فضای سبز به دلیل کشش ذاتی انسان به زیبایی و سرسبزی اثرات زیادی در شادابی و طراوت به عنوان یکی از مولفه های آرامش دارد که متاسفانه روز به روز با افزایش جمعیت شهری و زندگی در جنگل بتونی میرود تا دیگر جایی برای ملاقات سرسبزی باقی نماند.
فرزندان مازندران که تا چند دهه پیش در طبیعت و جنگل تحصیل کرده و می زیستند، امروز در امتداد این شلوغی و در فضای تنگ و نفس گیر مدارس به ناچار به رنگ سبز تصنعی دیوارها به عنوان طبیعتی ساختگی بسنده می کنند.
کاهش هر روزه فضای سبز مدارس این خطه در حالی است که به موازات آن آلودگی های ناشی از فعالیت های انسانی و صنعتی در شهرهای این استان و دوری از طبیعت هر روز بیشتر می شود.
از سوی دیگر قرار گرفتن در فضای سبز به آشنایی فرزندان با اهمیت طبیعت مازندران و فرهنگ سازی در جهت حفظ آن از کودکی نیز کمک می کند.
فضای سبزی که نه مسئولی آماری از میزان آن در مدارس دارد و نه سرانه ای برای آن تعریف شده است؛ حتی طرح روشنی هم در این زمینه در آموزش و پرورش وجود ندارد .
به تازگی پژوهش هایی در برخی کشورهای توسعه یافته و دانشگاه های معتبر نشان می دهد که حافظه و تمرکز آن دسته از کودکان دبستانی که در مدرسه یا خارج از آن از فضای سبز بهره برده‌اند بیش از کودکان محروم از فضای سبز تقویت می‌شود. نتایج پژوهش دیگری که ظرف 6 سال در دبستان‌های دولتی ایالت ماساچوست آمریکا انجام شد نیز نشان می‌دهد دانش‌آموزانی که در مدارسی با فضای سبز بیشتر درس می‌خوانند، نمرات بالاتری در آزمون‌های استاندارد ریاضی و انگلیسی گرفته‌اند.
ریچارد لوو، خبرنگار و مؤسس شبکه طبیعت و کودکان که به تازگی کتابی با عنوان ' آخرین کودک در جنگل: چه‌طور فرزندانمان را از عارضه کمبود طبیعت نجات دهیم' در مصاحبه با هافینگتون‌پُست می‌گوید: پژوهش‌های علمی زیادی از ارتباط نزدیک میان تجربه انسانی در طبیعت با رشد فیزیکی و ذهنی حکایت دارند و به همین دلیل شمار زیادی از مدارس خانگی، مهد‌کودک‌‌ها، مدارس خصوصی و بعضی از مدارس دولتی تلاش می‌کنند طبیعت و فضای آزاد را در فرآیند یادگیری بگنجانند.
در مجموع شواهد علمی و تجربی نشان می‌دهند که طبیعت و فضای سبز تأثیر چشمگیری بر رشد علمی و روانی و همچنین فیزیکی دانش آموزان دارد و رابطه میان رشد فیزیکی و تیزهوشی نیز مستقیم و معنادار است .
زندگی در کنار عوامل طبیعی مانند درخت و یا گیاهان این توانایی را به فرزندانمان می‌دهد که در موقعیت‌هایی که دیگران آشفتگی و همهمه می بینند ، آن‌ها با آرامش بیشتر و به دور از استرس با پدیده ها برخورد کنند .
علاه بر این ، روند گرانی زمین در شهرهای مازندران به دلیل ساختمان سازی های بی رویه و تبدیل شدن به مرکز استراحت غیر مازنی ها مانع از ایجاد و گسترش فضای سبز می شود که مدارس هم از این آسیب بی بهره نمانده اند.
از سوی دیگر فقدان فضای مناسب ورزشی در مدارس و استفاده از حیاط مدارس به عنوان فضای ورزشی از دیگر دلایل مهم فقدان فضای سبز در مدارس شهری است.
در مناطق روستایی، ارتفاعات و یا حاشیه شهرهای مازندران کمبود فضای سبز کمرنگ تر است زیرا به دلیل تعداد کمتر دانش آموزان و بزرگی فضای مدارس شرایطی بهتری برای ایجاد فضای سبز وجود دارد و اثرات این فضا در روحیه دانش آموزان انکارنشدنی است.
اهمیت روانی فضای سبز مساله ای نیست که نیاز به اثبات داشته باشد و این مساله در کنار قابلیتهای طبیعی و استعداد رویش گیاه در تمامی نقاط مازندران که به حاصلخیزی شهرت دارد، بی بهره ماندن مدارس و دانش آموزان از سرسبزی را تاسف بار می کند.
