اسکندرپور، فرماندار اسبق شیراز در حالی در صد و یازدهمین سال شکلگیری شهرداری شیراز راهی ساختمان میدان شهرداری می شود که این کلانشهر با چالشهای پر شماری روبرو است. از مهاجرتهای بی رویه ای که جمعیت شیراز را تنها طی 10 سال، یک و نیم برابر کرده تا محدودیت درآمدها و همچنین موارد چالش بر انگیزی چون بی رغبتی سرمایهگذاران به حضور و سرمایه گذاری در این شهر. شهری که با وجود ظرفیت های فراوان، درآمد پایدار چندانی ندارد. آقای اسکندپور، نخستین مصاحبه خود در کسوت شهردار شیراز را با گزارشگر «خبرجنوب» انجام داده؛ او در این گفت و گو از برنامه هایش برای پروژههای عمرانی می گوید تا برنامه های فرهنگی، اجتماعی، شیوه انتخاب مدیران جدید شهرداری و همچنین یافتن راهی برای قانع کردن سرمایه گذاران به حضور در شیراز. جان کلام و تاکید مدام آقای اسکندر پور هم این است که باید «شیراز را به جایگاه ملی آن برسانیم». آنچه در ادامه می آید مشروح این گفت و گو است.
به عنوان نخستین و کلی ترین پرسش، برنامه های شما برای اداره شیراز در 4 سال آینده چیست؟
شیراز یک کلانشهر است و متناسب با این جایگاه، مشکلاتی دارد که همه کلانشهرها با آن دست و پنجه نرم می کنند. از آن جمله راه بندان و ترافیک، حاشیه نشینی و البته مهاجرت گسترده به شیراز را می توان نام برد. شهر شیراز به خاطر خشکسالی و عوامل دیگر، میزبان مهاجرانی بوده که از شهرستانهای استان و همچنین استان های همسایه به این کلانشهر آمده اند و این وضع تغییراتی را در بافت جمعیتی ایجاد کرده و البته مشکلات فرهنگی را هم پدید آورده است. به همین خاطر رویکرد ما در 4 سال آینده، صرفا رویکرد عمرانی نبوده و وارد بحث های فرهنگی و اجتماعی می شویم. به عبارت دیگر، نمی خواهیم شهرداری صرفا یک سازمان برای ساخت پل، پارک و خیابان باشد. البته اجرای پروژه های عمرانی وظیفه شهرداری است ولی در کنار آن حتما به موضوع های اجتماعی و فرهنگی توجه خواهیم کرد. برای نمونه در بحث مهاجرت، اگر این موضوع به خوبی ساماندهی نشود زندگی را بر مردم در شیراز سخت می کند. ضمنا دستگاه های دیگری هم هستند که در این حوزه مسئولیت مستقیم دارند ولی شهرداری خود را متولی شهر می داند و برای همین برنامه های مشخصی برای ساماندهی، کنترل و جهت دهی به سمت شهری سالم و پاک را در پیش می گیرد.
در گفت و گوهایی که با مسئولان شهرداری در دوره گذشته داشتیم، آنها می گفتند علاقه مند به اجرای برنامه های فرهنگی و اجتماعی هستند ولی عقب ماندگی عمرانی شیراز و مهاجرت ها به قدری هزینه به بار می آورد که رسیدگی به بخش های دیگر را سخت می کند؛ با این محدودیت درآمدها چه می کنید؟
این سخن کاملا درستی است؛ واقعیت این است که ابعاد مشکلات به اندازه ای بزرگ شده که یک سازمان به تنهایی از عهده حل همه آنها بر نمی آید. ضمن اینکه بخشی نگری و نگاه متفاوت دستگاه های مختلف باعث شده هزینه ها زیاد شود ولی اثردهی آن پایین بماند. به نظر من کاری که باید بکنیم این است که همه دستگاه های فعال در حوزه شهری، اجتماعی و فرهنگی ، خود را با شورای شهر به عنوان نهاد متولی شهر شیراز هماهنگ کنند.
مسئولان شهرداری و شورای شهر در دوره گذشته هم این خواسته را داشتند ولی هیچ کدام از دستگاه ها حاضر به همکاری نشدند.
با توجه به نقش ویژه حضرت آیت ا... ایمانی، نماینده ولی فقیه در استان فارس و همچنین حضور مهندس تبادار به عنوان استاندار فارس و اینکه ایشان به خوبی ساختار شهرداری را می شناسد و محدودیتها را میداند، امیدوارم بتوانیم دستگاه ها را متمرکز کرده و آنها را نسبت به مشارکت در روند شهر سوق دهیم.
