کوچه و خیابان هایی که عبور و مرور از آنها نه فقط برای افرادیکه دارای مشکلات جسمی و حرکتی است بلکه برای کودکان، سالمندان و آنهایی که نیز سالم هستند هم گاه سخت می شود.
این مشکلات برای افرادی که دچار معولیت های جسمی و حرکتی هستند گاه آنچنان راه رفتن و حضور در اجتماعی را سخت می کند که در خانه ماندن را ترجیح می دهند.
در این میان یادآوری این نکته نیز حائز اهمیت است که حوادث مختلف و سوانح رانندگی بنا بر هر دلیلی از خودرو نا ایمن گرفته تا جاده های ناهموار و خطاهای انسانی در حال افزایش است و حاصل این افزایش بالا رفتن معلولیت های جسمی و حرکتی است که گاه افرادی را وا می دارد تا پایان عمر بر روی ویلچر بنشیند ولی آیا چنین فردی دیگر نباید حق زندگی و آمدن در جامعه را داشته باشد.!؟
در حالی که جمعیت کشور رو به سالمندی است که از کارافتادگی ها و مشکلات جسمی و حرکتی بر این اثر رشد جمعیتی را نیز نباید نادیده گرفت.
در مجموع می توان اینگونه نتیجه گرفت که معلولیت اتفاقی دور از ذهنی نیست و سلامتی مطلق وجود ندارد، گاه با اتفاقی و حادثه ای شخص معلول می شود و باید شرایط زندگی توام با رفاه که امکان حضور در جامعه و اجتماع را داشته باشد را برای او فراهم کرد.
در خانه ماندن و به عبارتی ناگزیر از ماندن در خانه به مرور افرادی را که دچار مشکلات جسمی و حرکتی را عصبی و کم حوصله می کند در صورتیکه بنا بر قانون جامع حمایت از حقوق معلولان حقوقی فراتر از تامین بودن ابتدائی ترین نیازهای معلولان مورد توجه قرار گرفته است.
خانه نشینی هایی که به انزوای معلولان می انجامد
معصومه موسوی از افراد توانخواهی که در اندام حرکتی دچار مشکل است می گوید: به علت ساختار نامناسب فضای شهری افراد معلول و بخصوص آنهایی که از ویلچر استفاده می کنند قادر به تردد در داخل شهر نیستند بطوری که بیشتر آنها خانه نشین شده و از فعالیت های اجتماعی محروم هستند.
وی افزود: خیابان های باریک، ناهموار و نبود پل برای عبور راحت تر، تردد را سخت تر کرده و در مورد فضاهای تفریحی و پارک ها هم باید گفت که این مکان ها و اماکن برای معلولان نیستند.
موسوی گفت: ساختمان های اداری، موسسات، بانک ها و سایر جاهایی که برای انجام یک سری کارهای اداری گذرمان به آنها می افتد دارای پله است و بیشتر این جاها فاقد رمپ و آسانسور هستند.
حسن صدیق که او نیز در اندام حرکتی دچار معلولیت خفیف است، اضافه می کند: شهرداری ها جدیت لازم برای اجرای مناسب سازی را ندارند و با اینکه پایان کار را ملزم به رعایت استاندارهای لازم در مورد مناسب سازی کرده اند اما در عمل نظارت کافی اعمال نمی شود.
وی ادامه داد: گذاشتن یک رمپ کنار پله ها در برخی ادارات و موسسات و بانک یک ضرورت است که نه فقط معلولان بلکه سالمندان نیز با وجود رمپ راحت تر خواهند بود که متاسفانه رعایت نمی شود.
صدیق بیان کرد: شرایط عبور و مرور برای معلولان آنقدر سخت شده که در بسیاری مواقع مگر در صورت ضرورت از خانه بیرون بیایند که تداوم این وضعیت به انزوای آنها از اجتماع می انجامد.
