به گزارش خبرنگار ایرنا درحالیکه موضوع محیط زیست و حفاظت از آن امری حیاتی است اما در سالهای اخیر با بی مهری هایی مواجه شده که این بی مهری ها امروز عکس العمل طبیعت را در پی داشته است.
به گفته کارشناسان بحث های محیط زیستی از حالت فانتزی خارج و به دغدغه های جدی تبدیل شده اند؛ در اصل 50 قانون اساسی نیز توجه به محیط زیست و تلاش در راستای حفظ و حراست از آن یک وظیفه همگانی عنوان شده است.
تخریب زیستگاه، تغییرات آب و هوایی، قاچاق و شکار و صید غیرقانونی مهمترین عوامل انقراض گونه های گیاهی و جانوری در جهان به شمار می روند.
گونه های جانوری بخش قابل توجهی از محیط زیست و طبعت پیرامون را تشکیل می دهند که در دنیای در حال توسعه امروزی به نوعی مغفول و مظلوم واقع شده اند که نیازمند توجه هر چه بیشتر هستند.
فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت IUCN شامل ۸۷ هزار و ۹۶۷ گونه است که ۲۵هزار و ۶۲ مورد از آنها در معرض خطر انقراض قرار دارند.
به گفته کارشناسان حدود 76 گونه جانوری در سطح کشور در فهرست قرمز اتحادیه جهانی قرار دارند که از این مجموع حدود 15 گونه با نام های کل و بز، قوچ و میش، آهو، شاه روباه، کرکس مصری، بالابان، شاهین، لاک پشت فراتی، لاک پشت مهمیزاد، سمندر لرستانی، سه گونه ماهی کور غار، پلنگ ایرانی و یک گونه پرنده آبزی در لرستان وجود دارد.
لرستان با 1.7 مساحت کشور با توجه به شرایط جغرافیایی و اختلاف ارتفاع و تنوع اقلیمی منحصر به فرد دارای تنوع زیستی کم نظیری بوده و دارای 25 درصد تنوع زیستی کشور، یکهزار و 700 گونه گیاهی و 358 گونه جانوری است.
در این بین پنج گونه جانوری لرستان شامل سه نوع ماهی غار کور، سمندر و وزغ لرستانی گونه های اندمیک این استان هستند البته گونه های دیگری نیز توسط کارشناسان در حال شناسایی می باشند که برای بقا و تداوم نسل نیازمند حفاظت ویژه هستند.
باتوجه به حساسیت های موجود و لزوم حفاظت ویژه از گونه های در معرض انقراض، خبرگزاری جمهوری اسلامی استان لرستان میزگردی در این خصوص با حضور کارشناسان، مسئولان و تشکل های زیست محیطی برگزار کرده است.
** بی مهری به طبیعت و عواقب جبران ناپذیر آن برای جوامع
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان در این میزگرد خبری با ارائه توضیحاتی درخصوص وضعیت زیست محیطی استان لرستان گفت: در حال حاضر دمای هوا بین 1.5 تا 2 درجه گرمتر شده و نظم کره زمین به هم خورده است.
مهرداد فتحی بیرانوند تغییرات جوی و آب و هوایی را ناشی از بی توجهی ها و اقدامات غیرکارشناسی در طبیعت عنوان کرد و افزود: ایران در کمربند خشک و نیمه خشک دنیا قرار دارد و دمای هوا در این کشور نسبت به سال های قبل 2 درجه افزایش یافته است.
وی اظهار داشت: در صورت تداوم این وضعیت نتایج بسیار بدی در محیط زیست ایجاد می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان افزود: 2 سال پیش کوپ 21 با حضور سران صدها کشور برای رفع بحران های زیست محیطی و توجه به محیط زیست بدون مرز برگزار شد اگرچه آمریکا از این توافق کنار کشید.
وی با اشاره به بحران های زیست محیطی که زندگی زیست مندان را با مخاطره مواجه کرده است، گفت: مباحث زیست محیطی به لحاظ قانونی در سطح کشور مشکل چندانی ندارند و همه دولت ها و مردم در قانون اساسی مکلف به توجه به محیط زیست هستند.
فتحی بیرانوند افزود: مردم ایران در بحث ریزگردها محکوم به تنفس هوای آلوده در روزهای زیادی از سال هستند در حالیکه 85 درصد کانون ها مربوط به خارج از مرزهای کشور است.
وی اظهار داشت: یکی از عوامل اصلی بروز پدیده ریزگردها در ایران خشکاندن 2 رودخانه دجله و فرات در کشور عراق است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان افزود: زمین هایی که روزگاری دارای پوشش گیاهی و مانع از گرد و غبار بودند در حال حاضر کانون های ریزگردها هستند.
وی اضافه کرد: موضوع محیط زیست حیاتی و مرتبط با سلامت زیست مندان است و حفظ حتی یک درخت نیز نقش حیاتی و اساسی دارد.
فتحی بیرانوند اظهار داشت: ریزگردها و خشکسالی های اخیر بخش اعظمی از جنگل ها را به مخاطره انداخته اند.
به گفته وی یک میلیون و 200 هزار هکتار از جنگل های زاگرس درگیر خشکسالی و 10 تا 100 درصد در معرض تهدید است و عوامل ثانویه نیز بر این موضوع تاثیر می گذارد.
وی انتقال فرهنگ زیست محیطی به مردم را از راهبردهای سازمان حفافظت محیط زیست خواند و اظهار داشت: حضور مردم در امور اجتماعی تاثیرگذار بوده و همواره با نتایج مطلوب همراه بوده است.
** وجود 358 گونه جانوری در لرستان
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: استان لرستان به لحاظ تنوع زیستی یکی از استان های برخوردار است و به رغم داشتن 1.7 درصد مساحت کشور دارای حداقل 25 درصد تنوع زیستی است.
وی افزود: شرایط جغرافیای، اختلاف ارتفاع و تنوع اقلیمی تنوع زیستی بسیار خوبی در لرستان ایجاد کرده است.
فتحی بیرانوند اظهار داشت: در حال حاضر یکهزار و 700 گونه گیاهی در لرستان شناسایی شده که بالغ بر 100 گونه آنها اندمیک و منحصر به استان است.
وی با اشاره به وجود 358 گونه جانوری در لرستان افزود: پنج گونه جانوری شامل سه گونه ماهی کورغار، سمندر لرستانی و وزغ لرستانی اندمیک و منحصر به لرستان هستند که با مطالعات اخیر یک جانورشناس 6 گونه دیگر نیز شناسایی و به تایید جوامع بین المللی رسیده است و در مجموع تعداد این گونه های جانوری اندمیک لرستان به 11 مورد می رسد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان افزود: تنوع زیستی لرستان در این حوزه جغرافیایی کوچک در دنیا بی نظیر است.
** حمایت از رساله های دکتری و ارشد با موضوع گونه های جانوری
فتحی بیرانوند گفت: نگاه علمی و مذهبی و مشارکت مردم در حوزه محیط زیست دریچه تاثیرگذاری است که باید در این راستا از تمام ظرفیت های استان استفاده کرد.
وی افزود: برای حفاظت از محیط زیست استفاده از آموزه های دینی و آموزش به مردم نتایج قابل توجهی به همراه خواهد داشت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در بحث ماهی کور و سمندر لرستانی چندین رساله و پایان نامه حمایت شده است و این اداره کل آمادگی حمایت از پژوهش ها و مطالعات دانشگاهی را در این زمینه دارد.
** لزوم استفاده از تشکل های زیست محیطی برای حفظ گونه های جانوری
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان با اشاره به وجود تشکل های زیست محیطی فعال و توانمند دراین استان گفت: برای حفاظت از گونه های جانوری باید از تشکل های زیست محیطی نهایت استفاده را کرد.
