به گزارش ایرنا، جامعه ایران به پشتوانه و سابقه فرهنگی خود در جهان شهره است و کتابخانه ها یکی از جلوه های آن بوده است، در شرایط کنونی اما جامعه ایران از ویژگی انس با کتاب و مطالعه فاصله گرفته است.
پرداختن به مقوله استفاده از کتاب و افزایش سرانه مطالعه در جوامع امروزی، راهکاری برای آگاهی بخشی، پوست اندازی فرهنگ و آفرینش افکار جدید است.
کتاب به عنوان منبعی سرشار از موضوع های مختلف و مورد نیاز روز جامعه، می تواند در آگاهی بخشی به افراد جامعه، توسعه و ارتقاء شاخص های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ورزشی مورد توجه قرار گیرد.
کارشناسان بر این باورند که خوراک جسم و روح دو موضوع متفاوت اما وابسته به همدیگر است که کوتاهی در توجه و پرداختن به هر کدام، علت بسیاری از بیماری های روحی، روانی و جسمی است.
به یقین، روی آوردن به مطالعه و استفاده از کتاب و مفاهیم و محتوای قابل تامل آن، می تواند خوراک روحی ارزشمند، غنی و درخور برای روح و فطرت والای بشری باشد.
صاحب نظران در این حوزه بر لزوم افزایش مطالعه و هم زیستی با کتاب برای تک تک افراد جامعه تاکید دارند و اظهار می کنند: حتی تغذیه جسم بر مبنای آموزه های دریافتی از حوزه مطالعه و مطالب تخصصی در این بخش و استوار بر باورهای دینی، نیز یکی از دستاوردهای توجه به مقوله ترویج فرهنگ کتابخوانی است و سلامت جسمی آحاد اقشار جامعه را در پی خواهد داشت.
پرداختن به مفاهیم و محتوای کتاب ها یکی از دیگر مسائلی است که باید مورد توجه مسئولان این حوزه قرار بگیرد، چرا که کتاب محصول افکار و اندیشه های نگارنده آن بوده و در واقع نویسنده با نگارش کتاب، امکان انتقال افکار و عقاید خود را به مخاطب فراهم می کند، پس بهتر است محصولات فرهنگی مورد استفاده عموم افراد جامعه، فاخر، غنی و ارزشمند باشد.
به گزارش ایرنا، میانگین سرانه مطالعه در کشور هفت ساعت و 41 دقیقه بیان می شود و مردم سمنان با ماهانه حدود 6 ساعت و 35 دقیقه مطالعه، در میانه جدول رتبه بندی میزان سرانه مطالعه در استان های کشور قرار دارند.
نهاد های مختلفی در کشور برای توسعه فرهنگ مطالعه و توجه به کتاب سیاستگذاری و برنامه ریزی می‌کنند، اما خانواده یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین نهادهای اجتماعی است که می تواند با آموزش فرهنگ استفاده درست از کتاب و پرورش و تربیت فرزندان بر پایه پرسشگری و حس مطالبه گری، آنها را تشنه مطالعه کتاب کنند.
از دیرباز و در تمدن غنی و فاخر ایران زمین، توجه به مقوله کتاب به عنوان موضوعی حیاتی و در برخی موارد به عنوان شغلی ارزشمند در جامعه آن دوران وجود داشته و نیاز است تا امروز نیز با تامین زیرساخت های فرهنگی مورد نیاز جامعه و فراهم کردن رفاه اقتصادی، رغبت در بین مردم برای افزایش ساعت مطالعه و قراردادن کتاب در سبد اقتصادی خانوار ایجاد شود.
در حال حاضر 71 کتابخانه عمومی در استان سمنان با 106 کتابدار، مشغول به فعالیت است که از این میزان 53 کتابخانه نهادی و 18 کتابخانه مستقل و مشارکتی است.
می توان گفت اگر موضوع کتاب و نیاز به دسترسی آسان به آن و افزایش آگاهی، در کنار دغدغه های سیاسی، ورزشی و اقتصادی، به دغدغه ای اجتماعی تبدیل شود، حس پرسشگری تقویت شده و در پی آن تلاش برای یافتن پاسخ مناسب از راه مطالعه کتاب در بین افراد جامعه تقویت می شود.
در میزگرد خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) استان سمنان با عنوان «بررسی راهکارهای افزایش سرانه مطالعه کتاب» حجت الاسلام والمسلمین علی اصغر فضیلت مدیرکل و ابوالفضل دلارام معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، سعید دهقانلو سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان، علی سماکوش کارشناس حوزه کتاب و مدیرکل سابق کتابخانه های عمومی استان و سروش هاشمی استاد دانشگاه و مدیر انتشارات آبرُخ حضور داشتند.
** خانواده مهم ترین نهاد موثر در گسترش مطالعه است
کارشناس حوزه کتاب و مدیرکل سابق کتابخانه های عمومی استان سمنان در میزگرد ایرنا با بیان اینکه امروز نقش خانواده در حوزه مطالعه بسیار کمرنگ شده است، گفت: نهاد خانواده به عنوان محیط اصلی آموزش اصول اولیه ارتباط فرزندان با اجتماع و برخورد با اعضای خانواده، می تواند فرهنگ استفاه از کتاب و مطالعه را نیز به عنوان یک اولویت مهم در شخصیت کودکان نهادینه کند.