وی گفت: مواردی که باید مناسب سازی شوند را نیز بارها به جامعه معلولان و یا بهزیستی گزارش می دهیم ولی آنها از ما می خواهند از همان نقطه عکس بگیریم که این عکس گرفتن برای ما پیش آمده است که اجازه تصویر گرفتن داده نشده و باید در فرصتی مناسب و خلوت عکس گرفت که این کار سختی های خاص خودش را برای شخصی که دچار مشکلات جسمی و حرکتی است دارد.
یکی از مددکاران اجتماعی گفت: یکی از شاخص های مهم حضور معلولان در جامعه همانند سایرین، رعایت حقوق فردی و اجتماعی آنها و از جمله مهمترین این موارد مناسب سازی سطح شهر است تا در گام اول آنها بتوانند از خانه بیرون بیایند.
وی گفت: زمانیکه قانونی تصویب می شود و مراکزی از جانب دولت پیگیر حقوق افرادی در حوزه اجتماعی می شوند علاوه بر آن قانون باید پشتوانه هایی بصورت NGO ها آن موضوع را مورد پیگیری قرار دهند که در شرایط فعلی این پشتوانه ها وجود ندارد.
این مددکار اجتماعی با تاکید بر فراهم کردن شرایط حضور توانخواهان در جامعه گفت: منزوی شدن این افراد باعث ایجاد فشارهای روحی می شود که علاوه بر معلولیت زندگی را برای آنها سخت تر می کند.
۲ درصد جمعیت کشور معلول هستند
بنا بر گفته مدیرکل دفتر فنی وزارت کشور سالانه ۳۰ هزار نفر در کشور بر اثر تصادف دچار معلولیت می شوند که نشان می دهد آمار معلولین در کشور روبه افزایش است و بنا بر آمارهای موجود هم اکنون یک میلیون و ۴۱۵ هزار معلول یعنی چیزی حدود ۲ درصد جمعیت کشور معلول هستند.
امیر مغانلو چندی پیش در نشست تخصصی مناسب سازی منطقه ۶ کشور که در بهزیستی لرستان برگزار شد افزود: شدت معلولیت معلولین کشور در درجاتی بین کم توانی شدید تا کم توانی خیلی شدید قرار دارد و با توجه به آمار معلولیت ها در کشور باید تمهیدات و اقداماتی در نظر گرفته شود تا معلولین جامعه که بخاطر شرایط نامناسب در موضوع مناسب سازی در خانه محصور هستند، مشارکت اجتماعی بیشتری در جامعه داشته باشند.
امکان مناسب سازی برخی ساختمان های قدیمی وجود ندارد
بنا بر گفته فاطمه زهرا توکلی مدیر کل بهزیستی لرستان در بحث مناسب‌سازی اتفاقات خوبی افتاده اما تا رسیدن به نقطه ایده‌آل فاصله وجود دارد ودر مجموع می توان گفت که شهرداری‌ها همکاری خوبی در امر مناسب‌سازی داشته اند.
وی گفت:: ساخت برخی از ساختمان‌ها مربوط به قبل از پیگیری‌های ما درخصوص مناسب‌سازی است و عملاً امکان بازسازی آنها وجود ندارد اما در ساختهای جدید باید ضوابط مناسب‌سازی رعایت شود.
مدیرکل بهزیستی لرستان افزود: براساس موافقت سازمان برنامه و بودجه بخشی از اعتبارات دستگاه‌ها به امر مناسب‌سازی اختصاص خواهد یافت.
۹۰ هزار مترمربع از پیاده‌روهای فضاهای شهری لرستان مناسب سازی شد
بنا بر گفته مدیر کل بهزیستی استان لرستان پیگیری‌های انجام شده در بحث مناسب‌سازی سبب شد که در این راستا لرستان جز استان‌های برتر و اول و دوم در سطح کشور باشد و همین پیگیری‌ها باعث شد ۹۰ هزار مترمربع مناسب‌سازی پیاده‌روها در فضاهای شهری صورت گیرد.
وی اضافه کرد: مناسب‌سازی چک لیستی دارد که خیلی از آیتم‌ها را درنظر می‌گیرد و بصورت تیمی ارزیابی می شود، در شهرهای ازنا و الیگودرز کارهای خوبی در بحث موانع پیاده‌روها انجام شده است.
