کودکی دوران کسب تجربه و بازی است اما در روزهای سرد کرونایی و در زمانی که خطر ویروس همه افراد را مجبور به قرنطینه خانگی کرده است کودکان نوپا و حتی بزرگتر در خانه های آپارتمانی چندان جایی برای کسب تجربه و بازی و سرگرمی ندارند.
به گزارش جماران، ایرنا نوشت: این کودکان خلاق و کنجکاو که به برکت وجود این ویروس منحوس حتی از رفتن به خانه اقوام محروم هستند و کودک هم سن و سالی در اطراف خود نمی بینند، گاه رفتارشان به دلیل در خانه ماندن چنان غیر قابل تحمل می شود که خود و اطرافیان را آزار می‌دهند.
زمان کودکان با بازی در بوستان‌ها، کوچه و مهدهای کودک و یا با بچه های همسایه در خانه سپری می‌شد و علاوه بر رشد خلاقیت‌هایشان ساعاتی سرگرم و انرژی آنها تخلیه می شد اما در یکسال اخیر کرونا کودکان را از بسیاری بازیها و سرگرمیها محروم کرده و نگاه به تلویزیون و بازی با اسباب بازی برای آنها تکراری شده است.
با نگاه به کودکان ۳و چهارساله به خوبی درمی یابی این کودکان به نوعی بازی با کودک همسن خود و یا بازی گروهی را بلد نبوده که نتیجه همان قرنطینه در دوران کرونا است.
بازی مهمترین شکل فعالیت کودک و مناسب ترین راه برای بروز رشد استعداد و خلاقیت او به شمار می رود و در کودک تحول به وجود می آورد و نقش مهمی در پرورش، رشد و خلاقیت کودک دارد اما محروم ماندن کودک از بازی خارج از چهارچوب خانه می تواند آسیبهایی جدی بر روح و روان کودک وارد نماید که مهمترین آن پرخاشگری خواهد بود.
کودک امروز که در خانه های آپارتمانی محصور است دوست دارد ساعتی زیر نورخورشید در فضای باز بدود و بازی کند و با کوشش و فعالیت خود جوانه های خلاقیت، خود باوری، اعتماد به نفس، ابداع و تفکر در او رشد کند، اما حصار خانه اگرچه امن ترین و دوست داشتنی ترین مکان برای کودک است در درازمدت برای کودک خسته کننده شده و او را عصبی می کند تا جایی که حتی بر تغذیه و سلامت او اثر می گذارد.
به اعتقاد روانشناسان بازی موجب شکوفایی استعدادهای نهفته و بروز خلاقیت در کودکان می شود و بازی، در واقع، ماکت و بدل زندگی واقعی در مقیاس کوچک است.
یک روانشناس بروجردی گفت: بازی، فعالیت جسمی یا ذهنی هدفدار است که به صورت فردی یا گروهی، انجام می شود و موجبات شادی و یا گاهی احساس شکست و نیز برآورده شدن نیازهای کودک و یا ناکامی او را فراهم می آورد، همچنین بسیاری از صفات بارز کودکان به وسیله بازی مشخص می شود.
الهام صارمی افزود: کودکان در بازی بسیاری از ویژگیهای اخلاقی و رفتاری خود را از جمله تمایل به فرمان دادن یا فرمان بردن، گوشه گیربودن یا رفتارهای تهاجمی یا احساسات دوستانه یا خصمانه را از خود بروز می دهند و در بازی به دنبال امیال و آرزوهای خود هستند.
وی تاکید کرد: هر نوع بازی چه بازی های پرتحرک و یا فکری- بهترین فعالیت طبیعی برای هر کودک است و در جریان بازی، نیروهای روحی و جسمی کودک؛ یعنی دقت، حافظه، تخیل، نظم و ترتیب، چالاکی، مهارت، قدرت جسمانی رشد می یابند.
صارمی افزود: کودک با بازی کردن، موقعیتی را به دست می آورد تا احساسات و مشکلات خود را عرضه کند و به عبارت دیگر، ابراز وجود نماید اما در دوران کرونا بسیاری از عواطف و احساسات و خلاقیتهای کودکان در سایه بازی های تک نفره و تنها مغفول مانده و پدران و مادران به دلیل فشارهای ناشی از کرونا حوصله چندانی به بازی و توجه در مراحل مختلف بازی، کودکان ندارند.
وی اظهار داشت: والدین به یاد داشته باشند که باید به کودک امکاناتی بدهند که آزادانه و مبتکرانه فعالیت نماید تا استعدادهای نهفته اش به درستی شکوفا گردد. تنها در این صورت است که بازی می تواند باعث انگیزش، نشاط، فعالیت، ابتکار و خلاقیت در کودکان شود.
صارمی افزود: کودکان از بدو تولد تا ۲ سالگی به طور مستقل بازی می کنند و این نوع بازی را بسیار دوست دارند و بازی های سایر کرودکان را تماشا می کنند و تا مدتها این روند ادامه می یابد.