وی بیان کرد: اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان در راستای حفاظت و حراست از محیط زیست پذیرای انتقادها و پیشنهادهای تشکل های مردم نهاد است.
** تکمیل پرونده مناطق شکار و صید ممنوع لرستان
فردی بیرانوند اظهار داشت: پرونده تمام مناطق شکار وصید ممنوع استان تکمیل و پس از استعلام، آماده طرح در شورای عالی حفاظت محیط زیست است که در صورت تصویب این مناطق، میانگین مناطق تحت مدیریت لرستان از میانگین کشوری نیز بیشتر می شود.
وی افزود: قالی کوه الیگودرز با توجه به داشتن تنوع زیستی بی نظیر در اولویت نخست این مناطق است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: به رغم محدودیت سازمان حفاظت محیط زیست برای افزایش مناطق تحت مدیریت، ارتقای مناطق با توجه به تنوع زیستی منحصر به فرد لرستان همچنان پیگیری می شود.
وی افزود: نباید همه مناطق را با یک دید در نظر گرفت چراکه در برخی نقاط تنوع زیستی چندانی وجود ندارد ولی در لرستان در هر مترمربع تنوع زیستی بالایی مشاهده می شود.
فردی بیرانوند اظهار داشت: در صورت بی توجهی و تخریب مناطق پرتنوع، تبدیل آنها به مناطق تحت مدیریت در سال های بعد نتیجه ای نخواهد داشت لذا زیستگاه سمندر، قالی کوه و تالاب های پلدختر به عنوان مناطق تحت مدیریت در نظر گرفته خواهند شد.
** احداث پاسگاه محیط بانی برای حفاظت از گونه های جانوری
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در دولت تدبیر و امید اقدامات چشمگیری در راستای احداث پاسگاه محیط بانی در استان انجام شده و امسال نیز مجوز احداث پاسگاه در چند منطقه کسب شده است.
وی با بیان اینکه بیشتر متخلفان زیست محیطی جوامع اطراف مناطق حفاظت شده هستند، ادامه داد: از زمان تاسیس پاسگاه محیط بانی یافته تاکنون حتی یک مورد تخلف گزارش نشده در حالیکه پیش از این یکی از مناطق پرخطر بوده است.
فتحی بیرانوند اظهار داشت: پاسگاه محیط بانی یافته باعث احیای منطقه و افزایش تنوع زیستی شده است.
وی ادامه داد: پاسگاه های بیشه دالان بروجرد، چهارشاخ نورآباد و گرین در سال جاری تامین اعتبار می شوند.
** راه اندازی شعب ویژه رسیدگی به جرائم زیست محیطی
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: لرستان، نخستین استانی است که با دستور رئیس کل دادگستری شعب ویژه رسیدگی به جرائم زیست محیطی در آن راه اندازی شده است.
وی افزود: بالاترین احکام پیش بینی شده قانون برای متخلفان زیست محیطی در نظر گرفته می شود و گزارش محیط بانان پایه تصمیم گیری قضات است.
فتحی بیرانوند اظهار داشت: در این راستا تمام اسلحه های مجاز شکارچی متخلف ضبط و ابطال جواز می شود.
وی با بیان اینکه حیات وحش در مناطق تحت مدیریت لرستان احیا شده است، گفت: با توجه به اقدامات حفاظتی قابل توجه انجام شده در راستای حراست از پلنگ، پارسال در چهار منطقه استان این حیوان وحشی تصویربرداری شده است.
این مسئول از تهیه نقشه پراکنش پلنگ در لرستان خبر داد و افزود: بیشترین پلنگ در حوزه زیستگاه این حیوان در خاورمیانه در لرستان وجود دارد.
وی اظهار داشت: پلنگ تحت پوشش بیمه قرار گرفته است و تلاش می شود سایر گونه های جانوری نیز تحت پوشش قرار گیرند.
** لزوم مشارکت دغدغه مند مردم در حفظ محیط زیست
عضو هیات علمی دانشگاه لرستان نیز در این میزگرد خبری با تاکید بر ضرورت و اهمیت به کارگیری مشارکت دغدغه مند مردم در قبال موضوعات زیست محیطی کشور گفت: گذشتگان ما بسیار هوشمندانه با تدابیر دینی از محیط زیست و گونه های ویژه و با ارزش آن حفاظت می کردند.
دکتر علی غلامی فرد افزود: در گذشته در برکه یا رودخانه ای که ماهیان زیادی وجود داشت این باور عمومی در بین مردم منطقه رواج داشت که ماهیان این مکان 'سید' هستند و همین باورهای فرهنگی محلی سبب می شد تا فردی آسیبی به تنوع زیستی منطقه وارد نکند.
وی با تاکید بر لزوم آغاز کار فرهنگی و آگاهی رسانی از سنین پایین در مهدکودک ها، پیش دبستانی ها و مدارس اظهار داشت: می توان در این مقاطع برندسازی (نشان سازی) را از سطوح پیش دبستانی آغاز کرد.
وی افزود: مواد آموزشی باید در قالب کتاب های صوتی و تصویری قصه برای آگاهی رسانی و فرهنگ سازی زیست محیطی، حفاظت تنوع بسیار ارزشمند زیستی بویژه برای گونه های شاخص (پرچمدار) این تنوع ساخته شوند.
این استاد دانشگاه لرستان گفت: باید از انتشارات خاص و نویسندگان دغدغه مند تخصصی کمک گرفت تا با انتشارات علمی خاص و عمومی خود زمینه آشنایی مردم (جامعه هدف) با ذخایر بسیار ارزشمند ژنتیکی بویژه ذخایر ژنتیکی ملی در ارتباط با گونه های بومزاد برای حفاظت اصولی در عرصه محیط زیست را فراهم کنند.
**ضرورت ایجاد معیشت جایگزین برای جوامع محلی
وی با اشاره به مشکلات بیکاری در استان لرستان اظهار داشت: قیمت گذاری ارزش خدمات مستقیم و غیرمستقیم هر اصله درخت بلوط به عنوان گونه شاخص گیاهی جنگل های زاگرس غیرممکن است ولی برای مردم فقیر منطقه تهیه ذغال از یک بلوط تنومند به ارزش کمتر از یک میلیون ریال است.
دکتر غلامی فرد افزود: اگر سوخت مورد نیاز فرد ساکن در کوهپایه یا مناطق جنگلی تامین نشود، نمی توان انتظار داشت با پتو خود را گرم کند و درختان را برای سوزاندن قطع نکند.
وی با تاکید بر لزوم ایجاد جایگزینی برای سوخت افراد محلی گفت: به رغم مشکلات معیشتی نباید از منش بسیار بالای مردم فهیم زاگرس نشین در حفاظت و بهره برداری پایدار از مواهب الهی برای نسل های آینده چشم پوشی کرد چراکه گذشتگان این میراث را به دست ما سپرده اند.
این عضو هیات علمی دانشگاه لرستان اظهار داشت: زمانی که از تنوع زیستی و زیستگاه صحبت می شود بیشتر گونه های بزرگ جثه از رده پستانداران به چشم می آید در حالی که تنوع زیستی از سطوح مختلفی برخوردار است.
وی افزود: در سطح گونه ای، گونه های متنوع ارزشمندی بویژه گونه های بومزاد با جثه ریزتر مانند اعضای شاخه بندپایان(مانند حشرات) و مهره داران مختلف هم هستند که می توانند به عنوان جامعه هدف حفاظتی مورد توجه قرار گیرند.
غلامی فرد با بیان اینکه خزندگان زیادی در استان لرستان به عنوان گونه های بومزاد (Endemic)گزارش شده اند، گفت: باید سراغ مطالعات سایر گروه های جانوری ناشناخته برویم.
