طی دو سال اخیر همه‌گیری ویروس کرونا و کاهش تحرک افراد باعث شده است تا شاهد افزایش آمار ابتلا به کمردرد حتی در سنین پایین باشیم.
جی پلاس، کمر درد یک مشکل شایع است که بیشتر افراد بزرگسال را در برخی ادوار زندگی درگیر میکند، طبق آمار نیمی از جمعیت جهان در طول زندگی خود به نحوی از کمردرد رنج می‌برند اما امروزه این اختلال نسبت به چند سال گذشته با تفاوت‌هایی از جمله سن و دلایل ابتلا مواجه شده است.
این روز‌ها علاوه بر افزایش دلایل ایجاد کمردرد مانند زیادشدن میزان استفاده از وسایل ارتباطی، کاهش تحرکات و ورزش، تغذیه نامناسب و چاقی‌های زودرس؛ حتی سن ابتلا به این اختلال به کودکان و نوجوانان رسیده است. از طرفی شیوع اپیدمی کرونا طی دو سال اخیر و کاهش تحرک به خصوص در بین کودکان و نوجوانان، زنگ خطر ابتلا به کمردرد را برای این گروه سنی، به صدا درآورده است.
شیوع کمردرد در کودکان و نوجوانان
احمد موذن زاده، رئیس انجمن علمی فیزیوتراپی ایران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بر اساس آمار‌های موجود در کشور حدود ۸۵ درصد عموم مردم در طول زندگی حداقل یک بار با کمردرد حاد رو به رو می‌شوند. در واقع زمینه اصلی این نوع کمردرد‌ها مربوط به مشکلات مکانیکی ستون فقرات، ضعف عضلات، عادات بد و فعالیت‌های فیزیکی نامناسب است که اگر در مراحل اولیه درمان نشود؛ می‌تواند مشکلاتی بعدی مانند دیسک کمر، ساییدگی مهر‌ها و انحراف ستون فقرات را ایجاد کند.
او افزود: بعد از اپیدمی ویروس کرونا، نوع فعالیت فیزیکی افراد بواسطه در قرنطینه قرار گرفتن به خصوص در کودکان و نوجوانان تغیر پیدا کرد که متاسفانه افزایش مشکلات مکانیکی ستون فقرات را شاهد بودیم. با توجه به شرایط دو سال اخیر، زنگ خطر را برای گروه سنی کودکان و نوجوانان احساس می‌کنیم. در واقع این گروه سنی قبل از همه گیری کرونا با حضور در مدرسه، زنگ ورزش و همچنین پیاده روی در مسیر‌های رفت و برگشت؛ فعالیت فیزیکی را تجربه می‌کردند. طی دو سال اخیر افزایش فعالیت‌های مجازی، نشستن‌های طولانی مدت، استفاده از میز و صندلی‌های غیر استاندارد و خم بودن زیاد بر روی تلفن همراه و کتاب؛ دست به دست یکدیگر داده اند تا شاهد نزولی بودن سن ابتلا به کمردرد باشیم.
رئیس انجمن علمی فیزیوتراپی ایران بیان کرد: در صورتی که فرد بیش از بیست دقیقه در یک وضعیت ثابت مانند حالت نشسته قرار بگیرد، زمینه مشکلات بعدی ایجاد می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌کنیم افراد در طول فعالیت‌های روزانه و با وضعیت ثابت؛ حتما هر بیست دقیقه یک بار تغییر وضعیت مانند بلند شدن و قدم زدن را داشته باشند.
موذن زاده افزود: فقر حرکتی و فقدان فعالیت فیزیکی در دراز مدت، علاوه بر تضعیف عضلات می‌تواند مشکلاتی برای ستوان فقرات به خصوص در ناحیه گردن ایجاد کند. طبق آمار میزان مشکلات گردن در دو سال اخیر به خصوص در سنین پایین بسیار افزایش کرده است. تجربه دو سال گذشته نشان می‌دهد عدم توازن بین انرژی دریافتی و فعالیت فیزیکی به خصوص در بین کودکان و نوجوانان، چاقی و به دنبال آن مشکلات مربوط به کمر و گردن را شاهد هستیم.
رئیس انجمن علمی فیزیوتراپی ایران گفت: توصیه می‌کنیم حتی افراد سالم در طول روز ۴۵ دقیقه پیاده روی داشته باشند، در صورت عدم رعایت این برنامه، مشکلاتی مانند پوکی استخوان و گرفتگی قلب و عروق را خواهند داشت. در واقع اپیدمی کرونا، قرنطینه و عدم حضور در مجامع عمومی مانند کلاس و دانشگاه مشکلات زیادی را به خصوص برای نوجوانان و جوانان ایجاد کرده است.
او ادامه داد: طبق شواهد به جز آموزش مجازی دانش آموزان و دانشجویان؛ حتی بازی‌های کودکان و نوجوانان به سمت بازی‌های مجازی رفته است. این فقدان حرکتی قطعا عوارض طولانی مدت را برای این گروه سنی به دنبال خواهد داشت.
موذن زاده مطرح کرد: به یاد داشته باشید هر ۱۵ درجه خم بودن گردن، میزان فشار به ستوان فقرات گردنی را دو برابر میکند و عادات بد در استفاده از وسایل ارتباطی این مشکلات را تشدید میکند. در بعضی موارد فرزندان در وضعیت نامناسب مانند درازکش و خوابیده مطالعه یا از وسایل ارتباطی استفاده می‌کنند.
