به گزارش ایرنا، اقلیم کشور ایران در سال 2040 به گفته کارشناسان امر، غم انگیز خواهد بود و کشور با مشکلات عدیده ای مانند 9 درصد کاهش بارندگی، یک درصد افزایش دما، 40درصد افزایش باران های سیل آسا و افزایش خشکسالی ها روبه رو خواهد شد.
بر اساس اطلاعات موجود، همه کشورها برنامه اقدام ملی و در سطح محلی برنامه سازگاری برای مقابله با اثرات تغییرات اقلیم را دارند که در این راستا ایران هم باید تدابیر اصولی بیندیشد.
براساس مطالعات انجام شده، کشور ایران در فهرست هفت کشور اول دنیا در تولید گازهای گلخانه ای قرار دارد که این آمار زیبنده جمهوری اسلامی نیست که باید با همکاری همه بخشها و جامعه برای بهبود این وضعیت تلاش کرد.
صاحبنظران اقلیم شناسی می گویند باید تمام مولفه های مربوط در این زمینه مورد بررسی قرار گیرد زیرا اقلیم یک سامانه جامع متشکل از پنج مولفه' آب کره ، هوا کره ، زیست کره ،سنگ کره و یخ کره' است که در هم افزایی با یکدیگر هستند.
برایندها نشان می دهد که اکنون توان اکولوژی در فلات ایران تغییر کرده و نگران کننده شده است اما کارشناسان معتقدند اثرات تغییر اقلیم در نقاط مختلف یکسان نیست و آسیب پذیری این مناطق نسبت به هم متفاوت است.
برخی از پژوهشگران تاکید دارند قبول تغییر اقلیم نباید زمینه ای برای فرار از مسوولیت، کم کاری برخی از سازمان ها و توجیه برای منافع برخی اشخاص و شرکت ها ایجاد کند زیرا در خوشبینانه ترین پیش بینی ها از تغییر اقلیم، هم افزایش دما و کاهش بارندگی را در 30 سال آینده نشان می دهد.
خبرگزاری ایرنا سمنان در این ارتباط، میزگردی با عنوان 'پیامدهای تغییرات اقلیم در فلات ایران و راهکارها' با حضور، محمد رحیمی دانشیار دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان، سعید کامیابی دانشیار دانشگاه آزاد سمنان در حوزه اقلیم شناسی، غلامرضا حسنی غربا مدیرکل هواشناسی استان ، عباسعلی دامنگیر مدیرکل حفاظت محیط زیست استان و ایرج حیدریان مدیرعامل شرکت آب منطقه ای سمنان برگزار کرد.
آنان ، افزایش دما، وقوع سیلاب‌های مخرب، بیابان‌زایی، وقوع طوفان، افزایش تبخیر، افزایش گازهای گلخانه‌ای، تغییر زمان کشت و زود رسی محصولات، تغییرات فیزیولوژی گیاهان، تغییر الگوی ورزش باد، تغییر نوع بارشها و فرونشست زمین را از جمله پیامدهای تغییر اقلیم و تدوین آمایش سرزمین بر اساس توان اکولوژی هر منطقه ،الگوی کشت مناسب و سازگار با محیط، استفاده از انرژی های تجدیدشونده به جای سوخت فسیلی ، توجه به پژوهش کاربردی ، تدوین برنامه ملی و آگاهی بخشی مردم را از جمله راهکارهای مقابله با این پدیده برشمردند.
به گفته مسوولان امر 90 درصد جغرافیای استان سمنان در خطر تغییر اقلیم قرار دارند و این پدیده در این منطقه نسبت به دیگر نقاط کشور بیشتر مشاهده می‌شود.
**میزان گازهای گلخانه ای تولید شده زیاد است
دانشیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان در میزگرد ایرنا گفت : تغییر اقلیم یک تغییر جهانی بوده و تمامی کره زمین در گیر آن هستند.
محمد رحیمی افزود : آب و هوا مرز سیاسی ندارد و گازهای گلخانه ای در هر کشور تولید شود بر کشورهای دیگر هم اثرگذار است.
وی ادامه داد : میزان گازهای گلخانه ای تولیدشده در کشور زیاد است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد : یک مرجع علمی مورد قبول جامع بین المللی که متشکل از کل صاحبنظران جهان است، درباره تغییر اقلیم و اثرات آن اظهار نظر می کنند به این نتیجه رسیده اند به احتمال 95 درصد علت اصلی تغییر اقلیم فعالیت انسانی مانند افزایش استفاده از سوخت های فسیلی و افزایش گاز کربن دی اکسید و به دنبال آن گرمایش جهانی است.
رحیمی با بیان این که اکنون به اقلیم به دید انتزاعی نگاه نمی شود، گفت : اقلیم یک سامانه جامع متشکل از پنج مولفه آب کره ،هوا کره ، زیست کره ،سنگ کره و یخ کره است که در تعامل با یکدیگر هستند که برای بررسی تغییرات اقلیم باید تمام این مولفه ها مورد بررسی قرار گیرد.
دانشیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان یادآور شد : اگر استان سمنان را با توجه به این مولفه ها مورد بررسی قرار دهیم در می یابیم توان اکولوژی این استان تغییر کرده است.
وی اضافه کرد : برای یافتن راهکار اساسی با توجه به در تعامل بودن مولفه های اقلیم در قدم اول باید هواشناسی با بررسی اطلاعات گذشته و مدل سازی برای آینده، نتیجه را در اختیار سازمان ها قرار دهد و سپس براساس این نتایج برنامه ریزی انجام شود.
رحیمی تصریح کرد : طرح های بهره برداری باید با در نظر گرفتن وضعیت اکولوژی منطقه مانند وضعیت اقلیم ، منابع طبیعی و منابع آب موجود در منطقه اجرا شود.
وی با بیان این که اثرات تغییر اقلیم در نقاط مختلف یکسان نیست و آسیب پذیری مناطق مختلف نسبت به هم متفاوت است ، گفت : باید تحقیقات در سطح ملی ، استانی و حتی شهرستانی انجام شود.
