به گفته متخصصان امر، برخی داروها آن قدر حساس است که در صورت ارائه اشتباه به بیمار میتواند مرگبار باشد؛ از این داروها میتوان به «دیگوکسین» اشاره کرد که امکان دارد به دلیل بدخطی با «دایجستیو» اشتباه گرفته شود. افزایش ضریب خطا در این خصوص طی سالهای اخیر به دلیل تنوع بیشتر دارویی، تامل برانگیز است و الکترونیکی شدن نسخهها میتواند این مشکل را حل کند.
عضو هیات مدیره انجمن داروسازان ایران و فارس در این خصوص به «خبرجنوب» میگوید: انجمن داروسازان همیشه نظارت بر بدخطی پزشکان را مطرح می کند اما تاکنون نتیجه ای از پیگیری ها نگرفته ایم.
دکتر محمد منفرد میافزاید: رایج شدن نسخه الکترونیک در کشور و استان به منظور ارائه اقلام صحیح به بیماران، ضرورت بسیاری دارد و امیدواریم مسئولان در این خصوص روند سریع تری را در پیش گیرند.
وی یادآور میشود: همچنان رایزنیها برای الکترونیکی شدن نسخهها ادامه دارد و روند موجود در این مورد آنچنان کند است که به نظر میرسد دستیابی به این هدف مطلوب، بسیار زمان بر باشد.
دکتر منفرد میگوید: گاهی بدخطیها حتی در بین برجستهترین پزشکان شیرازی به حدی است که با ارسال عکس نسخه در فضای مجازی، چند داروساز باید حدس بزنند که چه دارویی مدنظر پزشک بوده است!
وی با بیان اینکه بدخطی پزشکان، ضریب خطای ارائه اقلام دارویی را در فارس افزایش داده است، میافزاید: امیدواریم دانشگاه علوم پزشکی شیراز و وزارت بهداشت، راه حلی برای این قضیه ارائه دهند چرا که این مشکل هم وقت داروخانه ها و هم بیمار را میگیرد و احتمال بروز اشتباه هم بسیار است.
دکتر منفرد می گوید: با توجه به بالارفتن تنوع داروها در سالهای اخیر، درصد اشتباه در نسخهها بالا رفته، چرا که برخی داروها از نظر نوشتاری بسیار شبیه به هم هستند.
وی میافزاید: به عنوان مثال «دیگوکسین» برای نارسایی احتقانی قلب تجویز میشود و به دلیل تشابه نوشتاری آن با «دایجستیو»، مصرف آن توسط فردی که دارای قلب سالم است می تواند مرگبار باشد.
دکتر منفرد میگوید: اگرچه آمار مشخصی از اشتباهاتی از این قبیل وجود ندارد و شکایتها به صورت پراکنده به انجمن داروسازان، دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نظام پزشکی ارائه می شود و برخی در همان داروخانهها حل و فصل می گردد، اما باید با ارائه راهکار موثر و به منظور پیشگیری از عوارض احتمالی جبرانناپذیر، به فکر حل مشکل بود.
وی می افزاید: الکترونیکی شدن نسخهها ضروری است زیرا برخی اشتباهات ناشی از بدخطی پزشکان جبرانناپذیر میباشد.
دکتر منفرد میگوید: در حال حاضر 4 هزار نسخهپیچ در داروخانههای فارس فعالیت میکنند که با توجه به نظارتها و برگزاری دورههای آموزشی از سوی انجمن داروسازان برای آنها سعی کردهایم خدمات موثری به بیماران از سوی داروخانه ها ارائه شود.
وی یادآور میشود: به طور کلی به منظور کاهش ضریب خطا در اقلام نسخهها، طی دوره هایی آموزش های مورد نیاز شامل تداخل دارو، شناخت دارو، نام های تجاری داروها، فارماکولوژی داروها، مصرف داروها در دوران بارداری و شیردهی، موارد مربوط به سالمندان، قوانین بیمهای و ضوابط حاکم بر داروخانهها به نسخه پیچ ها ارایه میشود.
