علت خشم تندروها نسبت به هاشمی رفسنجانی

انا لله و انا الیه راجعون
فوت مرحوم آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی را به ملت ایران، خانواده بزرگوار آن مرحوم و جریانات میانه‌رو و طرفدار اصلاحات تسلیت می‌گویم. کمتر شخصیت انقلابی را می‌توان سراغ گرفت که به سرنوشت دوگانه آقای هاشمی رفسنجانی دچار شده باشد. او بیشترین تلاش‌ها را در مبارزه با رژیم شاه نمود، سال‌ها زندان، تبعید، شکنجه و مخفیانه زندگی کردن قبل از انقلاب و بعد از انقلاب هم بیشترین تلاش‌ها و خدمات را برای نظام انجام داد. یکی از بالاترین خدمات وی به ایران پایان بخشیدن به جنگ با عراق بود. مع‌ذلک کسی که آن کارنامه درخشان را در خدمت به نظام داشت، در دو دهه پایانی حیاتش مورد بی‌حرمتی‌ها، انواع توهین‌ها، بی‌مهری‌ها و جفاهای باورنکردنی قرار گرفت؛ اتهام و جسارتی نبود که تندروها به وی نسبت ندادند. علت خشم و غضب تندروها نسبت به وی مشخص بود. هاشمی رفسنجانی در دو دهه پایانی‌اش به‌تدریج دریافت که تندروی همچون موریانه‌ای انقلاب را از درون جویده و آن را از بین می‌برد. انتقادات زیادی می‌توان به وی وارد کرد که چرا در دورانی که از قدرت و نفوذ برخوردار بود برای آزادی، نبود زندانی سیاسی در کشور، انتخابات آزاد، حاکمیت قانون و سایر اهداف و آرمان‌هایی که انقلاب برای آن‌ها صورت گرفته بود، محکم نایستاد. درعین‌حال این را هم می‌بایستی گفت که از زمانی که ارزش‌های دمکراتیک برای وی پررنگ شدند مردانه همه فشارها، بی‌مهری‌ها، همه تیغ و تیشه‌ها و همه بی‌وفایی‌های تندروها را تحمل نمود اما حاضر نشد تسلیم آنان شده و دست از اعتدال و میانه‌روی و دست از حمایت از اصلاحات و اصلاح‌طلبان بردارد. همین ایستادگی استوارش در حمایت از اعتدال و فاصله گرفتن هرچه بیشتر از تندروها منظما بر آتش غیظ و غضب آنان نسبت به آن مرحوم می‌افزود. آن تیغ و تیشه‌های کین درعین‌حال سبب شدند تا او محبوبیت زیادی نزد مردم ایران بالأخص در میان جوانان و اقشار و لایه‌های تحصیل‌کرده‌تر جامعه پیدا کند. رأی بالایی که او در آخرین انتخابت زندگی‌اش در اسفند۹۴ کسب نمود حکایت از جایگاه رفیعی می‌کرد که او توانسته بود سرانجام در پایان حیات سیاسی‌اش میان مردم ایران به دست آورد. جایگاه او در کنار بزرگانی همچون میرزا تقی‌خان امیرکبیر، دکتر محمد مصدق، مهندس مهدی بازرگان و آیت‌الله منتظری قرار خواهد گرفت.
صادق زیباکلام
نوزدهم دی‌ماه یک هزار و سیصد و نودوپنج