سماکوش عوامل موثر در افزایش سرانه مطالعه کتاب را مجموعه ای متصل و زنجیروار توصیف کرد و گفت: چند محور اصلی به نهادینه شدن فرهنگ مطالعه کمک می کند که نیاز به بررسی دارد.
کارشناس حوزه کتاب گفت: مسائل اقتصادی، نهاد های آموزشی، نهاد های فرهنگی و اجتماعی، اصحاب رسانه و فرهنگ کلی جامعه، محورهایی است که با واکاوی و بررسی دقیق و ارائه راهکارهای مناسب در هر حوزه، می تواند راهگشای مشکل کمبود سرانه مطالعه باشد.
** ضرورت ایجاد موج مطالعه از سوی رسانه ها
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان با تاکید بر نقش رسانه در پیشبرد بهتر امور جامعه، گفت: نمادسازی شهری، ترغیب روستائیان به استفاده از کتاب، نام گذاری خیابان ها و میدان های اصلی شهرها با نام کتاب، استفاده از ظرفیت صاحبان ایده، هنرمندان، نخبگان و فیلمسازان می توانند در جریان سازی افزایش سرانه مطالعه نقش پررنگی داشته باشند.
فضیلت ادامه داد: فرهنگ هدیه دادن کتاب از دیرباز در تاریخ و تمدن این مرز و بوم وجود داشته و حتی در اسلام نیز به آن توجه جدی شده است تا آنجا که در ازدواج به عنوان با ارزش ترین پیوند آسمانی بشر، کتاب خدا هدیه می شود.
وی گفت: آموزش شیوه های صحیح مطالعه کتاب، یکی دیگر از عواملی است که می تواند در فرهنگ استفاده از کتاب تسهیل کننده باشد و این مهم را رواج دهد و در نهایت با تکرار آموزش ها به مهارت خواندن و هویت فردی تبدیل می شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان افزود: جانمایی مکانی برای کتابخانه در آپارتمان ها و ساختمان های در حال ساخت، در نظر گرفتن معافیت های مالیاتی برای فعالان حوزه کتاب و کتابفروشی ها و پذیرش نقش محوری فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان محوریت رسیدگی به امور کتاب و کتابخوانی، در رسیدن به موفقیت در حوزه افزایش سرانه مطالعه تاثیر گذار خواهد بود.
** کاهش چاپ کتاب ناشی از تعدد متولیان نشر
استاد دانشگاه و مدیر انتشارات آبرُخ در میزگرد ایرنا با بیان اینکه اقتصاد نشر تاکنون در سیاست های کلی اقتصادی کشور مغفول مانده و کمترین توجه به آن صورت می گیرد، گفت: می توان تعدد دستگاه های اجرایی متولی در این حوزه را عامل اصلی این معضل دانست.
هاشمی افزود: یکی دیگر از علت های بی توجهی به حوزه نشر در اقتصاد کلان کشور، تعدد خط قرمز و فیلترها در چاپ کتاب و بعضی اعمال سلیقه های فردی است که انگیزه ناشران برای ورود به حوزه چاپ و نشر کتاب را به طور جدی کاهش داده و حتی از بین می برد.
مدیر انتشارات آبرُخ با بیان این مطلب که مقوله کاهش سرانه مطالعه، موضوعی فرهنگی است، خاطر نشان کرد: لایه های زیرین جامعه هنجار و ناهنجاری های حوزه کتاب را به لایه های بالایی جامعه منتقل می‌کند و می توان گفت خانواده نقش اصلی را در نهادینه کردن فرهنگ دوستی با کتاب ایفا می کند.
** توسعه زیرساخت های فرهنگی لازمه افزایش رغبت به مطالعه
سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان سمنان با بیان اینکه در برخی نقاط کشور و استان حتی مکانی برای مطالعه کتاب و کتابخانه وجود ندارد، گفت: توسعه زیرساخت های فرهنگی، نیاز اولیه برای ترویج فرهنگ مطالعه در بین آحاد اقشار جامعه است.
دهقانلو با بیان اینکه عرف جامعه در انتخاب موضوع کتاب باید تغییر کند، گفت: احداث کتابخانه در روستاها یکی دیگر از راهکارهای ترغیب افراد جامعه به کتابخوانی است.
دهقانلو افزود: در سال 93، در روستای مومن آباد شهرستان سرخه استان سمنان کتابخانه ای کوچک احداث شد و از آن پس این روستا در جشنواره روستاهای دوستدار کتاب، در سه سال متوالی عنوان شایسته تقدیر و برتر را به خود اختصاص داد که نشان از تاثیر وجود زیرساخت فرهنگی مطلوب در ترغیب روستاییان به استفاده از کتاب دارد.
وی گفت: رزومه سازی، تلاش برای نویسنده شدن و کتاب سازی، معضل های جدی در حوزه کتاب است که باعث تولید کتاب های بدون مخاطب می شود.
سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان سمنان با بیان اینکه فرهنگ سازی در حوزه کتاب و افزایش سرانه مطالعه نیاز به برنامه ریزی بلند مدت و هزینه دارد، بیان کرد: توجه به کتاب و مطالعه باید در مسئولان عالی نظام و مدیران استان رواج پیدا کند و حتی می توان مطالعه کتاب و آشنایی با شیوه های مطالعه را یکی از معیارهای گزینش مدیران و مسئولان قرار داد.
** مطالعه پدیده ای اجتماعی برای تغذیه روح
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان با بیان اینکه توجه به موضوع کتابخوانی به عنوان یک پدیده اجتماعی باید در دستور کار قرار گیرد، گفت: مطالعه کتاب باعث افزایش آگاهی شده و می توان از آن به عنوان نوعی نوشدن و پوست اندازی افکار و دانسته ها یاد کرد.
فضیلت، لزوم توجه به خوراک روح در کنار توجه به سلامت جسمانی را امری حیاتی برای بشر دانست و ابراز داشت: انسان باید بداند که توجه به روح، عاملی جدی برای سلامت جسم است و در واقع می توان گفت کتاب غذای روح برای سالم نگاه داشتن جسم خواهد بود.
فضیلت، قیمت کتاب را عاملی کوچک برای دوری افراد جامعه از کتاب دانست و بیان کرد: توجه به ظاهر زیبا و محتوای آراسته برای کتاب اصلی اساسی است، انسان به دلیل ذات زیباپسند خود، به یقین برای خرید و استفاده از کتاب هایی با ویژگی های جذاب، ترغیب می شود.
** توسعه کافه کتاب با تکیه بر توان بخش خصوصی
معاون رسانه ای و فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان گفت: توجه به بخش خصوصی و استفاده از ظرفیت های موجود در این حوزه، می تواند آینده روشنی را برای توسعه شاخص های فرهنگی در حوزه کتاب رقم بزند.
دلارام با بیان اینکه امروزه در جامعه بحث استفاده از حضور بخش خصوصی در تمامی حوزه ها مطرح می باشد، افزود: پرداختن به این مهم در حوزه کتاب و کتابخوانی به دست فراموشی سپرده شده و می توان گفت این موضوع یکی از ضعف های بزرگ اقتصاد در حوزه فرهنگ است.
وی تصریح کرد: تجربه های متفاوتی همچون ایستگاه مطالعه، کافه کتاب و قرار دادن کتاب در اتوبوس های شهری و بین شهری در استان وجود دارد اما راه اندازی کافه گالری در کتاب فروشی های بزرگ در استان سمنان یکی از موفق ترین تجربه ها از این دست است.
وی تاکید کرد: با همکاری بخش خصوصی و عقد تفاهم نامه با صنعت، معدن و تجارت و اتاق بازرگانی و اصناف، برای حمایت از کتابفروشی ها، مجوز راه اندازی کافه با ارائه خدمات رفاهی همچون اغذیه سالم و نوشیدنی های گرم و سرد برای فعالان این حوزه صادر می شود.
معاون رسانه ای و فرهنگی فرهنگ و ارشاد اسلامی سمنان خاطر نشان کرد: همچنین برای توجه بیشتر و حمایت از فعالان عرصه کتاب، دو خانه تاریخی در شهرهای سمنان و دامغان برای واگذاری به عنوان کتابفروشی به همراه کافه آماده واگذاری شده است.
** ترویج مطالعه به دور از تصمیم های آنی و زودگذر میسر می شود
کارشناس حوزه کتاب و مدیرکل سابق کتابخانه های عمومی استان سمنان با بیان اینکه فرهنگ کلی جامعه به دنبال دسترسی به منافع آنی و بدون هزینه است، افزود: تعمیق باور نقش سازنده خانواده در توسعه فرهنگ کتاب، توجه و استمرار در برنامه ها و سیاست های این حوزه و فراغ بال نهادهای آموزشی از قوانین و دستورالعمل های مبتنی بر واحدهای درسی، مسیر دسترسی به افزایش سرانه مطالعه را هموار خواهد ساخت.
سماکوش ادامه داد: دغدغه های اقتصادی موجود در جامعه نیز در امر کاهش سرانه مطالعه و قرارندادن کتاب در سبد مصرفی خانوار بسیار تاثیرگذار است.
وی با بیان اینکه نبود برنامه بلندمدت و تدوین شده در دستگاه های متولی فرهنگ در جامعه یک آسیب اساسی است، خاطر نشان کرد: اصحاب رسانه، جراید، روزنامه ها، صدا و سیما و فضای مجازی، در گسترش فرهنگ مطالعه و تشویق افراد جامعه به استفاده از کتاب بسیار تاثیرگذار هستند.
سماکوش در ادامه میزگرد ایرنا بیان‌کرد: مطالعه و افزایش سرانه کتاب باید به صورت مستمر و ویژه در ستون روزنامه ها و یادداشت ها با هدف معرفی کتاب و فرهنگ کتاب خوانی قرار داشته و در این میان برنامه و سیاست های ویژه ای نیز برای تغییر فرهنگ جامعه در حوزه کتاب و از بین بردن بی رغبتی به مطالعه باید تدوین شود.