وقتی می گویید می خواهید برنامه های فرهنگی و اجتماعی را در اولویت بگذارید، منظورتان دقیقا چیست؟
در بخش فرهنگی، نیاز داریم که از محلهها شروع کنیم. برای این کار باید مسجدها و خانه های فرهنگ محله ها را به عنوان پایگاه فرهنگی تقویت کنیم. ضمنا باید در محله ها با کمک تشکل های مردمی به سمتی برویم که به بهبود شاخص ها در توسعه فرهنگ عمومی کمک شود. اگر بتوانیم در محله ها فرهنگ عمومی را بهبود بخشیم، تاثیر آن را در تعالی سراسر شهر می بینیم. چه اینکه بسیاری از مشکلاتی که از نظر فرهنگی شهروندان را رنج می دهد ناشی از رفتارهای غیرفرهنگی و تفاوت های فرهنگی موجود در شیراز است. به همین خاطر باید از محله ها به عنوان کانون شکل گیری فرهنگ عمومی شروع کنیم. این بحث با برنامه های اجتماعی ما همپوشانی دارد و می تواند به مهار آسیبهایی چون بزه های اجتماعی، اعتیاد و... کمک کند. این است که همه دستگاه های فعال در حوزه فرهنگ اجتماعی باید بپذیرند که برای حل مشکلات نیاز داریم تعریف مشترکی از «مشکل» داشته باشیم تا با این تعریف مشترک راهکار را بیابیم. من در این زمینه به کمک و همراهی استانداری برای هماهنگی دستگاه ها امید زیادی دارم.
پس عمده تمرکز بر محله ها خواهد بود؟ یعنی ما شاهد برنامه های فرهنگی بزرگ ملی و جهانی برای معرفی مشاهیر شیراز نخواهیم بود؟
آنچه گفتم مربوط به محله ها بود. ما برای شاخص سازی شیراز در حوزه های فرهنگی، ادبی و همچنین مذهبی - به خاطر نقش شیراز به عنوان سومین حرم اهل بیت (ع)- نیاز به برنامه هایی در سطح ملی و جهانی داریم و بیگمان شهرداری با کمک دستگاه های دیگر در این حوزه فعالیت می کند.
در گفت وگویی که با مردم داشته ایم، آنها نسبت به آینده پروژه های عمرانی بزرگ مانند پروژه های پل سازی، بزرگراه ها و قطار شهری ابراز نگرانی می کنند که مبادا در سال های پیش رو ،روند ساخت این پروژه ها متوقف شود. رویکرد شما در این حوزه چیست؟
اگر گفتم کار شهرداری فقط ساخت پروژه عمرانی نیست، منظورم این نبود که به این پروژه ها توجه نمی کنیم. هر پروژهای که برای رفاه شهروندان نیاز باشد، جزو اولویتهای شهرداری است. ما پارک، تونل، مترو و پل می سازیم و پروژه ها پر قدرت ادامه پیدا می کند. ولی در اجرای پروژه ها نظر کارشناسان را در نظر می گیریم و اگر نیاز به اصلاح و ملاحظات دیگری باشد، صدای منتقدان شنیده خواهد شد. اگر لازم باشد، برای پروژه ها هم با نظر مجموعه کارشناسی اصلاحات مورد نیاز انجام می شود.
قطار شهری چطور؟ آیا در زمان وعده داده شده، خط دو را به بهره برداری می رسانید؟
به نظر من مترو باید سال ها پیش بهرهبرداری می شد. در سال 80 زمانی که ما کار را در فرمانداری شیراز شروع کرده بودیم، قرار شد یک شرکت خارجی مترو را در زمان مشخص به بهره برداری برساند و از محل بهره برداری از این پروژه، هزینههایش را دریافت کند ولی به خاطر تغییرات در فضای سیاسی و همچنین تغییر دولت شاهد فعالیت شرکت خارجی نبودیم؛ در نتیجه مترو به یک پروژه زمان بر تبدیل شد و در این مدت هزینه های اجرای آن هم بالا رفت. اصلا، مترو پروژه ای نیست که ساخت آن 20 سال به درازا بکشد. در هر صورت در سال های آینده، با توجه به وضع ترافیک شیراز، ساخت مترو یکی از اولویت های شهرداری است.
یعنی می خواهید سرمایه گذار خارجی را برای ساخت مترو ترغیب کنید؟
این یکی از گزینه های ماست.
با این حال مسئولان از این می گویند که سرمایه گذاران از حضور در شیراز «احساس ناامنی» می کنند. در سال های اخیر اگر سرمایه گذاری در شیراز انجام شده عمدتا در بخش ساخت مجتمع تجاری بوده و سرمایه گذار میخواسته همین که پروژه تمام شد، مغازه های پاساژش را بفروشد، پولش را بردارد و از شیراز برود. با این «احساس ناامنی» چه می کنید؟
بخشی از احساسی که سرمایه گذاران دریافت می کنند ناشی از پیام هایی است که دستگاه های مختلف می فرستند. من امیدوارم در دوره آینده با همکاری مسئولان استان چه در بخش سیاسی یا قضایی، بتوانیم فضایی را پدید بیاوریم که سرمایه گذار بداند حتی اگر دولت و شورای شهر تغییر کنند، شیراز باز هم ظرفیت سرمایه گذاری دارد. البته با ارتباطی که با مدیران در سطح ملی و همچنین نمایندگان مجلس دارم در این فکر هستم که بتوانیم کارهای زیادی را با بودجه ای فراتر از بودجه شهرداری انجام دهیم.