او افزود: طی دو سال اخیر سن ابتلا به کمر درد به سنین پایین نزول پیدا کرده است و حتی در برخی موارد، دیسک کمر که قبلا در سنین بالای ۳۰ سال بروز پیدا می‌کرد، هم اکنون در رده سنی ۲۰ سال مشاهده می‌شود.
بیشترین مرخصی‌های استعلاجی با عنوان کمردرد
عارف سعیدی، متخصص فیزیوتراپی و مدرس دانشگاه تهران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: طبق آمار‌های جدید میزان ابتلا به کمر درد تا حدی افزایش پیدا کرده است که بیشترین مرخصی‌های استعلاجی در شغل‌های مختلف و در زمان‌های طولانی؛ مربوط به کمردرد افراد در سنین مختلف است.
او افزود: کمردرد انواع مختلفی دارد که شامل آرتروز، دیسک، اسپاسم عضلانی در ناحیه کمر و کشیدگی‌های مختلف در تاندون عضلات می‌شود. به طور معمول بیشترین درد و همچنین هزینه‌های بالای درمانی مربوط به پارگی دیسک کمر است. اما آرتروز در سنین بالا و به دلیل افزایش سن رخ می‌دهد و ممکن است همه افراد آن را تجربه کنند. در صورتی که اصول صحیح علمی در نشستن و برخواستن توسط افراد رعایت شود، آرتروز را دیرتر و همچنین با درد کمتر تجربه می‌کنند.
سعیدی بیان کرد: کشیدگی‌های تاندون عضلات، معمولا در افراد جوان و ورزشکار اتفاق می‌افتد که در صورت رعایت برخی اصول می‌توانند از بروز این اختلال جلوگیری کنند. شرط عدم ابتلا به این اختلال این است که ورزشکار یا جوان در کار‌های فیزیکی از یک انعطاف خوب بدنی، قدرت و استقامت عضلاتی و چالاکی برخوردار باشد. در واقع آمادگی و استقامت بدنی برای یک ورزشکار و جوان باعث می‌شود تا بدن او زمان ورزش یا کار‌های فیزیکی با کمردرد‌های ناشی از اسپاسم عضلات رو به رو نشود.
این مدرس دانشگاه تهران تصریح کرد: باید به این نکته مهم توجه داشت پیشگیری، ارزان و ساده‌ترین راه در همه بیماری‌ها به خصوص کمردرد است؛ بنابراین اصول علمی و صحیح نشستن، راه رفتن، بلند شدن و ایستادن در محیط کار و زندگی برای پیشگیری از دردکمر بسیار حائز اهمیت است.
او تاکید کرد: در صورت بروز کمردرد، مراجعه زود هنگام به فیزیوتراپ برای تشخیص علت، نوع اختلال و راهکار درمانی بسیار حائز اهمیت است. یک توصیه مهم برای کارمندان و رانندگان این است که زمان نشستن محل گودی کمر خالی نباشد و همچنین گردن هم باید در حالت موازی بدن قرار بگیرد و از خم شدن زیاد آن جلوگیری شود.
چند راهکار درمانی
در ناحیه کمر یک قوس طبیعی به سمت جلو وجود دارد که با یک تست ساده می‌توانیم نسبت به طبیعی یا غیرطبیعی بودن آن پی ببریم.
شما می‌توانید برای انجام این تست، پشت به دیوار قرار بگیرید، به طوریکه پاشنه پا و شانه‌ها به طور کامل به دیوار بچسبد؛ همچنین سر به حالت موازی بدن و مستقیم قرار بگیرد. در ادامه یکی از دستان خود را وارد گودی کمر کنید؛ در صورتی که دست به طور کامل وارد گوی کمر نشد بدین معناست که قوس کمر بسیار کم است.
اگر دست شما وارد قوس کمر شد و دیگر به سمت جلو حرکت نکرد یعنی قوس کمر نرمال است و همچنین اگر دست از قوس کمر عبور کرد؛ قوس کمر زیاد است. اگر قوس کمر کم باشد، باید دیوار پشت عضلات که برای این مشکل باید عضلات دیواره پشتی ستون فقرات و فیله کمر تقویت شوند. در صورت زیاد بودن قوس کمر باید ورزش‌های تقویت کننده عضلات شکم و لگن انجام شود.
برای اطمینان از وضعیت قوس کمر و آموزش ورزش‌های مناسب؛ می‌توانید از متخصصان فیزیوتراپی کمک بگیرید.
تغذیه مناسب، رژیم غذایی مناسب در سلامت استخوان‌ها بسیار حائز اهمیت است، این در حالی است که تغذیه اکثر خانواده‌ها به سمت فست فود و منابع غذایی کم ارزش در حرکت است.
طبق توصیه‌های متخصصان نحوه رفتار افراد با بسیاری از کمردرد‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع نباید از هر تمرین ارائه شده توسط افراد غیرمتخصص یا در فضای مجازی برای کاهش درد کمر استفاده کرد. البته تمرین‌های ورزشی مناسب هستند، اما زمان و نحوه استفاده از هر تمرین برای انواع درد‌ها بسیار مهم است.