این استاد دانشگاه افزود: به منظور حفاظت از تنوع زیستی باید از تشکل های زیست محیطی بخواهیم پویش های هدفمند و منصفانه زیست محیطی تشکیل دهند.
** گردشگری و اثربخشی در زندگی مردم محلی
وی با تاکید بر لزوم بهره گیری از ظرفیت بالای گردشگری تنوع زیستی (توریسم زیستی) در استان لرستان گفت: این موضوع به طور مستقیم و غیرمستقیم می تواند در زندگی و معیشت مردم محلی اثربخش باشد.
غلامی فرد افزود: می توان با صنایع دستی محلی بخشی از محصولات را به محیط زیست و حوزه تنوع زیستی اختصاص داد به عبارتی باید برندسازی کرد و به افراد محلی گفت به گونه درمعرض خطر انقراض سمندر لرستانی دست نزنند و با الگوی همین جانور صنایع دستی تولید کنند و بفروشند.
** استفاده از مباحث دینی برای حفظ محیط زیست
این استاد دانشگاه ضمن تاکید بر لزوم افزایش مناطق حفاظت شده و ارتقای سطح حفاظتی این مناطق به عنوان یک راهکار عملی حفاظتی گفت: روحانیت معظم نیز می توانند از مباحث دینی و مذهبی استفاده کنند.
وی افزود: احکام مذهبی را می توان در راستای حفاظت تنوع زیستی داد به گونه ای که به حفاظت از محیط زیست و سرمایه های ملی کمک کنند.
دکتر غلامی فرد با تاکید بر لزوم پاسخگو بودن افراد در برابر محیط زیست و نسل آینده اظهار داشت: طبق آموزه های دینی ضرر رساندن به انسانی دیگر حرام است لذا با توجه به ضرر رساندن به خود و دیگران از طریق تخریب محیط زیست باید به این موضوع به عنوان یک فرهنگ بازدارنده مدنظر قرار گیرد.
وی افزود: مردم لرستان از گذشته تاکنون با محیط زیست ارتباط تنگاتنگی داشته اند و نحوه بهره برداری و حفاظت از آن را به خوبی می دانند و در واقع به ارزشمندی آن واقف هستند.
**ایجاد دغدغه مردمی برای حفظ گونه های نادر جانوری
این استاد دانشگاه گفت: باید حساسیت مردم را نسبت به گونه های جانوری و گیاهی ارزشمند بالا برد مثلا زمانی سمندر لرستانی برای تزیین سفره هفت سین فروخته می شد ولی خوشبختانه اکنون این طور نیست که می توان این حساسیت و دغدغه حفظ تنوع زیستی بخصوص گونه های جانوری نادر را به سمت سایر گونه ها سوق داد.
وی با تاکید بر لزوم افزایش نظارت ها در فصل هایی که مردم اقبال بیشتری نسبت به طبیعت و جانواران دارند، افزود: باید بصورت علمی و ضابطه مند به تکثیر، پرورش و حفظ گونه های جانوری پرداخت.
این عضو هیات علمی دانشگاه لرستان تاکید کرد: مقوله حفاظت از محیط زیست صرفا از منظر مسئولان به منظور اجرای طرح نباید مورد توجه باشد.
وی با تاکید بر لزوم ضابطه مند شدن نمونه برداری علمی دانشگاهیان از جمعیت گونه های جانوری و گیاهی افزود: با توجه به فعال شدن مجدد رشته کارشناسی ارشد بیوسیستماتیک جانوری در دانشگاه لرستان باید حمایت های لازم صورت گیرد تا پایان نامه های کاربردی در این زمینه ارائه شوند.
** قابلیت لرستان برای تبدیل به پایتخت غربی تنوع زیستی کشور
این عضو هیات علمی دانشگاه لرستان گفت: استان لرستان این ظرفیت را دارد که با برنامه ریزی هدفمند به پایتخت غربی تنوع زیستی کشور تبدیل شود و در این راستا می توان فعالیت های علمی و پژوهشی متنوعی در دانشگاه انجام داد.
وی به راه اندازی ابتدایی گروه علمی و پژوهشی تنوع زیستی در دانشگاه لرستان اشاره کرد و افزود: همین گروه را می توان با افزایش زیرساخت های علمی و پژوهشی و ارتقای داده ها و اطلاعات به یک مرکز استانی، کشوری و در مراحل بعدی به یک مرکز پژوهشی بین المللی تبدیل کرد.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: باید از معرفی و ورود گونه های غیر بومی در استان جلوگیری کرد چراکه ورود این گونه ها در زمینه ماهیان گرمابی برای منابع آبی استان خطرناک است.
وی افزود: گاهی مردم بومی و محلی با انجام کارهایی باعث ضرر می شوند مثلا مردم وقتی از ماهی آکواریومی خود خسته می شوند آن ماهی را به آبهای طبیعی رها می کنند.
** رایزنی برای برگزاری کنفرانس ماهی شناسی کشور در لرستان
دکتر غلامی فرد با اشاره به اینکه با برگزاری همایش های علمی می توان سطح علمی مردم را بالا برد، گفت: در تلاشیم که کنفرانس ملی ماهی شناسی ایران به میزبانی دانشگاه لرستان برگزار شود.
وی با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت و قابلیت فضای مجازی در حفظ تنوع زیستی افزود: در این فضا باید مردم را درگیر کنیم برای مثال عکس های تهیه شده از یک گونه جانوری با نام عکاس بر روی سایت درج شوند.
وی اظهارداشت: اگر بتوان یک تلویزیون شهری برای معرفی گونه های مناطق زیست محیطی راه اندازی کرد، بسیار اثر بخش خواهد بود به عبارتی باید موضوع تنوع زیستی را به صورت مکرر بیان کرد تا به یک فرهنگ تبدیل شود.
** ضرورت تدوین تقویم زیستی در لرستان
این پژوهشگر با ارائه پیشنهاد طراحی تقویم زیستی برای هفته محیط زیست لرستان گفت: رسانه ها، مسئولان، دانشگاه ها و فعالان محیط زیست باید در این تقویم محیط زیستی مشارکت داشته باشند.
وی افزود: می توان جشنواره موسیقی با موضوع آب و طبیعت یا جشنواره ای خاص برای گونه خاص جانوری برگزار کرد تا نسبت به آن موضوع حساسیت و دغدغه عمومی ایجاد شود.
دکتر غلامی فرد با تاکید بر لزوم و ضرورت ارتباط با حوزه میراث فرهنگی در زمینه محیط زیست اظهار داشت: باید تمهیداتی برای اتصال جامعه به گذشته خود در نظر گرفته شود؛ جامعه در صورت اطلاع از داشته های گذشته خود برای نگهداری و حفظ آن تلاش بیشتری می کند حتی تلاش می کند چیزی هم به آن اضافه نماید.
وی افزود: از طریق بررسی و دقت در آثار باستانی با توجه به حک شدن تصاویر برخی از گونه های جانوری بر روی این آثار می توان به این نکته پی برد که هر کدام از گونه های جانوری در کدام منطقه بیشتر پراکنش داشته اند.
** بیشترین آسیب به محیط زیست در تعطیلات
دبیر انجمن همیاران طبیعت محیط زیست لرستان نیز در این میزگرد گفت: ما در اجرای برنامه های خود به عنوان فعال اجتماعی و فعال محیط زیست سعی می کنیم برنامه های فرهنگی را به گونه ای برگزار کنیم که بیشترین جمعیت را درگیر کنند.
رضا ابراهیم افزود: با همین محور، اقدامات محیط زیستی خوبی در استان لرستان و خرم آباد برگزار شده که اکنون در سراسر کشور مورد استقبال و تقلید قرار گرفته اند.
وی اظهار داشت: بزرگترین ضربه به محیط زیست را مردم در ایام تعطیلات وارد می کنند و برای مقابله با این آسیب و ارتقای آگاهی مردم پویش های استانی و محلی مختلفی برگزار شده است.
