرد: شکارچیان مشاهده پرندگان خونین را جایگزین دیدن زیبایی های پرندگان کرده اند که انتظار است محیط زیست تدابیر ویژه ای در برخورد با این قشر داشته باشد.
مدیرعامل موسسه زیست محیطی آوای درنای خاکستری استان مرکزی
اضافه کرد: شمار پرندگان درخت زی از جمله قرقی، دارکوب، شب گردها و جغد شاخ دار در این استان به دلیل خشکسالی های سال های اخیر در حال کاهش است که نیاز است تدابیر ویژه ای برای توسعه و حفظ باغات در استان مرکزی صورت گیرد.
نماینده سازمان های مردم نهاد در تدوین برنامه ششم توسعه کشور نیز گفت: استان مرکزی به ویژه تالاب میقان اراک ظرفیت های زیادی برای پرندگان مهاجر دارد.
«سیاوش آقاخانی» افزود: هر سال به ویژه در آبان ماه شمار زیادی از درناهای مهاجر به تالاب میقان اراک کوچ می کنند که تجمع این درناها در کمتر استان دیگری مشاهده می شود.
وی بیان کرد: تالاب میقان اراک بهترین مکان برای برگزاری تورهای پرنده نگری است اما تاکنون به این پتانسیل توجه جدی نشده و تلاشی برای ایجاد زیرساخت های آن نیز صورت نگرفته است.
عضو شبکه محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: توجه به زیرساخت های پرنده نگری در تالاب میقان، جذب سرمایه گذار و تدوین برنامه جامع برای پرنده نگری و اکوتوریسم نقش موثری در افزایش درآمد در اراک دارد.
آقاخانی عنوان کرد: حضور بی برنامه و بدون آموزش مردم در تالاب میقان اراک می تواند حیات پرندگان را به خطر اندازد که توجه به این مهم امری ضروری است.
وی گفت: طرح جامع زیست بومی تالاب میقان اراک تهیه و در شورای برنامه ریزی و توسعه استان مرکزی مصوب شده و یکی از بندهای این مصوبه پرنده نگری و تورهای پرنده نگری است که باید اجرایی شود.
این استاد دانشگاه پیام نور استان مرکزی اضافه کرد: برخی از کشاورزان نشستن درناها بر مزارع کشاورزی را تهدید می دانند و برای حفظ محصولات خود اقدام به کشتن آن ها می کنند که نیاز است آموزش های لازم به این قشر با جدیت دنبال شود.
مدیر موسسه محافظان طبیعت سرزمین آفتاب استان مرکزی هم گفت: تالاب میقان اراک تا 10 سال گذشته در اذهان عمومی به نام کویر یا پهنه نمکی شناخته می شد اما، با فعالیت های گسترده تشکل های مردمی به عنوان یک تالاب زنده شناسایی شده است.
«محمد بختیاری» افزود: تلاش های زیادی برای حفظ این تالاب صورت گرفته و ابعاد آن باید روز به روز افزایش یابد.
وی بیان کرد: تالاب میقان اراک از زیستگاه های مهم پرندگان مهاجر است و سالانه هشت تا 10 هزار درنای خاکستری به این تالاب کوچ می کند که خود بیانگر اهمیت حفظ این تالاب است.
مدیر موسسه محافظان طبیعت سرزمین آفتاب استان مرکزی ادامه داد: حدود 140 گونه پرنده در تالاب میقان اراک شناسایی شده است و این تالاب پتانسیل زیادی پرنده نگری دارد.
بختیاری اظهار داشت: دسترسی آسان علاقه مندان و دوستداران پرندگان به تالاب میقان از مهمترین مزیت ها است اما تردد در این منطقه باید اصولی و صحیح باشد تا حیات پرندگان دچار تهدید نشود.
وی عنوان کرد: فعالیت های میدانی، استقرار فرودگاه اراک در کنار تالاب، برداشت های معدنی، تردد خودروهای سنگین حمل کننده مواد معدنی و تردد خودروهای سبک در تالاب میقان اراک می تواند آسیب های زیادی به مهاجرت پرندگان وارد کند.
مدیر موسسه محافظان طبیعت سرزمین آفتاب استان مرکزی اضافه کرد: تشکل های مردم نهاد و فعال در حوزه زیست محیطی باید همه تلاش خود را برای شناسایی بیشتر حفظ تالاب میقان به جامعه به کار گیرند و از هیچ کوششی دریغ نکنند.
بختیاری تصریح کرد: تالاب میقان اراک قلب شهر اراک است و اگر حقابه آن رعایت شود و مرود بی مهری قرار گیرد اولین ضربه آن متوجه اهالی روستاهای اطراف و مردم شهر اراک می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی نیز گفت: شمار زیادی از گونه های پرندگان مهاجر از جمله درناهای خاکستری وارد تالاب میقان اراک شده اند.
