اعتیاد بانوان؛ ویرانی کیان خانواده ها

در این مطلب آمده است: «ای کاش درد را تحمل می کردم» این حرف را خانمی می گوید که 20 سال از زندگی اش را به مصرف تریاک مشغول بود. سمانه 45 ساله است و دو فرزند دارد، هنوز هم تریاک می کشد و همه می دانند که او معتاد است، زیرا چهره اش از یک زن 45 ساله شکسته تر به نظر می رسد. می گوید: 25 ساله بودم که به دلیل تصادف دچار کمردرد شدید شده بودم. پس از آن که از بیمارستان مرخص شدم هر کدام از نزدیکانم برای کاهش درد من پیشنهادی می داد تا این که سرانجام مصرف تریاک را دوای آن دانستند و من را مجبور کردند برای کاهش دردم تریاک بکشم. این همان اشتباهی بود که من را 20 سال درگیر مصرف مواد مخدر کرد. بیشتر از شش ماه تریاک مصرف می کردم دیگر کمرم درد نمی کرد. همسرم از من خواست دیگر تریاک نکشم، اما من وابسته شده بودم و نمی توانستم آن را ترک کنم. پسرم 24 ساله و دخترم 22 ساله است. آن ها بزرگ شده اند و از اعتیاد من سرافکنده هستند. گاهی مهمان به خانه می آید و به دلیل بوی بد تریاک نمی توانیم در را باز کنیم. بارها تلاش کردم ترک کنم اما فایده ای نداشت. یک بار چهار ماه متادون مصرف کردم و تریاک نکشیدم. اما یک روز که همسر و فرزندانم خانه نبودند وسوسه شدم، تریاک کشیدم و دوباره معتاد شدم. ای کاش همان روزها که تصادف کرده بودم به توصیه بزرگترها گوش نمی کردم، تریاک نمی کشیدم و درد را تحمل می کردم تا یک عمر سرشکستگی نداشته باشم.
«عذرا» هم یکی از زنانی است که در یک خانواده معتاد بزرگ شده است و خودش هم اعتیاد دارد. می گوید: مادرم به دلیل بیماری درگذشت و پدرم همسر دیگری اختیار کرد. «گلی» معتاد بود و همین سبب شد تا پدرم هم معتاد شود. من هم که هر روز مواد کشیدن آن ها را می دیدم دلم می خواست این کار را امتحان کنم. گلی برای این که من را به خود وابسته کند تا هر کاری داشت انجام دهم اجازه داد مواد بکشم و از همان روزها معتاد شدم. دیگر برای این که گلی اندکی مواد به من بدهد به پایش می افتادم و هر کاری می کردم. پدرم من را به عقد یکی از پسرهای فامیل گلی درآورد که او هم معتاد بود. دیگر تصور درستی از پاک بودن ندارم و نمی دانم چه لذتی دارد. فقط دلم می خواهد مواد برای کشیدن باشد تا من و عامر بتوانیم استفاده کنیم. یکی دوبار هم باردار شدم که یک بار به دلیل مصرف مواد مخدر زودتر از موعد زایمان کردم و فرزندم مرد. اما فرزند دیگرم به دنیا آمد. او هم به مواد مخدر وابسته است. گاهی آن قدر خمار می شوم که نمی دانم پسرم کجاست، چه می خورد و چه می پوشد.
عوارض اعتیاد زنان در خانواده
کارشناس ارشد روان شناسی بالینی درباره تبعات اعتیاد زنان به خبرنگار ما می گوید: زنان ستون اصلی و شالوده یک جامعه و خانواده را تشکیل می دهند. مادر در یک خانواده اصلی ترین نقش را در کنار پدر بازی می کند. بار اصلی تربیت اعضای یک خانواده روی دوش مادر خانواده است همچنین یک زن به عنوان همسر یک فرد تأثیر مستقیمی بر روحیه، اقتصاد و ارتباط های اجتماعی همسرش دارد. کوچک ترین کوتاهی یا سهل انگاری یک بانو ممکن است به طرز بسیار عجیبی شیرازه زندگی را از هم بپاشد.
«عادله صفت گل» بیان می کند: همان طوری که کوچک ترین رفتار مادر در رشد شناختی، هوش، جسمی و جنسی فرزندش تأثیرگذار است نقش کلیدی خانم ها در جامعه غیرقابل انکار است. اعتیاد یک بلای خانمان سوز است که اگر ستون اصلی خانواده یعنی مادر دچار آن شود به معنی واقعی سبب سوختن اعضای خانواده به ویژه فرزندان می شود.
