زنگ خطر کمبود نیرو در سازمان آموزش و پرورش مدتهاست به صدا در آمده است. بازنشستگی بیش از 380هزار نیرو که به تدریج از سال تحصیلی پیش رو آغاز می شود و تا سال 1400 ادامه دارد، این دستگاه اجرایی را با مشکلاتی مواجه می کند که درصورت نبود برنامه ریزی بموقع بحران آموزشی و پرورشی را برای این سازمان موجب خواهد شد.
آموزش و پرورش برای آغاز سال تحصیلی 1397 به 116هزار نیرو نیاز دارد اما هنوز راهکاری مشخص و گره گشا برای این موضوع پیش بینی نشده است و این در حالی است که به آغاز سال تحصیلی جدید کمتر از سه ماه زمان باقی است.
با اوج گیری وضعیت نامساعد کمبود نیرو در آموزش و پرورش، وزارتخانه مربوط با ابلاغ بخشنامه ای در تاریخ 23خرداد 97 ، معاونت پرورشی را به عنوان اولین مکان تعدیل نیرو در نظر گرفته است.
پیش از این و در قانون احیای معاونت پرورشی و تربیت بدنی مصوب مجلس شورای اسلامی در هفتم تیرماه 1385، صراحتاً بر حضور یک نیروی پرورشی تمام وقت اعم از معاون پرورشی و تربیت بدنی یا مربی پرورشی در هر مدرسه تأکید شده بود.
اهمیت عمل به این قانون از آنجا مشخص میشود که در تبصره 8 این قانون آمده است که وزارت آموزش و پرورش مکلف است گزارش عملکرد معاونتهای مختلف خود را در توسعه و تعمیق مسائل پرورشی و آموزشی در پایان هر سال تحصیلی به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی ارائه کند.
آیین نامه اجرایی قانون احیای معاونت پرورشی در تاریخ 19 اردیبهشت ماه 86 ابلاغ شد که در ماده 2 آن ضوابط اختصاص معاون پرورشی و تربیت بدنی یا مربی پرورشی در همه مدارس بدین شرح تعریف شده است: در مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه که تعداد دانشآموزان آنها بیش از 150 نفر باشد، یک نفر از مربیان یا معلمان تمام وقت بهعنوان معاون پرورشی و تربیت بدنی تعیین میشود.
در ذیل این ماده تبصرهای وجود دارد که بیان میکند: در مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه که تعداد دانشآموزان آنها از 90 تا 150 نفر است، یک مربی پرورشی تمام وقت تعیین میشود؛ همچنین در مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه که تعداد دانشآموزان آنها کمتر از 90 نفر است، به ازای هر چهار دانشآموز یک ساعت مربی پرورشی اختصاص مییابد.
اما مجلس شورای اسلامی این بند آییننامه را مغایر با قانون احیا اعلام کرد زیرا در این قانون صراحتاً بر به کار گیری معلم پرورشی تمام وقت در هر مدرسه تأکید شده بود، درحالی که ماده و تبصره یادشده در آییننامه اجرایی بر اساس تعداد دانشآموزان ساعت حضور مربی پرورشی را تعیین کرده بود که درنهایت این موضوع با اصلاح آییننامه اجرایی قانون احیا اصلاح شد؛ بدین ترتیب عبارت «از90» و بند به ازای هر چهار دانشآموز یک ساعت مربی پرورشی نیز از این دستورالعمل حذف شد.
اما موضوع یادشده طی 6 سال تحصیلی گذشته، یعنی از سال تحصیلی 1391-1392 رعایت نشده است و در هر سال ساعات اختصاص به فعالیتهای پرورشی کاهش یافته است.
