امیرعبداللهیان: زمان همکاری در قفقاز فرا رسیده/ حوادث غزه جنایت جنگی علیه بشریت است

به گزارش جماران؛ نخستین نشست وزیران امور خارجه فرمت ۳+۳، با حضور وزرای امور خارجه ایران، روسیه، ترکیه، آذربایجان و ارمنستان و به میزبانی تهران آغاز شد.

«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در ابتدای این نشست به شرکت‌کنندگان خیر مقدم گفت و افزود: خوشحالیم دومین نشست سازوکار منطقه‌ای موسوم به ۳+۳ با حضور وزرای خارجه حضار محترم در تهران برگزار می‌شود. امیدواریم در ادامه این نشست‌ها شاهد حضور موثر و سازنده کشور دوست، گرجستان باشیم. 

فرمت ۳+۳ شامل سه کشور قفقاز جنوبی (جمهوری آذربایجان، ارمنستان و گرجستان) و سه کشور همسایه این منطقه شامل روسیه، ترکیه و ایران است. پیش از این، نشست ۳+۳ در تاریخ ۱۹ آذر ۱۴۰۰ و در سطح معاونان وزرای خارجه و بدون حضور گرجستان در مسکو برگزار شده بود.

بر اساس آنچه که اعلام شده، در نشست امروز وزیر امور خارجه گرجستان به دلیل مسائل و اختلافات ارضی که با روسیه دارد، شرکت نکرده است.

جنگ در قفقاز پایان یافته و نوبت صلح، همکاری و پیشرفت فرا رسیده است

وزیر امور خارجه ایران در ادامه، با اشاره به عنوان این نشست گفت: عنوان این نشست نوبت صلح، همکاری و پیشرفت در قفقاز جنوبی است که با هدف بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه برای حل و فصل مسائل منطقه‌ای و تلاش جمعی برای استقرار صلح و همکاری به منظور توسعه اقتصادی و ارتقای رفاه مردم منطقه برگزار می‌شود.

او گفت: در این نشست وزیران امور خارجه کشورهای شرکت‌کننده  علاوه بر تبادل‌نظر در خصوص موضوعات منطقه قفقاز، فرصت خواهند داشت که در خصوص روابط دوجانبه و مناسبات فیمابین نیز گفت‌وگو و رایزنی کنند.

این دیپلمات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: معتقدیم امروز فرصت تاریخی در اختیار همه کشورهای ماست. جنگ در قفقاز جنوبی اکنون پایان یافته و نوبت صلح، همکاری و پیشرفت در منطقه قفقاز فرا رسیده است.

آنچه در غزه جاری است، یک جنایت جنگی علیه بشریت است

امیرعبداللهیان با بیان اینکه در این نشست همچنین مهمترین موضوعات بین‌المللی مورد بحث و رایزنی قرار خواهد گرفت، گفت: لازم می‌دانم تاثرات عمیق خود را از فاجعه بزرگ انسانی که این روزها در غزه و فلسطین در حال وقوع است بیان کنم. آنچه در غزه جاری است یک جنایت جنگی مسلم رژیم اسرائیل علیه بشریت است و  هر انسانی از دیدن صحنه‌های هولناک کشتار زنان و کودکان و غیرنظامیان فلسطینی متاثر می‌شود.

وزیر امور خارجه ایران در ادامه این نشست گفت: ادای احترام می‌کنیم به روح همه شهدای فلسطینی؛ زنان و کودکانی که این روزها زیر بمباران‌ها و نقض فاحش حقوق‌بشر با پدیده‌ای شوم به نام نسل‌کشی رژیم صهیونیستی مواجه هستند. در این برهه حساس و تعیین کننده لازم است جامعه جهانی پیامی متحد و قوی به رژیم جعلی اسرائیل مبنی بر توقف فوری جنایات جنگی علیه غیرنظامیان به ویژه زنان و کودکان و رفع محاصره و ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه و مخالفت جدی با کوچ اجباری ساکنان غزه ارسال کنند. 