«رضا میرزایی» افزود: کوچ پرندگان هر سال بسته به نوع شرایط اقیلمی از شهریورماه یا مهرماه آغاز و تا دی ماه نیز ادامه دارد اما اوج حضور درناهای خاکستری در این تالاب 15 آبان ماه است که به نام درناها در اراک نامگذاری شده است.
وی بیان کرد: اگر سرمای زودهنگام رخ دهد، پرندگان پوست نازک این منطقه را زودتر از سایر پرندگان ترک می کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: تالاب میقان اراک از جمله تالاب های خاص در کشور به شمار می رود و تنها تالابی است که در این فصل سال دارای آب است و قابلیت پذیرش پرندگان را داراست.
میرزایی عنوان کرد: ورود پساب تصفیه خانه فاضلاب شهری اراک به این تالاب یک متر مکعب بر ثانیه است که موجب پایداری تامین آب در تالاب میقان اراک شده است.
وی گفت: دریاچه های تالاب میقان اراک در فصول بارندگی تا 70 درصد آبگیری می شود و اکنون حدود 40 درصد این تالاب دارای آب است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی افزود: سال 95 شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در این تالاب موجب تلف شدن یک هزار و 700 گونه پرنده مهاجر شد.
میرزایی بیان کرد: بحث نمونه برداری از پرندگان مهاجر پارسال با ورود آن ها به تالاب انجام شده که در نمونه ها ویروس N5 و N8 مشاهده شد اما به دلیل اینکه سرمای زیاد در منطقه حاکم نشد، تلفاتی از گونه های پرندگان مشاهده نشد.
وی گفت: نوع ویروس ها در پرندگان هر سال متفاوت است و تاکنون موردی از آنفلوآنزای فوق حاد در گونه های پرندگان مهاجر در این تالاب و سایر زیستگاه های استان مشاهده نشده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی اضافه کرد: شرایط جوی به گونه ای است که پرندگان مهاجر در تالاب میقان اراک به راحتی غذای خود را تامین می کنند و نیازی به غذادهی مردم برای آنها نیست.
میرزایی از مردم خواست، میزبانان خوبی برای درناها و سایر پرندگان باشند و در افزایش امنیت زیستگاه های آن ها تلاش کنند.
تالاب کویری میقان اراک یکی از 10 تالاب مهم کشور است که در 15 کیلومتری شمال شرقی اراک و جنوب غربی شهر داودآباد قرار گرفته است.
در سال هایی که میزان بارندگی مناسب است، دریاچه این تالاب دارای آب قابل توجهی می شود اما در سال های کم بارش، دریاچه فصلی تالاب در فصول گرم سال خشک شده و با تبدیل شدن به چشمه غبارهای نمکی، سلامت هوای شهر اراک را در معرض مخاطره جدی قرار می دهد.
ارتفاع این تالاب از سطح دریاهای آزاد یکهزار و 700 متر است و منابع تامین آب آن از بارش های جوی، آب سه رودخانه قره کهریز، فراهان و شهراب و پساب تصفیه فاضلاب اراک تامین می شود.
وسعت تالاب میقان اراک حدود 25 هزار هکتار برآورد شده که شامل دریاچه با سه جزیره در وسط، قسمت کویری و دشت های اطراف است.
این تالاب دارای ویژگی های بوم شناسی خاصی است، از جمله اینکه سالانه تعداد زیادی از پرندگان مهاجر را در فصل کوچ پذیرا است و در میان پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی که اقامت موقت در این زیستگاه دارند، بعضی از گونه های نادر و حمایت شده نظیر درناهای خاکستری دیده می شوند.
جمعیت بالای درناهای خاکستری در تالاب میقان نسبت به زیستگاه های دیگر کشور، این زیستگاه آبی را به یکی از کانون های اقامت موقت ایران در عرصه مهاجرت پرندگان تبدیل کرده و در فصل کوچ جلوه های زیبایی را فرا رو می نهد.
همچنین پوشش گیاهی منطقه بیشتر از نوع گیاهان شورپسند یا هالوفیت بوده که از این نظر نیز تالاب میقان یکی از ذخیره گاه های مهم گیاهان شور کشور به شمار می رود.
علاوه بر پرندگان، گونه های پستانداران، آرتمیا و انواع جلبگ آب شور نیز از دیگر جانداران تالاب و محیط اطراف آن محسوب می شوند که هر یک در نوع خود حائز اهمیت هستند.
به علت شوری آب، لایه های نمکی در منطقه دیده می شود، علاوه بر این گنبدهای نمکی نیز در سطح زیرین منطقه وجود دارند که تحت تاثیر گسل های منطقه باعث لرزه خیزی خفیف در منطقه می شوند.
این تالاب دارای بزرگترین منبع سولفات سدیم در کشور است که شرکت املاح معدنی ایران حق برداشت از معادن این تالاب را اخذ کرده است.
3005/6013/
گزارش از معصومه صفری
کپی شد
