چرا خیابان لاله زار ثبت ملی نشده است؟
«بارها به معاونت میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی نیزاعلام کرده‌ایم که اعتبار و نیروی انسانی برای ثبت ملی محور خیابان لاله‌زار نداریم، در حالی که ثبت ملی این محور یکی از دغدغه‌های معاونت میراث فرهنگی استان تهران است.»
به گزارش جی پلاس، در شرایطی که همزمان با روز ملی سینما در روز ۲۱ شهریور مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی خبر از ثبت سینما و محور خیابان لاله‌زار داده بود، تابلوی چند سینمای قدیمی در محور این خیابان تاریخی که هنوز در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده است، حذف شدند.
خبر حذف سینماهای لاله‌زار در روز سینما، موجب تعجب سپیده سیروس‌نیا، معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران شد و او را واداشت تا از یگان حفاظت بخواهد این وضعیت را بررسی کند.
در حالیکه محمد قاصد اشرفی، رئیس انجمن سینماداران در واکنش با این خبر طبیعی برخورد کرد؛ او با تاکید بر اینکه «تمامی سینماهای خیابان لاله‌زار دارای مجوز انحلال از وزارت ارشاد هستند، به برداشتن و حذف تابلوی این سینماها از سردرشان اشاره کرد و گفت: مسئله ما برداشتن تابلوها نیست وقتی که انحلال سینما داده شده است، دیگر تابلو چه اهمیتی دارد!»
شاید یکی از مهمترین دلایل برخوردهای چند سال اخیر تا امروز با خیابان لاله‌زار را بتوان «ثبت ملی نشدن» این محور تاریخی دانست. هرچند در طول دست‌کم چهار سال گذشته، اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان تهران بارها قول آغاز مطالعات و بررسی‌ها برای ثبت ملی این خیابان را داده است، اما تا امروز هیچ‌کدام به نتیجه نرسیده‌اند.
در حالی که هربار پس از اعلام آغاز مطالعات، مطرح می‌شود که برنامه‌های متفاوتی برای این محور به عنوان یکی از بافت‌های تاریخی و هویتی شهر تهران و یکی از مسیرهای گردشگری در پایتخت تعریف می‌کنند، اما هنوز از نخستین قدم آن یعنی ثبت ملی این خیابان تاریخی خبری نیست، چه برسد به دیگر اقدامات و حتی توجه به سینماها و سالن‌های تئاتر متروکه آن. تا امروز که خبر می‌رسد دست‌کم پنج تابلو از سردرِ سینماهای قرار گرفته در محور لاله‌زار مانند «سحر» و «شهرزاد» حذف شده‌اند.
سپیده سیروس‌نیا، معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران نخست با تعجب از این خبر از بازدید سه هفته‌ی قبل خود از لاله‌زار می‌گوید که با چنین اتفاقی روبه‌رو نشده و ادامه می‌دهد، هرچه زودتر از نیروی یگان حفاظت استان تهران می‌خواهد تا این خیابان تاریخی را بررسی کنند.
او در ادامه در پاسخ به اینکه چرا تا امروز «خیابان لاله‌زار ثبت ملی نشده؟» می‌گوید: عملا از زمانی که به عنوان معاون میراث‌فرهنگی استان تهران وارد این اداره کل شده‌ام، ثبت ملی محور لاله‌زار را دستور کار قرار داده‌ام، حتی تا مدتی برخی از همکاران اداره کل نیز روی آن کار کردند، ولی باید توجه کرد که این اقدام یک کار بسیار وسیع می‌طلبد، چون فقط محور لاله‌زار نباید در دستور بررسی و مطالعه قرار گیرد، نیاز است تا یک بلوک از سمت شرق و یک بلوک از سمت غرب نیز در دستور کار باشد، حتی شاید بناهایی که در داخل کوچه‌ها قرار داشته‌اند، بسیار مهمتر از بناهای قرار گرفته در داخل محور باشند.
او با بیان اینکه در آن زمان یکسری کارها نیز انجام شدند، اما عملا به نتیجه نهایی نرسیدیم، ادامه می‌دهد: دفتر تسهیل‌گری محله لاله‌زار مدتی پیش با ارائه پرونده‌هایی قصد ثبت ملی برخی از بناها در این محدوده را داشتند، که به آن‌ها اعلام کردیم بهتر است ثبت ملی محور لاله‌زار را در دستور کار قرار دهند، از سوی دیگر تا امروز برخی کارشناسان این دفتر، کارشناسان دفتر ثبت اداره کل میراث فرهنگی تهران و حتی پژوهشکده فرهنگ و هنر تا اندازه‌ای روی این پروژه کار کرده‌اند، اما هیچ کدام نتیجه نداده‌اند.