این فعال محیط زیست افزود: یکی از اقدامات محیط زیستی که در خرم آباد برگزار شد با همان محور دربرگیری جمعیت بالا مربوط به زمان انتخابات ریاست جمهوری بود.
وی اضافه کرد: در آن زمان، پویش های شهر بدون پوستر راه اندازی و خرم آباد با مجموعه فعالیت های انجام شده به عنوان شهر بدون پوستر شناخته شد.
ابراهیم گفت: انجمن همیاران محیط زیست در زمینه حفظ گونه های جانوری، 2 گونه را بصورت تخصصی با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست کار کرده که مورد حمایت و استقبال انجمن ماهی شناسی کشور قرار گرفته است.
وی افزود: در زمینه ماهی کور و سمندر به عنوان یک گونه کمیاب لرستان فعالیت هایی انجام شده است و با هدف شناخت و اهمیت سمندر لرستانی نخستین سمینار تخصصی سمندر لرستانی برگزار شد.
دبیر انجمن همیاران محیط زیست حضور گردشگران در مناطق بکر طبیعی و گردشگری را از نگرانی های این انجمن دانست و اظهار داشت: هر هفته تورهای گردشگری به مناطق حفاظت شده نزدیک می شوند که همین موضوع باعث ورود آلودگی و ایجاد مشکلاتی در زیستگاه های جانوری می شود.
** ثبت سمندر لرستانی به عنوان نماد روز جهانی کوهستان
این فعال محیط زیست با ارائه پیشنهاد ثبت سمندر لرستانی به عنوان نماد روز جهانی کوهستان گفت: بهتر است این ایده از طرف استان لرستان مطرح و پیگیری شود.
وی درخصوص پویش نه به ماهی قرمز بر سر سفره های هفت سین اظهار داشت: ماهی قرمز سنخیتی با فرهنگ ایرانی ندارد و از چین وارد سفره هفت سین ایرانی ها شده است.
ابراهیم افزود: می توان از طراحان لباس درخواست همکاری کرد تا در طراحی های خود از نماد گونه های جانوری لرستان ایده بگیرند و در همین زمینه اقداماتی در لرستان انجام دهند.
** لزوم آموزش جوامع محلی برای حفظ گونه های در معرض انقراض
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان نیز در این میزگرد خبری گفت: آموزش و نهادینه سازی فرهنگ حفاظت از محیط زیست در اولویت برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست است.
نبی الله قائد رحمت با اشاره به تاثیرگذاری اعتقادات مذهبی در لرستان بیان کرد: زیستگاه گونه سمندر لرستانی در مکان هایی از استان قرار دارد که مردم منطقه حامی این جانور هستند.
وی با بیان اینکه مشکل جانوران در معرض انقراض لرستان جوامع بومی و محلی نیستند، افزود: این جوامع حتی به دلیل مسائل مذهبی احترام خاصی برای این گونه های جانوری قائل هستند.
قائد رحمت گفت: جوامع محلی در زیستگاه های جانوری نیازمند معیشت جایگزین برای حفاظت از گونه های جانوری هستند که در این راستا مسئولان مربوطه باید اهتمام داشته باشند.
وی افزود: وابستگی های جوامع محلی به طبیعت را باید کاهش داد چراکه ساکنان مناطق طبیعی علاقه ای به تخریب و آسیب زدن به طبیعت ندارند.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان با بیان اینکه بی مهرگان نقش قابل توهی در حفظ و احیای طبیعت دارند، اظهار داشت: بسیاری از گونه های گیاهی به زنبور عسل وابسته اند و بدون بی مهرگان زیستگاه جانوران بزرگ جثه دچار تخریب و بحران می شوند.
وی افزود: در سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه تنوع ژنتیک بی مهرگان از جمله زنبورعسل و پروانه ها مطالعاتی برای حفظ و احیای آنها انجام شده است.
** لزوم افزایش مناطق حفاظت شده لرستان
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: وسعت مناطق تحت مدیریت امکان حفاظت بیشتر گونه های جانوری را امکان پذیر می کند.
وی افزود: 2 منطقه حفاظت شده،2 پناهگاه حیات وحش و یک اثر طبیعی ملی در لرستان وجود دارد که حدود 6.27 درصد مساحت استان هستند.
قائد رحمت اظهار داشت: با توجه به تنوع زیستی قابل توجه در وسعت کم این استان، مناطق حفاظت شده باید افزایش یابند.
وی افزود: درحال حاضر 244 هزار هکتار یعنی حدود 8.6 درصد مناطق شکار وصید ممنوع در استان وجود دارد.
این مسئول گفت: در حال حاضر چند منطقه و زیستگاه حساس شامل زیستگاه سمندر لرستانی، تالاب تنوردر و تالاب بیشه دالان در لرستان وجود دارد که درصد مساحت استان را تشکیل می دهند.
وی افزود: با پیگیری های انجام شده تلاش می شود تا پایان برنامه ششم در استان 11 درصد مساحت استان تبدیل به مناطق تحت مدیریت شود.
** تدوین برنامه عمل برای حفاظت از سمندر لرستانی، خرس قهوه ای و غاز پیشانی سفید
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در راستای ایجاد حساسیت در جوامع محلی مطالعات خوبی انجام شده و برنامه عمل سه گونه درمعرض انقراض تدوین و در کارگروه آمایش حفاظت محیط زیست استان مصوب شده است.
وی ادامه داد: این گونه سمندر لرستانی، خرس قهوه ای و غاز پیشانی سفید هستند که اعتباراتی در استان و سازمان حفاظت محیط زیست جهت اقدامات مطالعاتی و اجرایی تامین شده است.
** انجام آنالیز تهدیدات تنوع زیستی در لرستان
قائد رحمت اظهار داشت: مطالعاتی در راستای وضعیت زیستگاه گونه های بومی و درمعرض انقراض ماهی کور، سمندر لرستانی و آهو انجام شده است.
وی افزود: در سال گذشته 20 هزار و 700 هکتار از محدوده کوهدشت و رومشکان در منطقه سرکن، گنجینه و باباحمید به دلیل تنوع خزندگان به منطقه شکار وصید ممنوع تبدیل شده است.
وی گفت: طرح مطالعاتی قوچ و میش مصوب شده است و بررسی های لازم با توجه به طرح مطالعاتی انجام خواهد شد.
** اجرای طرح مشارکت مردم در زیستگاه سمندر لرستانی
معاون فنی مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان اظهار داشت: مشارکت مردم در راستای حفظ و حراست از گونه های جانوری در اولویت است چراکه با مشارکت مردم امکان حفظ مناطق وجود دارد.
وی افزود: طرح مشارکت مردم در زیستگاه سمندر لرستانی انجام شده و به نتایج خوبی رسیده است.
قائدرحمت گفت: آنالیز تهدیدات تنوع زیستی و تدوین برنامه مدیریت در لرستان انجام شده است.
وی افزود: مطالعات هدفمند کردن گردشگری درمناطق حفاظت شده اشترانکوه و سفید کوه خرم آباد و منطقه بندی و شناسایی ظرفیت های این مناطق انجام شده است.
معاون فنی مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان اظهار داشت: با توجه به منطقه بندی صورت گرفته در مناطق حفاظت شده برای هر قسمت یک چارچوب تعریف شده است و در این راستا منطقه حفاظت شده اشترانکوه در سال 95 در شورای برنامه ریزی استان مصوب شد.
وی افزود: تمام دستگاه های اجرایی لرستان مکلف به همسوسازی برنامه های اجرایی در منطقه 106 هزار هکتاری در شهرستان ازنا، الیگودرز و دورود هستند.
