اما عده ای از همین افراد روزهای پنجشنبه که می شود خطر را از یاد می برند و باید هرطور که شده در مراسم های ختم و مزار رفتگان حاضر شوند،انگار که کرونا پنجشنبه ها افراد را مبتلا نمی کند؛ انگار که کرونا در قبرستان های شهر و روستا پرسه نمی زند.
متاسفانه عده ای این خطر را جدی نمی گیرند و همچنان برای حضور در مراسم ختم و دادن سرسلامتی اصرار دارند و با دادن اعلامیه های ترحیم همگانی، انتظار خود از دوست و فامیل را برای حضور در مراسم تازه درگذشته شان عنوان می کنند و اینجاست که داستان رودربایستی روایت می شود و رسم و رسوم بار دیگر قدرت خود را به رخ کرونا می کشد.
چند روز پیش که که از خیابان همیشه شلوغ شهر گذر می کردم یک آگهی فوت نظرم را جلب کرد نوشته بودند از هرگونه مراسمی در منزل معذوریم مراسم ترحیم روز پنجشنبه بر مزار آن مرحوم برگزار می شود.
با دقت آگهی را مرور می کنم نام و مشخصات و عکس مرحوم را درج کرده اند و در ابتدای اعلامیه نوشته شده به دلیل شیوع ویروس کرونا از برگزاری هرگونه مراسم در منزل یا مسجد معذوریم، «اما» مراسم زنده یاد روز پنجشنبه در قبرستان عمومی شهر برگزار می شود.
چقدر این آگهی ترحیم جای سوال دارد، افرادی که کرونا را برای خانه و مسجد و مدرسه و امثال آن جدی گرفته اند اما انگار پنجشنبه روز دیگری است و خبری از سرایت ویروس نیست، انگار که کرونا هم مثل ما به رسم و رسوم دیرینه پنجشنبه اعتقاد دارد و به آن احترام می گذارد.
هرچند رفتن برقبور رفتگان و قرایت فاتحه در دین اسلام همواره توصیه شده و مردم ایران از جمله لرستان به این امر دینی و نیکو توجه داشته اند اما به نظر می رسد این استان به دلیل اینکه فضای نسبتا سنتی و طایفه ای قوی دارد همچون برخی استان های همجوارش توجه بیشتری به این مهم داشته و مردم شهر و روستا روزهای پنجشنبه را برای زیارت اهل قبور اختصاص می دهند.
از طرفی برگزاری مراسم تشییع، تدفین و مراسم های ختم خانگی در شهرهای لرستان همواره شلوغ است و جمعیت دور و نزدیک برای سر سلامتی به خانواده عزادار خودرا در هر شرایطی به مراسم می رسانند.
هفته گذشته نیز که در یک روستای نزدیک خرم آباد یکی از افراد بزرگ و خوانین فوت کرده بود خانواده وی با درک درست از شرایط اعلام کرده بودند هیچگونه مراسمی نه در منزل و نه سر مزار آن مرحوم برگزار نمی شود اما این تاکید به هیچ وجه به چشم مردم نیامد و جمعیت صدها نفری برای تسلی بازماندگان راهی خانه تازه درگذشته شدند و در نهایت خانواده داغداری بودند که مجبور شدند دل نگرانی انتقال کرونا را با غم از دست دادن عزیزشان یکی کرده و آخر سر در را به روی خیل تسلیت گویان بگشایند.
متاسفانه این باور تا حدودی در میان مردم وجود دارد که کرونا در فضای سرایت نمی کند بنابراین با همین تز غیرعلمی راهی قبرستان های عمومی شهر می شوند و با دست دادن های متعدد و در آغوش کشیدن عزاداران؛ شرایط را برای تقویت شیوع این ویروس چغر فراهم می کنند.
هرچند تاکنون مسوولان امر به طور رسمی از ورود افراد به قبرستان های عمومی ممانعت نکرده اند اما این امر دلیل سلامت این فضاها نیست؛ شاید مادر یا همسر داغداری بخواهد روزهای دیگری در خلوتی و به تنهایی بر مزار عزیرش حاضر شود و با قرایت فاتحه ای اشکی بریزد که نباید دلتنگی او را قربانی ندانم کاری و جسارت هایی بی مورد افراد سهل انگار کرد.
به نظر می رسد علاوه بر اینکه متخصصان و جامعه پزشکی باید تاکید بیشتری داشته باشند تا باور غلط مردم در خصوص عدم انتقال کرونا در فضای باز اصلاح شود و در عین حال جامعه همیشه در صحنه روحانیت نیز به شهروندان تاکید کنند قرایت فاتحه در هرجا و زمانی موجب شادی روح شده و نیازی هست حتما با حضور سر مزار این سنت نیکوی الهی را به جای آورد.
چطور در شرایط شیوع ویروس کرونا مجالس شادی و عروسی لغو شده و جوانانی که برای آغاز زندگی مشترکشان برنامه ریزی کرده اند بدون حضور دیگران؛ در تنهایی و فارغ از هرگونه جشن و پایکوبی راهی خانه بخت می شوند اما همین تجمعات در هنگام ختم و یا روزهای پنجشنبه در قبرستان ها بدون توجه به خطرات ویروس چینی شکل می گیرد.
متخصصان یک صدا عنوان می کنند احتمال انتقال از افراد حاضر در تجمعات وجود دارد و باید حتی‌المقدور از قرار گرفتن در تجمعات مربوطه و ایجاد تراکم خودداری کرد و بهتر است در این دوره خاص، تسلیت‌گویی‌ها عمدتا به شکل تلفنی یا از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و غیرحضوری باشد چراکه بدون شک، مردم فهیم ما و خانواده درگذشتگان، شرایط ویژه حاضر را درک می‌کنند و حاضر نیستند سلامت کسی برای تسلیت‌گویی به ایشان به خطر بیفتد.
در صورت ادامه این روند و فرهنگ سازی درست، آن دسته از افرادی هم که این ویروس را برای روزهای پنجشنببه غیرفعال می دانند رفته رفته وارد گود شده و تفکرات غلط خود در خصوص این شرایط را اصلاح می کنند چراکه در این مراسم شاید فاصله ها رعایت شود که به طور قطع رعایت فاصله درست و منطقی به دلیل کمبود جا و شرایط محیط چندان محقق نخواهد شد اما پذیرایی هایی نیز انجام می شود و همه از خوردن و آشامیدن امتناع نمی کنند که همین رفتار شرایط را برای انتقال ویروس مساعد خواهد کرد.
تاکنون ۳۰ بیمار مبتلا به کرونا در لرستان شناسایی شده که از این تعداد چهار نفر جان باخته اند.
الهام بابایی خبرنگار مرکز لرستان
