همنوایی تأمل برانگیز تندروهای داخلی و براندازان خارجی/ منشاء شایعه استعفای رئیس‌جمهور کجاست؟

پایگاه خبری جماران: اصولگرایان تندرو و جریان تمامیت‌خواه که از 15 تیرماه حمله به شخص پزشکیان و دولت چهاردهم را در صدر اولویت‌های کاری خود قرار داده بودند، در روزهای اخیر حملات توپخانه‌ای خود علیه دولت را افزایش داده و حتی از تریبون‌های‌شان، شایعه تحقق آرزوی چند ماهه خود یعنی استعفای پزشکیان را مطرح کردند.

به گزارش خبرنگار جماران، پس از اینکه نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری بار دیگر جایگاه واقعی تندروها نزد مردم را به آنان نشان داد و باعث بازماندن جریان تمامیت‌خواه از راهیابی به پاستور شد، اعضای این جریان تصمیم گرفتند در مقابل رأی مردم و منتخب آنان بایستند و تا می‌توانند در مسیر تحقق وعده‌هایی که رئیس‌جمهور داده بود، سنگ‌اندازی کنند. نتیجه انتخابات آن چنان عده ای را عصبانی کرده بود که باعث شد حتی انتقادات تندی را نسبت به شورای نگهبان بابت تاییدصلاحیت پزشکیان مطرح کنند.

جریان رادیکال که به پیروزی در عرصه بدون رقیب عادت کرده بود، از شورای نگهبان گلایه داشت که چرا این بار مانع از پیروزی بی‌دردسر آنان شده است. از جمله اینکه دو روز بعد از انتخابات، محمد منان رئیسی، نماینده قم در مجلس، با انتشار یادداشتی در فضای مجازی، ضمن اینکه نتیجه به‌دست‌آمده را حاصل «اشتباه» اعضای شورای نگهبان دانست، بیان کرد «اینکه به راحتی و بدون عاقبت‌اندیشی، طی پنج شش روز پشت میز و زیر باد کولر بنشینند و بدون تحلیل لازم، ترکیبی را در فرایندی غیرشفاف تحویل ما دهند که هیچ جوره حتی با خون دل خوردن و دوندگی مستمرِ جوانان و طلبه‌های انقلابی زیر گرمای چهل، پنجاه درجه هم نتوان درستش کرد، انصاف نیست.»

در ادامه و در جریان بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در مجلس نیز نمایندگان جبهه پایداری تمام تلاش خود را کردند تا حداقل 2 الی 4 وزیر موفق به کسب رای اعتماد نشوند و به این منظور هجمه‌هایی را علیه برخی از وزرای پیشنهادی از جمله عراقچی مطرح می‌کردند؛ از جمله اینکه در همان ایام، امیرحسین ثابتی از نمایندگان پایداری در مجلس، در توئیتی، بر مرزهای کشورمان به خاطر هموطن و آشنا بودن با عراقچی و ظریف، مرگ فرستاد! اعضای پایداری مجلس حتی با برگزاری جلسات مختلف، سعی داشتند سایر نمایندگان را برای رأی ندادن به برخی از وزرای پیشنهادی متقاعد کنند. البته که با مدیریت رئیس مجلس و همچنین نطقی که پزشکیان پیش از رای‌گیری انجام داد، بار دیگر تلاش‌های تندروها بی‌نتیجه ماند و تمام وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم رای اعتماد مجلس را کسب کردند.

جریان تمامیت‌خواه که تضعیف دولت را وظیفه خود می‌دانست، این بار تصمیم گرفت حملات شدید و مستقیمی را علیه برخی از افراد خاص در دولت انجام داد و بر همین اساس کلیدواژه «عزل ظریف» تبدیل شد به ترجیع‌بند تمام صحبت‌های افرادی مانند رسایی، ثابتی و نبویان. از جمله اینکه حمید رسایی که در طی حداقل 11 سال اخیر بی‌اساس‌ترین ادعاها را علیه ظریف مطرح کرده و اکنون نیز سعی دارد با تاکید مداوم بر عزل ظریف، خود را در فضای رسانه‌ای کشور مطرح کند، اخیرا در گفت‌وگویی ادعا کرد «عقاید ظریف سنخیتی با آرمان‌های امام و رهبری ندارد و او معتقد به مبانی فکری و اعتقادی نظام را نیست. خون ظریف بر اساس آب‌وهوای آمریکا تنظیم شده است و اکسیژن آمریکا خون او را رقیق می‌کند». این ادعاها در حالی مکررا از سمت رادیکال‌ها مطرح می‌شود که رهبری در زمان وزارت ظریف، چندین مرتبه وی را با تعابیری نظیر امین، غیور، شجاع و متدین توصیف کردند.