وی افزایش دما ، افزایش تبخیر، تغییر الگوهای وزش باد ، تغییر کیفیت آب و تغییر نوع بارش ها از نوع برفی به رگباری و به دنبال آن کاهش سطح آب های زیرزمینی و فرونشست زمین را نمونه ای از تغییر اقلیم و اثرگذاری مولفه ها بر روی یکدیگر برشمرد.
وی تشکیل کارگروه سازگاری با اقلیم به جای کارگروه ملی سازگاری با کم آبی را پیشنهاد و راهکاری برای هم اندیشی برای مقابله با خشکسالی و اثرات تغییر اقلیم مطرح کرد.
این استاد دانشگاه اظهارداشت : تغییرات اقلیم یک پدیده خزنده بوده و اثرات آن به دلیل تدریجی بودن ملموس نیست و اگر اقدام راهبردی برای مقابله با اثرات انجام نشود در دراز مدت دچار مشکل خواهیم شد.
رحیمی ادامه داد : همه کشورها برنامه اقدام ملی و در سطح محلی برنامه سازگاری برای مقابله با اثرات تغییرات اقلیم را دارند و در کشور ما هم باید داشته باشیم.
دانشیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان ، افزایش سطح زیرکشت ، زیر آب رفتن برخی مناطق نزدیک به دریا ، ذوب شدن خاک یخ زده و نابودی برخی شهر ها را برخی از فرصت ها و تهدیدهای تغییراقلیم برشمرد.
وی تصریح کرد : قبول تغییر اقلیم نباید زمینه ای برای فرار از مسوولیت ، کم کاری برخی از سازمان ها و توجیه برای منافع برخی اشخاص و شرکت ها ایجاد کند.
رحیمی اضافه کرد : خوشبینانه ترین سناریو های تغییر اقلیم هم افزایش دما و کاهش بارندگی را در 30 سال آینده نشان می دهند که ضروری است در سطح ملی اقدامات سریع ، جامع نگر و دقیق برای مقابله کم بارشی و افزایش دما تعریف و عملیاتی شود.
دانشیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان یادآور شد : انسان توان مقابله با طبیعت را ندارد و ناچار است با طبیعت در بخش های مختلف خود را سازگار کند.
وی برای مقابله این چالش بر ضرورت تدوین آمایش سرزمین بر اساس توان اکولوژی هر منطقه ،الگوی کشت مناسب و سازگار با شوری آب ، استفاده از انرژی های تجدیدشونده به جای سوخت فسیلی و توجه به پژوهش کاربردی در این زمینه تاکید کرد.
وی اضافه کرد : دانشگاه سمنان آمادگی دارد در دانشکده کویرشناسی درباره تغییرات اقلیم و اثرات خشکسالی کارهای تحقیقاتی و پژوهشی انجام دهد.
** اقدام فرابخشی نیاز است
دانشیار دانشگاه آزاد سمنان در حوزه اقلیم شناسی با بیان این که عوامل انسانی بیشترین نقش را در تغییرات اقلیم دارند، گفت : عوامل طبیعی مانند لکه های خورشیدی و فعالیت آتش فشان ها بر روند گرم شدن کره زمین و تغییرات اقلیمی اثرگذار بوده است.
سعید کامیابی افزود : تغییرات اقلیمی از گذشته وجود داشته ولی در چند دهه اخیر به دلیل افزایش فعالیت های صنعتی و افزایش گازهای گلخانه ای این تغییرات شدت یافته است.
وی خاطرنشان کرد: تغییر اقلیم باید مبتنی بر طرح آمایش سرزمین منبعث از طرح راهبرد ملی باشد.
به گفته این استاد دانشگاه برای مقابله با تغییر اقلیم باید اقدامات فرابخشی صورت گیرد چرا که تغییر اقلیم در تمام ابعاد توسعه کشور اثرگذار است.
دانشیار دانشگاه آزاد سمنان بیان داشت : برای مقابله با تغییر اقلیم باید در سطح بین المللی اقدام شود ولی عامل مانع اقدامات اساسی، مسایل سیاسی و از سوی برخی سیاست مدارانی است که خود سرمایه گذار در بخش فسیلی جهان هستند.
وی اضافه کرد : اقلیم مرز سیاسی نمی شناسد و در شرایط فعلی برای اقدام اساسی برای کاهش گازهای گلخانه ای باید همه کشورها تلاش کنند.
وی تاثیر تغییر اقلیم را طولانی مدت دانست و افزود : برخی دانشمندان در استراتژی بدبینانه بر این باورند تا 40 سال آینده بسیاری از افراد به دلیل شرایط سخت آب و هوایی از فلات ایران مهاجرت کنند و این فلات جمعیت خود را از دست بدهد.
وی اضافه کرد : برای مقابله با اثرات تغییر اقلیم باید تصمیمات فرامنطقه ای با راهبردهای همه ارکان نظام گرفته شود.
وی با اشاره به تغییر الگوی بارش در شهر که به دنبال آن شکل گیری تقاضای خنک کنندگی ایجاد می شود، تصریح کرد :مدیریت بهینه انرژی در آینده مطرح می شود و در بدبینانه ترین دیدگاه، جنگ آینده جنگ منابع آبی خواهد بود و برای پیشگیری از وقوع چنین اتفاقاتی از هم اکنون باید برنامه ریزی کرد.
وی با بیان این که 27 درصد خاک های کشور شور هستند، اظهارداشت : با ادامه این روند بر وسعت خاک های شور کشور افزوده می شود و این موضوع تمام مسایل مهم را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
وی در نظر گرفتن راهبردهای تنبیه و تشویقی و دریافت قسمتی از درآمد صنایع که با افزایش درآمد تخریب محیط زیست را به دنبال دارند برای کمک به طبیعت و محیط زیست را از جمله راهکارهای مقابله با آثار تغییر اقلیم ذکر کرد.