عضو هیات مدیره انجمن داروسازان فارس می گوید: 630 داروخانه در فارس فعال است که طبق توافق نامه ای تنها مدرک نسخه پیچی انجمن داروسازان مورد تایید وزارت بهداشت است و در این برنامه که توانمندسازی داروخانهها مدنظر است، نسخهپیچها افرادی دارای صلاحیت هستند که در کنار داروساز در امر بررسی و ارایه اقلام تجویز شده از سوی پزشک همکاری می کنند.
دکتر منفرد می افزاید: در همین خصوص انجمن داروسازان فارس موظف به تربیت نیروهای نسخه پیچ و ارایه اطلاعات علمی کامل به آن ها به منظور ارتقای سطح سلامت جامعه است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز می گوید: الکترونیکی شدن نسخهها یک امر ضروری و بدیهی است که باید سالها قبل انجام میگرفت تا ضریب خطا را در مورد نسخهها کاهش
دهد.
دکتر محمدعلی بابایی میافزاید: این امر از بروز سردرگمی در ارایه اقلام از سوی داروخانهها به بیماران جلوگیری میکند و از بروز عوارض داروهایی که ممکن است اشتباهی به مراجعه کننده داده شود نیز پیشگیری می کند.
این فوق تخصص قلب و عروق یادآور می شود: الکترونیکی شدن نسخه ها از تداخل دارویی و موارد مشابه هم پیشگیری میکند و اقلام مربوطه در شرایطی تجویز میشود که بیمار با کمترین عوارض
مواجه باشد.
دکتر بابایی می گوید: به دلیل این که تعداد بیماران ویزیت شده توسط برخی پزشکان بالا است، سرعت نسخه نویسی خوانا بودن آن را دچار مشکل می کند و اگر این نسخه ها الکترونیکی باشد، از ارایه اقلام مشابهی که به هیچ عنوان مدنظر پزشک نیست پیشگیری می کند، این اشتباه سهوی که ناشی از بدخطی است با پیگیری برای الکترونیکی شدن نسخه ها حل می شود.
این فوق تخصص قلب و عروق میافزاید: مواردی را مشاهده کرده ام که به دلیل بدخطی، داروی اشتباه توسط داروخانهها به بیمار داده شده، به طور مثال داروی وارفارین که برای بیماران قلبی تجویز می شود، گاهی با داروهای وراپامین اشتباه گرفته شده و این مورد حتی می تواند باعث خون ریزی های شدید و بروز شوک در بیمار شود.
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز می گوید: اگر زیرساخت لازم برای الکترونیکی شدن نسخه ها فراهم شود، این امر به کاهش خطا در ارایه اقلام دارویی به مردم کمک می کند.
دکتر محمود نجابت می افزاید: البته الکترونیکی شدن نسخه ها نباید باعث ایجاد فرآیند سختی برای مردم شود به همین دلیل اجرای پایلوت آن، بررسی مشکلات، نواقص و در ادامه، اجرای آن ضروری است.
وی میگوید: در مواردی که به دلیل تعداد بالای بیماران نسخهها با سرعت بیشتری نوشته میشود، معمولاً همکاران داروخانه ها با پزشک تماس میگیرند تا اقلام دارویی اشتباه و یا مشابه به بیماران داده نشود.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز هم می گوید: هنوز زیرساختهای لازم برای الکترونیکی شدن نسخه ها در استان وجود ندارد و اگر چه قرار بود 2 شهر استان در این زمینه پایلوت شود اما همچنان این جریان موفقیت آمیز نبوده است.
دکتر حسین نیک نهاد می افزاید: اگر چه بدخطیهای برخی پزشکان برای داروسازان مساله می شود اما نسخه پیچ ها بالاخره خط را می خوانند و یا با پزشک مربوطه تماس گرفته و از عنوان دقیق قلم دارویی مطلع میشوند اما عمده ترین امر در این خصوص وجود پرونده دارویی الکترونیکی است که میتوان وضعیت بیمار را از نظر حساسیتهای دارویی، تداخل دارویی و موارد مشابه مورد بررسی
قرار داد.
46
