به گزارش ایرنا، استان سمنان بیش از یکهزار اثر تاریخی، فرهنگی، معنوی و طبیعی شناسایی شده دارد که حدود 700 اثر از این تعداد در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، شهرستان دامغان در این استان، از شهرهای تاریخی ایران محسوب می شود که یادگاران زیادی از دل تاریخ با خود به همراه دارد.
شهرستان دامغان از نظر پیشینه تاریخی یکی از قدیمی ترین شهرهای کشور و دارای ظرفیت بالایی در صنعت گردشگری است.
این شهرستان دارای بیش از 2 هزار اثر تاریخی است که تاکنون 500 اثر شناسایی و از این تعداد 126 اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
مسجد تاریخانه دامغان در تاریخ 15 دی 1310 با شمارهٔ ثبت 80 به‌عنوان یکی ازآثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
**جایگاه تاریخی تاریخانه
مسجد «تاریخانه» درجنوب شرقی دامغان دراستان سمنان ، یکی از نخستین مساجد ایران و جزو قدیمی ترین بناهای پس از اسلام است که قدمت آن را بین سال 130 تا 170 هجری قمری بیان کردند.
عده‌ای بر این باورند که این مسجد در زمان پیش از اسلام آتشکده بوده است و پس از تسلط اعراب، آن را ناریخانه خوانده اند و سپس به تاریخانه معروف شده است.
مناره ای دایره شکل در این مسجد قرار دارد که دارای کتیبه ای به خط کوفی مشتمل بر آیات قرآنی است که به نام بانی آن، بختیار، فرزند محمد در تاریخ 420 هجری نام گذاری شده است.
ارتفاع کنونی این مناره، 26 متر است و 86 پله دارد، محیط آن در پایین 13 متر است که کم کم از آن کاسته می شود و در بالا به 6٫8 متر می رسد.
ساختمان مسجد دربردارنده یک صحن یا حیاط مرکزی است که پیرامون آن را رواق‌های سرپوشیده در بر گرفته است، شبستان مسجد بر روی 18 ستون استوار شده است.
این ستون‌ها یک متر و نیم قطر دارند و از نظر ویژگی‌های معماری همانند ستون‌های کاخ‌های ساسانی هستند.
** مشخصات ظاهری این یادگار دوره ایلخانی
در مسجد تاریخانه ستون‌هایی مدوّر قرار دارد که با آجرهایی به طول 35 و به عرض 34 و ارتفاع هفت سانتی‌متر ساخته شده و به نام «چهل ستون» معروف است. تعداد ستون‌ها 26 عدد است که 18 ستون آن در یک طرف و پنج ستون در سمت دیگر و سه ستون در مقابل قرار گرفته‌است.
محیط هر ستون در حدود پنج متر و بلندای آن از سطح زمین تا محلی که طاق‌ها برآن استوار شده است 2.84 متر و تا پشت بام 6 متر است.
در سال های اخیر، این مسجد در چند مرحله مرمت و بازسازی شد که این اقدامات از جمله موارد زیرساختی در راستای ثبت این مسجد در سازمان یونسکو بوده است.
این مسجد از یادگاران دوره ایلخانی و روز 15 دی ماه سالروز ثبت این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی است که کمیته تخصصی شورای فرهنگ عمومی شهرستان دامغان نیز این روز را به عنوان روز مسجد تاریخانه دامغان نامگذاری کرده است.
** ثبت جهانی تاریخانه در دست اقدام است
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دامغان گفت: بناهای تاریخی هویت و نشان هر شهر است و مسجد تاریخانه نیز هویت اسلامی شهر دامغان به حساب می آید.
مهدی قاسمی افزود: در حال حاضر این مسجد کهن در راستای حفظ، نگهداری و احیای بنا در حال مرمت است که برای مرمت این بنای تاریخی اعتبار 2 میلیارد و 500 میلیون ریال از محل اعتبارات ملی و استانی تخصیص یافته است.
وی افزود: اصلاح و کف سازی، نورپردازی داخلی و نمای بیرونی، پشت بندها و استحکام بخشی دیوارها در حال انجام است.
قاسمی تصریح کرد: بدون شک، حفظ میراث های هر شهر توسط اداره میراث فرهنگی به تنهایی امکان پذیر نیست، چرا که این آثار متعلق به همه مردم است.
وی افزود: اقدامات لازم برای ثبت جهانی این بنا از جمله آزادسازی حریم، مرمت، ساماندهی و زیرساخت های لازم در حال انجام است.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تصریح کرد: این بنای تاریخی از بناهای بی نظیر ایرانی است که هیچ معماری غیرایرانی در آن به کار نرفته است.