وی خاطرنشان کرد : استان سمنان با شرایط خشکی از لحاظ گونه گیاهی ،جانوری ، معماری و سبک زندگی از گذشته سازگار کرده است ولی امروز به دلیل نبود تناسب منابع و توان های محیطی با شرایط اجتماعی، جمعیتی و اقتصادی موجب ایجاد مخاطره شده است.
وی اضافه کرد : در دوره میان مدت اگر برنامه ریزی و اقدامات موثر انجام نشود استان سمنان دچار خسارت خواهد شد.
**پدیده تغییر اقلیم در سمنان را باید جدی گرفت
مدیرکل هواشناسی استان سمنان در این میزگرد ایرنا گفت : تغییر اقلیم و گرمایش جهانی از قرن گذشته مورد بحث بوده است و افزایش گاز گلخانه ای به واسطه افزایش استفاده از سوخت های فسیلی افزایش دمای زمین و یا به عبارتی گرمایش جهانی را کلید زده است.
غلامرضا حسنی غربا، افزایش سیلاب و شدت خشکسالی ، افزایش تعداد و شدت طوفان را از اثرات متقاوت افزایش دما و تغییر اقلیم در نقاط مختلف جهان برشمرد و افزود : انجام تحقیقات و کارهای پژوهشی درباره تاثیرات تغییرات اقلیم در بخش های مختلف مانند آب، کشاورزی ، محیط زیست و دیگر بخش ها یک ضرورت برای به حداقل رساندن خسارت های ناشی از آن است.
مدیرکل هواشناسی استان سمنان تصریح کرد : تحلیل ها و نتایج تحقیقات حاکی از آن است تغییرات اقلیم و روند افزایش دما تا سال 2050 ادامه خواهد داشت که باید تدابیری اندیشید.
وی تصریح کرد : هشدار خشکسالی در استان سمنان را باید جدی گرفت و تاکنون مطالعات علمی در خصوص پدیده خشکسالی و تغییر اقلیم در سمنان انجام نشده است.
حسنی غربا ادامه خشکسالی ها ، افزایش دما ، افزایش پدیده های جوی و گرما و سرمای شدید و تغییرات ناگهانی دما را از دیگر آثار تغییر اقلیم برشمرد و افزود:با توجه به این که حدود 80 درصد آب استان در بخش کشاورزی مصرف می شود باید کارهای تحقیقاتی برای اصلاح الگوی کشت انجام و محصولات کم آب بر جایگزین محصولات پرآب‌بر شود.
وی زودرسی محصولات کشاورزی ، آمادگی زود هنگام برای برداشت و ذخیره سازی، تغییر الگوی گیاهی را برخی از پیامدهای خشکسالی اعلام و اضافه کرد : می توان به واسطه شفافیت جو از این فرصت برای تولید انرژی های نو برای مقابله با خشکسالی در استان استفاده کرد.
حسنی غربا حدود 60 درصد کانال انتقال آب استان را سنتی ذکر کرد و افزود : کانال های سنتی به هدررفت 30درصد آب تولیدی موجود منجر می شود.
وی با بیان این که تغییر اقلیم منجر به افزایش دما به دنبال آن افزایش تبخیر می شود و در آینده نزدیک این موضوع به یکی از بزرگترین چالش های استان تبدیل می شود بر ضرورت کنترل و کاهش تبخیر آب به عنوان راهکار مقابله با خشکسالی تاکید کرد.
وی به نقش تغییر اقلیم در معماری و شهرسازی اشاره و اضافه کرد : در زمان حاضر هدر رفت انرژی بسیار بالاست و با روند افزایش دما در آینده باید مصالح و شهرسازی با تغییرات اقلیم منطبق باشند.
وی تشکیل کمیته تغییر اقلیم در استان را اقدامی شایسته و پیشرو در کشور دانست و اضافه کرد : برای آنکه اثرات تغییر اقلیم در تمام سطوح بررسی شود باید مراکز پژوهشی ، تحقیقاتی و دانشگاه ها بیش از بیش به این موضوع مهم بپردازند.
**اقلیم ایران در 2040 غم انگیز خواهد بود
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان گفت : براساس مطالعات انجام شده کشور ایران در فهرست هفت کشور اول دنیا در تولید گازهای گلخانه ای قرار دارد که این آمار زیبنده جمهوری اسلامی ایران نیست بنابراین باید همه با همکاری هم در بهبود این وضعیت تلاش کنیم.
عباسعلی دامنگیر افزود : برای مقابله با تغییرات اقلیم باید اقدامات ملی و بین المللی انجام شود و به صورت منطقه ای نمی توان با این تغییر مقابله کرد و در سطح استانی فقط می توان اثرات تغییرات اقلیم را کاهش داد و به حداقل رساند.
وی خاطرنشان کرد : سازمان محیط زیست در شرایط تغییر اقلیم نقش دستگاه هشدار دهنده دارد و بر اساس نظر کارشناسان دمای هوای کشور تا 30 سال آینده بین نیم تا یک درجه سانتی گراد و در یکصد سال آینده سه تا چهار و نیم درجه سانتی گراد دمای کشور افزایش پیدا خواهد کرد.
وی اضافه کرد : اقلیم کشور ایران در سال 2040 غم انگیز خواهد بود و کشور با مشکلات عدیده ای مانند 9درصد کاهش بارندگی، یک درصد افزایش دما ، 40درصد افزایش باران های سیل آسا و افزایش خشکسالی ها روبه رو خواهد شد.
وی انجام کارهای پژوهشی و تحقیقاتی و آموزش همه جانبه برای مقابله با پدیده تغییر اقلیم را اجتناب ناپذیر دانست و گفت: برای مقابله با خشکسالی در استان باید از راه اندازی صنایع آب بر جلوگیری شود.
دامنگیر ادامه داد : تغییر اقلیم یک مساله پیچیده و دارای بخش های زیادی است که برای پرداختن به آن باید ساعت ها بحث کارشناسی انجام شود.
