پایگاه خبری جماران: رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه گفت: حجاب و عفاف فقط برای زنان نیست بلکه زنان و مردان باید عفاف و حجاب را رعایت کنند، «لتقوم الجامعه بالعفاف» و «لتقوم الجامعه»، یعنی جامعه به صورت خودجوش به این مرحله برسد و جامعه فاطمی، و الگو گرفته از حضرت فاطمه زهرا(س) شود.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با آیت الله ابوالقاسم علیدوست، رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه، در پی می آید:
با عرض تبریک سالروز ولادت حضرت زهرا(س)، از دیدگاه شما پیامبر و اهل بیت علیهم السلام چرا و چگونه می‌توانند برای مسلمانان الگو باشند؟
میلاد پربرکت بانو را نه فقط برای مسلمانان بلکه برای جهان انسان، نه برای فقط دوران خود بلکه همه دوران‌ها تبریک عرض می‌کنم.
به تعبیر برخی روایات مسئله‌ی برخی از انسان‌ها، مسئلۀ شمس و قمر است. خاصیت شمس و قمر این است که هیچ وقت کهنه و مشمول مرور زمان نمی‌شوند، و نفع‌شان را به همگان می‌رسانند. انسان بهترین منظره مثل پارک یا اثر باستانی را چند مرتبه نگاه کند برای مرتبه بعد، می‌گوید رفتم و دیدم، یعنی انسان احساس می‌کند با دیدن آنها دیگر نشاطی پیدا نمی‌کند، انسان شبانه‌روز خورشید و ماه را در وسط آسمان می‌بیند اما هیچ‌وقت احساس نمی‌کند که تکراری است، عادی شده است و از ماه و قمر خسته نمی‌شویم.
امام باقر(ع) در ذیل آیۀ «وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها» فرمودند: شمس رسول الله، و قمر امیرالمؤمنین علیهم السلام است که پشت سر پیامبر(ص) قرار می‌گیرد و به خلافت می‌رسد. گاهی فکر می‌کردم چه تناسبی بین شمس و رسول خدا، و ماه و امیرالمومنین علیهم السلام وجود دارد که در نهایت به همین نکته‌ای که عرض کردم، رسیدم. یعنی انسان‌هایی وجود دارند که خالد هستند و برای الگو دادن هیچ وقت کهنه نمی‌شوند. همیشه قابلیت اقتدا را دارند تا انسان‌ها به آنها اقتدا کنند. زن، مرد و اهل هر کیش و آئینی باشند می‌توانند به آنها اقتدا کنند. ما معتقدیم وجود ذوات مقدسی مثل پیامبران، پیامبر عظیم الشان و ائمه معصومین، فاطمه زهرا سلام الله علیهم و حتی برخی صالحان و مصلحان، برای همه زمان‌ها و مکان‌ها الگو هستند و فیض آنها فیضِ جاری و ساری است. خورشید هیچ وقت شاغول نمی‌اندازد که من بر این جمعیت می‌تابم، بر جمعیت دیگر نمی‌تابم، ماه هم همین طور است، ماه انسان‌ها را تقسیم نمی‌کند و دیوار نمی‌گذارد. ماه و خورشید فیض خود را به دستور و اراده الهی برای همه جاری می‌کنند. بنابراین رفتار و سیره پیامبر و ائمه علیهم السلام برای ما، جوانان، بانوان، دختران برای انسان ـ تعبیر من بیشتر روی انسان است ـ آموزنده است.
از دیدگاه حضرتعالی حضرت زهرا(س) در ابعاد مختلف به ویژه مسائل اجتماعی چگونه می‌تواند برای زنان الگو باشد؟
حضرت فاطمه زهرا(س) زندگی کوتاه اما پر برکتی داشت. صدیقه طاهره(س) حدود هجده سال عمر کرد و بالاترین سنی که درباره ایشان گفته شده 25 یا 26 سال است و من ندیدم کسی بیشتر از این قائل باشد. اگر ایشان سه برابر بیشتر از این مقدار عمر می‌کرد مسلماً برکات زیادی برای مسلمانان داشت، اما در همین عمر کوتاه می‌بینیم که حضرت زهرا(س) الگوست و در آثار وجودی توانست برای همه انسان‌ها الگو باشد.
به بخش اجتماعی زندگی ایشان اشاره کردید؛ حضرت زهرا(س) در بخش‌های اجتماعی و سیاسی، در زندگی شخصی و در رابطه با خدا و... برای ما و همه انسان‌ها الگو است. من به عنوان یک شیعه عرض نمی‌کنم حتی به عنوان محبّ فاطمه عرض نمی‌کنم، فرض کنید انسانی هستم که به هیچ چیز معتقد نیستم ولی زندگی انسان‌ها را منصفانه رصد می‌کنیم، ما حضرت صدیقه(س) را یک مادر موفق می‌بینیم، مادری که توانسته فرزندانی از پسر و دختر به جامعه تحویل دهد. ممکن است خانم‌هایی نویسنده یا اثرگذار اجتماعی خوبی باشند اما نتوانند نقش مادری را آنگونه که باید ایفا کنند. در این قسمت تا امروز کسی نگفته که ایشان مادر ناموفقی بوده است. اگر از کسانی که اصرار بر دوستی با حضرت زهرا(س) نداشته و ندارند، آدرس بگیریم ایشان را مادری موفق معرفی می‌کنند. حضرت زهرا(س) یک همسر موفق بود، لذا ما هیچ شکایت و ناراحتی از امیرالمومنین و حضرت زهرا(س) از یکدیگر نمی‌بینیم در حالی که اگر کوچک‌ترین نکته‌ای بود، دشمنان یا غیر دوستان پخش می‌کردند.