** کتاب های زرد مقدمه ای برای ترویج آثار فاخر
معاون رسانه ای و فرهنگی فرهنگ و ارشاد اسلامی سمنان در میزگرد ایرنا مطرح کرد: توجه صرف به ایجاد کتاب های تخصصی با محتوایی سنگین و کارشناسانه، می تواند در حوزه کتاب و جذب مخاطبان برای مطالعه، نقش مخربی داشته باشد و در واقع می توان گفت: با وجود کتاب های زرد است که کتاب های فاخر و ارزشمند نوشته و جاپ می شوند و نقص های موجود در کتاب های زرد، کتاب های ارزشمند و فاخر را کامل و بدون نقص خواهند ساخت.
دلارام، روی آوری به زندگی مدرن و استفاده از فناوری های روز را در کاهش رغبت برای استفاده از کتاب، تاثیرگذار دانست و اظهار داشت: مصرف گرا بودن جامعه بدون توجه به شیوه استفاده از ابزار نوین، باعث شده تا کتاب به عنوان ابزاری قدیمی در جامعه فراموش شده و از سبد خانوار خارج شود.
معاون رسانه ای و فرهنگی ادار کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان خاطر نشان کرد: تخفیف در فروش کتاب تا 40 درصد در نمایشگاه ها، برپایی نمایشگاه کتاب، اهداء کتاب، برگزاری دوسالانه کتاب، تجلیل از ناشران و خرید کتاب از ناشران توسط کمیته حمایت این اداره کل، از جمله برنامه ها و سیاست ها برای توجه به کتاب و افزایش سرانه مطالعه در استان سمنان است.
** ضرورت تقویت مطالعه در انقلاب فرهنگی ایران
معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان، گفت: کتاب در تمدن و فرهنگ ایران باستان به عنوان یک اصل فرهنگی و شغل، نقش ویژه ای در جامعه آن زمان داشته است.
دلارام افزود: انقلاب اسلامی انقلابی فرهنگی بود و مردم با وجود اینکه در وضعیت اقتصادی مطلوبی قرار داشتند، برای دستیابی به فرهنگ مطلوب تر و زندگی بر اساس ارزش های والای دینی و فرهنگی، دست به انقلاب زدند و این‌مهم نشان از نقش ویژه فرهنگ در عصر معاصر کشور دارد.
دلارام با بیان اینکه کتاب به عنوان محصولی از اندیشه نویسنده آن می تواند تفکرات خود را به خواننده انتقال دهد، تاکید کرد: امروز نبود روحیه پرسشگری و نداشتن سوال در حوزه های مختلف، به فرهنگ مطالعه و توجه به کتاب آسیب جدی وارد کرده است.
**ممیزی و سانسور یکی از عوامل کاهش مطالعه
کارشناس حوزه کتاب و مدیرکل سابق کتابخانه های عمومی استان سمنان گفت: اعمال سلیقه های شخصی و گاهی جناحی باعث می شود تا در برخی موارد کتاب هایی باارزش محتوایی مطلوب، از دایره چاپ خارج شود و این مهم در کاهش انگیزه ها برای ورود به حوزه کتاب بسیار تاثیرگذار است.
وی به راه اندازی کافه کتاب برای دوستی شهروندان با کتاب اشاره داشت و گفت: جانمایی نامناسب، ساعت کاری نامشخص و کمبود نظارتی از عواملی بود که باعث شد تجربه ناموفقی در این زمینه در سمنان بر جابماند.
کارشناس حوزه کتاب در میزگرد ایرنا اظهار داشت: یکی از راهکارهایی که می تواند در آشنایی کودکان با فرهنگ کتاب و کتابخوانی تاثیر گذار باشد، راه اندازی بخش هایی مجزا در کتابخانه های عمومی و مراکز فرهنگی با محوریت کتاب کودک همراه با وسایل بازی کودکانه است که در استان سمنان آغازشده است.
**گذر فرهنگی در استان سمنان راه اندازی می شود
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان در میزگرد ایرنا اظهار داشت: این اداره کل آمادگی دارد تا مجوزهای لازم برای راه اندازی گذر فرهنگی در فضاهای فرسوده و قدیمی شهرهای استان که مرمت و بازسازی شده است صادر کند.
فضیلت با بیان اینکه از حضور بخش خصوصی در این کار استقبال می کنیم گفت: هدف از راه اندازی گذر فرهنگی در استان، ایجاد زیرساختی مناسب برای افزایش شاخص های فرهنگی و افزایش سرانه مطالعه کتاب است و در نظر است تا بخش های تئاتر، شعرخوانی، کارگاه سفال، کارگاه های آشنایی با شیوه مطالعه و ایستگاه مطالعه، در گذرهای فرهنگی استان گنجانده می شود.
فضیلت تاکید کرد: موفقیت در حوزه فعالیت های فرهنگی به ویژه کتاب نیازمند رفتار و فرهنگ غالب به صورت جمعی و تیمی است و تبدیل شدن مطالعه در جامعه به دغدغه عمومی، راهکار توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی است.