وی تحقیقات و آموزش، اطلاع رسانی و فرابخشی عمل کردن و هم افزایی دستگاه های اجرایی را در مقابله با اثرات تغییر اقلیم موثر دانست.
وی ادامه داد : کم توجهی به تخریب زیست محیطی که آثار آن در دراز مدت مشخص می شود از معضل های مهم این حوزه است.
**تغییر اقلیم هشداری برای سازگاری با طبیعت است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان سمنان گفت : تغییر اقلیم هشداری برای سازگاری بشر با طبیعت است.
ایرج حیدریان با بیان این که خشکسالی و ترسالی همیشه وجود داشته و موضوع جدیدی نیست ، افزود : تغییر اقلیم تهدید نیست و در واقع فرصتی است تا ما در مباحث مختلف به خصوص در بحث الگوهای مصرف خود را منعطف تر و با طبیعت سازگار کنیم.
وی اظهارداشت : وضعیت موجود و تغییر اقلیم به ایجاد انسجام منجر شده و مسوولان را از بخشی نگری دور می کند.
وی ادامه داد : تدوین سند آمایش سرزمین نقش مهمی در کنترل ،برنامه ریزی ، تصمیم گیری و آینده نگری در زمینه های مختلف دارد.
وی خاطرنشان کرد : افزایش استفاده از سوخت فسیلی در گذشته امروز اثرات خود را نشان داده است و ضرورت دارد امروز سند آمایش سرزمین داشته باشیم و به فکر آینده باشیم تا مشکلات زمان حال به بهانه تولید ، ایجاد اشتغال در آینده دوباره تکرار نشوند.
وی با بیان این که مردم در زمینه مصرف آب دچار رویکرد بدمصرفی شده اند، تصریح کرد : در زمان حاضر نتوانستیم الگوی مصرف به خصوص در بخش کشاورزی را اصلاح کنیم و در شرایط کم آبی زمان فعلی کشاورز هنوز علاقه به کشاورزی به روش سنتی و مصرف بی رویه آب دارد و غافل از این آبخوان ها مورد تهدید هستند.
وی داشتن برنامه ریزی و اندیشیدن در راستای سازگاری با تغییر اقلیم را ضرورتی برای عبور از وضعیت فعلی دانست.
حیدریان خشکسالی را یکی از پیامدهای تغییر اقلیم دانست و اضافه کرد: برای مقابله با اثرات خشکسالی باید یک هم صدایی و مدیریت مشارکتی در بین تمام افراد ذی نفع وجود داشته باشد.
به گفته وی فرهنگ سازی نقش مهمی در بهبود وضعیت و مدیریت مصرف دارد.
وی ایجاد هم صدایی و فرهنگ سازی بین انجمن صنفی ،خانه کشاورز و همیاران آب و کشاورزان برای رعایت الگوی مصرف و تعیین میزان و محدودیت آب برای سطوح زیرکشت را یکی از راهکارهای مقابله باخشکسالی و کم آبی دانست.
وی با بیان این که خشکسالی شامل 2 بخش هواشناسی و هیرولوژیک می شود، گفت : آمار و شواهدی مانند کاهش آب دهی قنوات، رودخانه و چشمه ها و آبگیری مخازن سدها نشان دهنده خشکسالی هیدرولوژیک است.
وی رعایت کردن طرح آمایش سرزمینی در تصمیم های مدیریتی در سمنان و دیگر استان ها و اصلاح الگوی مصرف را راهکار مقابله با اثرات خشکسالی برشمرد و گفت : تمام اقدامات و تصمیمات در حوزه صنعت و کشاورزی و دیگر حوزه ها باید مبتنی بر دانش و تجربه باشد تا به نتیجه برسد.
وی مهاجرت از روستاها به شهرها به دنبال کاهش سطح مراتع و خشکسالی و افزایش پیامدها و آسیب های اجتماعی به دلیل فقر وتنگدستی، از بین رفتن منابع طبیعی و زیست بوم ها ، آلوده شدن آب ها، فرونشست زمین ، بیابان زایی و افزایش گرد و غبار را از دیگر اثرات خشکسالی برشمرد و گفت : اگر دید توسعه ای بدون توجه به شرایط موجود داشته باشیم در آینده ای نزدیک شاهد این پیامدها خواهیم بود.
وی کاهش مصرف آب با اصلاح و تغییر الگوی کشت ، آبیاری به روش مدرن و استفاده از بذور نیاز آبی کم و افزایش بازدهی و کاشت محصولات کم آب بر را از راهکارهای ملزم به اجرا برای مدیریت منابع آبی و بهبود شرایط آبخوان ها در شرایط خشکسالی فعلی دانست.
وی یادآور شد : آگاهی سازی و اطلاع رسانی از پیامدهای زیست محیطی ناشی از افت کمی و کیفی منابع آبی در استفاده درست از آن تاثیرگذار است.
حیدریان با بیان این که نمی توانیم با خشکسالی مبارزه کنیم، اضافه کرد : باید اقداماتی انجام شود تا اثرات خشکسالی را کاهش دهیم.
وی مدیریت جامع سیلاب را راهکار مقابله با سیلاب که یکی اثرات تغییر اقلیم است برشمرد و تاکید کرد : زمانی این مهم انجام می شود که مدیریت در حوزه های آبخیز ،آبریز و جمع آوری آب های سطحی هماهنگ باشد تا آسیب های ناشی از سیلاب کاهش یابد.
وی خاطرنشان کرد : باید براساس سند آمایش سرزمین ظرفیت هر استانی بررسی و مشخص شود که هر منطقه از کشور چه ظرفیت و استعداد در چه حوزه ای دارد و در همان حوزه متمرکز شود به طور مثال استان دارای خاک شور و منابع آبی کم وارد آمایش کشاورزی نشود.