قائد رحمت اظهار داشت: گردشگری زون تفرج گسترده و زون تفرج متمرکز در این برنامه تدوین شده است.
1920/7274
انتهای پیام به گفته کارشناسان بحث های محیط زیستی از حالت فانتزی خارج و به دغدغه های جدی تبدیل شده اند؛ در اصل 50 قانون اساسی نیز توجه به محیط زیست و تلاش در راستای حفظ و حراست از آن یک وظیفه همگانی عنوان شده است.
تخریب زیستگاه، تغییرات آب و هوایی، قاچاق و شکار و صید غیرقانونی مهمترین عوامل انقراض گونه های گیاهی و جانوری در جهان به شمار می روند.
گونه های جانوری بخش قابل توجهی از محیط زیست و طبعت پیرامون را تشکیل می دهند که در دنیای در حال توسعه امروزی به نوعی مغفول و مظلوم واقع شده اند که نیازمند توجه هر چه بیشتر هستند.
فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت IUCN شامل ۸۷ هزار و ۹۶۷ گونه است که ۲۵هزار و ۶۲ مورد از آنها در معرض خطر انقراض قرار دارند.
به گفته کارشناسان حدود 76 گونه جانوری در سطح کشور در فهرست قرمز اتحادیه جهانی قرار دارند که از این مجموع حدود 15 گونه با نام های کل و بز، قوچ و میش، آهو، شاه روباه، کرکس مصری، بالابان، شاهین، لاک پشت فراتی، لاک پشت مهمیزاد، سمندر لرستانی، سه گونه ماهی کور غار، پلنگ ایرانی و یک گونه پرنده آبزی در لرستان وجود دارد.
لرستان با 1.7 مساحت کشور با توجه به شرایط جغرافیایی و اختلاف ارتفاع و تنوع اقلیمی منحصر به فرد دارای تنوع زیستی کم نظیری بوده و دارای 25 درصد تنوع زیستی کشور، یکهزار و 700 گونه گیاهی و 358 گونه جانوری است.
در این بین پنج گونه جانوری لرستان شامل سه نوع ماهی غار کور، سمندر و وزغ لرستانی گونه های اندمیک این استان هستند البته گونه های دیگری نیز توسط کارشناسان در حال شناسایی می باشند که برای بقا و تداوم نسل نیازمند حفاظت ویژه هستند.
باتوجه به حساسیت های موجود و لزوم حفاظت ویژه از گونه های در معرض انقراض، خبرگزاری جمهوری اسلامی استان لرستان میزگردی در این خصوص با حضور کارشناسان، مسئولان و تشکل های زیست محیطی برگزار کرده است.
** بی مهری به طبیعت و عواقب جبران ناپذیر آن برای جوامع
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان در این میزگرد خبری با ارائه توضیحاتی درخصوص وضعیت زیست محیطی استان لرستان گفت: در حال حاضر دمای هوا بین 1.5 تا 2 درجه گرمتر شده و نظم کره زمین به هم خورده است.
مهرداد فتحی بیرانوند تغییرات جوی و آب و هوایی را ناشی از بی توجهی ها و اقدامات غیرکارشناسی در طبیعت عنوان کرد و افزود: ایران در کمربند خشک و نیمه خشک دنیا قرار دارد و دمای هوا در این کشور نسبت به سال های قبل 2 درجه افزایش یافته است.
وی اظهار داشت: در صورت تداوم این وضعیت نتایج بسیار بدی در محیط زیست ایجاد می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان افزود: 2 سال پیش کوپ 21 با حضور سران صدها کشور برای رفع بحران های زیست محیطی و توجه به محیط زیست بدون مرز برگزار شد اگرچه آمریکا از این توافق کنار کشید.
وی با اشاره به بحران های زیست محیطی که زندگی زیست مندان را با مخاطره مواجه کرده است، گفت: مباحث زیست محیطی به لحاظ قانونی در سطح کشور مشکل چندانی ندارند و همه دولت ها و مردم در قانون اساسی مکلف به توجه به محیط زیست هستند.
فتحی بیرانوند افزود: مردم ایران در بحث ریزگردها محکوم به تنفس هوای آلوده در روزهای زیادی از سال هستند در حالیکه 85 درصد کانون ها مربوط به خارج از مرزهای کشور است.
وی اظهار داشت: یکی از عوامل اصلی بروز پدیده ریزگردها در ایران خشکاندن 2 رودخانه دجله و فرات در کشور عراق است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان افزود: زمین هایی که روزگاری دارای پوشش گیاهی و مانع از گرد و غبار بودند در حال حاضر کانون های ریزگردها هستند.
وی اضافه کرد: موضوع محیط زیست حیاتی و مرتبط با سلامت زیست مندان است و حفظ حتی یک درخت نیز نقش حیاتی و اساسی دارد.
فتحی بیرانوند اظهار داشت: ریزگردها و خشکسالی های اخیر بخش اعظمی از جنگل ها را به مخاطره انداخته اند.
به گفته وی یک میلیون و 200 هزار هکتار از جنگل های زاگرس درگیر خشکسالی و 10 تا 100 درصد در معرض تهدید است و عوامل ثانویه نیز بر این موضوع تاثیر می گذارد.
وی انتقال فرهنگ زیست محیطی به مردم را از راهبردهای سازمان حفافظت محیط زیست خواند و اظهار داشت: حضور مردم در امور اجتماعی تاثیرگذار بوده و همواره با نتایج مطلوب همراه بوده است.
** وجود 358 گونه جانوری در لرستان
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: استان لرستان به لحاظ تنوع زیستی یکی از استان های برخوردار است و به رغم داشتن 1.7 درصد مساحت کشور دارای حداقل 25 درصد تنوع زیستی است.
وی افزود: شرایط جغرافیای، اختلاف ارتفاع و تنوع اقلیمی تنوع زیستی بسیار خوبی در لرستان ایجاد کرده است.
فتحی بیرانوند اظهار داشت: در حال حاضر یکهزار و 700 گونه گیاهی در لرستان شناسایی شده که بالغ بر 100 گونه آنها اندمیک و منحصر به استان است.
وی با اشاره به وجود 358 گونه جانوری در لرستان افزود: پنج گونه جانوری شامل سه گونه ماهی کورغار، سمندر لرستانی و وزغ لرستانی اندمیک و منحصر به لرستان هستند که با مطالعات اخیر یک جانورشناس 6 گونه دیگر نیز شناسایی و به تایید جوامع بین المللی رسیده است و در مجموع تعداد این گونه های جانوری اندمیک لرستان به 11 مورد می رسد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان افزود: تنوع زیستی لرستان در این حوزه جغرافیایی کوچک در دنیا بی نظیر است.
** حمایت از رساله های دکتری و ارشد با موضوع گونه های جانوری
فتحی بیرانوند گفت: نگاه علمی و مذهبی و مشارکت مردم در حوزه محیط زیست دریچه تاثیرگذاری است که باید در این راستا از تمام ظرفیت های استان استفاده کرد.
وی افزود: برای حفاظت از محیط زیست استفاده از آموزه های دینی و آموزش به مردم نتایج قابل توجهی به همراه خواهد داشت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در بحث ماهی کور و سمندر لرستانی چندین رساله و پایان نامه حمایت شده است و این اداره کل آمادگی حمایت از پژوهش ها و مطالعات دانشگاهی را در این زمینه دارد.
** لزوم استفاده از تشکل های زیست محیطی برای حفظ گونه های جانوری
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان با اشاره به وجود تشکل های زیست محیطی فعال و توانمند دراین استان گفت: برای حفاظت از گونه های جانوری باید از تشکل های زیست محیطی نهایت استفاده را کرد.
وی بیان کرد: اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان در راستای حفاظت و حراست از محیط زیست پذیرای انتقادها و پیشنهادهای تشکل های مردم نهاد است.