در بحث سیاسی ـ اجتماعی، بعد از رحلت پیامبر(ص) فضا بسیار سنگین است، صحنه‌ها به نفع دیگران و به ضرر اهل بیت(ع) اداره می‌شود، اما از حضرت دو چیز ناب نمی‌بینیم: یکی ادراک به موقع و دیگری اقدام به موقع. ممکن است انسان‌های اقدامی کنند اما اقدام آنها پس از واقعه و مثل اقدام توابین باشد. جناب سلیمان بن صرد خزاعی بعد از واقعه عاشورا به طرفداری از سیدالشهدا(ع) اقدام و ادراک می‌کند اما حبیب بن مظاهر در صحنه، اقدام و ادراک دارد.
اولین ادراک و اولین اقدام به موقع را از صدیقه طاهره(س) در دفاع از امامت و ولایت می‌بینیم. این تعبیر را غلط نمی‌دانم اما کم می‌بینم که در دفاع از همه ارزش‌ها و در دفاع از مردم ـ مردمی که نمی دانستند چه می‌شود ـ ما صدیقه طاهره(س) را در صحنه می‌بینیم.
حضرت یک مبلّغِ بلیغ است و یک مبیّنِ مسائل اسلامی است. در خطبه فدکیه می‌بینیم که چقدر تنظیم دقیق است و فلسفه احکام بیان می‌شود. در سبک زندگی و سلوک، و همکاری با امیرالمومنین(ع) در اداره زندگی، صدیقه طاهره(س) برای امروز ما الگوست؛ چون آنان دستِ بازی از نظر مالی نداشتند اما می‌بینیم زندگی را حضرت اداره می‌کند.
در ارتباط حضرت زهرا(س) با مردم حدیث معروف «الجار ثم الدار» را داریم. امام حسن(س) به مادرش فرمود: می‌بینم از شب تا صبح دعا می‌کنید اما همه دعاهای شما برای دیگران است. حضرت زهرا(س) جمله «الجار ثم الدار» را فرمودند. این نگاه، خیلی مهم است که انسان‌ها حتی شخصیت‌های اثرگذار و حاکمیت ببیند که چه کار کنند و چگونه رفتار کنند، حتی در دعا که مسئلۀ فردی است اما رفتار صدیقه طاهره(س) این گونه است.
در روایتی امام حسن عسکری(ع) می‌فرماید که خانمی خدمت حضرت می‌آید، پشت سر هم سؤال می‌کند، شرمنده می‌شود و عذرخواهی می‌کند که خیلی سؤال می‌کنم! حضرت نمی‌فرمایند که اشکال ندارد سوالت را بپرس، به نوعی جواب می‌دهد که تو فکر می‌کنی من با جوابی که به تو می‌دهم خسته می‌شوم؟ فکر می‌کنی بر تو منتی می‌گذارم؟ ابداً، من جواب تو را می‌دهم و خداوند برای من پاداش در نظر می‌گیرد. به گونه‌ای حضرت زهرا(س) با آن خانم برخورد می‌کند که اگر تا دو روز هم سؤال دارد با خیال راحت سؤال کند و در آخر کار غیر مدیون بیرون برود، گرچه شاگرد مدیون معلم است، اما این احساس را نکند و با روح باز از کنار حضرت برود.
واقعا وقتی همۀ تعلقات خود را به حضرات ائمه(ع) خالی می‌کنیم می‌بینیم که شخصیت‌های خیلی دوست داشتنی هستند. درباره بحث حجاب و عفت در مورد حضرت صدیقه(س) حرف‌های زیادی گفته شده که نمی‌خواهم بگویم، اما ای کاش جامعه به جایی برسد که به تعبیر قرآن «لیقوم الناس بالقسط»، «لتقوم الجامعه بالحجاب» و «لتقوم النساء بالعفاف» شود، یعنی هنر متولیان فرهنگی، حوزه‌های علمیه و نظام و حاکمیت این هدف باشد.
حجاب و عفاف فقط برای زنان نیست بلکه زنان و مردان باید عفاف و حجاب را رعایت کنند، «لتقوم الجامعه بالعفاف» و «لتقوم الجامعه»، یعنی جامعه به صورت خودجوش به این مرحله برسد و جامعه فاطمی، و الگو گرفته از حضرت فاطمه زهرا(س) شود.
مصاحبه را با این جمله به پایان می‌رسانم که فاطمه زهرا(س) الگویی فرا زمان و فرا مکان برای انسان است.
