در این یادداشت به قلم سعیدرضا امیرآبادی آمده است: چه ستیز معنای تأملبرانگیزی در رودخانه خشک مستتر شده است. در سالهای معاصر رودخانه خشک شیراز بیشتر از آن که نشانههای رود را در بستر خود بپروراند به سنگلاخی آلوده تبدیل شده است که در پرتو زندگی مردم زیبایی و اصالت خود را از دست داده است.
در موسم انتخابات، بسیاری از کاندیداهای امور شهری به یاد این برکه فراموش شده میافتند و سخن از تبدیل آن به یک زیر ساخت کلان گردشگری میرانند.
وعدههای انتخاباتی بر این باور استوار است که میتوان در پهنه رودخانه خشک از رستورانهای فصلی، فضای سبز، پارکهای مدرن و بسیاری از سختافزارهایی که نشاط مدنی را به همراه داشتهباشد، بهره برد.
اما واقعیت کنونی رودخانه خشک شیراز نشانههایی از آن همه وعدههای گوشنواز را بازگو نمیکند. متأسفانه بستر این رودخانه به محل گردهمایی معتادان و کارتن خوابهای پر خطر تبدیل شده و در میان آنها بیماری، مواد مخدر، بزهکاری و جرم موج میزند. از سوی دیگر مستنداتی مبنیبر تخلیه زباله و فاضلاب از سوی افراد سودجو در این مکان به چشم میآید که صدمات محیطزیستی جبرانناپذیری را به دنبال خواهد داشت و هزینه ساماندهی آنها را به بیتالمال تحمیل میکند.
اگرچه رودخانه خشک شیراز در هویت تاریخی خود بهعنوان رودی فصلی شناخته می شود اما با مشاهده جریان آن طی سالهای اخیر درمییابیم که در هنگام بارندگیها تنها رود نحیفی از میان آن گذشته و کمتر شاهد جریان بارشها در پهنای رود قدیمی بودهایم. این مساله سبب میشود تا حیوانات موذی مأمن مناسبی برای زادوولد یافته و شهروندان را با مشکلات بهداشتی و زیستمحیطی مخاطرهبرانگیزی روبهرو سازند. در گذشته با رصد خشکسالی حاکم بر رود میانی شیراز، کنارگذرهایی در این منطقه ساماندهی شد تا بدین وسیله از شدت ترافیک ناحیه مرکزی شهر کاسته شود. اما این مساله در حقیقت بهرهبرداری از گوشهای از ظرفیتهای کلان رودخانه خشک به حساب میآید و میتوان با مشورت صاحبنظران امور شهری، اساتید دانشگاه و حمایتهای مادی و معنوی متولیان امور شهری استفاده بهینهای از این پتانسیل مسکوتمانده به عمل آورد.
تجربه نشان داده است که بخش خصوصی در صورت مهیا بودن تسهیلات و حمایتهای لازم آماده سرمایهگذاری در این قبیل پروژههاست و مردم شیراز از دیرباز تا کنون علاقه وافری به استفاده از فضای سبز و آبهای روان داشتهاند و در صورت مهیا شدن چنین زیرساختهایی بهطور حتم سرمایه متولیان بازگشت قابلملاحظهای خواهد داشت. اما در شرایط حاضر، حتی لایروبی رودخانه خشک نیز هزینههای زیادی برای متولیان امور شهری به دنبال دارد و ثروتی که باید به منظور اعتلای جایگاه شیراز صرف شود، در این راستا هزینه میگردد. برای ساماندهی اوضاع نابسامان رودخانه خشک تعامل و همکاری همه دستگاههای ذیربط ضروری به نظر میرسد.
در ابتدا بیمارستانها باید نسبت به عدم واریز زبالهها و فاضلابهای عفونی در بستر رودخانه به شهروندان اطمینانخاطر بدهند و سپس باید برای ساماندهی کارتنخوابها و معتادان متجاهر که بستر رودخانه را به محل اسکان خود تبدیل ساختهاند، راهکاری اساسی در دستور کار قرار گیرد.
برای تعالی اقتصادی و فرهنگی شهر نباید تنها وامدار میراث گذشتگان باشیم، بلکه شهر راز سرشار از ظرفیتهای نهفتهای است که با زدودن غبار از گوهر آنها میتوان در رونق گردشگری و ارتقای جایگاه کیفی شهر اقدامات مؤثری را پایهریزی کرد. رودخانه خشک، ارتفاعات شهری، خانههای تاریخی، بازارهای سنتی، فضای سبز، اماکن متبرکه و بسیاری دیگر از این قبیل مؤلفهها نیاز به توجههای مادی و معنوی داشته و در صورت سرمایهگذاری در آنها میتوان به آینده شهر و مردمانش امید بیشتری داشت.
در نظر داشته باشیم که با اتمام دلارهای نفتی چارهای جز اتکا به بخش گردشگری برای شیراز باقی نخواهد ماند و از هم اکنون باید در اندیشه توسعه زیرساختهای لازم بود. مثلث و مربع گردشگری ایران در آیندهای نهچندان دور عهدهدار هزینههای تأمین بودجه کشور خواهند شد.