** تکمیل پرونده مناطق شکار و صید ممنوع لرستان
فردی بیرانوند اظهار داشت: پرونده تمام مناطق شکار وصید ممنوع استان تکمیل و پس از استعلام، آماده طرح در شورای عالی حفاظت محیط زیست است که در صورت تصویب این مناطق، میانگین مناطق تحت مدیریت لرستان از میانگین کشوری نیز بیشتر می شود.
وی افزود: قالی کوه الیگودرز با توجه به داشتن تنوع زیستی بی نظیر در اولویت نخست این مناطق است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: به رغم محدودیت سازمان حفاظت محیط زیست برای افزایش مناطق تحت مدیریت، ارتقای مناطق با توجه به تنوع زیستی منحصر به فرد لرستان همچنان پیگیری می شود.
وی افزود: نباید همه مناطق را با یک دید در نظر گرفت چراکه در برخی نقاط تنوع زیستی چندانی وجود ندارد ولی در لرستان در هر مترمربع تنوع زیستی بالایی مشاهده می شود.
فردی بیرانوند اظهار داشت: در صورت بی توجهی و تخریب مناطق پرتنوع، تبدیل آنها به مناطق تحت مدیریت در سال های بعد نتیجه ای نخواهد داشت لذا زیستگاه سمندر، قالی کوه و تالاب های پلدختر به عنوان مناطق تحت مدیریت در نظر گرفته خواهند شد.
** احداث پاسگاه محیط بانی برای حفاظت از گونه های جانوری
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در دولت تدبیر و امید اقدامات چشمگیری در راستای احداث پاسگاه محیط بانی در استان انجام شده و امسال نیز مجوز احداث پاسگاه در چند منطقه کسب شده است.
وی با بیان اینکه بیشتر متخلفان زیست محیطی جوامع اطراف مناطق حفاظت شده هستند، ادامه داد: از زمان تاسیس پاسگاه محیط بانی یافته تاکنون حتی یک مورد تخلف گزارش نشده در حالیکه پیش از این یکی از مناطق پرخطر بوده است.
فتحی بیرانوند اظهار داشت: پاسگاه محیط بانی یافته باعث احیای منطقه و افزایش تنوع زیستی شده است.
وی ادامه داد: پاسگاه های بیشه دالان بروجرد، چهارشاخ نورآباد و گرین در سال جاری تامین اعتبار می شوند.
** راه اندازی شعب ویژه رسیدگی به جرائم زیست محیطی
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: لرستان، نخستین استانی است که با دستور رئیس کل دادگستری شعب ویژه رسیدگی به جرائم زیست محیطی در آن راه اندازی شده است.
وی افزود: بالاترین احکام پیش بینی شده قانون برای متخلفان زیست محیطی در نظر گرفته می شود و گزارش محیط بانان پایه تصمیم گیری قضات است.
فتحی بیرانوند اظهار داشت: در این راستا تمام اسلحه های مجاز شکارچی متخلف ضبط و ابطال جواز می شود.
وی با بیان اینکه حیات وحش در مناطق تحت مدیریت لرستان احیا شده است، گفت: با توجه به اقدامات حفاظتی قابل توجه انجام شده در راستای حراست از پلنگ، پارسال در چهار منطقه استان این حیوان وحشی تصویربرداری شده است.
این مسئول از تهیه نقشه پراکنش پلنگ در لرستان خبر داد و افزود: بیشترین پلنگ در حوزه زیستگاه این حیوان در خاورمیانه در لرستان وجود دارد.
وی اظهار داشت: پلنگ تحت پوشش بیمه قرار گرفته است و تلاش می شود سایر گونه های جانوری نیز تحت پوشش قرار گیرند.
** لزوم مشارکت دغدغه مند مردم در حفظ محیط زیست
عضو هیات علمی دانشگاه لرستان نیز در این میزگرد خبری با تاکید بر ضرورت و اهمیت به کارگیری مشارکت دغدغه مند مردم در قبال موضوعات زیست محیطی کشور گفت: گذشتگان ما بسیار هوشمندانه با تدابیر دینی از محیط زیست و گونه های ویژه و با ارزش آن حفاظت می کردند.
دکتر علی غلامی فرد افزود: در گذشته در برکه یا رودخانه ای که ماهیان زیادی وجود داشت این باور عمومی در بین مردم منطقه رواج داشت که ماهیان این مکان 'سید' هستند و همین باورهای فرهنگی محلی سبب می شد تا فردی آسیبی به تنوع زیستی منطقه وارد نکند.
وی با تاکید بر لزوم آغاز کار فرهنگی و آگاهی رسانی از سنین پایین در مهدکودک ها، پیش دبستانی ها و مدارس اظهار داشت: می توان در این مقاطع برندسازی (نشان سازی) را از سطوح پیش دبستانی آغاز کرد.
وی افزود: مواد آموزشی باید در قالب کتاب های صوتی و تصویری قصه برای آگاهی رسانی و فرهنگ سازی زیست محیطی، حفاظت تنوع بسیار ارزشمند زیستی بویژه برای گونه های شاخص (پرچمدار) این تنوع ساخته شوند.
این استاد دانشگاه لرستان گفت: باید از انتشارات خاص و نویسندگان دغدغه مند تخصصی کمک گرفت تا با انتشارات علمی خاص و عمومی خود زمینه آشنایی مردم (جامعه هدف) با ذخایر بسیار ارزشمند ژنتیکی بویژه ذخایر ژنتیکی ملی در ارتباط با گونه های بومزاد برای حفاظت اصولی در عرصه محیط زیست را فراهم کنند.
**ضرورت ایجاد معیشت جایگزین برای جوامع محلی
وی با اشاره به مشکلات بیکاری در استان لرستان اظهار داشت: قیمت گذاری ارزش خدمات مستقیم و غیرمستقیم هر اصله درخت بلوط به عنوان گونه شاخص گیاهی جنگل های زاگرس غیرممکن است ولی برای مردم فقیر منطقه تهیه ذغال از یک بلوط تنومند به ارزش کمتر از یک میلیون ریال است.
دکتر غلامی فرد افزود: اگر سوخت مورد نیاز فرد ساکن در کوهپایه یا مناطق جنگلی تامین نشود، نمی توان انتظار داشت با پتو خود را گرم کند و درختان را برای سوزاندن قطع نکند.
وی با تاکید بر لزوم ایجاد جایگزینی برای سوخت افراد محلی گفت: به رغم مشکلات معیشتی نباید از منش بسیار بالای مردم فهیم زاگرس نشین در حفاظت و بهره برداری پایدار از مواهب الهی برای نسل های آینده چشم پوشی کرد چراکه گذشتگان این میراث را به دست ما سپرده اند.
این عضو هیات علمی دانشگاه لرستان اظهار داشت: زمانی که از تنوع زیستی و زیستگاه صحبت می شود بیشتر گونه های بزرگ جثه از رده پستانداران به چشم می آید در حالی که تنوع زیستی از سطوح مختلفی برخوردار است.
وی افزود: در سطح گونه ای، گونه های متنوع ارزشمندی بویژه گونه های بومزاد با جثه ریزتر مانند اعضای شاخه بندپایان(مانند حشرات) و مهره داران مختلف هم هستند که می توانند به عنوان جامعه هدف حفاظتی مورد توجه قرار گیرند.
غلامی فرد با بیان اینکه خزندگان زیادی در استان لرستان به عنوان گونه های بومزاد (Endemic)گزارش شده اند، گفت: باید سراغ مطالعات سایر گروه های جانوری ناشناخته برویم.
این استاد دانشگاه افزود: به منظور حفاظت از تنوع زیستی باید از تشکل های زیست محیطی بخواهیم پویش های هدفمند و منصفانه زیست محیطی تشکیل دهند.
