در تمامی جوامع توسعه یافته پرداخت مالیات یکی از عناصر اصلی تأمین درآمد دولت برای اداره امور جامعه بشمار می‌آید ، هر چند در سالیان اخیر گام‌های مثبت و قابل توجهی در زمینه کاهش فرار مالیاتی برداشته شده اما با تأملی بر توانمندی‌های داخلی، بستر و فضای موجود و حال و روز اقتصاد و میزان فرارهای مالیاتی به انحای گوناگون،این واقعیت روشن می شود که همچنان با نقطه مطلوب فاصله بسیاری وجود دارد و می طلبد برای کاهش این فاصله در بخش های اجرایی،نظارتی و فرهنگی تلاش افزون تری لحاظ شود.
دریافت مالیات از گروه‌های مختلف درآمدی بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده صورت می‌گیرد. در این دو قانون مقررات مشخصی در خصوص معافیت‌های مالیاتی و مجازات‌های مالیاتی و همینطور نحوه محاسبه و وصول مالیات ذکر شده است.
به طور عمومی آنچه که در رویه موجود اداره مالیات اجرا می‌شود این است که بخشی از اقشار جامعه به واسطه جایگاه شغلی یا شرایط اقتصادی مجبور به پرداخت مالیات خود هستند و هیچ راه فراری برای عدم پرداخت مالیات ندارند. در واقع اخذ مالیات توسط دولت از اقشار متوسط و در بارزترین نمونه آن از کارمندان همواره در موعد مقرر و با کسر از حقوق صورت می‌گیرد یا مالیات بر ارزش افزوده ای ۹ درصدی که مصرف کننده آن را پرداخت می‌کند.
با استقبال مودیان مالیاتی ۱۱ هزار درخواست بخشودگی جرائم مالیاتی در استان فارس دریافت شده و ۳۶۹ میلیارد تومان از جرائم بخشیده شده ، ۳۵۳ میلیارد تومان تخفیف جرائم مالیاتی و ۱۰۰ میلیارد تومان از اصل مالیات وصول گردیده است که با اتخاذ این رویکرد بیشتر جانب مودیان مالیاتی گرفته شده است .
مدیرکل امور مالیاتی فارس هم از تشدید مبارزه با فرار مالیاتی و قاطعیت در برخورد با مصادیق جرم مالیاتی خبر داده و گفته است: با اجرای طرح جامع مالیاتی، فرار مالیاتی کاهش یافته و نظام اقتصادی به سمت شفافیت سوق یافته است.
ناصر هاشمی مبارزه با فرار مالیاتی را از برنامه‌های مهم و اولویت دار نظام مالیاتی دانست و خاطرنشان کرد: سیاست مبارزه با فرار مالیاتی با جدیت و با اتکا بر سامانه های اطلاعاتی سازمان دنبال می شود و در استان فارس نیز از سال ۹۵ با تشکیل کارگروه ویژه رسیدگی به تراکنش های سنگین و مشکوک بانکی تاکنون ۳۵۰ پرونده در این خصوص مورد رسیدگی قرار گرفته که ۲۰۰ میلیاردتومان مالیات تشخیص گردیده که از این میزان ۳۲ میلیاردتومان آن وصول شده است.
هاشمی با بیان اینکه، در حال حاضر با تکیه بر میلیاردها رکورد اطلاعاتی ذخیره شده در پایگاه اطلاعات مودیان مالیاتی، امکان شناسایی فرارهای مالیاتی و مودیان جدید بسیار سهل تر از گذشته شده، اظهار داشت: این پایگاه، کلیه اطلاعات مورد نیاز مالیاتی را از دستگاههای مختلف، دریافت، نگهداری، پردازش و برای استفاده در اختیار فرآیندهای مالیاتی سامانه مذکور قرار می دهد که وجود این پایگاه در رابطه با فرار مالیاتی، پولشویی و برقراری عدالت مالیاتی در کشور بسیار حایز اهمیت است و شناسایی فرارهای مالیاتی صرفا با تکیه بر ظرفیت فناوریهای اطلاعاتی مربوط به طرح جامع مالیاتی امکان پذیر بوده است.
وی افزود: مردم می توانند گزارش های فرار مالیاتی را به مرکز ارتباطات مردمی اداره کل امور مالیاتی فارس با شماره تماس ۱۵۲۶ اعلام نمایند.
در هر حال تمکین نکردن از مقررات مالیاتی، موضوعی است که نه تنها در جامعه ما ، بلکه در کشورهای پیشرفته نیز دارای اهمیت و محل بحث و چاره‌اندیشی است. فرار از مالیات همیشه و همه جا موضوع مهمی برای مؤدیان بوده است. از این رو، در سایر جوامع با توجه به سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته و تدوین مقررات بازدارنده،سعی در کاهش آن کرده‌اند. فرهنگ‌سازی مالیاتی نه تنها در زمینه مالیات بر ارزش‌افزوده، بلکه در سایر منابع مالیاتی، ضروری و بااهمیت است.