وی گفت : ارایه طرح آمایش سرزمین برای هر استان و عمل کردن فقط براساس آمایش از مناسب ترین راهکارها برای استفاده از ظرفیت استان های مختلف و مقابله با اثرات تغییر اقلیم و خشکسالی است.
6026/7339/7342
انتهای پیام بر اساس اطلاعات موجود، همه کشورها برنامه اقدام ملی و در سطح محلی برنامه سازگاری برای مقابله با اثرات تغییرات اقلیم را دارند که در این راستا ایران هم باید تدابیر اصولی بیندیشد.
براساس مطالعات انجام شده، کشور ایران در فهرست هفت کشور اول دنیا در تولید گازهای گلخانه ای قرار دارد که این آمار زیبنده جمهوری اسلامی نیست که باید با همکاری همه بخشها و جامعه برای بهبود این وضعیت تلاش کرد.
صاحبنظران اقلیم شناسی می گویند باید تمام مولفه های مربوط در این زمینه مورد بررسی قرار گیرد زیرا اقلیم یک سامانه جامع متشکل از پنج مولفه' آب کره ، هوا کره ، زیست کره ،سنگ کره و یخ کره' است که در هم افزایی با یکدیگر هستند.
برایندها نشان می دهد که اکنون توان اکولوژی در فلات ایران تغییر کرده و نگران کننده شده است اما کارشناسان معتقدند اثرات تغییر اقلیم در نقاط مختلف یکسان نیست و آسیب پذیری این مناطق نسبت به هم متفاوت است.
برخی از پژوهشگران تاکید دارند قبول تغییر اقلیم نباید زمینه ای برای فرار از مسوولیت، کم کاری برخی از سازمان ها و توجیه برای منافع برخی اشخاص و شرکت ها ایجاد کند زیرا در خوشبینانه ترین پیش بینی ها از تغییر اقلیم، هم افزایش دما و کاهش بارندگی را در 30 سال آینده نشان می دهد.
خبرگزاری ایرنا سمنان در این ارتباط، میزگردی با عنوان 'پیامدهای تغییرات اقلیم در فلات ایران و راهکارها' با حضور، محمد رحیمی دانشیار دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان، سعید کامیابی دانشیار دانشگاه آزاد سمنان در حوزه اقلیم شناسی، غلامرضا حسنی غربا مدیرکل هواشناسی استان ، عباسعلی دامنگیر مدیرکل حفاظت محیط زیست استان و ایرج حیدریان مدیرعامل شرکت آب منطقه ای سمنان برگزار کرد.
آنان ، افزایش دما، وقوع سیلاب‌های مخرب، بیابان‌زایی، وقوع طوفان، افزایش تبخیر، افزایش گازهای گلخانه‌ای، تغییر زمان کشت و زود رسی محصولات، تغییرات فیزیولوژی گیاهان، تغییر الگوی ورزش باد، تغییر نوع بارشها و فرونشست زمین را از جمله پیامدهای تغییر اقلیم و تدوین آمایش سرزمین بر اساس توان اکولوژی هر منطقه ،الگوی کشت مناسب و سازگار با محیط، استفاده از انرژی های تجدیدشونده به جای سوخت فسیلی ، توجه به پژوهش کاربردی ، تدوین برنامه ملی و آگاهی بخشی مردم را از جمله راهکارهای مقابله با این پدیده برشمردند.
به گفته مسوولان امر 90 درصد جغرافیای استان سمنان در خطر تغییر اقلیم قرار دارند و این پدیده در این منطقه نسبت به دیگر نقاط کشور بیشتر مشاهده می‌شود.
**میزان گازهای گلخانه ای تولید شده زیاد است
دانشیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان در میزگرد ایرنا گفت : تغییر اقلیم یک تغییر جهانی بوده و تمامی کره زمین در گیر آن هستند.
محمد رحیمی افزود : آب و هوا مرز سیاسی ندارد و گازهای گلخانه ای در هر کشور تولید شود بر کشورهای دیگر هم اثرگذار است.
وی ادامه داد : میزان گازهای گلخانه ای تولیدشده در کشور زیاد است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد : یک مرجع علمی مورد قبول جامع بین المللی که متشکل از کل صاحبنظران جهان است، درباره تغییر اقلیم و اثرات آن اظهار نظر می کنند به این نتیجه رسیده اند به احتمال 95 درصد علت اصلی تغییر اقلیم فعالیت انسانی مانند افزایش استفاده از سوخت های فسیلی و افزایش گاز کربن دی اکسید و به دنبال آن گرمایش جهانی است.
رحیمی با بیان این که اکنون به اقلیم به دید انتزاعی نگاه نمی شود، گفت : اقلیم یک سامانه جامع متشکل از پنج مولفه آب کره ،هوا کره ، زیست کره ،سنگ کره و یخ کره است که در تعامل با یکدیگر هستند که برای بررسی تغییرات اقلیم باید تمام این مولفه ها مورد بررسی قرار گیرد.
دانشیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان یادآور شد : اگر استان سمنان را با توجه به این مولفه ها مورد بررسی قرار دهیم در می یابیم توان اکولوژی این استان تغییر کرده است.
وی اضافه کرد : برای یافتن راهکار اساسی با توجه به در تعامل بودن مولفه های اقلیم در قدم اول باید هواشناسی با بررسی اطلاعات گذشته و مدل سازی برای آینده، نتیجه را در اختیار سازمان ها قرار دهد و سپس براساس این نتایج برنامه ریزی انجام شود.
رحیمی تصریح کرد : طرح های بهره برداری باید با در نظر گرفتن وضعیت اکولوژی منطقه مانند وضعیت اقلیم ، منابع طبیعی و منابع آب موجود در منطقه اجرا شود.
وی با بیان این که اثرات تغییر اقلیم در نقاط مختلف یکسان نیست و آسیب پذیری مناطق مختلف نسبت به هم متفاوت است ، گفت : باید تحقیقات در سطح ملی ، استانی و حتی شهرستانی انجام شود.