6114/ 2027
دریافت: علی اکبر خرامش ** انتشاردهنده: سیداحمد نجفی
در موسم انتخابات، بسیاری از کاندیداهای امور شهری به یاد این برکه فراموش شده میافتند و سخن از تبدیل آن به یک زیر ساخت کلان گردشگری میرانند.
وعدههای انتخاباتی بر این باور استوار است که میتوان در پهنه رودخانه خشک از رستورانهای فصلی، فضای سبز، پارکهای مدرن و بسیاری از سختافزارهایی که نشاط مدنی را به همراه داشتهباشد، بهره برد.
اما واقعیت کنونی رودخانه خشک شیراز نشانههایی از آن همه وعدههای گوشنواز را بازگو نمیکند. متأسفانه بستر این رودخانه به محل گردهمایی معتادان و کارتن خوابهای پر خطر تبدیل شده و در میان آنها بیماری، مواد مخدر، بزهکاری و جرم موج میزند. از سوی دیگر مستنداتی مبنیبر تخلیه زباله و فاضلاب از سوی افراد سودجو در این مکان به چشم میآید که صدمات محیطزیستی جبرانناپذیری را به دنبال خواهد داشت و هزینه ساماندهی آنها را به بیتالمال تحمیل میکند.
اگرچه رودخانه خشک شیراز در هویت تاریخی خود بهعنوان رودی فصلی شناخته می شود اما با مشاهده جریان آن طی سالهای اخیر درمییابیم که در هنگام بارندگیها تنها رود نحیفی از میان آن گذشته و کمتر شاهد جریان بارشها در پهنای رود قدیمی بودهایم. این مساله سبب میشود تا حیوانات موذی مأمن مناسبی برای زادوولد یافته و شهروندان را با مشکلات بهداشتی و زیستمحیطی مخاطرهبرانگیزی روبهرو سازند. در گذشته با رصد خشکسالی حاکم بر رود میانی شیراز، کنارگذرهایی در این منطقه ساماندهی شد تا بدین وسیله از شدت ترافیک ناحیه مرکزی شهر کاسته شود. اما این مساله در حقیقت بهرهبرداری از گوشهای از ظرفیتهای کلان رودخانه خشک به حساب میآید و میتوان با مشورت صاحبنظران امور شهری، اساتید دانشگاه و حمایتهای مادی و معنوی متولیان امور شهری استفاده بهینهای از این پتانسیل مسکوتمانده به عمل آورد.
تجربه نشان داده است که بخش خصوصی در صورت مهیا بودن تسهیلات و حمایتهای لازم آماده سرمایهگذاری در این قبیل پروژههاست و مردم شیراز از دیرباز تا کنون علاقه وافری به استفاده از فضای سبز و آبهای روان داشتهاند و در صورت مهیا شدن چنین زیرساختهایی بهطور حتم سرمایه متولیان بازگشت قابلملاحظهای خواهد داشت. اما در شرایط حاضر، حتی لایروبی رودخانه خشک نیز هزینههای زیادی برای متولیان امور شهری به دنبال دارد و ثروتی که باید به منظور اعتلای جایگاه شیراز صرف شود، در این راستا هزینه میگردد. برای ساماندهی اوضاع نابسامان رودخانه خشک تعامل و همکاری همه دستگاههای ذیربط ضروری به نظر میرسد.
در ابتدا بیمارستانها باید نسبت به عدم واریز زبالهها و فاضلابهای عفونی در بستر رودخانه به شهروندان اطمینانخاطر بدهند و سپس باید برای ساماندهی کارتنخوابها و معتادان متجاهر که بستر رودخانه را به محل اسکان خود تبدیل ساختهاند، راهکاری اساسی در دستور کار قرار گیرد.
برای تعالی اقتصادی و فرهنگی شهر نباید تنها وامدار میراث گذشتگان باشیم، بلکه شهر راز سرشار از ظرفیتهای نهفتهای است که با زدودن غبار از گوهر آنها میتوان در رونق گردشگری و ارتقای جایگاه کیفی شهر اقدامات مؤثری را پایهریزی کرد. رودخانه خشک، ارتفاعات شهری، خانههای تاریخی، بازارهای سنتی، فضای سبز، اماکن متبرکه و بسیاری دیگر از این قبیل مؤلفهها نیاز به توجههای مادی و معنوی داشته و در صورت سرمایهگذاری در آنها میتوان به آینده شهر و مردمانش امید بیشتری داشت.
در نظر داشته باشیم که با اتمام دلارهای نفتی چارهای جز اتکا به بخش گردشگری برای شیراز باقی نخواهد ماند و از هم اکنون باید در اندیشه توسعه زیرساختهای لازم بود. مثلث و مربع گردشگری ایران در آیندهای نهچندان دور عهدهدار هزینههای تأمین بودجه کشور خواهند شد.
6114/ 2027
دریافت: علی اکبر خرامش ** انتشاردهنده: سیداحمد نجفی
کپی شد