یکی از پروژه های چالش برانگیز شیراز سد تنگ سرخ است. هواداران ساخت این سد می گویند برای ایجاد یک مجموعه گردشگری باید سد را ساخت و مخالفان می گویند سد روی گسل است که باعث خشکیدن مهارلو و تبدیل آن به کانون داخلی ریزگرد می شود و جنس خاک پیرامون سد از گچ است که فرو نشست زمین را به دنبال دارد. برنامه شما برای این سد چیست؟
من اکنون درباره این سد اظهار نظر نمیکنم؛ البته نقطه نظر طرفین را شنیدهام ولی هنوز به تصمیم روشنی نرسیده ام. امیدوارم با رایزنی با دستگاه های مرتبط و مسئولان استان بتوانیم در این باره تصمیم گیری کنیم.
گفته می شود بافت تاریخی شیراز یک بانک ارزشمند از سبک معماری شیراز است. منتها برخی می گویند برای از میان بردن آسیب های اجتماعی باید بافت را تخریب و نوسازی کرد و برخی دیگر می گویند این یک میراث ملی است که باید نگهداری شود؛ شما با کدام گروه هم نظر هستید؟
در نشست هایی که با اعضای شورای شهر داشته ام، مشخص ترین برنامه هایم درباره بافت تاریخی بوده است. ما در چند دهه گذشته اشتباه های زیادی در بافت های تاریخی انجام دادیم. از جمله اینکه با پدید آوردن محدودیت هایی جدی، باعث شده ایم بافت های تاریخی از ساکنان بومی خالی شده و اقشار دیگری جایگزین آنها شوند. در این شرایط شاهد بزه و آسیب های اجتماعی شدهایم. به همین خاطر برای نجات بافت تاریخی شیراز، راهی جز اینکه زندگی را در آن منطقه به جریان بیندازیم، نداریم. این کار را با پروژه های اقتصادی مناسب بافت انجام می دهیم. مانند راه اندازی هتل های کوچک، رستوران های سنتی، کتابخانه و موزه، سالنهای تئاتر و موسیقی، نمایشگاه کتاب و... . همچنین باید امکانات شهری در بافت فراهم شود تا شهروندان ساکن در آن منطقه بتوانند زندگی راحتی داشته باشند و ماندن در بافت توجیه پذیر شود.
همین الان اگر به بافت بروید، میبینید آنجا که بدنه سازی، کف سازی و امکاناتدهی شده، نشاط هم شکل گرفته و اثری از مشکلات آزار دهنده دیده نمی شود. در مجموع، من همه تلاش خود را می کنم که به بافت تاریخی شیراز به چشم یک ثروت و دارایی غنی فرهنگی و تاریخی نگاه شود. ما نمایشگاه کتاب، موسیقی و تئاتر را به بافت می بریم و فعالیت های فرهنگی و هنری را به تالارهای شمال شهر محدود نمی کنیم.
یکی از تصمیم های من این است که یکی از خانه های بافت را برای ملاقات های رسمی در نظر بگیرم تا این پیام به روشنی منتقل شود که ما می خواهیم بافت تاریخی در شهر شیراز محوریت داشته باشد.
آیا از فردا که شما سکان شهرداری را به دست می گیرید شاهد تغییر چشمگیر مدیران در این نهاد خواهیم بود؟
من در میان مدیران شهری دو ویژگی را در نظر دارم. یکی توانمندی آنها برای انجام یک کار و دیگری پاکدستی. ما به مدیرانی نیاز داریم که کار خود را به خوبی بشناسند و مردم بتوانند به آنها اعتماد کنند.
البته در بدنه شهرداری به صورت طبیعی تغییراتی انجام می شود ولی ما در عین حال از نیروهای کارشناس درون بدنه شهرداری نهایت استفاده را خواهیم برد.
در پایان اگر نکته ای ناگفته مانده، بفرمایید.
شورایی تازه با رویکردی تازه و شهرداری تازه با رویکردی نو به سرکار آمده اند ولی نکته ای که اهمیت دارد این است که همه ما برای ساختن شهری آباد، پاک و مناسب جایگاه تاریخی شیراز به همفکری و همراهی همه جریان های سیاسی
نیاز داریم.
خط کشی های سیاسی نباید باعث شوند شهر ما از ظرفیت های خود خالی بماند؛ من اینجا از همه کسانی که فکر می کنند میتوانند به شهرداری و شورای شهر کمک کنند میخواهم که مستقل از نگاه سیاسی و دسته بندی های رایج کشور کمک کنند تا بتوانیم شهر را به نقطه ای برسانیم که برای شهروندان این کلانشهر مایه افتخار و در سراسر کشور یک شاخص باشد.
46