9891م/6103/7408
انتهای پیام پرداختن به مقوله استفاده از کتاب و افزایش سرانه مطالعه در جوامع امروزی، راهکاری برای آگاهی بخشی، پوست اندازی فرهنگ و آفرینش افکار جدید است.
کتاب به عنوان منبعی سرشار از موضوع های مختلف و مورد نیاز روز جامعه، می تواند در آگاهی بخشی به افراد جامعه، توسعه و ارتقاء شاخص های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ورزشی مورد توجه قرار گیرد.
کارشناسان بر این باورند که خوراک جسم و روح دو موضوع متفاوت اما وابسته به همدیگر است که کوتاهی در توجه و پرداختن به هر کدام، علت بسیاری از بیماری های روحی، روانی و جسمی است.
به یقین، روی آوردن به مطالعه و استفاده از کتاب و مفاهیم و محتوای قابل تامل آن، می تواند خوراک روحی ارزشمند، غنی و درخور برای روح و فطرت والای بشری باشد.
صاحب نظران در این حوزه بر لزوم افزایش مطالعه و هم زیستی با کتاب برای تک تک افراد جامعه تاکید دارند و اظهار می کنند: حتی تغذیه جسم بر مبنای آموزه های دریافتی از حوزه مطالعه و مطالب تخصصی در این بخش و استوار بر باورهای دینی، نیز یکی از دستاوردهای توجه به مقوله ترویج فرهنگ کتابخوانی است و سلامت جسمی آحاد اقشار جامعه را در پی خواهد داشت.
پرداختن به مفاهیم و محتوای کتاب ها یکی از دیگر مسائلی است که باید مورد توجه مسئولان این حوزه قرار بگیرد، چرا که کتاب محصول افکار و اندیشه های نگارنده آن بوده و در واقع نویسنده با نگارش کتاب، امکان انتقال افکار و عقاید خود را به مخاطب فراهم می کند، پس بهتر است محصولات فرهنگی مورد استفاده عموم افراد جامعه، فاخر، غنی و ارزشمند باشد.
به گزارش ایرنا، میانگین سرانه مطالعه در کشور هفت ساعت و 41 دقیقه بیان می شود و مردم سمنان با ماهانه حدود 6 ساعت و 35 دقیقه مطالعه، در میانه جدول رتبه بندی میزان سرانه مطالعه در استان های کشور قرار دارند.
نهاد های مختلفی در کشور برای توسعه فرهنگ مطالعه و توجه به کتاب سیاستگذاری و برنامه ریزی می‌کنند، اما خانواده یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین نهادهای اجتماعی است که می تواند با آموزش فرهنگ استفاده درست از کتاب و پرورش و تربیت فرزندان بر پایه پرسشگری و حس مطالبه گری، آنها را تشنه مطالعه کتاب کنند.
از دیرباز و در تمدن غنی و فاخر ایران زمین، توجه به مقوله کتاب به عنوان موضوعی حیاتی و در برخی موارد به عنوان شغلی ارزشمند در جامعه آن دوران وجود داشته و نیاز است تا امروز نیز با تامین زیرساخت های فرهنگی مورد نیاز جامعه و فراهم کردن رفاه اقتصادی، رغبت در بین مردم برای افزایش ساعت مطالعه و قراردادن کتاب در سبد اقتصادی خانوار ایجاد شود.
در حال حاضر 71 کتابخانه عمومی در استان سمنان با 106 کتابدار، مشغول به فعالیت است که از این میزان 53 کتابخانه نهادی و 18 کتابخانه مستقل و مشارکتی است.
می توان گفت اگر موضوع کتاب و نیاز به دسترسی آسان به آن و افزایش آگاهی، در کنار دغدغه های سیاسی، ورزشی و اقتصادی، به دغدغه ای اجتماعی تبدیل شود، حس پرسشگری تقویت شده و در پی آن تلاش برای یافتن پاسخ مناسب از راه مطالعه کتاب در بین افراد جامعه تقویت می شود.
در میزگرد خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) استان سمنان با عنوان «بررسی راهکارهای افزایش سرانه مطالعه کتاب» حجت الاسلام والمسلمین علی اصغر فضیلت مدیرکل و ابوالفضل دلارام معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، سعید دهقانلو سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان، علی سماکوش کارشناس حوزه کتاب و مدیرکل سابق کتابخانه های عمومی استان و سروش هاشمی استاد دانشگاه و مدیر انتشارات آبرُخ حضور داشتند.
** خانواده مهم ترین نهاد موثر در گسترش مطالعه است
کارشناس حوزه کتاب و مدیرکل سابق کتابخانه های عمومی استان سمنان در میزگرد ایرنا با بیان اینکه امروز نقش خانواده در حوزه مطالعه بسیار کمرنگ شده است، گفت: نهاد خانواده به عنوان محیط اصلی آموزش اصول اولیه ارتباط فرزندان با اجتماع و برخورد با اعضای خانواده، می تواند فرهنگ استفاه از کتاب و مطالعه را نیز به عنوان یک اولویت مهم در شخصیت کودکان نهادینه کند.