معاون پرورشی اداره کل آموزش و پرورش فارس در این زمینه به ایرنا گفت: هر سال قسمت اول آیین نامه اجرایی که بر حضور حداقل یک نیروی پرورشی تمام وقت در مدرسه دلالت دارد کاملاً اجرا شده است اما طی 6 سال گذشته اعلام شد که در مدارس کمتر از 150 نفر 12 ساعت مربی پرورشی، به ازای 150 تا 240 نفر دانشآموز یک نفر مربی پرورشی و در مدارسی با بیش از 500 نفر یک معاون و یک مربی پرورشی یا دو معاون حضور داشته باشند.
محمد نظری افزود: قانون احیا و آیین نامه اجرایی آن بر لفظ مربی تمام وقت تأکید کرده است، با این حال در این سالها با دستورالعملهای مختلف ساعات حضور معاونان و مربیان پرورشی مدام کاهش یافته است و این موضوع تخلفی آشکار از قانون به شمار میرود و امسال این تخلف به اوج رسیده است.
وی بیان کرد: براساس شیوه نامه اعلام شده برای سال تحصیلی پیش رو (1397- 1398)، ادارات کل آموزش و پرورش موظف هستند به ازای هر 500 دانشآموز در مقطع ابتدایی سرجمع منطقه و نه در هر مدرسه، تنها یک مربی پرورشی اختصاص دهند و در متوسطه اول و دوم به ازای هر 300 نفر یک مربی پرورشی در منطقه به خدمت گیرند.
نظری با بیان اینکه این دستورالعمل برای تعیین مدیران و معاونان مدارس نیزابلاغ شده است، بیان داشت:ادارات آموزش و پرورش در مدارس ابتدایی به ازای هر 105 دانشآموز تنها میتوانند یک مدیر یا معاون آموزشی یا پرورشی یا اجرایی و یا سرپرست به خدمت گیرند؛ همچنین این تعداد در مدارس متوسطه اول به ازای هر 85 نفر و در مدارس متوسطه دوم به ازای هر 65 نفر تعیین شده است؛ بدینمعنا در مدرسهای 105نفره که معمولاً 6 کلاس دارد، یک نفر باید کار مدیر، معاون آموزشی و پرورشی را بهصورت همزمان انجام دهد در برخی مدارس نیز که مدیر مستقل ندارند، این فرد آموزگار نیز هست.
وی میگوید: با این حساب تعدادی از مدارس ما عملاً فاقد یکی یا همه این نیروها خواهد شد و باید یکی از آموزگاران را به سمت مدیری نیز منصوب کنیم.
نظری حاصل این رویکرد را کاهش کیفیت را در حد اعلا میداند و اظهار میدارد: عدم تلاش برای چانه زنی با دولت برای جبران نیرو که حاصل استقرار پایه دوازدهم به جای پیشدانشگاهی و همچنین افزایش سیل بازنشستگان در سالهای اخیر است، باعث شده در سال جاری حتی نتوانیم برای برخی مدارس مستقل مدیری تعیین کنیم که مسلماً وقتی مدیری در کار نباشد معاونی هم در کار نیست.
معاون پرورشی اداره کل آموزش و پرورش فارس معتقد است: طرح تعیین معاونان و مربیان پرورشی براساس جمعیت منطقهای دانشآموزان باعث ناکارآمدی بعد پرورشی و عملاً حذف آن از سیستم میشود.
وی این موضوع را خلاف منویات رهبر معظم انقلاب در اردیبهشت ماه امسال میداند که در جمع دانشجویان دانشگاه فرهنگیان فرمودند:مسئله معاونت پرورشی در آموزش و پرورش بسیار امر مهمی است، پرورش خیلی مهم است و راههای پرورش هم راههای علمی مهمی است. من بارها بر موضوع معاونت پرورشی تأکید کردهام و انتظار این است وزیر که فردی با انگیزه و با نشاط هستند این موضوع را به طور جد پیگیری کنند.
نظری با تکیه بر بیانات رهبری عنوان میکند: هر سال رهبر معظم بر این موضوع تأکید میکنند اما در هیچ سالی به آن توجه نشده و افزون بر این بیاعتنایی به این موضوع خلاف اسناد بالادستی است.