وی گفت: بعد از بازی تماشاگر بازی موازی از ۲ سالگی آغاز و تا مدتی طول می کشد. در این نوع بازی، ۲ یا چند کودک بدون اینکه با یکدیگر بازی کنند، در یک اتاق و در کنار هم مشغول بازی می شود. اگرچه بازی به تنهایی انجام می شود و به صورت گروهی نیست اما کودکان در واقع آینه یکدیگرند و در رفتارهایشان از هم تقلید می کنند.
صارمی افزود: کودکان از سنین ۳ الی ۴ سال بازی مشارکتی را تجربه می کنند و برای رسیدن به یک هدف تلاش می کنند. در این نوع بازی کودکان با یکدیگر سخن می گویند و اجتماعی می شوند اما هر یک از آنها کار مربوط به خود را انجام می دهند. به این ترتیب دوست یابی و حفظ روابط دوستانه را می آموزند.
وی با اشاره به اصل دیگری دربازی باعنوان بازی تعاونی گفت: دراین نوع بازی عموماً خردسالان چهار ساله و بیشتر مشارکت دارند و در واقع مجموعه ای آموخته های پیشین کودک است. کودکان در این بازی می آموزند که اسباب بازی های خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و پایبند به قواعد بازی سازمان یافته باشند. در این مرحله کودکان دوستان واقعی پیدا می کنند و در سنین پیش از دبستان یا مهد کودک از بازی واقعا لذت می برند.
این روانشناس بروجردی تاکیدکرد: درک نقش بازی در رشد و آموزش کودکان می تواند موجب نشاط، فعالیت، انگیزش، ابتکار و خلاقیت در کودکان شود.
مسوول کانون پرورس فکری کودکان و نوجوانان بروجرد گفت: بازی، در رشد عاطفی، اجتماعی، ذهنی، و مراحل پیشرفت بازی درکودکان نقش مثبتی ایفا می‌کند و نیاز به تعامل، یادگیری، برتری جویی و بروز احساسات و عواطف، ترس و تردیدها و برونگری را در کودک ارتقاء می‌دهد.
فاطمه عمادی پور با اشاره به عضویت چهار هزار نفر از کودکان و نوجوانان بروجرد در این کانون افزود: بازی، رشد اجتماعی کودکان را تسریع می کند و موجب شکوفایی استعدادهای نهفته و بروز خلاقیت، همکاری، همدلی و مشارکت و ارتباط کودک با محیط بیرون، می‌گردد.
وی افزود: کودک دربازی شکست و پیروزی را در حد خود بطور واقعی تجربه می کند و به دلیل تحرک و جنب و جوش در رشد جسمی کودک موثر بوده و باعث هماهنگی دستگاه‌ها و اعضای بدن و تقویت حواس کودک و توانمندی فکری و بدنی او می‌شود.
وی اظهار داشت: هرساله کودکان فراوانی از فعالیتهای کانون در جهت رشد ذهنی، جسمی و اجتماعی بهره می بردند اما کرونا و قرنطینه خانگی موجب شده تا این قشر از بسیاری حداقل های بازی محروم شوند.
وی از والدین خواست بازیهای فکری را به کودکان آموزش دهند زیرا نقش مهمی در رشد جسمی و فکری، زبان و رشد هوشی و تفکر کودک دارد و باید در دوران کرونا با استفاده از ابزارهای مورد نظر، اسباب‌بازی، داستان، فیلم، کارتون، عکس به ارتقاء رشد فکری او کمک کنند.
یک کارشناس امورتربیتی آموزش و پرورش بروجرد گفت: با بررسی مراحل رشد کودک می‌توان متناسب با سن کودک بازی‌هایی برای آنها طراحی کرد که با اجرای آن، کودکان از توانایی‌های مناسبی برخوردار شوند.
محمد کاوند افزود: اثرات روحی و روانی کرونا در دوران پساکرونا بیشتر بروز می کند و اکنون به دلیل تعطیلی مدارس، باشگاههای ورزشی، مهدهای کودک همه کودکان حتی نوجوانان و جوانان با فشارهای مضاعف ناشی از خانه نشینی مواجه هستند.
وی تاکید کرد: بازی هایی که با فعالیت توأم هستند در جهت تکامل و رشد عضلانی کودک و ورزش دادن قسمت های مختلف بدن، مانند توپ بازی از اهمیت و ارزش زیادی برخوردارند و علاوه بر تخلیه انرژی اضافی کودک ، عضلات و استخوان های او را تقویت می کند.
وی ادامه داد: امروزه حتی آموزش های درسی را از طریق بازی به کودکان می آموزند. به عبارتی، در کنار آموزش های مستقیم، کودک از طریق بازی با انواع مختلف اسباب بازی، موفق به آموزش و شناخت رنگ ها، شکل ها، اندازه ها، اجناس و اشیا ء و اهمیت آنها می شود.
کاوند افزود: والدین باید در دوران کرونا بیش ازهرزمان دیگر به بازی بچه ها اهمیت دهند و توجه داشته باشند که تمام زندگی کودک در بازی شکل واقعی به خود می پذیرد و کودک از طریق بازی مهارت های شخصی، اجتماعی، اقتصادی را کسب و تجربه می نماید.