سماکوش عوامل موثر در افزایش سرانه مطالعه کتاب را مجموعه ای متصل و زنجیروار توصیف کرد و گفت: چند محور اصلی به نهادینه شدن فرهنگ مطالعه کمک می کند که نیاز به بررسی دارد.
کارشناس حوزه کتاب گفت: مسائل اقتصادی، نهاد های آموزشی، نهاد های فرهنگی و اجتماعی، اصحاب رسانه و فرهنگ کلی جامعه، محورهایی است که با واکاوی و بررسی دقیق و ارائه راهکارهای مناسب در هر حوزه، می تواند راهگشای مشکل کمبود سرانه مطالعه باشد.
** ضرورت ایجاد موج مطالعه از سوی رسانه ها
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان با تاکید بر نقش رسانه در پیشبرد بهتر امور جامعه، گفت: نمادسازی شهری، ترغیب روستائیان به استفاده از کتاب، نام گذاری خیابان ها و میدان های اصلی شهرها با نام کتاب، استفاده از ظرفیت صاحبان ایده، هنرمندان، نخبگان و فیلمسازان می توانند در جریان سازی افزایش سرانه مطالعه نقش پررنگی داشته باشند.
فضیلت ادامه داد: فرهنگ هدیه دادن کتاب از دیرباز در تاریخ و تمدن این مرز و بوم وجود داشته و حتی در اسلام نیز به آن توجه جدی شده است تا آنجا که در ازدواج به عنوان با ارزش ترین پیوند آسمانی بشر، کتاب خدا هدیه می شود.
وی گفت: آموزش شیوه های صحیح مطالعه کتاب، یکی دیگر از عواملی است که می تواند در فرهنگ استفاده از کتاب تسهیل کننده باشد و این مهم را رواج دهد و در نهایت با تکرار آموزش ها به مهارت خواندن و هویت فردی تبدیل می شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان افزود: جانمایی مکانی برای کتابخانه در آپارتمان ها و ساختمان های در حال ساخت، در نظر گرفتن معافیت های مالیاتی برای فعالان حوزه کتاب و کتابفروشی ها و پذیرش نقش محوری فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان محوریت رسیدگی به امور کتاب و کتابخوانی، در رسیدن به موفقیت در حوزه افزایش سرانه مطالعه تاثیر گذار خواهد بود.
** کاهش چاپ کتاب ناشی از تعدد متولیان نشر
استاد دانشگاه و مدیر انتشارات آبرُخ در میزگرد ایرنا با بیان اینکه اقتصاد نشر تاکنون در سیاست های کلی اقتصادی کشور مغفول مانده و کمترین توجه به آن صورت می گیرد، گفت: می توان تعدد دستگاه های اجرایی متولی در این حوزه را عامل اصلی این معضل دانست.
هاشمی افزود: یکی دیگر از علت های بی توجهی به حوزه نشر در اقتصاد کلان کشور، تعدد خط قرمز و فیلترها در چاپ کتاب و بعضی اعمال سلیقه های فردی است که انگیزه ناشران برای ورود به حوزه چاپ و نشر کتاب را به طور جدی کاهش داده و حتی از بین می برد.
مدیر انتشارات آبرُخ با بیان این مطلب که مقوله کاهش سرانه مطالعه، موضوعی فرهنگی است، خاطر نشان کرد: لایه های زیرین جامعه هنجار و ناهنجاری های حوزه کتاب را به لایه های بالایی جامعه منتقل می‌کند و می توان گفت خانواده نقش اصلی را در نهادینه کردن فرهنگ دوستی با کتاب ایفا می کند.
** توسعه زیرساخت های فرهنگی لازمه افزایش رغبت به مطالعه
سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان سمنان با بیان اینکه در برخی نقاط کشور و استان حتی مکانی برای مطالعه کتاب و کتابخانه وجود ندارد، گفت: توسعه زیرساخت های فرهنگی، نیاز اولیه برای ترویج فرهنگ مطالعه در بین آحاد اقشار جامعه است.
دهقانلو با بیان اینکه عرف جامعه در انتخاب موضوع کتاب باید تغییر کند، گفت: احداث کتابخانه در روستاها یکی دیگر از راهکارهای ترغیب افراد جامعه به کتابخوانی است.
دهقانلو افزود: در سال 93، در روستای مومن آباد شهرستان سرخه استان سمنان کتابخانه ای کوچک احداث شد و از آن پس این روستا در جشنواره روستاهای دوستدار کتاب، در سه سال متوالی عنوان شایسته تقدیر و برتر را به خود اختصاص داد که نشان از تاثیر وجود زیرساخت فرهنگی مطلوب در ترغیب روستاییان به استفاده از کتاب دارد.
وی گفت: رزومه سازی، تلاش برای نویسنده شدن و کتاب سازی، معضل های جدی در حوزه کتاب است که باعث تولید کتاب های بدون مخاطب می شود.
سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان سمنان با بیان اینکه فرهنگ سازی در حوزه کتاب و افزایش سرانه مطالعه نیاز به برنامه ریزی بلند مدت و هزینه دارد، بیان کرد: توجه به کتاب و مطالعه باید در مسئولان عالی نظام و مدیران استان رواج پیدا کند و حتی می توان مطالعه کتاب و آشنایی با شیوه های مطالعه را یکی از معیارهای گزینش مدیران و مسئولان قرار داد.
** مطالعه پدیده ای اجتماعی برای تغذیه روح
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان با بیان اینکه توجه به موضوع کتابخوانی به عنوان یک پدیده اجتماعی باید در دستور کار قرار گیرد، گفت: مطالعه کتاب باعث افزایش آگاهی شده و می توان از آن به عنوان نوعی نوشدن و پوست اندازی افکار و دانسته ها یاد کرد.
فضیلت، لزوم توجه به خوراک روح در کنار توجه به سلامت جسمانی را امری حیاتی برای بشر دانست و ابراز داشت: انسان باید بداند که توجه به روح، عاملی جدی برای سلامت جسم است و در واقع می توان گفت کتاب غذای روح برای سالم نگاه داشتن جسم خواهد بود.
فضیلت، قیمت کتاب را عاملی کوچک برای دوری افراد جامعه از کتاب دانست و بیان کرد: توجه به ظاهر زیبا و محتوای آراسته برای کتاب اصلی اساسی است، انسان به دلیل ذات زیباپسند خود، به یقین برای خرید و استفاده از کتاب هایی با ویژگی های جذاب، ترغیب می شود.
** توسعه کافه کتاب با تکیه بر توان بخش خصوصی
معاون رسانه ای و فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان گفت: توجه به بخش خصوصی و استفاده از ظرفیت های موجود در این حوزه، می تواند آینده روشنی را برای توسعه شاخص های فرهنگی در حوزه کتاب رقم بزند.
دلارام با بیان اینکه امروزه در جامعه بحث استفاده از حضور بخش خصوصی در تمامی حوزه ها مطرح می باشد، افزود: پرداختن به این مهم در حوزه کتاب و کتابخوانی به دست فراموشی سپرده شده و می توان گفت این موضوع یکی از ضعف های بزرگ اقتصاد در حوزه فرهنگ است.
وی تصریح کرد: تجربه های متفاوتی همچون ایستگاه مطالعه، کافه کتاب و قرار دادن کتاب در اتوبوس های شهری و بین شهری در استان وجود دارد اما راه اندازی کافه گالری در کتاب فروشی های بزرگ در استان سمنان یکی از موفق ترین تجربه ها از این دست است.
وی تاکید کرد: با همکاری بخش خصوصی و عقد تفاهم نامه با صنعت، معدن و تجارت و اتاق بازرگانی و اصناف، برای حمایت از کتابفروشی ها، مجوز راه اندازی کافه با ارائه خدمات رفاهی همچون اغذیه سالم و نوشیدنی های گرم و سرد برای فعالان این حوزه صادر می شود.
معاون رسانه ای و فرهنگی فرهنگ و ارشاد اسلامی سمنان خاطر نشان کرد: همچنین برای توجه بیشتر و حمایت از فعالان عرصه کتاب، دو خانه تاریخی در شهرهای سمنان و دامغان برای واگذاری به عنوان کتابفروشی به همراه کافه آماده واگذاری شده است.
** ترویج مطالعه به دور از تصمیم های آنی و زودگذر میسر می شود
کارشناس حوزه کتاب و مدیرکل سابق کتابخانه های عمومی استان سمنان با بیان اینکه فرهنگ کلی جامعه به دنبال دسترسی به منافع آنی و بدون هزینه است، افزود: تعمیق باور نقش سازنده خانواده در توسعه فرهنگ کتاب، توجه و استمرار در برنامه ها و سیاست های این حوزه و فراغ بال نهادهای آموزشی از قوانین و دستورالعمل های مبتنی بر واحدهای درسی، مسیر دسترسی به افزایش سرانه مطالعه را هموار خواهد ساخت.
سماکوش ادامه داد: دغدغه های اقتصادی موجود در جامعه نیز در امر کاهش سرانه مطالعه و قرارندادن کتاب در سبد مصرفی خانوار بسیار تاثیرگذار است.
وی با بیان اینکه نبود برنامه بلندمدت و تدوین شده در دستگاه های متولی فرهنگ در جامعه یک آسیب اساسی است، خاطر نشان کرد: اصحاب رسانه، جراید، روزنامه ها، صدا و سیما و فضای مجازی، در گسترش فرهنگ مطالعه و تشویق افراد جامعه به استفاده از کتاب بسیار تاثیرگذار هستند.
سماکوش در ادامه میزگرد ایرنا بیان‌کرد: مطالعه و افزایش سرانه کتاب باید به صورت مستمر و ویژه در ستون روزنامه ها و یادداشت ها با هدف معرفی کتاب و فرهنگ کتاب خوانی قرار داشته و در این میان برنامه و سیاست های ویژه ای نیز برای تغییر فرهنگ جامعه در حوزه کتاب و از بین بردن بی رغبتی به مطالعه باید تدوین شود.