وی اظهار می کند: در خانواده ای که مادر دچار اعتیاد باشد هرج و مرج صورت می گیرد. به دلیل درگیری های خاص مادر در آن خانه قانون و قاعده ای وجود ندارد. هر کس هر کار دلش بخواهد انجام می دهد فرزندان در هر صورت رشد می کنند. امنیت در خانه نیست اعتماد به نفس فرزندان به دلیل مشکل اعتیاد مادر و نداشتن پشتوانه محکم به بدترین شکل ممکن نزول پیدا می کند و طبق تحقیقات انجام شده در بعضی اوقات وقتی مادر دچار اعتیاد باشد در آینده ای نه چندان دور فرزند او هم چنین مشکلی را پیدا خواهد کرد و درگیر اعتیاد می شود و متأسفانه آینده سیاهی برای طفل بی گناه رقم می خورد.
وی تصریح می کند: مشکلات اخلاقی به دلیل دور بودن از مادر از لحاظ روحی و کمبود محبت برای فرزندان پیش می آید که به طرز بادکنکی خلا‌ء عاطفی خود را پر می کنند و این منجر به سوء استفاده های زیادی از کودک می شود. همچنین این خانواده ها از لحاظ اقتصادی آسیب پذیر هستند و امنیت مالی هم ندارند و فرزندانی که در چنین شرایطی پرورش پیدا می کنند با ناراحتی های روحی بزرگ می شوند و وقتی که وارد اجتماع شدند منزوی و گوشه گیرانه یا پرخاشگر و آسیب زننده رفتار می کنند، جامعه در چنین شرایطی بدنه ملتهبی خواهد داشت که برای رفع این مشکل باید آسیب زدایی از مدار خانواده شروع و مشکل کودکان با درمان و مشاوره تا حدودی مرتفع شود.
طرحی برای توان افزایی در برابر آسیب های اجتماعی
مدیرکل دفتر امور بانوان استانداری نیز می گوید: در این باره طرحی برای توان افزایی، ارتقای تاب آوری و ظرفیت سازی جامعه محلی در دو مرحله در استان انجام می شود که مرحله اول آن تیر ماه آغاز و کارگاه های آموزشی نیز در قالب آن برگزار می شود.
آموزش ها به اعضای حدود 25 سازمان مردم نهاد که در حوزه آسیب های اجتماعی، سلامت و خانواده فعال هستند ارائه و گواهی به آن ها اعطا می شود تا بتوانند در حاشیه شهرهای زاهدان، زابل، چابهار و ایرانشهر و دیگر نقاط شهرها حضور پیدا کنند.
دکتر «مریم پویا» می افزاید: توانمندسازی و آشنایی فعالان مدنی و جوامع محلی با فرایند تحلیل سیستم های تاب آور و تقویت تعامل های اجتماعی در جوامع محلی به منظور عبور از چالش های اجتماعی و غلبه بر آن از اهداف برگزاری این طرح است تا بانوان جوان به جای پناه بردن به اعتیاد و دیگر آسیب های اجتماعی یاد بگیرند که چگونه بتوانند خود را در مواجهه با مشکلات مدیریت و آن را رفع کنند.
به گفته وی، افزایش مشارکت اجتماعی جوامع محلی در برنامه ریزی ها، مدیریت امور شهری و کاهش آسیب های اجتماعی به ویژه اعتیاد بانوان از دیگر اهداف این طرح است، هدف این است که آن ها به این باور برسند که جزئی از جامعه شهری هستند و نباید خود را جدای از آن بدانند. در این صورت با پیرامون ارتباط معنوی پیدا می کنند و می توانند در برنامه ریزی ها و مدیریت امور شهری مشارکت بیشتری داشته باشند و این مهم سبب می شود آسیب های اجتماعی کنترل شود. آخرین هدف نیز دستیابی به نقشه راهی برای ارتقای تاب آوری است.
وی اظهار می کند: اعتیاد بانوان در استان شیب پایینی دارد، ولی به نسبت سال های گذشته بانوان بیشتری در گیر اعتیاد شدند اما در مجموع سیستان و بلوچستان در این باره شرایط بهتری نسبت به دیگر استان ها دارد.
8006**3213