پایگاه خبری جماران: در روزهای گذشته اخباری مبنی بر ابراز تمایل ولیعهد سعودی به حل مسائل با ایران در رسانه ها منتشر شد.(اینجا بخوانید)
در این میان مهم است که روشن شود چشم انداز روابط ایران و عربستان پس از چالش های میان دو کشور چگونه خواهد بود؟
یک تحلیلگر مسائل بین الملل معتقد است امروز زمینه هایی که آقای بن سلمان تصور می کرد با تکیه بر آنها می تواند میزان تقابل با ایران را افزایش دهد، از بین رفته و شرایط دچار تغییر شده است.
جلال ساداتیان در گفت و گو با جماران درباره گفت و گوهای اخیر میان ایران و عربستان گفت: اینکه چرا روابط ما و عربستان برهم خورد و چنین به تنش کشیده شد باید مورد سوال رسانه ها قرار گیرد چرا که قاعدتا روابط ما با کشوری که پرده دار کعبه است و خود را ذی نفوذتر در اسلامی می بیند نباید به اینجا کشیده می شد.
وی افزود: کمااینکه سابقه تاریخی نیز روابط خوبی را با عربستان نشان می دهد. خداوند رحمت کند آقای هاشمی را، ایشان روابط با امیرعبدالله را به نقطه خوبی رسانده بود و در دوران آقای خاتمی نیز ما این حد از تنش را با عربستان سعودی نداشتیم. متاسفانه پس از اینکه برجام به سرانجامی رسیده بود، عده ای در داخل کشور به سفارت عربستان حمله کردند و بخش هایی از سرکنسولگری آن کشور را به آتش کشیدند.
حمله به سفارت عربستان باعث شد روابط ما با آن کشور به اینجا کشیده شود
ساداتیان ادامه داد: حمله به سفارت عربستان باعث شد روابط ما با آن کشور به اینجا کشیده شود. اینکه بگوییم عربستان به ایجاد داعش و گروه های تکفیری کمک کرده و در هر کجا که توانسته علیه ایدئولوژی شیعه و انقلاب اسلامی موضع گیری داشته، حرف درستی است. اما نباید فراموش کنیم که طبیعتا آن کشور دنبال نفوذ خود در منطقه بوده و در بسیاری از مواقع ایران را سدی برای تاثیرگذاری خود در منطقه دیده است.
این تحلیلگر مسائل بین المللی گفت: راه حل عربستان برای جلوگیری از نفوذ ایران از نگاه سردمدارانش، ایجاد گروه های تکفیری جنایتکار بود. گروه هایی نظیر داعش که دست به آن جنایات هولناک زدند و کار را به جایی رساندند که حتی عربستان نیز از به رسمیت شناختن آنها سرباز زد.
باید دید چرا ما دچار چنین سابقه تنشی با عربستان شدیم
وی اظهار کرد: باید دید چرا ما دچار چنین سابقه تنشی با عربستان شدیم. در واقع آقای بن سلمان پس از روی کار آمدن خود این تصور را داشت که عربستان هم می تواند در یمن به پیروزی زودرس دست پیدا کند و همچنین از طریق داعش مسائل منطقه ای خود را حل کند. در خصوص لبنان نیز با اینکه نخست وزیر آن کشور متحد عربستان بود ولی دیدیم که سعدحریری را احضار کردند و از او خواستند تا استعفا دهد بلکه لبنان نیز شرایطی آشفته پیدا کند.
ساداتیان ادامه داد: این اتفاقات در گذشته رخ داده و قصدم از بازگو کردن شان مرور آنها در این مقطع نیست. بلکه می خواهم بگویم عربستان تمامی تلاش خود را به کار بست برای اینکه بتواند تعادل منطقه ای مورد نظر خود را برقرار کند. از سال گذشته که رئیس جمهور به سازمان ملل رفت و بحث مربوط به طرح صلح هرمز را مطرح کرد مخاطب اصلی آن عربستان بود.
زمینه های تقابل بن سلمان با ایران از بین رفته است
وی بیان کرد: آقای روحانی پس از بازگشت از سازمان ملل به عربستان سعودی نامه نوشت و طی آن از عربستان و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس خواست تا پیمان امنیتی مشترکی برقرار شود و بر مبنایش توافقاتی صورت گیرد تا امنیت منطقه فراهم شود. منتها عربستان که در آن مقطع فریب اسرائیل را خورده بود و گمان می کرد که با حضور ترامپ و اسرائیل می تواند به وضعیتی برسد که با آن جمهوری اسلامی ایران را تحت فشار بگذارد، از این طرح استقبال نکرد.
ساداتیان ادامه داد: عربستان وقتی دید ترامپ نتوانسته کاری کند و اسرائیل هم قادر به انجام کاری نیست و همچنین با پیش بینی اینکه سیاست های آقای بایدن نیز مشابه دوره گذشته نخواهد بود، از موضع خود عقب نشینی کرد و به نظر می رسد که میانجیگری عراقی ها نیز در کنار تلاش قطری ها موثر واقع شده است. به تعبیر دیگر، امروز زمینه هایی که آقای بن سلمان تصور می کرد با تکیه بر آنها می تواند میزان تقابل با ایران را افزایش دهد، از بین رفته و شرایط دچار تغییر شده است.
ایران و عربستان به سمت نزدیکی به هم پیش می روند
وی گفت: عربستان در این مقطع به ندای جمهوری اسلامی پاسخ مثبت داده است و دو کشور توانسته اند از طریق مذاکره به هم نزدیک شوند و مشکلات میان خود را حل و فصل کنند. آنچه در عراق میان نمایندگان عربستان و ایران اتفاق افتاده، نشان می دهد که این نزدیکی اتفاق افتاده است و دو کشور در حال گفت و گو با هم بر سر مسائل منطقه ای به ویژه درباره یمن هستند.
ساداتیان در پایان گفت: این مذاکرات علاوه بر این نشانگر انعطاف ایران در خصوص مذاکره راجع به نفوذ منطفه ای خود است. بنابراین گفت و گوی مذکور فایده ای چندوجهی از نظر حل مسائل مورد مناقشه ایران و آمریکا، مسائل منطقه ای و اختلافات همسایگی ایران و عربستان دارد و ابراز تمایل هایی که در این ارتباط صورت گرفته نیز نشان می دهد که دو کشور به سمت نزدیکی بیشتر به هم پیش می روند.