** گردشگری و اثربخشی در زندگی مردم محلی
وی با تاکید بر لزوم بهره گیری از ظرفیت بالای گردشگری تنوع زیستی (توریسم زیستی) در استان لرستان گفت: این موضوع به طور مستقیم و غیرمستقیم می تواند در زندگی و معیشت مردم محلی اثربخش باشد.
غلامی فرد افزود: می توان با صنایع دستی محلی بخشی از محصولات را به محیط زیست و حوزه تنوع زیستی اختصاص داد به عبارتی باید برندسازی کرد و به افراد محلی گفت به گونه درمعرض خطر انقراض سمندر لرستانی دست نزنند و با الگوی همین جانور صنایع دستی تولید کنند و بفروشند.
** استفاده از مباحث دینی برای حفظ محیط زیست
این استاد دانشگاه ضمن تاکید بر لزوم افزایش مناطق حفاظت شده و ارتقای سطح حفاظتی این مناطق به عنوان یک راهکار عملی حفاظتی گفت: روحانیت معظم نیز می توانند از مباحث دینی و مذهبی استفاده کنند.
وی افزود: احکام مذهبی را می توان در راستای حفاظت تنوع زیستی داد به گونه ای که به حفاظت از محیط زیست و سرمایه های ملی کمک کنند.
دکتر غلامی فرد با تاکید بر لزوم پاسخگو بودن افراد در برابر محیط زیست و نسل آینده اظهار داشت: طبق آموزه های دینی ضرر رساندن به انسانی دیگر حرام است لذا با توجه به ضرر رساندن به خود و دیگران از طریق تخریب محیط زیست باید به این موضوع به عنوان یک فرهنگ بازدارنده مدنظر قرار گیرد.
وی افزود: مردم لرستان از گذشته تاکنون با محیط زیست ارتباط تنگاتنگی داشته اند و نحوه بهره برداری و حفاظت از آن را به خوبی می دانند و در واقع به ارزشمندی آن واقف هستند.
**ایجاد دغدغه مردمی برای حفظ گونه های نادر جانوری
این استاد دانشگاه گفت: باید حساسیت مردم را نسبت به گونه های جانوری و گیاهی ارزشمند بالا برد مثلا زمانی سمندر لرستانی برای تزیین سفره هفت سین فروخته می شد ولی خوشبختانه اکنون این طور نیست که می توان این حساسیت و دغدغه حفظ تنوع زیستی بخصوص گونه های جانوری نادر را به سمت سایر گونه ها سوق داد.
وی با تاکید بر لزوم افزایش نظارت ها در فصل هایی که مردم اقبال بیشتری نسبت به طبیعت و جانواران دارند، افزود: باید بصورت علمی و ضابطه مند به تکثیر، پرورش و حفظ گونه های جانوری پرداخت.
این عضو هیات علمی دانشگاه لرستان تاکید کرد: مقوله حفاظت از محیط زیست صرفا از منظر مسئولان به منظور اجرای طرح نباید مورد توجه باشد.
وی با تاکید بر لزوم ضابطه مند شدن نمونه برداری علمی دانشگاهیان از جمعیت گونه های جانوری و گیاهی افزود: با توجه به فعال شدن مجدد رشته کارشناسی ارشد بیوسیستماتیک جانوری در دانشگاه لرستان باید حمایت های لازم صورت گیرد تا پایان نامه های کاربردی در این زمینه ارائه شوند.
** قابلیت لرستان برای تبدیل به پایتخت غربی تنوع زیستی کشور
این عضو هیات علمی دانشگاه لرستان گفت: استان لرستان این ظرفیت را دارد که با برنامه ریزی هدفمند به پایتخت غربی تنوع زیستی کشور تبدیل شود و در این راستا می توان فعالیت های علمی و پژوهشی متنوعی در دانشگاه انجام داد.
وی به راه اندازی ابتدایی گروه علمی و پژوهشی تنوع زیستی در دانشگاه لرستان اشاره کرد و افزود: همین گروه را می توان با افزایش زیرساخت های علمی و پژوهشی و ارتقای داده ها و اطلاعات به یک مرکز استانی، کشوری و در مراحل بعدی به یک مرکز پژوهشی بین المللی تبدیل کرد.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: باید از معرفی و ورود گونه های غیر بومی در استان جلوگیری کرد چراکه ورود این گونه ها در زمینه ماهیان گرمابی برای منابع آبی استان خطرناک است.
وی افزود: گاهی مردم بومی و محلی با انجام کارهایی باعث ضرر می شوند مثلا مردم وقتی از ماهی آکواریومی خود خسته می شوند آن ماهی را به آبهای طبیعی رها می کنند.
** رایزنی برای برگزاری کنفرانس ماهی شناسی کشور در لرستان
دکتر غلامی فرد با اشاره به اینکه با برگزاری همایش های علمی می توان سطح علمی مردم را بالا برد، گفت: در تلاشیم که کنفرانس ملی ماهی شناسی ایران به میزبانی دانشگاه لرستان برگزار شود.
وی با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت و قابلیت فضای مجازی در حفظ تنوع زیستی افزود: در این فضا باید مردم را درگیر کنیم برای مثال عکس های تهیه شده از یک گونه جانوری با نام عکاس بر روی سایت درج شوند.
وی اظهارداشت: اگر بتوان یک تلویزیون شهری برای معرفی گونه های مناطق زیست محیطی راه اندازی کرد، بسیار اثر بخش خواهد بود به عبارتی باید موضوع تنوع زیستی را به صورت مکرر بیان کرد تا به یک فرهنگ تبدیل شود.
** ضرورت تدوین تقویم زیستی در لرستان
این پژوهشگر با ارائه پیشنهاد طراحی تقویم زیستی برای هفته محیط زیست لرستان گفت: رسانه ها، مسئولان، دانشگاه ها و فعالان محیط زیست باید در این تقویم محیط زیستی مشارکت داشته باشند.
وی افزود: می توان جشنواره موسیقی با موضوع آب و طبیعت یا جشنواره ای خاص برای گونه خاص جانوری برگزار کرد تا نسبت به آن موضوع حساسیت و دغدغه عمومی ایجاد شود.
دکتر غلامی فرد با تاکید بر لزوم و ضرورت ارتباط با حوزه میراث فرهنگی در زمینه محیط زیست اظهار داشت: باید تمهیداتی برای اتصال جامعه به گذشته خود در نظر گرفته شود؛ جامعه در صورت اطلاع از داشته های گذشته خود برای نگهداری و حفظ آن تلاش بیشتری می کند حتی تلاش می کند چیزی هم به آن اضافه نماید.
وی افزود: از طریق بررسی و دقت در آثار باستانی با توجه به حک شدن تصاویر برخی از گونه های جانوری بر روی این آثار می توان به این نکته پی برد که هر کدام از گونه های جانوری در کدام منطقه بیشتر پراکنش داشته اند.
** بیشترین آسیب به محیط زیست در تعطیلات
دبیر انجمن همیاران طبیعت محیط زیست لرستان نیز در این میزگرد گفت: ما در اجرای برنامه های خود به عنوان فعال اجتماعی و فعال محیط زیست سعی می کنیم برنامه های فرهنگی را به گونه ای برگزار کنیم که بیشترین جمعیت را درگیر کنند.
رضا ابراهیم افزود: با همین محور، اقدامات محیط زیستی خوبی در استان لرستان و خرم آباد برگزار شده که اکنون در سراسر کشور مورد استقبال و تقلید قرار گرفته اند.
وی اظهار داشت: بزرگترین ضربه به محیط زیست را مردم در ایام تعطیلات وارد می کنند و برای مقابله با این آسیب و ارتقای آگاهی مردم پویش های استانی و محلی مختلفی برگزار شده است.