امیرعبداللهیان در پایان گفت: علاوه بر این، قطعنامه‌های مصوب سازمان ملل می‌بایست موضوع حق تعیین سرنوشت ملت فلسطین مورد تأکید اعضای سازمان ملل و کشورهای منطقه قرار گیرد.

متن کامل سخنرانی وزیر خارجه ایران در پی می آید:

سخنرانی وزیر امورخارجه کشورمان در دومین نشست سازوکار منطقه ای ۳+۳

بسم الله الرحمن الرحیم

جناب آقای آرارات میرزویان، وزیر محترم امور خارجه جمهوری ارمنستان!

جناب ‌‌آقای جیحون بایراموف، وزیر محترم امور خارجه جمهوری آذربایجان!

جناب آقای سرگئی لاوروف، وزیر محترم امور خارجه فدراسیون روسیه!

جناب آقای هاکان فیدان ،وزیر امور خارجه جمهوری ترکیه!

خانم ها و آقایان! میهمانان گرانقدر!

در ابتدا مایلم مراتب سپاس و قدردانی خود را از  قبول دعوت این جانب برای شرکت در دومین نشست سازوکار منطقه ای ۳+۳ ابراز نمایم. به همه شما خوش آمد می‌گویم.

نخستین نشست سازوکار منطقه ای ۳+۳ در ۱۹ آذر 1۴۰۰( 10 دسامبر 2021 ) در مسکو برگزار شد. خشنودم که امروز دومین نشست این سازوکار را در تهران برگزار می کنیم‌. من امید فراوان دارم که این سازوکار به سرعت کارایی خود را در حل و فصل مسایل قفقاز جنوبی، عبور از دوره جنگ و مناقشه به دوره صلح و همزیستی و گشودن فصلی نو در همگرایی و شکوفایی منطقه نشان خواهد داد. امروز فرصتی تاریخی در اختیار ماست. اکنون نوبت صلح در قفقاز است.

همکاران ارجمند و میهمانان عزیز!

ما امروز این جا هستیم که سهمی و نقشی در ترویج فضای صلح و همکاری در قفقاز جنوبی و ساختن راه های تقویت همگرایی منطقه ای و شکوفایی آن ایفا کنیم. ما از مذاکرات صلح بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان حمایت می‌کنیم و شناسایی متقابل تمامیت ارضی توسط دو کشور را گامی سازنده برای رسیدن به توافق صلح ارزیابی می‌کنیم. همین طور اقدام ارمنستان در تصریح به شناسایی قره باغ در ترکیب جمهوری آذربایجان، اعاده حاکمیت آذربایجان بر این منطقه ،همچنین تاکید جمهوری آذربایجان بر تامین امنیت و حقوق ساکنان آن را پیشرفت هایی مهم در مذاکرات صلح می دانیم. در عین حال همه می دانیم که صلح پایدار الزاماتی دارد که در غیاب آنها، توافق صلح می تواند آسیب پذیر باشد. برخی از این الزامات عبارتند از:

نخست: احترام متقابل دولت ها به حاکمیت ملی، استقلال سیاسی و تمامیت ارضی یکدیگر. به ویژه باید از دستورکارها و بکارگیری مفاهیمی که متضمن ادعای ارضی علیه دیگری است یا با حاکمیت آن مغایرت دارد، اجتناب شود. اینکه جمهوری اسلامی ایران بر مخالفت قطعی با هرگونه تغییر در مرزهای شناخته شده بین المللی یا تغییر در ژئوپولیتک منطقه اصرار می‌ورزد ، به خاطر تهدیداتی است که این گونه تغییرات می تواند متوجه صلح و ثبات و امنیت منطقه کند.

دوم: معتقدیم راه صلح، راه گفتگو و مذاکره است. استفاده از زور یا تهدید به توسل به زور نمی تواند به صلح پایدار بینجامد.

سومین نکته: زبان صلح است. زبان صلح،  زبان احترام، همزیستی و مدارا و بردباری است.

چهارم: موضوع فضای مذاکره است. مذاکره برای صلح، نیازمند فضایی متوازن و عاری از فشار و اجبار است.