وی افزایش دما ، افزایش تبخیر، تغییر الگوهای وزش باد ، تغییر کیفیت آب و تغییر نوع بارش ها از نوع برفی به رگباری و به دنبال آن کاهش سطح آب های زیرزمینی و فرونشست زمین را نمونه ای از تغییر اقلیم و اثرگذاری مولفه ها بر روی یکدیگر برشمرد.
وی تشکیل کارگروه سازگاری با اقلیم به جای کارگروه ملی سازگاری با کم آبی را پیشنهاد و راهکاری برای هم اندیشی برای مقابله با خشکسالی و اثرات تغییر اقلیم مطرح کرد.
این استاد دانشگاه اظهارداشت : تغییرات اقلیم یک پدیده خزنده بوده و اثرات آن به دلیل تدریجی بودن ملموس نیست و اگر اقدام راهبردی برای مقابله با اثرات انجام نشود در دراز مدت دچار مشکل خواهیم شد.
رحیمی ادامه داد : همه کشورها برنامه اقدام ملی و در سطح محلی برنامه سازگاری برای مقابله با اثرات تغییرات اقلیم را دارند و در کشور ما هم باید داشته باشیم.
دانشیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان ، افزایش سطح زیرکشت ، زیر آب رفتن برخی مناطق نزدیک به دریا ، ذوب شدن خاک یخ زده و نابودی برخی شهر ها را برخی از فرصت ها و تهدیدهای تغییراقلیم برشمرد.
وی تصریح کرد : قبول تغییر اقلیم نباید زمینه ای برای فرار از مسوولیت ، کم کاری برخی از سازمان ها و توجیه برای منافع برخی اشخاص و شرکت ها ایجاد کند.
رحیمی اضافه کرد : خوشبینانه ترین سناریو های تغییر اقلیم هم افزایش دما و کاهش بارندگی را در 30 سال آینده نشان می دهند که ضروری است در سطح ملی اقدامات سریع ، جامع نگر و دقیق برای مقابله کم بارشی و افزایش دما تعریف و عملیاتی شود.
دانشیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان یادآور شد : انسان توان مقابله با طبیعت را ندارد و ناچار است با طبیعت در بخش های مختلف خود را سازگار کند.
وی برای مقابله این چالش بر ضرورت تدوین آمایش سرزمین بر اساس توان اکولوژی هر منطقه ،الگوی کشت مناسب و سازگار با شوری آب ، استفاده از انرژی های تجدیدشونده به جای سوخت فسیلی و توجه به پژوهش کاربردی در این زمینه تاکید کرد.
وی اضافه کرد : دانشگاه سمنان آمادگی دارد در دانشکده کویرشناسی درباره تغییرات اقلیم و اثرات خشکسالی کارهای تحقیقاتی و پژوهشی انجام دهد.
** اقدام فرابخشی نیاز است
دانشیار دانشگاه آزاد سمنان در حوزه اقلیم شناسی با بیان این که عوامل انسانی بیشترین نقش را در تغییرات اقلیم دارند، گفت : عوامل طبیعی مانند لکه های خورشیدی و فعالیت آتش فشان ها بر روند گرم شدن کره زمین و تغییرات اقلیمی اثرگذار بوده است.
سعید کامیابی افزود : تغییرات اقلیمی از گذشته وجود داشته ولی در چند دهه اخیر به دلیل افزایش فعالیت های صنعتی و افزایش گازهای گلخانه ای این تغییرات شدت یافته است.
وی خاطرنشان کرد: تغییر اقلیم باید مبتنی بر طرح آمایش سرزمین منبعث از طرح راهبرد ملی باشد.
به گفته این استاد دانشگاه برای مقابله با تغییر اقلیم باید اقدامات فرابخشی صورت گیرد چرا که تغییر اقلیم در تمام ابعاد توسعه کشور اثرگذار است.
دانشیار دانشگاه آزاد سمنان بیان داشت : برای مقابله با تغییر اقلیم باید در سطح بین المللی اقدام شود ولی عامل مانع اقدامات اساسی، مسایل سیاسی و از سوی برخی سیاست مدارانی است که خود سرمایه گذار در بخش فسیلی جهان هستند.
وی اضافه کرد : اقلیم مرز سیاسی نمی شناسد و در شرایط فعلی برای اقدام اساسی برای کاهش گازهای گلخانه ای باید همه کشورها تلاش کنند.
وی تاثیر تغییر اقلیم را طولانی مدت دانست و افزود : برخی دانشمندان در استراتژی بدبینانه بر این باورند تا 40 سال آینده بسیاری از افراد به دلیل شرایط سخت آب و هوایی از فلات ایران مهاجرت کنند و این فلات جمعیت خود را از دست بدهد.
وی اضافه کرد : برای مقابله با اثرات تغییر اقلیم باید تصمیمات فرامنطقه ای با راهبردهای همه ارکان نظام گرفته شود.
وی با اشاره به تغییر الگوی بارش در شهر که به دنبال آن شکل گیری تقاضای خنک کنندگی ایجاد می شود، تصریح کرد :مدیریت بهینه انرژی در آینده مطرح می شود و در بدبینانه ترین دیدگاه، جنگ آینده جنگ منابع آبی خواهد بود و برای پیشگیری از وقوع چنین اتفاقاتی از هم اکنون باید برنامه ریزی کرد.
وی با بیان این که 27 درصد خاک های کشور شور هستند، اظهارداشت : با ادامه این روند بر وسعت خاک های شور کشور افزوده می شود و این موضوع تمام مسایل مهم را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
وی در نظر گرفتن راهبردهای تنبیه و تشویقی و دریافت قسمتی از درآمد صنایع که با افزایش درآمد تخریب محیط زیست را به دنبال دارند برای کمک به طبیعت و محیط زیست را از جمله راهکارهای مقابله با آثار تغییر اقلیم ذکر کرد.
