ویتامین D بخشی از ویتامینهای محلول در چربی است که شامل A، E و K نیز میشود. بدن انسان میتواند آن را از قرار گرفتن در معرض نور خورشید سنتز کند.
جی پلاس، با این حال، این تولید در بدن محدود است، بنابراین باید با مصرف منظم غذاهای حاوی آن، به ویژه ماهی، این کمبود تکمیل شود. اگرچه شناخته شده ترین فواید آن به متابولیسم کلسیم و سلامت استخوان مربوط می شود، شواهد علمی نشان می دهد که بر سایر عملکردهای بدن نیز تأثیر دارد.
ویتامین D چگونه تولید می شود؟
بهداشت نیوز نوشت؛ پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، پوست می تواند یک مولکول پیش ساز را به کلسیفرول یا ویتامین D3، یکی از اشکال غیرفعال ویتامین تبدیل کند. با این حال، این فرآیند به عوامل مختلفی مانند فصل، زمان روز و عرض جغرافیایی بستگی دارد و بین جمعیتها متفاوت است.
درجه رنگدانههای پوست همچنین با میزان اشعه ماوراء بنفش که میتواند تولید ویتامین D را تحریک کند، تداخل دارد. سن و مفاهیم فرهنگی نیز زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید و پوست در معرض اشعه ماوراء بنفش را تغییر می دهد.
گزینه های مکمل چیست؟
اگرچه تولید از طریق پوست ممکن است تا 95 درصد از رسوب ویتامین D در بدن را تضمین کند، بیشتر جمعیت جهان دچار کمبود این عنصر هستند. به همین دلیل است که باید اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی مواد غذایی حاوی آن را مصرف می کنید. از جمله گزینه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
غذاهای طبیعی مانند ماهی، تخم مرغ، کره و جگر. محصولات کاربردی، یعنی آنهایی که صنایع غذایی مواد مغذی ضروری را به آنها اضافه می کند. مکمل های دارویی حاوی برخی از اشکال ویتامین D. متابولیسم ویتامین D: فعال شدن مولکول
پیش ساز ویتامین D کلسیفرول (ویتامین D3) است که توسط پوست از نور خورشید سنتز می شود. اما شکل غیرفعال دیگری نیز وجود دارد: ارگوکلسیفرول یا ویتامین D2 که توسط گیاهان سنتز میشود و میتواند به عنوان منبع خارجی مصرف شود.
از هر یک از این مولکول های پیش ساز، فعال سازی باید رخ دهد. برای اینکه این اتفاق بیفتد، پیش ساز به پروتئینی متصل می شود که آن را به کبد منتقل می کند، جایی که اولین تغییر شکل هنگام تولید کلسیدیول رخ می دهد.
با این حال، مولکول هنوز غیر فعال است و به همین دلیل، به هیدروکسیلاسیون دوم نیاز دارد. این فرآیند در کلیه اتفاق می افتد. در اینجا کلسیتریول تولید می شود که شکل فعال ویتامین D است.
کلسیتریول و عملکرد بدن
ویتامین D به عنوان یک مولکول محلول در چربی، به راحتی از غشای پلاسما عبور می کند تا زمانی که به هسته سلول، جایی که گیرنده آن قرار دارد، برسد. در آنجا به این عنصر متصل می شود تا رونویسی چندین ژن را تنظیم کند. به همین دلیل، عملکردهای متعدد آن نشان داده شده است.
اقدامات کلاسیک: متابولیسم کلسیم
به دلیل وجود کلسیتریول، امکان افزایش جذب کلسیم و فسفر از رژیم غذایی در مجرای روده وجود دارد. علاوه بر این، اثر آن بر استخوان امکان استخراج ماده معدنی به جریان خون را فراهم می کند که سطح کلسیم موجود برای سلول های بدن را افزایش می دهد.
همچنین اثر اضافی روی کلیه دارد، زیرا جذب مجدد کلسیم و فسفر را تحریک می کند تا از دفع مقادیر زیادی از مواد معدنی در ادرار جلوگیری کند. به این دلایل، ویتامین D اغلب با عملکرد استخوان مرتبط است و اثرات عادی مولکول را تشکیل میدهد.
کلسیتریول: یک ماده همه کاره
اعمال روی متابولیسم کلسیم و فسفر فقط مربوط به ویتامین D نیست. در واقع، گیرنده این مولکول در اکثر سلولهای بدن قرار دارد و نشان میدهد که دخالت آن در فرآیندهای فیزیولوژیکی بسیار گستردهتر از آن چیزی است که در ابتدا تصور میشد.
بنابراین، تحقیقات متعددی برای روشن کردن سایر اثرات ویتامین D، که «غیر کلاسیک» نامیده میشوند، انجام شده است. در این میان، کلسیتریول با تنظیم سیستم ایمنی مرتبط است، کمبود آن با بیماریهای عفونی و خودایمنی مرتبط است.
به طور مشابه، نشان داده شده است که بر عملکرد هورمونی تأثیر می گذارد. سطوح ناکافی آن به تغییر عملکرد لوزالمعده مربوط می شود که به پیشرفت دیابت کمک می کند. به عنوان یک تنظیم کننده رشد سلولی، حتی ممکن است در سرطان نقش داشته باشد.
