به گزارش خبرنگار ایرنا ، 28 تیر همان سالروز رخداد اسطوره ای ، پیروزی فریدون برضحاک زمان برگزاری این آیین سنتی در مازندران است که هر ساله در مناطق مختلف استان به ویژه روستاها برگزار می شود .
هرچند نام این آیین با واژه 'مردگان ' عجین شده است اما نبود برنامه هایی برای عزاداری و غصه خوردن را می توان از ویژگی های این رسم کهن مازندران برشمرد .
کشتی لوچو ، اسب سواری ، روشن کردن شمع بر مزار اموات ، تهیه و توزیع شیرینی های خاص با شکل و شمایل انسان و ابزار حرفه های شغلی از جمله برنامه ها و کارهایی است که در این آیین برگزار می شود .
به اظهار نظر کارشناسان و محققان فرهنگ مازندران ریشه این شاد بودن و دور بودن غصه از آیین عید مردگان را می توان در علت پیدایش آن دانست .
علی حسن نژاد از شاعران و محققان فرهنگ عامه مازندران در این باره به ایرنا گفت: حکمرانی ضحاک پادشاه ایرانی با کشتار مردم همراه بود و اجازه نداشتن برای عزاداری عزیزانشان اوج این ظلم بود .
وی ادامه داد : پس از پیرورزی فریدون بر ضحاک ، بستر برای حضور مردم بر سرمزار درگذشتگانشان فراهم شد .
حسن نژاد افزود : در گفته های اساطیری آمده است که مردم به پاس پاسداشت این پیروزی که بسترساز فرصت حضور بر سر مزار امواتشان فراهم شد این روز را با پذیرایی ها و برگزاری برنامه هایی جشن می گیرند .
این محقق فرهنگ عامه مازندران همچنین گفت : این حضور دسته جمعی یک روزه بر سر مزار مردگان نیز نوعی یادآوری مرگ و قدر دانستن فرصت زندگی است .
*** جشن مردگان آیین سنتی پویا در مازندران
کارشناس و محقق فرهنگ عامه مازندران گفت : براساس سال باستانی مازندران یا همان طبری که 12 ماه و هر ماه 30 روزه است تحویل سال مازندران دوم مرداد است .
وی ادامه داد : این آیین سنتی در بازده زمانی از دهه آخر تیر تا 28 تیر ماه برگزار می شود .
وی که این مراسم را در آمیخته با کارهایی همچون توزیع انواع غذاها و شیرینی ها دانست ، گفت : در برخی نقاط مازندران از جمله سوادکوه و دودانگه ساری شیرینی خاص با شکل و شمایل انسانها و ابزار کار کشاورزی و دامداری تهیه و در روز جشن مردگان تهیه و توزیع می شود .
حسن نژاد گفت : این باور و اعتقاد وجود دارد که با حک شدن شکل و شمایل ابزار کار حرفه های مختلف بر روی این شیرینی ، ماندگاری راه ، روش و کردار گذشتگانمان را نشان می دهند .
وی به نوعی نان با عنوان ' سالگرده ' که در این روز تهیه و توزیع می شود اشاره کرد و افزود : قرار داشتن 12 عقربه ساعت بر روی این نان ها به عنوان سمبل گذشت یک سال است تا تذکری به همگان برای گذر عمر باشد .
در زبان های کهن ' سال ' به معنای خورشید است و' سالگرد ' یعنی گذشتن یک سال است .
این محقق فرهنگ عامه مازندران همچنین به برگزاری آیین هاییی در مناطق کوهستانی و ییلاقی استان از جمله آمل ، لاریجان و سوادکوه اشاره کرد و گفت : غروب روز 26 عید ماه نوعی گیاه وحشی با نام ' گون ' به نشانه اعلام برگزاری عید مردگان در سطح روستا چرخانده می شود .
حسن نژاد از روشن کردن شمع تهیه شده از روغن گیاهی را به عنوان دیگر برنامه هایی نام برد که به عنوان پیش درآمد برگزاری این جشن و از شب قبل انجام می شود ، افزود : انجام این کار همچنان در برخی مناطق مازندران از جمله دودانگه ساری باقی مانده است و انجام می شود .
وی اضافه کرد : مردم این مناطق شمع ها را در ایوان خانه ها و بر سرمزار مردگان خود روشن می کنند .
*** ثبت 26 عَیدِماه در میراث ملموس میراث فرهنگی
مسئول واحد پژوهش مردم‌ شناسی و میراث معنوی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری مازندران به خبرنگار ایرنا گفت : جشن مردگان یا 26 عَیدِماه از جمله آیین های سنتی استان که برعکس دیگر آیین ها که غبار فراموشی گرفته اند هنوز مانا و پویا است .
طوبی اصانلو افزود : برگزاری این آیین سنتی در 28 تیرماه و چند روز قبل و بعد آن در روستاهای مازندران پررنگ و پرشورتر است و همچنان مردم در برگزاری این سنت فعالتر هستند
وی ادامه داد : در این مراسم برخلاف نامش که با عنوان مردگان نامگذاری شده است از عزاداری و غصه خبری نیست و هر آنچه هست شادی و شیرین کردن کام افراد با خوردن شیرینی است .
به گفته این کارشناس حوزه میراث فرهنگی مازندران جشن مردگان روستای فرامرزکلای شهرستان سوادکوه شمالی سال گذشته به شماره 1375 در میراث ناملموس سازمان میراث فرهنگی کشور ثبت شده است .
خبرنگار : فاطمه قنبری قادیکلایی** انتشاردهنده : سید محسن حسن نیا
2096/1899
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
1 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.