وی خاطرنشان کرد : استان سمنان با شرایط خشکی از لحاظ گونه گیاهی ،جانوری ، معماری و سبک زندگی از گذشته سازگار کرده است ولی امروز به دلیل نبود تناسب منابع و توان های محیطی با شرایط اجتماعی، جمعیتی و اقتصادی موجب ایجاد مخاطره شده است.
وی اضافه کرد : در دوره میان مدت اگر برنامه ریزی و اقدامات موثر انجام نشود استان سمنان دچار خسارت خواهد شد.
**پدیده تغییر اقلیم در سمنان را باید جدی گرفت
مدیرکل هواشناسی استان سمنان در این میزگرد ایرنا گفت : تغییر اقلیم و گرمایش جهانی از قرن گذشته مورد بحث بوده است و افزایش گاز گلخانه ای به واسطه افزایش استفاده از سوخت های فسیلی افزایش دمای زمین و یا به عبارتی گرمایش جهانی را کلید زده است.
غلامرضا حسنی غربا، افزایش سیلاب و شدت خشکسالی ، افزایش تعداد و شدت طوفان را از اثرات متقاوت افزایش دما و تغییر اقلیم در نقاط مختلف جهان برشمرد و افزود : انجام تحقیقات و کارهای پژوهشی درباره تاثیرات تغییرات اقلیم در بخش های مختلف مانند آب، کشاورزی ، محیط زیست و دیگر بخش ها یک ضرورت برای به حداقل رساندن خسارت های ناشی از آن است.
مدیرکل هواشناسی استان سمنان تصریح کرد : تحلیل ها و نتایج تحقیقات حاکی از آن است تغییرات اقلیم و روند افزایش دما تا سال 2050 ادامه خواهد داشت که باید تدابیری اندیشید.
وی تصریح کرد : هشدار خشکسالی در استان سمنان را باید جدی گرفت و تاکنون مطالعات علمی در خصوص پدیده خشکسالی و تغییر اقلیم در سمنان انجام نشده است.
حسنی غربا ادامه خشکسالی ها ، افزایش دما ، افزایش پدیده های جوی و گرما و سرمای شدید و تغییرات ناگهانی دما را از دیگر آثار تغییر اقلیم برشمرد و افزود:با توجه به این که حدود 80 درصد آب استان در بخش کشاورزی مصرف می شود باید کارهای تحقیقاتی برای اصلاح الگوی کشت انجام و محصولات کم آب بر جایگزین محصولات پرآب‌بر شود.
وی زودرسی محصولات کشاورزی ، آمادگی زود هنگام برای برداشت و ذخیره سازی، تغییر الگوی گیاهی را برخی از پیامدهای خشکسالی اعلام و اضافه کرد : می توان به واسطه شفافیت جو از این فرصت برای تولید انرژی های نو برای مقابله با خشکسالی در استان استفاده کرد.
حسنی غربا حدود 60 درصد کانال انتقال آب استان را سنتی ذکر کرد و افزود : کانال های سنتی به هدررفت 30درصد آب تولیدی موجود منجر می شود.
وی با بیان این که تغییر اقلیم منجر به افزایش دما به دنبال آن افزایش تبخیر می شود و در آینده نزدیک این موضوع به یکی از بزرگترین چالش های استان تبدیل می شود بر ضرورت کنترل و کاهش تبخیر آب به عنوان راهکار مقابله با خشکسالی تاکید کرد.
وی به نقش تغییر اقلیم در معماری و شهرسازی اشاره و اضافه کرد : در زمان حاضر هدر رفت انرژی بسیار بالاست و با روند افزایش دما در آینده باید مصالح و شهرسازی با تغییرات اقلیم منطبق باشند.
وی تشکیل کمیته تغییر اقلیم در استان را اقدامی شایسته و پیشرو در کشور دانست و اضافه کرد : برای آنکه اثرات تغییر اقلیم در تمام سطوح بررسی شود باید مراکز پژوهشی ، تحقیقاتی و دانشگاه ها بیش از بیش به این موضوع مهم بپردازند.
**اقلیم ایران در 2040 غم انگیز خواهد بود
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان گفت : براساس مطالعات انجام شده کشور ایران در فهرست هفت کشور اول دنیا در تولید گازهای گلخانه ای قرار دارد که این آمار زیبنده جمهوری اسلامی ایران نیست بنابراین باید همه با همکاری هم در بهبود این وضعیت تلاش کنیم.
عباسعلی دامنگیر افزود : برای مقابله با تغییرات اقلیم باید اقدامات ملی و بین المللی انجام شود و به صورت منطقه ای نمی توان با این تغییر مقابله کرد و در سطح استانی فقط می توان اثرات تغییرات اقلیم را کاهش داد و به حداقل رساند.
وی خاطرنشان کرد : سازمان محیط زیست در شرایط تغییر اقلیم نقش دستگاه هشدار دهنده دارد و بر اساس نظر کارشناسان دمای هوای کشور تا 30 سال آینده بین نیم تا یک درجه سانتی گراد و در یکصد سال آینده سه تا چهار و نیم درجه سانتی گراد دمای کشور افزایش پیدا خواهد کرد.
وی اضافه کرد : اقلیم کشور ایران در سال 2040 غم انگیز خواهد بود و کشور با مشکلات عدیده ای مانند 9درصد کاهش بارندگی، یک درصد افزایش دما ، 40درصد افزایش باران های سیل آسا و افزایش خشکسالی ها روبه رو خواهد شد.
وی انجام کارهای پژوهشی و تحقیقاتی و آموزش همه جانبه برای مقابله با پدیده تغییر اقلیم را اجتناب ناپذیر دانست و گفت: برای مقابله با خشکسالی در استان باید از راه اندازی صنایع آب بر جلوگیری شود.
دامنگیر ادامه داد : تغییر اقلیم یک مساله پیچیده و دارای بخش های زیادی است که برای پرداختن به آن باید ساعت ها بحث کارشناسی انجام شود.
وی تحقیقات و آموزش، اطلاع رسانی و فرابخشی عمل کردن و هم افزایی دستگاه های اجرایی را در مقابله با اثرات تغییر اقلیم موثر دانست.