معلولیت تهدیدی بالقوه
مدیرکل بهزیستی لرستان بیان کرد: همیشه در بحث مناسب‌سازی مطرح کردیم که معلولیت یک تهدید بالقوه است، تصادف، سقوط از ارتفاع و حوادث کار همیشه وجود دارد و سالمندان، کودکان و بانوان در مقاطعی کم‌توان می‌شوند، براین اساس امر مناسب‌سازی باید به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود و نظارت مستقیم مهندسین ناظر این حساسیت را ایجاد می کند تا ضوابط مناسب‌سازی رعایت شود.
مناسب سازی بری معلولان در بروجرد هم با استاندارهای فاصله دارد
مناسب سازی معابر و مکان های عمومی یکی از حقوق اولیه معلولان، سالمندان و افراد دچار مشکلات حرکتی است که در بروجرد نیز هنوز تا رسیدن به استاندارهای لازم فاصله زیادی دارد.
رئیس اداره بهزیستی بروجرد در این خصوص گفت: مناسب‌سازی مبلمان شهری، اماکن عمومی، معابر، پارک ها و فضاهای عمومی، نهادهای دولتی و غیردولتی یک ضرورت است که باید با جدیت مورد توجه قرار گیرد هر چند اقداماتی در این حوزه انجام شده اما کامل نیست و با استانداردهای لازم فاصله زیادی دارد و برای آسایش بیشتر معلولان و آمدن آنها در اجتماع باید اقدامات بیشتری انجام شود.
کرم رضا پیردایه با اشاره به فعالیت شورای مناسب سازی در شهرستان به دبیری بهزیستی بروجرد بیان کرد: آخرین جلسه این شورا خرداد ماه سال جاری برگزار شده که مقررگردید شهرداری باید اصول مناسب سازی را مورد تاکید قرار دهد و هر گونه مجوز ساخت و پایان کار را منوط به رعایت اصول و قواعد مناسب سازی کند.
وی یادآور شد: بیش از هفت هزار معلول در شهرستان بروجرد تحت پوشش بهزیستی قرار دارند که از این تعداد پنج هزار نفر مستمری دریافت می‌کنند و برخی از افراد تحت پوشش نیز تنها از خدمات بهزیستی بهره‌مند می‌شوند.
پیردایه اظهارداشت: پرداخت کمک هزینه درمان، پرداخت تسهیلات خوداشتغالی، پرداخت مستمری، ارائه خدماتی مانند ویلچر و همچنین ارائه خدمات از برنامه‌های بهزیستی برای معلولان است اما آنچه که در این بین از اهمیت برخوردار است موضوع مناسب سازی اماکن و معابر عمومی است که به عنوان یکی از حقوق اولیه این افراد باید مورد توجه و پیگیری قرار گیرد.
جامعه باید به معلولین فرصت حضور بدهد
معلولیت اتفاق دور از انتظاری نیست آن هم در شرایطی که تمام افراد در معرض انواع بیماری ها، حوادث و تصادفات قرار دارند و پایان این حوادث نیز همیشه مرگ نیست، از کار افتادگی بخشی از عواقب این حوادث و بیماری ها می تواند باشد؛ بنابراین رعایت ضوابط و اصول مناسب سازی، مساله ای است که باید بعنوان یک اولویت همیشه مورد توجه قرار گیرد.
نقص عضو و معلولیت تنها در صورتی می تواند به ناتوانی و کاهش توانمندی یک فرد منجر شود که جامعه فرصت حضور و مشارکت در اجتماع را از او بگیرد.
متاسفانه امروز جامعه به گونه ای است که هر فردی حتی با کمترین معلولیت دیگر ناتوان است و امکان و فرصت حضور و مشارکت در جامعه را ندارد در حالیکه همان شخص معلول می تواند پزشک، مهندس و یا هنرمند برجسته ای باشد.
۱۹۲۰/۷۲۷۳