تمامیت‌خواهان آن چنان با دولت پزشکیان عداوت و دشمنی دارند که برای تضعیف آن حتی از کشاندن پای ایران به جنگی گسترده نیز استقبال می‌کنند. این جریان در دو ماه نخست دولت پزشکیان شدیدترین انتقادات را علیه رئیس‌جمهور مطرح می‌کرد، زیرا معتقد بود او باعث تاخیر در اجرای عملیات وعده صادق 2 شده است؛ گویی تصمیمات نظامی کشور آن هم در چنین سطحی، صرفا با نظر رئیس‌جمهور اتخاذ می‌شود. رادیکال‌ها در طی هفته‌های اخیر نیز مدام از تریبون‌های خود در حال تهییج مردم برای مطالبه‌گری از دولت به منظور اجرای وعده صادق 3 هستند و در این راستا تجمعاتی را نیز با حضور تعداد محدودی از طرفداران خود ترتیب داده‌اند. حتی کار به جایی رسیده است که لشکر سایبری منسوب به این جریان، در فضای مجازی اقدام به تخطئه نیروهای نظامی کشور می‌کند تا شاید از طریق تحت فشار قرار دادن سپاه برای انجام حمله به اسرائیل، بتواند به هدف خود برسد.

اقدام دیگری که تندروها برای ضربه زدن به دولت انجام می‌دهند، دمیدن در آتش نارضایتی مردم از شرایط کشور است. اصولگرایان آن چنان روی موضوعاتی از جمله قطعی برق و افزایش قیمت دلار مانور می‌دهند که گویی وضعیت اقتصادی و ناترازی انرژی در دولت قبل را فراموش کرده‌اند و اساسا نمی‌دانند که اکنون وزیر نیرو و رئیس‌کل بانک مرکزی نیز از اعضای دولت قبل هستند.

جریان رادیکال اما به جای اینکه سهم خود از مشکلات کنونی کشور را بپذیرد، سعی دارد تمام بحران را به گردن دولتی بیندازد که تنها 4 ماه از آغاز به کارش می‌گذرد. به عنوان مثال امیرحسین ثابتی طی روزهای اخیر در نطق خود در مجلس، وزارت نفت دولت پزشکیان را مقصر قطعی برق و گاز دانست و این شرایط را نتیجه آنچه او «تغییرات اتوبوسی مدیران وزارت نفت» می‌خواند، اعلام کرد. این نماینده جوان جبهه پایداری اما، در خردادماه امسال و در جریان تحرکات انتخاباتی خود به نفع سعید جلیلی، در یک سخنرانی اعلام کرده بود «الان در مجلس همه نماینده‌ها بر سرشان می‌زنند که از کجا چند میلیارد دلار بیاوریم بنزین وارد کنیم، از ۱-۲ هفته دیگر قطعی برق شروع می‌شود، به دوران جنگ برگشته‌ایم»

دیگر اقدام طیف رادیکال در راستای افزایش نارضایتی‌ها و ایجاد آشوب‌های اجتماعی علیه دولت، قرار دادن مردم در مقابل دولت و حتی مردم در مقابل یکدیگر است. در حالی که عمده مردم خواهان رفع فیلترینگ و همچنین عدم اجرای قانون افتضاح حجاب هستند، تندروها با برگزاری تجمعاتی با حضور جمعی از طرفداران خود، سعی دارند ادامه یافتن فیلترینگ و سختگیری‌ها در حوزه حجاب را به عنوان مطالبه‌ای ملی معرفی کنند. حتی اخیرا یکی از تئوریسین‌های این جریان، در آنتن صداوسیما عنوان کرد که اسلامی ماندن نظام، در گرو اجرای قانون حجاب است. واضحا جریان تندرو می‌خواهد با طرح چنین نظراتی، قشر مذهبی جامعه را در مقابل دولت بشوراند.

حتی برخی از اعضای لشکر سایبری این جریان نیز به صراحت در توئیت‌های خود اعلام کرده‌اند که باید انقلابیون و حامیان نظام به خیابان‌ها آمده و «بساط فتنه و نفوذ» را جمع کنند. این اظهارات در حالی از سمت افرادی که خود را انقلابی می‌پندارد، مطرح شده که چند روز پیش سفیر اسرائیل در سازمان ملل طی سخنانی به زبان فارسی، با اشاره به سقوط دولت اسد در سوریه، شرایط کنونی منطقه را یک فرصت تاریخی برای ایران دانست و از مردم ایران خواست که علیه نظام جمهوری اسلامی شورش کنند.

