به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، زیباسازی شهر همواره در بین کارشناسان مسائل شهری از دو بعد کارکردی و بصری مورد مطالعه قرار می‌گیرد. "بعد کارکردی" به جنبه‌های عملکردی عناصر محیط و "بعد بصری" نیز به مقوله رنگ، فرم و ترکیب فضا و محیط می‌پردازد. استفاده از معماری نور و نور آرایی، طرح‌های گرافیکی خلاقانه، هنرهای تجسمی و... همه و همه گزینه‌هایی است که می‌تواند در بعد بصری شهر فرهنگی قم که نام عظیم پایگاه جهان تشیع را به خود اختصاص داده است خودنمایی کند.
اهمیت توجه به هنر برای ترویج و تقویت فرهنگ شهروندی در سطح کلان و فرهنگ ترافیک، فرهنگ تفکیک زباله، فرهنگ ساخت‌وساز و... در سطوح پایین‌تر موضوعی است که گویی در نگاه مجموعه مدیریت شهری قم مغفول مانده است. غافل از اینکه بنا به فرموده رهبر معظم انقلاب "ابزارهای هنری ، بی‌شک ، رساترین ، بلیغ‌ترین و کاری‌ترین ابزار ابلاغ و تبلیغ پیام است. هنر یک شیوهٔ بیان است ، یک شیوهٔ ادا کردن است. منتها این شیوهٔ بیان از هر تبیین دیگر رساتر، دقیق‌تر، نافذتر و ماندگارتر است." در شرایطی که بنا به گفته مسئولان استان سالانه بیش از 20 میلیون زائر و مسافر داخلی و 2 ونیم میلیون گردشگر خارجی وارد شهر قم می‌شوند اهمیت این موضوع صدچندان به نظر می‌رسد.
سازمان زیباسازی شهرداری به‌عنوان متولی، اجرای پروژه‌های سیما و منظر شهری اعم مبلمان شهری، گرافیک محیطی، نقاشی دیواری، آثار حجمی، تزئینات و نورپردازی شهری، حجم و نمای ساختمان‌های شهر، تابلوها و علائم راهنمای شهری را بر عهده دارد اما اقدامات آن در سال‌های اخیر چنگی به دل نمی‌زند.
سید امیر سامع معاون خدمات شهری و امور اجتماعی شهرداری قم در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم به تشریح اقدامات صورت گرفته درخصوص زیباسازی سیما و منظر شهر قم طی یک سال گذشته و برنامه‌ها و طرح‌های پیش رو پرداخت.
تسنیم: سیما و منظر شهر یکی از عوامل مهم در جذب گردشگر و توریست به شمار می‌آید. این در حالی است که شهر قم در این زمینه با فقر جدی مواجه است. چرا؟
در بسیاری از کلانشهرها طرح‌ها و المان‌هایی پیاده‌سازی شده که نگاه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند اما متاسفانه شهر قم خالی از این طرح‌ها است و یا تنها در نقاطی مثل بلوار زائر و خیابان‌هایی از این دست اقداماتی هر چند کم شاهد هستیم. زیبایی شهری مقوله چند وجهی است و بنا نیست اقداماتی در راستای اغتشاش بصری و سیمای شهری انجام دهیم. اگر هر اقدامی شهرداری انجام می‌دهد معیارهای زیبایی شهر را داشته باشد می‌تواند از نظر سیما و جذابیت جلب توجه کند. بسیاری از مناطق و خیابان‌های قم کم عرض و پرتراکم است، همین موضوع سبب شده تا عمده خدمات شهری در بحث زیباسازی در این مناطق مغفول بماند.
تسنیم: برای این موضوع چه تدابیری اندیشیده شده است؟
تلفیق فضای سبز با فضاهای عمومی با درختکاری، گلکاری، نورپردازی، استفاده از آب نماها، آذین بندی و پیرایش جداره‌های شهری و حذف نازیبایی‌ها می‌تواند در این زمینه کمک کند. در برنامه 1400 شهرداری قم که برنامه 5 ساله است اهدافی در زمینه سیمای شهری وجود دارد و از 40 راهبرد 4-5 مورد برای زیبایی تعریف شده است.