توجه جدی به مقوله فضای سبز به عنوان تعدیل کننده آسیب های روانی از جمله استرس که متوجه دانش آموزان است، در طراحی مدارس ضروری به نظر می رسد.
**خبرنگار مرکز ساری
انتهای پیام فرزندان مازندران که تا چند دهه پیش در طبیعت و جنگل تحصیل کرده و می زیستند، امروز در امتداد این شلوغی و در فضای تنگ و نفس گیر مدارس به ناچار به رنگ سبز تصنعی دیوارها به عنوان طبیعتی ساختگی بسنده می کنند.
کاهش هر روزه فضای سبز مدارس این خطه در حالی است که به موازات آن آلودگی های ناشی از فعالیت های انسانی و صنعتی در شهرهای این استان و دوری از طبیعت هر روز بیشتر می شود.
از سوی دیگر قرار گرفتن در فضای سبز به آشنایی فرزندان با اهمیت طبیعت مازندران و فرهنگ سازی در جهت حفظ آن از کودکی نیز کمک می کند.
فضای سبزی که نه مسئولی آماری از میزان آن در مدارس دارد و نه سرانه ای برای آن تعریف شده است؛ حتی طرح روشنی هم در این زمینه در آموزش و پرورش وجود ندارد .
به تازگی پژوهش هایی در برخی کشورهای توسعه یافته و دانشگاه های معتبر نشان می دهد که حافظه و تمرکز آن دسته از کودکان دبستانی که در مدرسه یا خارج از آن از فضای سبز بهره برده‌اند بیش از کودکان محروم از فضای سبز تقویت می‌شود. نتایج پژوهش دیگری که ظرف 6 سال در دبستان‌های دولتی ایالت ماساچوست آمریکا انجام شد نیز نشان می‌دهد دانش‌آموزانی که در مدارسی با فضای سبز بیشتر درس می‌خوانند، نمرات بالاتری در آزمون‌های استاندارد ریاضی و انگلیسی گرفته‌اند.
ریچارد لوو، خبرنگار و مؤسس شبکه طبیعت و کودکان که به تازگی کتابی با عنوان ' آخرین کودک در جنگل: چه‌طور فرزندانمان را از عارضه کمبود طبیعت نجات دهیم' در مصاحبه با هافینگتون‌پُست می‌گوید: پژوهش‌های علمی زیادی از ارتباط نزدیک میان تجربه انسانی در طبیعت با رشد فیزیکی و ذهنی حکایت دارند و به همین دلیل شمار زیادی از مدارس خانگی، مهد‌کودک‌‌ها، مدارس خصوصی و بعضی از مدارس دولتی تلاش می‌کنند طبیعت و فضای آزاد را در فرآیند یادگیری بگنجانند.
در مجموع شواهد علمی و تجربی نشان می‌دهند که طبیعت و فضای سبز تأثیر چشمگیری بر رشد علمی و روانی و همچنین فیزیکی دانش آموزان دارد و رابطه میان رشد فیزیکی و تیزهوشی نیز مستقیم و معنادار است .
زندگی در کنار عوامل طبیعی مانند درخت و یا گیاهان این توانایی را به فرزندانمان می‌دهد که در موقعیت‌هایی که دیگران آشفتگی و همهمه می بینند ، آن‌ها با آرامش بیشتر و به دور از استرس با پدیده ها برخورد کنند .
علاه بر این ، روند گرانی زمین در شهرهای مازندران به دلیل ساختمان سازی های بی رویه و تبدیل شدن به مرکز استراحت غیر مازنی ها مانع از ایجاد و گسترش فضای سبز می شود که مدارس هم از این آسیب بی بهره نمانده اند.
از سوی دیگر فقدان فضای مناسب ورزشی در مدارس و استفاده از حیاط مدارس به عنوان فضای ورزشی از دیگر دلایل مهم فقدان فضای سبز در مدارس شهری است.
در مناطق روستایی، ارتفاعات و یا حاشیه شهرهای مازندران کمبود فضای سبز کمرنگ تر است زیرا به دلیل تعداد کمتر دانش آموزان و بزرگی فضای مدارس شرایطی بهتری برای ایجاد فضای سبز وجود دارد و اثرات این فضا در روحیه دانش آموزان انکارنشدنی است.
اهمیت روانی فضای سبز مساله ای نیست که نیاز به اثبات داشته باشد و این مساله در کنار قابلیتهای طبیعی و استعداد رویش گیاه در تمامی نقاط مازندران که به حاصلخیزی شهرت دارد، بی بهره ماندن مدارس و دانش آموزان از سرسبزی را تاسف بار می کند.
توجه جدی به مقوله فضای سبز به عنوان تعدیل کننده آسیب های روانی از جمله استرس که متوجه دانش آموزان است، در طراحی مدارس ضروری به نظر می رسد.
**خبرنگار مرکز ساری
کپی شد