البته که تجربه نشان داده جریان رادیکال برای زمین زدن دولت رقیب خود، از اجرای این تهدیدها و ایجاد آشوب‌های خیابانی نیز ابایی ندارد؛ مانند اتفاقی که در دی‌ماه سال 96 رخ داد و این جریان بخشی از طرفداران خود در مشهد را به بهانه مشکلات اقتصادی، برای سردادن شعارهایی علیه دولت روحانی به خیابان‌ها گسیل کرد، اما کار از دست‌شان در رفت و با افزوده شدن به تعداد تجمع‌کنندگان، شعارهایی مطرح می‌شد که تنها علیه دولت نبود، بلکه کل نظام را نشانه می‌رفت. با تسری اعتراضات به دیگر شهرها، کل کشور به مدت بیش از 10 روز درگیر آشوبی شد که جرقه آن را جمعی رادیکال در مشهد زده بودند.

اصولگرایان تندرو در جدیدترین موضع‌گیری‌های خود علیه دولت، عکسی از سفر رئیس‌جمهور به مصر و دیدار با اردوغان را بهانه‌ای برای حمله به پزشکیان قرار داده‌اند. آنان ادعا می‌کنند که احترام گذاشتن پزشکیان به اردوغان در آن عکس، نشانه ضعف رئیس‌جمهور و مایه آبروریزی برای کشور است، در حالیکه سایر عکس‌هایی که از آن دیدار منتشر شده، حکایت از احترام متقابل رئیس‌جمهور ترکیه به پزشکیان دارد. در حالی که رئیس‌جمهور در یک سفر خارجی به سر می‌برده و به منظور رایزنی برای حل مشکلات منطقه با اردوغان دیدار داشته و سپس در سخنرانی خود مواضع رسمی کشورمان در دفاع از غزه را مطرح کرده، معلوم نیست کسانی که خود را انقلابی می‌دانند، بر اساس کدام یک از معیارهای انقلاب اقدام به تخطئه رئیس‌جمهور به عنوان نماینده کشور در یک سفر خارجی کرده‌اند و وقتی معاندین و دشمنان کشور چنین حملاتی را نسبت به دولت جمهوری اسلامی می‌بینند، چه نقشه‌هایی را علیه کشور می‌کشند.

اما مشکوک‌ترین اقدام تندروها طی روزهای اخیر که به احتمال حضور جریان نفوذ در پشت تحرکات آنان قوت می‌بخشد، طرح شایعه استعفای پزشکیان و انتشار سریع و در حجم بالای آن در فضای مجازی است. البته که نقطه آغاز مطالبه استعفای رئیس‌جمهور طی روزهای اخیر، بیانیه‌ای است که مریم رجوی، سرکرده منافقین در تاریخ 25 آذرماه منتشر کرد و در آن از پزشکیان خواست چنانچه توانایی ایستادگی در برابر اجرای قانون حجاب را ندارد، استعفا دهد. دقیقا از پس از انتشار این بیانیه، موجی از شایعه‌پراکنی در خصوص استعفای پزشکیان از سمت اکانت‌های مجازی منتسب به جریان رادیکال به راه افتاد. پیش از این نیز اعضای جبهه پایداری سعی کرده بودند برای استیضاح پزشکیان مقدمه‌سازی کنند؛ از جمله اینکه حدودا یک ماه پیش ثابتی با انتشار پستی در کانال تلگرامی‌اش، اعلام کرد روزانه صدها پیام از سمت مردم دریافت می‌کند که خواهان استیضاح پزشکیان هستند!

قطعا یکی از اهداف اقلیت تمامیت‌خواه از طرح چنین شایعاتی و تلاش در راستای جلوه دادن استیضاح رئیس‌جمهور به عنوان مطالبه‌ ملی، کاهش مشروعیت دولت است. بر کسی پوشیده نیست که حل بحران‌های فعلی کشور، اتخاذ یک سری تصمیمات سخت را می‌طلبد و در شرایط عدم مشروعیت دولت نزد مردم، اجرای چنین تصمیماتی ممکن نیست. به نظر می رسد، در حقیقت طیف تندرو به دنبال این است که با بسیج افکار عمومی علیه دولت و کاهش توان آن برای انجام اقدامات لازم، دولت را در یک شرایط آچمز قرار دهد تا در نهایت حتی اگر موفق به ساقط کردن دولت پزشکیان نشد، حداقل موجبات تک‌دوره‌ای شدن آن را فراهم کند؛ کما اینکه طی روزهای اخیر، سردبیر سایت اصولگرای مشرق نیز از پروژه اصلی جریان افراطی پرده برداشت و در توییتی اعلام کرد کسانی که به شایعه استعفای رئیس‌جمهور دامن زدند، همچنان ستادهای انتخاباتی‌شان فعال است و به امید یک انتخابات زودهنگام مشغول به کار هستند.