** تشکل های مردمی دغدغه مند برای حفظ تاریخانه
فعال فرهنگی و عضو سازمان مردم نهاد خانه تسنیم دامغان در گفت و گو با ایرنا، گفت: این سازمان مردم نهاد با همکاری تعدادی از تشکل های مردم نهاد، درخواستی مبنی بر معرفی این اثر به عنوان نماد دامغان به شورای فرهنگ عمومی ارائه کرد که مورد تصویب این شورا قرار گرفت.
سعیده سادات قدمی اضافه کرد: قرار گرفتن تاریخانه به عنوان نماد دامغان بدون شک دستاوردهای مثبتی را در شهرستان، استان و حتی کشور به دنبال دارد.
وی تصریح کرد: معرفی اثر باستانی تاریخانه به عنوان نماد دامغان نزد افکار عمومی، می تواند به عنوان مطالبه ای جدی زمینه ساز اقدامات ارزشمندی برای حفظ احیا و نگهداشت این مسجد باستانی و فاخر شود.
قدمی، به ضرورت حفظ مسجد تاریخانه اشاره کرد و گفت: قدمت، پیشینه تاریخی و معماری باشکوه این مسجد، می تواند این اثر فاخر 1300 را به مقصد مهمی برای گردشگران تبدیل و به صورت غیرمستقیم باعث رونق شهرستان دامغان شود.
وی افزود: آزادسازی حریم تاریخانه از برنامه های جدی در راستای حفظ این مسجد است که نیاز به یک عزم عمومی از سوی مردم و مسئولان دارد تا با رفع موانع، شاهد ثبت این بنای کم نظیر در فهرست جهانی یونسکو باشیم.
وی اضافه کرد: خانه تسنیم دامغان، بازسازی و مرمت خانه ای قدیمی در مجاورت مسجد تاریخانه را به منظور ایجاد خانه فرهنگ در دست اجرا دارد.
به گفته قدمی، این بنا با حدود 70 سال قدمت در تملک اداره میراث فرهنگی دامغان قرار دارد که با هدف آزادسازی حریم مسجد تاریخانه، از سوی اداره میراث فرهنگی از مالک اولیه خریداری و به این سازمان مردم نهاد واگذار شده است که از ابتدای آبان سال گذشته مرمت آن آغاز شد و در مراحل پایانی قرار دارد.
وی افزود: هزینه های این بازسازی از سوی خیران و آجرنمای این بنا نیز توسط میراث فرهنگی شهرستان تامین شده است.
عضو سازمان مردم نهاد خانه تسنیم دامغان گفت: این مجموعه به عنوان سرای فرهنگ دارای 2 کاربری اصلی مرکز هدایت گردشگری و کانونی برای فعالیت های فرهنگی و ادبی است.
9856/6103
انتهای پیام شهرستان دامغان از نظر پیشینه تاریخی یکی از قدیمی ترین شهرهای کشور و دارای ظرفیت بالایی در صنعت گردشگری است.
این شهرستان دارای بیش از 2 هزار اثر تاریخی است که تاکنون 500 اثر شناسایی و از این تعداد 126 اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
مسجد تاریخانه دامغان در تاریخ 15 دی 1310 با شمارهٔ ثبت 80 به‌عنوان یکی ازآثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
**جایگاه تاریخی تاریخانه
مسجد «تاریخانه» درجنوب شرقی دامغان دراستان سمنان ، یکی از نخستین مساجد ایران و جزو قدیمی ترین بناهای پس از اسلام است که قدمت آن را بین سال 130 تا 170 هجری قمری بیان کردند.
عده‌ای بر این باورند که این مسجد در زمان پیش از اسلام آتشکده بوده است و پس از تسلط اعراب، آن را ناریخانه خوانده اند و سپس به تاریخانه معروف شده است.
مناره ای دایره شکل در این مسجد قرار دارد که دارای کتیبه ای به خط کوفی مشتمل بر آیات قرآنی است که به نام بانی آن، بختیار، فرزند محمد در تاریخ 420 هجری نام گذاری شده است.
ارتفاع کنونی این مناره، 26 متر است و 86 پله دارد، محیط آن در پایین 13 متر است که کم کم از آن کاسته می شود و در بالا به 6٫8 متر می رسد.
ساختمان مسجد دربردارنده یک صحن یا حیاط مرکزی است که پیرامون آن را رواق‌های سرپوشیده در بر گرفته است، شبستان مسجد بر روی 18 ستون استوار شده است.
این ستون‌ها یک متر و نیم قطر دارند و از نظر ویژگی‌های معماری همانند ستون‌های کاخ‌های ساسانی هستند.
** مشخصات ظاهری این یادگار دوره ایلخانی
در مسجد تاریخانه ستون‌هایی مدوّر قرار دارد که با آجرهایی به طول 35 و به عرض 34 و ارتفاع هفت سانتی‌متر ساخته شده و به نام «چهل ستون» معروف است. تعداد ستون‌ها 26 عدد است که 18 ستون آن در یک طرف و پنج ستون در سمت دیگر و سه ستون در مقابل قرار گرفته‌است.