حذف نازیبایی‌ها، ورودی‌های شهر و ساماندهی آن، استفادهاز عناصر نور و آب، گرافیک شهری و المان‌های شهری از جمله اقداماتی که در راستای زیباسازی و ارتقای سیما و منظر شهری در دستور کار قرار گرفته است به طور مثال اجرای 3 پروژه نورپردازی شهری در پل فرهنگ، تقاطع غیر همسطح مقداد، تقاطع 3 سطحه 15 خرداد و تونل غدیر شروع شده است.
در طراحی گرافیک شهری چند کار مناسب برای زیرگذرها و ورودی حرم مطهر آماده سازی شده است. در زمینه آب نماها که بیش از 70 درصد به دلیل غیرایمن بودن یا دیگر اشکالات فنی از سرویس خارج شده که از اواسط سال گذشته پیمانکاران 50 درصد آن را احیا و فعال کرده‌‌اند.
تسنیم: یکی از مشکلات فضاسازی‌ها در سطح شهر ناهماهنگی المان‌ها و نمادها است، آیا برای جلوگیری از آشفتگی و بی‌نظمی برنامه‌ریزی شده است؟
بله، برای این موضوع آلبوم خوبی از المان‌های تائید شده و مورد نظر به شهرداری‌های مناطق ارسال شده که براساس آن مناطق در صورتی که برنامه‌ای برای زیباسازی داشته باشند برای حفظ هماهنگی و نظم از این طرح‌ها استفاده می‌کنند.
المان میدان بسیج، المان شهدای منا و نماز در حال ساخت و نصب است، تبلیغات تجاری و بیلبودرهایی که نامتناسب با سازه‌های کنار خود هستند حذف شدند. همچنین اجازه ایجاد هیچ سازه تبلیغاتی جدیدی در شهر داده نمی‌شود مگر اینکه در راستای طرح جامع باشد، از این طریق آشفتگی بصری در تبلیغات تجاری ساماندهی می‌شود. هنوز نمی‌توان گفت کار زیادی صورت گرفته اما تلاش ها ادامه دارد.
تسنیم: برای توزیع عادلانه این فضاسازی‌ها در مناطق قدیمی شهر و کم برخوردار چه برنامه‌ای دارید؟
بخشی از دیوار نگاره‌ها و گرافیک شهری در مناطق 2 و 5 و 6 بوده که 70 درصد دیوارنگاری را شامل می‌شد تا از نظر کیفیت سیمای شهری این مناطق نیز ارتقا پیدا کنند. در بافت قدیمی کار کردن سخت است اما نقش برجسته، استفاده از نمادها و ارتقای کیفیت پیاده‌روها، پل‌های ورودی، ایستگاه‌های اتوبوس و ساماندهی دیواره‌ها با مشارکت سازمان بهسازی اطراف حرم در حال انجام است.
بیش از 80 درصد طول دیواره بلوار زائر آماده ایجاد دیواره سبز است که عنصری بسیار زیبا برای بلوار زائر خواهد بود. ایجاد باغچه طولی پیوسته به عنوان زیباترین عنصر زیبایی شهر از سال گذشته آغاز شده و امسال هم با قوت دنبال می‌شود.
تسنیم: تا چه اندازه از ظرفیت هنرمندان استفاده می‌شود؟
همه المان‌ها و فضاسازی‌ها با مشارکت بخش خصوصی یا در قالب خرید طرح یا طرح و اجرا انجام می‌شود. تعداد نیروهای سازمان کمتر از 30 نفر هستند و بودجه‌ای 5 میلیارد تومانی برای آن تخصیص داده می‌شود که با این امکانات فقط می‌تواند تعریف نیازها، تعریف پروژه و تحویل گیری پروژه را انجام داد از همین رو عمده اقدامات به بخش خصوصی واگذار می‌شود. اگرچه بهتر است که از ظرفیت هنرمندان برای زیباسازی استفاده شود اما در برخی شهرها گاهی حجم انبوهی از المان‌ها در شهر استفاده می‌شود که بعد از چند ماه برای مخاطبان خسته کننده است. باید توجه داشت که شهر قم با دیگر شهرها تفاوت‌هایی دارد. این شهر یک شهر تاریخی و مذهبی است که لازم است فضاسازی‌ها وزین باشد.
گفت‌و‌گو از زینب حیدری
انتهای پیام/