معاون میراث‌فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران با اشاره به بررسی چند بلوک در محور لاله‌زار در گذشته و توسط یک کارشناس دفتر ثبت آثار تاریخی استان تهران، ادامه می‌دهد: به نتیجه رسیدن این پروژه نیازمند کار کردن توسط یک مشاور است، چون با نیروهای سازمانی که مشغله‌های زیادی دارند، نمی‌توان چنین طرحی را به نتیجه رساند.
سیروس‌نیا با تاکید بر این که این دغدغه را بارها با معاونت میراث‌فرهنگی و مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز مطرح کرده، بیان می‌کند: بارها به آقای طالبیان (معاون میراث‌فرهنگی) نیز گفته‌ام که با توجه به این که دفتر ثبت میراث فرهنگی استان تهران یک نفر نیرو بیشتر ندارد، نمی‌توانم عملا کاری انجام دهم و دفتری به عنوان ثبت آثار تاریخی با چند نیرو نیاز دارم تا مدت زمانی معین روی لاله‌زار مطالعه داشته باشند.
وی نبود اعتبار مناسب برای این پروژه را عامل دیگری دانست که اداره کل میراث‌فرهنگی استان تهران با آن مواجه است و می‌گوید: عملا یکی از وظایف اصلی این معاونت، قبل از انجام هر کاری ثبت حریم است، اما از سال ۸۸ به بعد، عملا هیچ اعتباری برای ثبت حریم به معاونت میراث‌فرهنگی استان تهران اختصاص داده نشده است.
او به درخواست‌هایی که این اداره کل برای اختصاص اعتبار برای چنین پروژه‌هایی از معاونت میراث‌فرهنگی سازمان میراث فرهنگی داشته، اشاره می‌کند و می‌افزاید: می‌گویند ثبت ملی جزو وظایف جاری معاونت میراث استان تهران است، در صورتی که این معاونت باید نیرو برای کار داشته باشد. کارها در اداره کل میراث‌فرهنگی استان تهران آن‌قدر زیاد است که نمی‌توانم یک نیرو را برای این کار از دست بدهم.
به اعتقاد سیروس‌نیا، اگر اعتبار مناسب برای این پروژه داده می‌شد، امکان گرفتن مشاور وجود داشت، تا در نهایت با اختصاص یک هزینه‌ی کمتر پرونده‌ی ثبتی محورلاله‌زار تهیه شود.
معاون میراث‌فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی و گردشگری استان تهران پس از انجام یکسری پیگیری برای علت حذف برخی تابلوهای سینماهای قدیمی از خیابان‌لاله‌زار از متولیان شهری منطقه ۱۲ تهران می‌گوید: از شهرداری منطقه ۱۲، شهرداری ناحیه و نه سازمان زیباسازی هیچ کدام این کار را انجام نداده‌اند و همگی آن را رد کردند.
او با بیان اینکه وزارت ارشاد تنها نهادی است که می‌تواند به یک سینما مجوز انحلال بدهد، می‌گوید: بسیاری از سینماها مجوز انحلال دارند، اکثر سینماهای لاله‌زار که دیگر نمی‌توانند مجوز کاربری سینما داشته‌باشند از وزارت ارشاد گرفته‌اند، سینما "نادر" و "کریستال" را می‌دانم که مدت‌ها پیش این مجوز را گرفته‌اند.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران اضافه می‌کند: با این وجود فکر نمی‌کنم به دنبال این اقدام و صدور مجوز، حذف تابلوهای سینما در دستورِ کارِ افرادی قرار گرفته باشد.
همزمان با روز ملی سینما سایت سفرنویس گزارشی منتشرکرد، گزارشی که در آن خیابان لاله‌زار به عنوان «گورستان سینمای دنیا» نامیده شده بود و حالا پس از گذشته چهار روز از انتشار آن گزارش، بار دیگر این سایت از نبود تابلوی سینماهایی مانند «سحر، شهرزاد، جهان و نادر و همچنین تابلوهای پاساژ لاله‌زار و چند واحد تجاری دیگر» خبر داد.
این در حالی است که فرهاد نظری، مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی در روز ملی سینما در گفت‌وگویی اعلام کرده بود، «سینماها و خیابان لاله‌زار را ثبتِ ملی می‌کنیم، اما اگر سینماگران نسبت به میراث معماری حوزه خود حساس باشند، روند کارها تسریع خواهد شد.»
دیدگاه تان را بنویسید