محیط هر ستون در حدود پنج متر و بلندای آن از سطح زمین تا محلی که طاق‌ها برآن استوار شده است 2.84 متر و تا پشت بام 6 متر است.
در سال های اخیر، این مسجد در چند مرحله مرمت و بازسازی شد که این اقدامات از جمله موارد زیرساختی در راستای ثبت این مسجد در سازمان یونسکو بوده است.
این مسجد از یادگاران دوره ایلخانی و روز 15 دی ماه سالروز ثبت این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی است که کمیته تخصصی شورای فرهنگ عمومی شهرستان دامغان نیز این روز را به عنوان روز مسجد تاریخانه دامغان نامگذاری کرده است.
** ثبت جهانی تاریخانه در دست اقدام است
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دامغان گفت: بناهای تاریخی هویت و نشان هر شهر است و مسجد تاریخانه نیز هویت اسلامی شهر دامغان به حساب می آید.
مهدی قاسمی افزود: در حال حاضر این مسجد کهن در راستای حفظ، نگهداری و احیای بنا در حال مرمت است که برای مرمت این بنای تاریخی اعتبار 2 میلیارد و 500 میلیون ریال از محل اعتبارات ملی و استانی تخصیص یافته است.
وی افزود: اصلاح و کف سازی، نورپردازی داخلی و نمای بیرونی، پشت بندها و استحکام بخشی دیوارها در حال انجام است.
قاسمی تصریح کرد: بدون شک، حفظ میراث های هر شهر توسط اداره میراث فرهنگی به تنهایی امکان پذیر نیست، چرا که این آثار متعلق به همه مردم است.
وی افزود: اقدامات لازم برای ثبت جهانی این بنا از جمله آزادسازی حریم، مرمت، ساماندهی و زیرساخت های لازم در حال انجام است.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تصریح کرد: این بنای تاریخی از بناهای بی نظیر ایرانی است که هیچ معماری غیرایرانی در آن به کار نرفته است.
** تشکل های مردمی دغدغه مند برای حفظ تاریخانه
فعال فرهنگی و عضو سازمان مردم نهاد خانه تسنیم دامغان در گفت و گو با ایرنا، گفت: این سازمان مردم نهاد با همکاری تعدادی از تشکل های مردم نهاد، درخواستی مبنی بر معرفی این اثر به عنوان نماد دامغان به شورای فرهنگ عمومی ارائه کرد که مورد تصویب این شورا قرار گرفت.
سعیده سادات قدمی اضافه کرد: قرار گرفتن تاریخانه به عنوان نماد دامغان بدون شک دستاوردهای مثبتی را در شهرستان، استان و حتی کشور به دنبال دارد.
وی تصریح کرد: معرفی اثر باستانی تاریخانه به عنوان نماد دامغان نزد افکار عمومی، می تواند به عنوان مطالبه ای جدی زمینه ساز اقدامات ارزشمندی برای حفظ احیا و نگهداشت این مسجد باستانی و فاخر شود.
قدمی، به ضرورت حفظ مسجد تاریخانه اشاره کرد و گفت: قدمت، پیشینه تاریخی و معماری باشکوه این مسجد، می تواند این اثر فاخر 1300 را به مقصد مهمی برای گردشگران تبدیل و به صورت غیرمستقیم باعث رونق شهرستان دامغان شود.
وی افزود: آزادسازی حریم تاریخانه از برنامه های جدی در راستای حفظ این مسجد است که نیاز به یک عزم عمومی از سوی مردم و مسئولان دارد تا با رفع موانع، شاهد ثبت این بنای کم نظیر در فهرست جهانی یونسکو باشیم.
وی اضافه کرد: خانه تسنیم دامغان، بازسازی و مرمت خانه ای قدیمی در مجاورت مسجد تاریخانه را به منظور ایجاد خانه فرهنگ در دست اجرا دارد.
به گفته قدمی، این بنا با حدود 70 سال قدمت در تملک اداره میراث فرهنگی دامغان قرار دارد که با هدف آزادسازی حریم مسجد تاریخانه، از سوی اداره میراث فرهنگی از مالک اولیه خریداری و به این سازمان مردم نهاد واگذار شده است که از ابتدای آبان سال گذشته مرمت آن آغاز شد و در مراحل پایانی قرار دارد.
وی افزود: هزینه های این بازسازی از سوی خیران و آجرنمای این بنا نیز توسط میراث فرهنگی شهرستان تامین شده است.
عضو سازمان مردم نهاد خانه تسنیم دامغان گفت: این مجموعه به عنوان سرای فرهنگ دارای 2 کاربری اصلی مرکز هدایت گردشگری و کانونی برای فعالیت های فرهنگی و ادبی است.
9856/6103
کپی شد