این فعال محیط زیست افزود: یکی از اقدامات محیط زیستی که در خرم آباد برگزار شد با همان محور دربرگیری جمعیت بالا مربوط به زمان انتخابات ریاست جمهوری بود.
وی اضافه کرد: در آن زمان، پویش های شهر بدون پوستر راه اندازی و خرم آباد با مجموعه فعالیت های انجام شده به عنوان شهر بدون پوستر شناخته شد.
ابراهیم گفت: انجمن همیاران محیط زیست در زمینه حفظ گونه های جانوری، 2 گونه را بصورت تخصصی با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست کار کرده که مورد حمایت و استقبال انجمن ماهی شناسی کشور قرار گرفته است.
وی افزود: در زمینه ماهی کور و سمندر به عنوان یک گونه کمیاب لرستان فعالیت هایی انجام شده است و با هدف شناخت و اهمیت سمندر لرستانی نخستین سمینار تخصصی سمندر لرستانی برگزار شد.
دبیر انجمن همیاران محیط زیست حضور گردشگران در مناطق بکر طبیعی و گردشگری را از نگرانی های این انجمن دانست و اظهار داشت: هر هفته تورهای گردشگری به مناطق حفاظت شده نزدیک می شوند که همین موضوع باعث ورود آلودگی و ایجاد مشکلاتی در زیستگاه های جانوری می شود.
** ثبت سمندر لرستانی به عنوان نماد روز جهانی کوهستان
این فعال محیط زیست با ارائه پیشنهاد ثبت سمندر لرستانی به عنوان نماد روز جهانی کوهستان گفت: بهتر است این ایده از طرف استان لرستان مطرح و پیگیری شود.
وی درخصوص پویش نه به ماهی قرمز بر سر سفره های هفت سین اظهار داشت: ماهی قرمز سنخیتی با فرهنگ ایرانی ندارد و از چین وارد سفره هفت سین ایرانی ها شده است.
ابراهیم افزود: می توان از طراحان لباس درخواست همکاری کرد تا در طراحی های خود از نماد گونه های جانوری لرستان ایده بگیرند و در همین زمینه اقداماتی در لرستان انجام دهند.
** لزوم آموزش جوامع محلی برای حفظ گونه های در معرض انقراض
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان نیز در این میزگرد خبری گفت: آموزش و نهادینه سازی فرهنگ حفاظت از محیط زیست در اولویت برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست است.
نبی الله قائد رحمت با اشاره به تاثیرگذاری اعتقادات مذهبی در لرستان بیان کرد: زیستگاه گونه سمندر لرستانی در مکان هایی از استان قرار دارد که مردم منطقه حامی این جانور هستند.
وی با بیان اینکه مشکل جانوران در معرض انقراض لرستان جوامع بومی و محلی نیستند، افزود: این جوامع حتی به دلیل مسائل مذهبی احترام خاصی برای این گونه های جانوری قائل هستند.
قائد رحمت گفت: جوامع محلی در زیستگاه های جانوری نیازمند معیشت جایگزین برای حفاظت از گونه های جانوری هستند که در این راستا مسئولان مربوطه باید اهتمام داشته باشند.
وی افزود: وابستگی های جوامع محلی به طبیعت را باید کاهش داد چراکه ساکنان مناطق طبیعی علاقه ای به تخریب و آسیب زدن به طبیعت ندارند.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان با بیان اینکه بی مهرگان نقش قابل توهی در حفظ و احیای طبیعت دارند، اظهار داشت: بسیاری از گونه های گیاهی به زنبور عسل وابسته اند و بدون بی مهرگان زیستگاه جانوران بزرگ جثه دچار تخریب و بحران می شوند.
وی افزود: در سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه تنوع ژنتیک بی مهرگان از جمله زنبورعسل و پروانه ها مطالعاتی برای حفظ و احیای آنها انجام شده است.
** لزوم افزایش مناطق حفاظت شده لرستان
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: وسعت مناطق تحت مدیریت امکان حفاظت بیشتر گونه های جانوری را امکان پذیر می کند.
وی افزود: 2 منطقه حفاظت شده،2 پناهگاه حیات وحش و یک اثر طبیعی ملی در لرستان وجود دارد که حدود 6.27 درصد مساحت استان هستند.
قائد رحمت اظهار داشت: با توجه به تنوع زیستی قابل توجه در وسعت کم این استان، مناطق حفاظت شده باید افزایش یابند.
وی افزود: درحال حاضر 244 هزار هکتار یعنی حدود 8.6 درصد مناطق شکار وصید ممنوع در استان وجود دارد.
این مسئول گفت: در حال حاضر چند منطقه و زیستگاه حساس شامل زیستگاه سمندر لرستانی، تالاب تنوردر و تالاب بیشه دالان در لرستان وجود دارد که درصد مساحت استان را تشکیل می دهند.
وی افزود: با پیگیری های انجام شده تلاش می شود تا پایان برنامه ششم در استان 11 درصد مساحت استان تبدیل به مناطق تحت مدیریت شود.
** تدوین برنامه عمل برای حفاظت از سمندر لرستانی، خرس قهوه ای و غاز پیشانی سفید
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در راستای ایجاد حساسیت در جوامع محلی مطالعات خوبی انجام شده و برنامه عمل سه گونه درمعرض انقراض تدوین و در کارگروه آمایش حفاظت محیط زیست استان مصوب شده است.
وی ادامه داد: این گونه سمندر لرستانی، خرس قهوه ای و غاز پیشانی سفید هستند که اعتباراتی در استان و سازمان حفاظت محیط زیست جهت اقدامات مطالعاتی و اجرایی تامین شده است.
** انجام آنالیز تهدیدات تنوع زیستی در لرستان
قائد رحمت اظهار داشت: مطالعاتی در راستای وضعیت زیستگاه گونه های بومی و درمعرض انقراض ماهی کور، سمندر لرستانی و آهو انجام شده است.
وی افزود: در سال گذشته 20 هزار و 700 هکتار از محدوده کوهدشت و رومشکان در منطقه سرکن، گنجینه و باباحمید به دلیل تنوع خزندگان به منطقه شکار وصید ممنوع تبدیل شده است.
وی گفت: طرح مطالعاتی قوچ و میش مصوب شده است و بررسی های لازم با توجه به طرح مطالعاتی انجام خواهد شد.
** اجرای طرح مشارکت مردم در زیستگاه سمندر لرستانی
معاون فنی مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان اظهار داشت: مشارکت مردم در راستای حفظ و حراست از گونه های جانوری در اولویت است چراکه با مشارکت مردم امکان حفظ مناطق وجود دارد.
وی افزود: طرح مشارکت مردم در زیستگاه سمندر لرستانی انجام شده و به نتایج خوبی رسیده است.
قائدرحمت گفت: آنالیز تهدیدات تنوع زیستی و تدوین برنامه مدیریت در لرستان انجام شده است.
وی افزود: مطالعات هدفمند کردن گردشگری درمناطق حفاظت شده اشترانکوه و سفید کوه خرم آباد و منطقه بندی و شناسایی ظرفیت های این مناطق انجام شده است.
معاون فنی مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان اظهار داشت: با توجه به منطقه بندی صورت گرفته در مناطق حفاظت شده برای هر قسمت یک چارچوب تعریف شده است و در این راستا منطقه حفاظت شده اشترانکوه در سال 95 در شورای برنامه ریزی استان مصوب شد.
وی افزود: تمام دستگاه های اجرایی لرستان مکلف به همسوسازی برنامه های اجرایی در منطقه 106 هزار هکتاری در شهرستان ازنا، الیگودرز و دورود هستند.
قائد رحمت اظهار داشت: گردشگری زون تفرج گسترده و زون تفرج متمرکز در این برنامه تدوین شده است.
1920/7274
کپی شد