معاون پرورشی آموزش و پرورش فارس گفت: تنها حوزه در وزارت آموزش و پرورش که بحث تأمین نیروی آن قانون مصوب مجلس شورای اسلامی دارد، حوزه پرورشی است اما با کمال تأسف در شیوه نامه ساماندهی اجرایی به این مصوبه توجهی نشده است و این موضوع صراحتاً تخلف به شمار میرود و اگر مستندات به دیوان عدالت اداری ارسال شود، قطعاً این شیوهنامه ساماندهی لغو میشود.
این مقام مسئول پیشنهاد میکند که وزارت آموزش و پرورش از بازنشسته شدن پیش از موعد نیروهای پرورشی خودداری کند و همه نیروهای پرورشی شاغل در پستهایی غیر از پرورشی و مأمور دستگاهها برگردانده شوند؛ همچنین در دانشگاه فرهنگیان رشتههای تربیتی و پرورشی در زمینههای مرتبط با این حوزه احیا شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش استناد میکند و بیان میدارد: در این سند عنوان شده است که از 6 ساحت تربیت باید پنج ساحت به حوزه پرورشی و تربیت بدنی و یک ساحت به تربیت علمی و فناورانه اختصاص یابد درصورتی که وزارتخانه با کمال تأسف وظیفه اصلی خود را فراموش کرده و همه امکانات و برنامه خود را برای ساحت علمی و فناورانه به کار گرفته و در سالهای بعد از ابلاغ قانون احیای نیروی انسانی، حوزه پرورشی را قربانی بخشهای دیگر کرده است.
نظری گفت: معاونت پرورشی اداره کل آموزش و پرورش فارس قصد دارد موضوع یادشده را ازطریق رایزنی برای اصلاح شیوهنامه اجرایی تغییر دهد اما درصورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات، این موضوع در دیوان عدالت اداری پیگیری خواهد شد.
آموزش و پرورش استان فارس براساس آخرین آمار 8000 نیرو کم دارد.
گزارش از سیده سمیرا متین نژاد
7375 /1876
آموزش و پرورش برای آغاز سال تحصیلی 1397 به 116هزار نیرو نیاز دارد اما هنوز راهکاری مشخص و گره گشا برای این موضوع پیش بینی نشده است و این در حالی است که به آغاز سال تحصیلی جدید کمتر از سه ماه زمان باقی است.
با اوج گیری وضعیت نامساعد کمبود نیرو در آموزش و پرورش، وزارتخانه مربوط با ابلاغ بخشنامه ای در تاریخ 23خرداد 97 ، معاونت پرورشی را به عنوان اولین مکان تعدیل نیرو در نظر گرفته است.
پیش از این و در قانون احیای معاونت پرورشی و تربیت بدنی مصوب مجلس شورای اسلامی در هفتم تیرماه 1385، صراحتاً بر حضور یک نیروی پرورشی تمام وقت اعم از معاون پرورشی و تربیت بدنی یا مربی پرورشی در هر مدرسه تأکید شده بود.
اهمیت عمل به این قانون از آنجا مشخص میشود که در تبصره 8 این قانون آمده است که وزارت آموزش و پرورش مکلف است گزارش عملکرد معاونتهای مختلف خود را در توسعه و تعمیق مسائل پرورشی و آموزشی در پایان هر سال تحصیلی به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی ارائه کند.
آیین نامه اجرایی قانون احیای معاونت پرورشی در تاریخ 19 اردیبهشت ماه 86 ابلاغ شد که در ماده 2 آن ضوابط اختصاص معاون پرورشی و تربیت بدنی یا مربی پرورشی در همه مدارس بدین شرح تعریف شده است: در مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه که تعداد دانشآموزان آنها بیش از 150 نفر باشد، یک نفر از مربیان یا معلمان تمام وقت بهعنوان معاون پرورشی و تربیت بدنی تعیین میشود.