در همین بحبوحه که حملات علیه دولت به طور همه‌جانبه و با حداکثر توان در حال انجام است، روز گذشته نیز تولیدکنندگان سریال گاندو از ساخت فصل سوم این مجموعه تلویزیونی خبر دادند. به این ترتیب پس از سه سال بیکاری، مجددا گاندوسازان به عرصه بازمی‌گردند. این نشان می‌دهد جریان تمامیت‌خواه شکست‌خورده در انتخابات، تصمیم دارد از تمام ابزارهای در اختیار خود برای تضعیف دولت پزشکیان استفاده کند و برایش هم هیچ اهمیتی ندارد که چنین اقداماتی، چه تصویری از ایران به خارج از کشور مخابره می‌‌کند.

اگرچه روزنامه کیهان به عنوان یکی از ارگان‌های مطبوعاتی جریان تندرو در شماره امروز خود شایعه استعفای پزشکیان را کار جریانی با «پوشش» انقلابی دانست و نوشته که « برخی دست‌های آلوده با سرویس‌های خارجی به ویژه صهیونیست‌ها برای کنار رفتن پزشکیان لحظه‌شماری کرده تا یک فشار سیاسی با آنتالپی بالا به کشور تحمیل کنند. این جریان در حال حاضر با پوشش نیروی انقلابی در حال کار است»، اما به نظر می‌رسد طرح چنین نظری آن هم از سمت کیهان، چیزی جز فرار رو به جلو توسط جریان رادیکال و تبرئه خود از اقدامات انجام‌شده علیه دولت نیست.

وجود یک گروه کوچک اما سازمان‌یافته در پشت شایعه استعفای رئیس‌جمهور

محمد رهبری، کارشناس فضای مجازی و نویسنده کتاب «توئیتری شدن سیاست» معتقد است، نشر گسترده شایعه استعفای آقای پزشکیان احتمالا کار یک گروه کوچک اما سازمان‌یافته بوده است که برابر بروز هر تحول و اصلاحی از سمت دولت، شدیدترین مقاومت‌ها را دارد.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار جماران،  بیان کرد: ما شاهد انتشار شایعه استعفای رئیس‌جمهور به صورت هماهنگ در توئیتر، ایتا، تلگرام و اینستاگرام بودیم. به خصوص در روز ۳۰ آذرماه، این شایعه با یک متن مشخص در ده‌ها صفحه اینستاگرام منتشر شد و ویدئوی یک فرد نسبتا ناشناس در این خصوص نیز بازدید قابل توجهی گرفت. مجموع این موارد نشان می‌دهد نوعی هماهنگی پشت این قضیه وجود داشته تا شایعه استعفای رئیس‌جمهور برجسته شود. 

وی در خصوص منبع تغذیه این گروه، عنوان کرد: نهادهای ذی‌ربط باید در این خصوص اظهار نظر کنند‌. امروز روزنامه کیهان نوشت که شایعه استعفای رئیس‌جمهور را جریانی به راه انداخت که پوشش انقلابی‌گری دارد. این که حتی روزنامه کیهان چنین چیزی را می‌گوید، جای تأمل دارد. 

این پژوهشگر شبکه‌های اجتماعی با بیان اینکه بی‌ثبات‌سازی دولت یکی از اهداف مهم کمپین شایعه‌سازی استعفای رئیس‌جمهور است، گفت: هدف دیگر این کمپین روحیه دادن و تقویت افرادی است که در دولت قبل حضور داشته‌اند و اکنون یا همچنان خودشان در مناصب قدرت قرار دارند یا نزدیکان‌شان. این افراد که عمدتا گفتمان دولت چهاردهم را قبول ندارند، نمی‌توانند ایجاد تغییرات را بپذیرند و این کمپین برای اینکه نوعی مقاومت بروکراتیک در برابر اصلاحات مدنظر دولت شکل گیرد، این شایعه را نشر داد.

رهبری ادامه داد: لذا دولت باید پیام اقتدار خود را به این افراد و گروه‌ها برساند و به آنان نشان دهد که مصمم‌تر از قبل، مسیر تغییرات و اصلاحات مدنظر خود را دنبال می‌کند. همچنین دولت باید در برابر مدیرانی که نسبت به این تحولات مقاومت می‌کنند، واکنشی مناسب نشان دهد تا بتواند تحولات مدنظر خود را اجرا کند.