و سرانجام آنکه صلح کار و وظیفه دولت هاست. اما صلح واقعی و پایدار حاصل نمی شود مگر زمانی که ملت ها به صلح برسند و ملت ها به صلح نمی رسند مگر آنکه صلح، در ذهن و زبان و روح و روان ملت ها حاکم باشد.

ما از هر ابتکاری که نقشی سازنده در ترویج فضای گفتگو و رسیدن به صلح ایفا کند، استقبال می کنیم. معتقدیم نباید قفقاز به صحنه رقابت و میدان زورآزمایی قدرت ها تبدیل شود. قفقاز اگر به هر دلیلی یا به هر طریقی به میدان تسویه حساب قدرت ها تبدیل شود، از صلح و ثبات دور خواهد شد. امنیت منطقه ای را باید در سازوکارهای منطقه ای جستجو کرد. حضور و نفوذ قدرت های بیگانه، معمای امنیت در منطقه را پیچیده تر و صلح در منطقه را به تاخیر می اندازد. مشارکت کشورهای منطقه برای تسهیل روند توافق صلح بین جمهوری جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان در این راستا حائز اهمیت است.

وزرای محترم !

خانم ها و آقایان!

سازوکارهای فرا منطقه ای نزدیک سی سال، ملت های این منطقه را از صلح و منافع آن محروم کردند. اکنون زمان آن است که دولت های منطقه تجربه جدیدی را آغاز و از ظرفیت های منطقه ای در راستای تامین منافع مردمان خود استفاده کنند و از مزایای صلح برخوردار شوند.

در پرتو صلح و ثبات، زمینه همکاری های اقتصادی فراهم می شود. یکی از حوزه های مهم همکاری، حمل و نقل و ارتباطات است. قفقاز کنونی شرایط لازم برای ایجاد شبکه های حمل و نقل جاده ای و ریلی را پیدا کرده است. تحقق کریدورهای حمل و نقل شمال- جنوب و شرق- غرب در چنین فضایی مفهوم پیدا می کند. پیشنهاد ما آن است که نقشه راه جامع حمل و نقلی منطقه مبتنی بر منافع همه کشورهای منطقه تدوین شود و در همین راستا نشست وزرای حمل و نقل هم برگزار شود. جمهوری اسلامی ایران آماده است از این نشست میزبانی کند.

حوزه دوم، انرژی است. اتصال شبکه های برق کشورهای منطقه و سنکرون سازی آن، همچنین ایجاد شبکه انتقال و تامین انرژی در بین کشورهای منطقه به منظور استفاده از ظرفیت های یکدیگر می تواند در دستور کار قرار گیرد.

می‌توانیم این الگو را باز هم بسط دهیم و همکاری های منطقه ای را به سایر حوزه ها مثل گمرک و تجارت، کشاورزی، دانش و فناوری، ارتباطات فرهنگی و مراودات مردمی گسترش دهیم و منطقه را به سمت همگرایی بیشتر و ارتقای سطح رفاه، پیشرفت و توسعه و شکوفایی سوق دهیم. در این میان ایجاد سازوکارهایی که مراودات مردمی بین کشورهای منطقه را تسهیل کند، اهمیت ویژه ای در بسط فضای صلح و همگرایی در منطقه دارد.

خانم ها و آقایان!

ما به نمایندگی از مردمان خود با هدف صلح، همکاری و پیشرفت، امروز دور هم جمع شده ایم. ما وظیفه خطیری نه تنها در قبال نسل های حاضر بلکه در خصوص آینده داریم. با چنین دیدگاهی این نشست برگزار می شود و امیدوارم از نتایج این نشست مردمان منطقه بهره مند شوند.

از توجه شما سپاسگزارم

برگزاری اجلاس بعدی سازوکار منطقه‌ای ۳+۳ در ترکیه

اجلاس بعدی سازوکار منطقه ای ۳+۳ در ترکیه برگزار می‌شود.

وزیران امور خارجه شرکت کننده در اجلاس فرمت ۳+۳ در تهران توافق کردند که نشست آتی این اجلاس در ترکیه برگزار شود .