در ذیل این ماده تبصرهای وجود دارد که بیان میکند: در مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه که تعداد دانشآموزان آنها از 90 تا 150 نفر است، یک مربی پرورشی تمام وقت تعیین میشود؛ همچنین در مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه که تعداد دانشآموزان آنها کمتر از 90 نفر است، به ازای هر چهار دانشآموز یک ساعت مربی پرورشی اختصاص مییابد.
اما مجلس شورای اسلامی این بند آییننامه را مغایر با قانون احیا اعلام کرد زیرا در این قانون صراحتاً بر به کار گیری معلم پرورشی تمام وقت در هر مدرسه تأکید شده بود، درحالی که ماده و تبصره یادشده در آییننامه اجرایی بر اساس تعداد دانشآموزان ساعت حضور مربی پرورشی را تعیین کرده بود که درنهایت این موضوع با اصلاح آییننامه اجرایی قانون احیا اصلاح شد؛ بدین ترتیب عبارت «از90» و بند به ازای هر چهار دانشآموز یک ساعت مربی پرورشی نیز از این دستورالعمل حذف شد.
اما موضوع یادشده طی 6 سال تحصیلی گذشته، یعنی از سال تحصیلی 1391-1392 رعایت نشده است و در هر سال ساعات اختصاص به فعالیتهای پرورشی کاهش یافته است.
معاون پرورشی اداره کل آموزش و پرورش فارس در این زمینه به ایرنا گفت: هر سال قسمت اول آیین نامه اجرایی که بر حضور حداقل یک نیروی پرورشی تمام وقت در مدرسه دلالت دارد کاملاً اجرا شده است اما طی 6 سال گذشته اعلام شد که در مدارس کمتر از 150 نفر 12 ساعت مربی پرورشی، به ازای 150 تا 240 نفر دانشآموز یک نفر مربی پرورشی و در مدارسی با بیش از 500 نفر یک معاون و یک مربی پرورشی یا دو معاون حضور داشته باشند.
محمد نظری افزود: قانون احیا و آیین نامه اجرایی آن بر لفظ مربی تمام وقت تأکید کرده است، با این حال در این سالها با دستورالعملهای مختلف ساعات حضور معاونان و مربیان پرورشی مدام کاهش یافته است و این موضوع تخلفی آشکار از قانون به شمار میرود و امسال این تخلف به اوج رسیده است.
وی بیان کرد: براساس شیوه نامه اعلام شده برای سال تحصیلی پیش رو (1397- 1398)، ادارات کل آموزش و پرورش موظف هستند به ازای هر 500 دانشآموز در مقطع ابتدایی سرجمع منطقه و نه در هر مدرسه، تنها یک مربی پرورشی اختصاص دهند و در متوسطه اول و دوم به ازای هر 300 نفر یک مربی پرورشی در منطقه به خدمت گیرند.
نظری با بیان اینکه این دستورالعمل برای تعیین مدیران و معاونان مدارس نیزابلاغ شده است، بیان داشت:ادارات آموزش و پرورش در مدارس ابتدایی به ازای هر 105 دانشآموز تنها میتوانند یک مدیر یا معاون آموزشی یا پرورشی یا اجرایی و یا سرپرست به خدمت گیرند؛ همچنین این تعداد در مدارس متوسطه اول به ازای هر 85 نفر و در مدارس متوسطه دوم به ازای هر 65 نفر تعیین شده است؛ بدینمعنا در مدرسهای 105نفره که معمولاً 6 کلاس دارد، یک نفر باید کار مدیر، معاون آموزشی و پرورشی را بهصورت همزمان انجام دهد در برخی مدارس نیز که مدیر مستقل ندارند، این فرد آموزگار نیز هست.