ساده‌لوحی تندروها، آنان را به عامل نفوذی دشمن تبدیل کرده است

محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا نیز معتقد است اگرچه جریان تندرو به طور مستقیم با براندازان در ارتباط نیست، اما با ساده‌لوحی خود عملا به عامل نفوذی آنان تبدیل شده است.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار جماران اظهار کرد: نمی‌توان گفت بخش تندروی جریان اصولگرا دست‌شان با منافقین و براندازان خارج کشور در یک کاسه است و یک همکاری سازماندهی‌شده بین آنان وجود دارد، اما قطعا می‌توان نوعی همنوایی را میان جریان تمامیت‌خواه و منافقین دید. بالاخره هر دو این جریانات دشمن آقای پزشکیان اند. حضور هر دولتی که بتواند به دوام و بقای جمهوری اسلامی کمک کند، برای براندازان ناخوشایند است و می‌خواهند با آن مقابله کنند. اصولگرایان تندرو نیز معتقدند چون دولت پزشکیان، دولت جلیلی نیست، پس باید از بین برود. بنابراین هر دوی آن‌ها با دو خاستگاه مختلف، یک هدف را دنبال می‌کنند. طبیعتا اصولگرایان تندرو اصلا حواسشان هم‌ نیست که در زمین دشمن  بازی می‌کنند و تنها می‌خواهند به هدف خودشان برسند و به هر نحوی که شده، سعید جلیلی رئیس‌جمهور شود.

این فعال سیاسی اصولگرا بیان کرد: امروزه جریان نفوذ مانند ۲۰ سال پیش عمل نمی‌کند که حتما لازم باشد یک سری عناصر را مشخص و با آنان مذاکره کند.‌ اکنون دشمن در راستای عملیات نفوذ خود، خیلی راحت‌تر از ساده‌لوحی جبهه پایداری و عناصر تندرو استفاده می‌کند تا به اهداف خود برسد. به عنوان مثال سال ۹۸، سناریوی سریال گاندو توسط منافقین نوشته شده بود و آن را از طریق برساخت یک تفکر و روش سیاسی، به تندروهای داخلی دیکته کردند و صداوسیما نیز در یک اقدام ابلهانه آن را تولید کرد. اکنون نیز پایداری‌چی‌ها بسیار ساده‌لوحانه عمل می‌کنند و همین موضوع باعث شده که عملا به عامل نفوذی دشمن تبدیل شوند.

مهاجری با بیان‌ اینکه اکنون‌ حتی وضعیت نسبت به دولت‌های خاتمی و روحانی هم بدتر است، گفت: در دولت خاتمی علاوه بر تندروها، اصولگرایان معقول و خردورز هم وجود داشتند که در نقطه مقابل آقای خاتمی بودند و انتقادات خود نسبت به دولت را مطرح می‌کردند. اما در مورد دولت پزشکیان‌ من حتی یک اصولگرای عاقل نمی‌شناسم که مواضع سخت علیه پزشکیان اتخاذ کند. اکنون صرفا یک جریان تندرو که کمترین بهره را از عقل و خرد برده، در حال مقابله سخت با دولت است و متاسفانه در برخی از ارکان قدرت هم حضور دارد و چه بسا توسط همان‌ها هم تحریک می‌شود.

وی با اشاره به بحران‌سازی‌‌های جریان تندرو برای دولت روحانی، ادامه داد: در سال ۹۶ و ۹۸ جریان تندروی اصولگرا به شدت به دنبال براندازی دولت روحانی بودند، زیرا شدیدا نسبت به موفقیت مذاکرات برجام حسادت می‌کردند و دوست نداشتند آن موفقیت به نام دولت دیگری باشد و می‌خواستند هر موفقیتی صرفا در دولت منتسب به خودشان حاصل شود. اکنون به لحاظ فضای روانی، شرایط از دولت‌های خاتمی و روحانی هم بدتر است.

مهاجری در پایان گقت: راهکار حل شرایط موجود این است که پزشکیان بنیان‌ها و ساختارهای تشکیلاتی درون دولت خود را تقویت کند تا دچار تزلزل نشود. همچنین با توجه به ارتباطات خوبی که با سطوح عالی قدرت دارد، می‌تواند با لابی‌های موثر، افراد تندرو را سر جای خود بنشاند. البته اکنون هر اتفاقی که بیفتد، خود به خود تمام ‌نگاه‌ها سمت‌ جریان تندرو می‌رود و لذا من فکر می‌کنم سیستم امنیتی ما مراقبت کافی را دارند که اتفاقاتی نظیر ۹۶ و ۹۸ رخ ندهد.