فرمت ۳+۳ یک ابتکار منطقه‌ای است که در آن سه کشور حوزه قفقاز جنوبی « آذربایجان ، ارمنستان و گرجستان » و سه کشور همسایه آن ایران ، ترکیه و روسیه در آن حضور دارند .

وزیر امور خارجه گرجستان به علت اختلافات ارضی موجود بین تفلیس و مسکو در نشست تهران حضور پیدا نکرده بود .

متن کامل بیانیه مشترک دومین نشست سازوکار منطقه‌ای «3+3»

  به دعوت جناب آقای حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و با حضور جناب آقای آرارات میرزوئیان، وزیر امور خارجه جمهوری ارمنستان، جناب آقای جیحون بایرام‌اف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان، جناب آقای سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه و جناب آقای هاکان فیدان وزیر امور خارجه جمهوری ترکیه، دومین نشست سازوکار منطقه‌ای «3+3» در تاریخ 1 آبان 1402 هجری شمسی برابر با 23 اکتبر 2023 میلادی در تهران برگزار گردید.

وزرای امور خارجه:

1. با عنایت به اهمیت توسعه مناسبات دوستانه بین کشورها بر اساس منافع متقابل و حسن همجواری، در این راستا بر اهمیت حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات بر اساس منشور ملل متحد، احترام به حاکمیت، استقلال سیاسی، تمامیت ارضی، خدشه‌ناپذیری مرزهای شناخته شده بین‌المللی، عدم مداخله در امور داخلی، منع تهدید یا توسل به زور و احترام به حقوق بشر تأکید نمودند.
2. ضمن بیان دیدگاه‌های خود در خصوص مسائل گوناگون بین‌المللی، مهم‌ترین موضوعات مطرح در منطقه را بررسی نموده و بر اهمیت سازوکارهایی مانند سازوکار مشورتی منطقه‌ای «3+3» در فراهم آوردن فرصت‌های گفتگوی سازنده و ایجاد همکاری‌های متقابلاً سودمند بین کشورهای منطقه که در این زمینه نقش اصلی را دارند، تأکید کردند.
3. بر نقش مثبت همکاری‌‌های اقتصادی بر تقویت اعتماد متقابل، بهروزی ملت‌ها و ثبات منطقه، تأکید نمودند.
4. بر اهمیت همکاری‌های فرهنگی، ارتباطات مردمی و اجرای پروژه‌های مشترک در حوزه‌های آموزشی، علمی، گردشگری، فرهنگی و ورزشی مورد تأکید قرار دادند.
5. در راستای ایجاد صلح پایدار و توسعه اقتصادی منطقه، رایزنی و تعاملات دوجانبه و چندجانبه را تقویت خواهند کرد.
6. از روندهای جاری عادی‌سازی و توسعه مناسبات بین کلیه کشورهای منطقه استقبال شد.
7. ضمن ارزیابی مثبت از نتایج این نشست، باز بودن این نشست برای مشارکت برابر گرجستان در آن را مورد تأکید مجدد قرار دادند.
8. همچنین در مورد وضعیت غزه تبادل نظر نمودند. آنها بر لزوم خاتمه فوری هدف قرار دادن غیرنظامیان بی‌گناه تأکید کردند.
9. وزرای امور خارجه جمهوری ارمنستان، جمهوری آذربایجان، جمهوری ترکیه و فدراسیون روسیه، بابت میزبانی شایسته و برگزاری موفق این نشست، از وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران قدردانی کردند.

ضمن ارزیابی برگزاری منظم نشست‌های سازوکار منطقه‌ای «3+3» در گسترش و تقویت فضای اعتماد و همکاری در منطقه، توافق نمودند تا نشست بعدی در جمهوری ترکیه در تاریخی که از طریق مجاری دیپلماتیک هماهنگ خواهد شد، برگزار گردد.

تهران، ۱ آبان ۱۴۰۲ هجری شمسی، برابر با ۲۳ اکتبر ۲۰۲۳ میلادی