وی میگوید: با این حساب تعدادی از مدارس ما عملاً فاقد یکی یا همه این نیروها خواهد شد و باید یکی از آموزگاران را به سمت مدیری نیز منصوب کنیم.
نظری حاصل این رویکرد را کاهش کیفیت را در حد اعلا میداند و اظهار میدارد: عدم تلاش برای چانه زنی با دولت برای جبران نیرو که حاصل استقرار پایه دوازدهم به جای پیشدانشگاهی و همچنین افزایش سیل بازنشستگان در سالهای اخیر است، باعث شده در سال جاری حتی نتوانیم برای برخی مدارس مستقل مدیری تعیین کنیم که مسلماً وقتی مدیری در کار نباشد معاونی هم در کار نیست.
معاون پرورشی اداره کل آموزش و پرورش فارس معتقد است: طرح تعیین معاونان و مربیان پرورشی براساس جمعیت منطقهای دانشآموزان باعث ناکارآمدی بعد پرورشی و عملاً حذف آن از سیستم میشود.
وی این موضوع را خلاف منویات رهبر معظم انقلاب در اردیبهشت ماه امسال میداند که در جمع دانشجویان دانشگاه فرهنگیان فرمودند:مسئله معاونت پرورشی در آموزش و پرورش بسیار امر مهمی است، پرورش خیلی مهم است و راههای پرورش هم راههای علمی مهمی است. من بارها بر موضوع معاونت پرورشی تأکید کردهام و انتظار این است وزیر که فردی با انگیزه و با نشاط هستند این موضوع را به طور جد پیگیری کنند.
نظری با تکیه بر بیانات رهبری عنوان میکند: هر سال رهبر معظم بر این موضوع تأکید میکنند اما در هیچ سالی به آن توجه نشده و افزون بر این بیاعتنایی به این موضوع خلاف اسناد بالادستی است.
معاون پرورشی آموزش و پرورش فارس گفت: تنها حوزه در وزارت آموزش و پرورش که بحث تأمین نیروی آن قانون مصوب مجلس شورای اسلامی دارد، حوزه پرورشی است اما با کمال تأسف در شیوه نامه ساماندهی اجرایی به این مصوبه توجهی نشده است و این موضوع صراحتاً تخلف به شمار میرود و اگر مستندات به دیوان عدالت اداری ارسال شود، قطعاً این شیوهنامه ساماندهی لغو میشود.
این مقام مسئول پیشنهاد میکند که وزارت آموزش و پرورش از بازنشسته شدن پیش از موعد نیروهای پرورشی خودداری کند و همه نیروهای پرورشی شاغل در پستهایی غیر از پرورشی و مأمور دستگاهها برگردانده شوند؛ همچنین در دانشگاه فرهنگیان رشتههای تربیتی و پرورشی در زمینههای مرتبط با این حوزه احیا شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش استناد میکند و بیان میدارد: در این سند عنوان شده است که از 6 ساحت تربیت باید پنج ساحت به حوزه پرورشی و تربیت بدنی و یک ساحت به تربیت علمی و فناورانه اختصاص یابد درصورتی که وزارتخانه با کمال تأسف وظیفه اصلی خود را فراموش کرده و همه امکانات و برنامه خود را برای ساحت علمی و فناورانه به کار گرفته و در سالهای بعد از ابلاغ قانون احیای نیروی انسانی، حوزه پرورشی را قربانی بخشهای دیگر کرده است.
نظری گفت: معاونت پرورشی اداره کل آموزش و پرورش فارس قصد دارد موضوع یادشده را ازطریق رایزنی برای اصلاح شیوهنامه اجرایی تغییر دهد اما درصورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات، این موضوع در دیوان عدالت اداری پیگیری خواهد شد.
آموزش و پرورش استان فارس براساس آخرین آمار 8000 نیرو کم دارد.
گزارش از سیده سمیرا متین نژاد
7375 /1876
کپی شد