** کتاب های زرد مقدمه ای برای ترویج آثار فاخر
معاون رسانه ای و فرهنگی فرهنگ و ارشاد اسلامی سمنان در میزگرد ایرنا مطرح کرد: توجه صرف به ایجاد کتاب های تخصصی با محتوایی سنگین و کارشناسانه، می تواند در حوزه کتاب و جذب مخاطبان برای مطالعه، نقش مخربی داشته باشد و در واقع می توان گفت: با وجود کتاب های زرد است که کتاب های فاخر و ارزشمند نوشته و جاپ می شوند و نقص های موجود در کتاب های زرد، کتاب های ارزشمند و فاخر را کامل و بدون نقص خواهند ساخت.
دلارام، روی آوری به زندگی مدرن و استفاده از فناوری های روز را در کاهش رغبت برای استفاده از کتاب، تاثیرگذار دانست و اظهار داشت: مصرف گرا بودن جامعه بدون توجه به شیوه استفاده از ابزار نوین، باعث شده تا کتاب به عنوان ابزاری قدیمی در جامعه فراموش شده و از سبد خانوار خارج شود.
معاون رسانه ای و فرهنگی ادار کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان خاطر نشان کرد: تخفیف در فروش کتاب تا 40 درصد در نمایشگاه ها، برپایی نمایشگاه کتاب، اهداء کتاب، برگزاری دوسالانه کتاب، تجلیل از ناشران و خرید کتاب از ناشران توسط کمیته حمایت این اداره کل، از جمله برنامه ها و سیاست ها برای توجه به کتاب و افزایش سرانه مطالعه در استان سمنان است.
** ضرورت تقویت مطالعه در انقلاب فرهنگی ایران
معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان، گفت: کتاب در تمدن و فرهنگ ایران باستان به عنوان یک اصل فرهنگی و شغل، نقش ویژه ای در جامعه آن زمان داشته است.
دلارام افزود: انقلاب اسلامی انقلابی فرهنگی بود و مردم با وجود اینکه در وضعیت اقتصادی مطلوبی قرار داشتند، برای دستیابی به فرهنگ مطلوب تر و زندگی بر اساس ارزش های والای دینی و فرهنگی، دست به انقلاب زدند و این‌مهم نشان از نقش ویژه فرهنگ در عصر معاصر کشور دارد.
دلارام با بیان اینکه کتاب به عنوان محصولی از اندیشه نویسنده آن می تواند تفکرات خود را به خواننده انتقال دهد، تاکید کرد: امروز نبود روحیه پرسشگری و نداشتن سوال در حوزه های مختلف، به فرهنگ مطالعه و توجه به کتاب آسیب جدی وارد کرده است.
**ممیزی و سانسور یکی از عوامل کاهش مطالعه
کارشناس حوزه کتاب و مدیرکل سابق کتابخانه های عمومی استان سمنان گفت: اعمال سلیقه های شخصی و گاهی جناحی باعث می شود تا در برخی موارد کتاب هایی باارزش محتوایی مطلوب، از دایره چاپ خارج شود و این مهم در کاهش انگیزه ها برای ورود به حوزه کتاب بسیار تاثیرگذار است.
وی به راه اندازی کافه کتاب برای دوستی شهروندان با کتاب اشاره داشت و گفت: جانمایی نامناسب، ساعت کاری نامشخص و کمبود نظارتی از عواملی بود که باعث شد تجربه ناموفقی در این زمینه در سمنان بر جابماند.
کارشناس حوزه کتاب در میزگرد ایرنا اظهار داشت: یکی از راهکارهایی که می تواند در آشنایی کودکان با فرهنگ کتاب و کتابخوانی تاثیر گذار باشد، راه اندازی بخش هایی مجزا در کتابخانه های عمومی و مراکز فرهنگی با محوریت کتاب کودک همراه با وسایل بازی کودکانه است که در استان سمنان آغازشده است.
**گذر فرهنگی در استان سمنان راه اندازی می شود
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان در میزگرد ایرنا اظهار داشت: این اداره کل آمادگی دارد تا مجوزهای لازم برای راه اندازی گذر فرهنگی در فضاهای فرسوده و قدیمی شهرهای استان که مرمت و بازسازی شده است صادر کند.
فضیلت با بیان اینکه از حضور بخش خصوصی در این کار استقبال می کنیم گفت: هدف از راه اندازی گذر فرهنگی در استان، ایجاد زیرساختی مناسب برای افزایش شاخص های فرهنگی و افزایش سرانه مطالعه کتاب است و در نظر است تا بخش های تئاتر، شعرخوانی، کارگاه سفال، کارگاه های آشنایی با شیوه مطالعه و ایستگاه مطالعه، در گذرهای فرهنگی استان گنجانده می شود.
فضیلت تاکید کرد: موفقیت در حوزه فعالیت های فرهنگی به ویژه کتاب نیازمند رفتار و فرهنگ غالب به صورت جمعی و تیمی است و تبدیل شدن مطالعه در جامعه به دغدغه عمومی، راهکار توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی است.
9891م/6103/7408
کپی شد