وی ادامه داد : کم توجهی به تخریب زیست محیطی که آثار آن در دراز مدت مشخص می شود از معضل های مهم این حوزه است.
**تغییر اقلیم هشداری برای سازگاری با طبیعت است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان سمنان گفت : تغییر اقلیم هشداری برای سازگاری بشر با طبیعت است.
ایرج حیدریان با بیان این که خشکسالی و ترسالی همیشه وجود داشته و موضوع جدیدی نیست ، افزود : تغییر اقلیم تهدید نیست و در واقع فرصتی است تا ما در مباحث مختلف به خصوص در بحث الگوهای مصرف خود را منعطف تر و با طبیعت سازگار کنیم.
وی اظهارداشت : وضعیت موجود و تغییر اقلیم به ایجاد انسجام منجر شده و مسوولان را از بخشی نگری دور می کند.
وی ادامه داد : تدوین سند آمایش سرزمین نقش مهمی در کنترل ،برنامه ریزی ، تصمیم گیری و آینده نگری در زمینه های مختلف دارد.
وی خاطرنشان کرد : افزایش استفاده از سوخت فسیلی در گذشته امروز اثرات خود را نشان داده است و ضرورت دارد امروز سند آمایش سرزمین داشته باشیم و به فکر آینده باشیم تا مشکلات زمان حال به بهانه تولید ، ایجاد اشتغال در آینده دوباره تکرار نشوند.
وی با بیان این که مردم در زمینه مصرف آب دچار رویکرد بدمصرفی شده اند، تصریح کرد : در زمان حاضر نتوانستیم الگوی مصرف به خصوص در بخش کشاورزی را اصلاح کنیم و در شرایط کم آبی زمان فعلی کشاورز هنوز علاقه به کشاورزی به روش سنتی و مصرف بی رویه آب دارد و غافل از این آبخوان ها مورد تهدید هستند.
وی داشتن برنامه ریزی و اندیشیدن در راستای سازگاری با تغییر اقلیم را ضرورتی برای عبور از وضعیت فعلی دانست.
حیدریان خشکسالی را یکی از پیامدهای تغییر اقلیم دانست و اضافه کرد: برای مقابله با اثرات خشکسالی باید یک هم صدایی و مدیریت مشارکتی در بین تمام افراد ذی نفع وجود داشته باشد.
به گفته وی فرهنگ سازی نقش مهمی در بهبود وضعیت و مدیریت مصرف دارد.
وی ایجاد هم صدایی و فرهنگ سازی بین انجمن صنفی ،خانه کشاورز و همیاران آب و کشاورزان برای رعایت الگوی مصرف و تعیین میزان و محدودیت آب برای سطوح زیرکشت را یکی از راهکارهای مقابله باخشکسالی و کم آبی دانست.
وی با بیان این که خشکسالی شامل 2 بخش هواشناسی و هیرولوژیک می شود، گفت : آمار و شواهدی مانند کاهش آب دهی قنوات، رودخانه و چشمه ها و آبگیری مخازن سدها نشان دهنده خشکسالی هیدرولوژیک است.
وی رعایت کردن طرح آمایش سرزمینی در تصمیم های مدیریتی در سمنان و دیگر استان ها و اصلاح الگوی مصرف را راهکار مقابله با اثرات خشکسالی برشمرد و گفت : تمام اقدامات و تصمیمات در حوزه صنعت و کشاورزی و دیگر حوزه ها باید مبتنی بر دانش و تجربه باشد تا به نتیجه برسد.
وی مهاجرت از روستاها به شهرها به دنبال کاهش سطح مراتع و خشکسالی و افزایش پیامدها و آسیب های اجتماعی به دلیل فقر وتنگدستی، از بین رفتن منابع طبیعی و زیست بوم ها ، آلوده شدن آب ها، فرونشست زمین ، بیابان زایی و افزایش گرد و غبار را از دیگر اثرات خشکسالی برشمرد و گفت : اگر دید توسعه ای بدون توجه به شرایط موجود داشته باشیم در آینده ای نزدیک شاهد این پیامدها خواهیم بود.
وی کاهش مصرف آب با اصلاح و تغییر الگوی کشت ، آبیاری به روش مدرن و استفاده از بذور نیاز آبی کم و افزایش بازدهی و کاشت محصولات کم آب بر را از راهکارهای ملزم به اجرا برای مدیریت منابع آبی و بهبود شرایط آبخوان ها در شرایط خشکسالی فعلی دانست.
وی یادآور شد : آگاهی سازی و اطلاع رسانی از پیامدهای زیست محیطی ناشی از افت کمی و کیفی منابع آبی در استفاده درست از آن تاثیرگذار است.
حیدریان با بیان این که نمی توانیم با خشکسالی مبارزه کنیم، اضافه کرد : باید اقداماتی انجام شود تا اثرات خشکسالی را کاهش دهیم.
وی مدیریت جامع سیلاب را راهکار مقابله با سیلاب که یکی اثرات تغییر اقلیم است برشمرد و تاکید کرد : زمانی این مهم انجام می شود که مدیریت در حوزه های آبخیز ،آبریز و جمع آوری آب های سطحی هماهنگ باشد تا آسیب های ناشی از سیلاب کاهش یابد.
وی خاطرنشان کرد : باید براساس سند آمایش سرزمین ظرفیت هر استانی بررسی و مشخص شود که هر منطقه از کشور چه ظرفیت و استعداد در چه حوزه ای دارد و در همان حوزه متمرکز شود به طور مثال استان دارای خاک شور و منابع آبی کم وارد آمایش کشاورزی نشود.
وی گفت : ارایه طرح آمایش سرزمین برای هر استان و عمل کردن فقط براساس آمایش از مناسب ترین راهکارها برای استفاده از ظرفیت استان های مختلف و مقابله با اثرات تغییر اقلیم و خشکسالی است.
6026/7339/7342
کپی شد