سلامت قلب و عروق و کلسیتریول
از سوی دیگر، وجود گیرنده های هسته ای برای ویتامین D در عضلات صاف نشان داده شده است. رگ های خونی دارای یک لایه عضلانی هستند که به آنها اجازه می دهد منقبض و منبسط شوند تا با نیازهای بدن سازگار شوند. این اجازه می دهد تا جریان خون بسته به نیازها تغییر یابد.
به دلیل وجود این گیرنده ها، تحقیقات متعددی برای روشن شدن اثرات کلسیتریول بر رگ های خونی انجام شده است. به نظر می رسد با کاهش انقباض و بهبود عملکرد اندوتلیال مرتبط باشد.
کمبود ویتامین D باعث فشار خون شریانی می شود؟
کلسیتریول روی یک سیستم مهم برای تنظیم فشار خون عمل می کند: سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون. مولکول فعال قادر است رنین را مهار کند تا اطمینان حاصل شود که رنین تبدیل تانسینوژن به آنژیوتانسین را تحریک نمی کند. این از افزایش فشار خون جلوگیری می کند.
چندین مطالعه سطوح پایین ویتامین D را با افزایش فشار خون مرتبط کردهاند. این شواهد در ماههای زمستان که سنتز کوله کلسیفرول پوستی کاهش مییابد حتی بیشتر قابل توجه است.
محافظت از قلب با کلسیتریول
از سوی دیگر، کمبود ویتامین D با چندین بیماری مرتبط است که به عنوان عوامل خطر بیماری قلبی عروقی طبقه بندی می شوند. به طور خاص، سندرم متابولیک، چاقی، دیابت، دیس لیپیدمی و فشار خون شریانی.
به نظر می رسد که این آسیب شناسی ها با سطوح پایین کلسیتریول ارتباط دارند، که نشان می دهد هیپوویتامینوز D در ایجاد این شرایط نقش دارد.
چگونه متوجه می شوید که کمبود ویتامین D وجود دارد؟
از آنجایی که دو مولکول پیش ساز وجود دارد، تعیین کوله کلسیفرول و ارگوکلسیفرول مناسب ترین آزمایش برای اندازه گیری سطح ویتامین D در خون نیستند.
در حال حاضر، توصیه میشود از مقادیر کلسیدیول استفاده کنیم، زیرا این فراوانترین شکل در بدن است و میتواند غلظت خون را بهتر منعکس کند.
با این حال، هیچ اتفاق نظری در مورد اینکه چه سطوحی را می توان برای این ماده مغذی بهینه در نظر گرفت، وجود ندارد. اکثر مطالعات نشان میدهند که غلظتهای کمتر از ۲۰ نانوگرم در
میلیلیتر باید بهعنوان کمبود طبقهبندی شوند، بنابراین هیپوویتامینوز D را تشکیل میدهند.
در واقع، تعیین کلسیدیول بین 20 تا 30 نانوگرم در میلی لیتر می تواند با ذخیره کلسیدیول ناکافی مرتبط باشد. سایر پارامترها باید برای تجزیه و تحلیل عینی وضعیت واقعی ویتامین D ارزیابی شوند. اینها شامل سطوح پاراتورمون و کلسیم سرم است.
چگونه مکمل های ویتامین D مصرف کنیم؟
واضح است که ویتامین D نقش مهمی در مراقبت از سلامت قلب و عروق دارد. به همین دلیل مهم است که از مصرف بهینه مواد مغذی اطمینان حاصل شود. با توجه به اینکه قرار گرفتن در معرض نور خورشید در بسیاری از کشورها ناکافی به نظر می رسد، مکمل های غذایی بهترین گزینه است.
مصرف غذاهای غنی شده معمولا اولین انتخاب است. از این میان، محصولات لبنی برجسته است. در صورت نیاز پزشک یا متخصص تغذیه، ویتامین D را می توان با مکمل های کوله کلسیفرول یا ارگوکلسیفرول نیز دریافت کرد.
آیا دوز ایده آل وجود دارد؟
دوز توصیه شده روزانه به سن و وضعیت سلامتی فرد بستگی دارد. با این حال، 800 واحد بینالمللی در روز برای یک بزرگسال برای اطمینان از غلظت کافی ویتامین D کافی است. با وجود این، هر مورد باید به صورت فردی در نظر گرفته شود.
هیپرویتامینوز D یک اختلال نادر است که در اثر مسمومیت با مکمل ویتامین D ایجاد می شود. در این وضعیت، هیپرکلسمی رخ می دهد و علائم آن شامل علائمی مانند موارد زیر است:
ضعف از دست دادن اشتها و کاهش وزن حالت تهوع درد عضلانی و سفتی سنگ کلیه فشار خون بالا
با این حال، باید در نظر داشت که ویتامین D برای سلامت قلب و عروق و سایر سیستمهای ضروری بدن مفید است. بنابراین، اگر به کمبود این ماده مغذی مشکوک هستید، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.