به گزارش ایرنا، زمانی کنکور (آزمون سراسری ورود به دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی) فقط معبری بود برای افرادی که برنامه بلند مدتی برای زندگی خود داشتند و متناسب با آن نیازمند ادامه تحصیل و طی مدارج عالی تحصیلی بودند اما دیگران به مشاغل مورد نیاز جامعه می اندیشیدند.
گذر زمان و گرایش روز افزون مردم به ادامه تحصیل، مطالبه جامعه برای شرکت در کنکور و حضور در دانشگاه را افزایش داد تا آنکه امروز کمتر خانواده ای را می توان یافت که دغدغه موفقیت فرزندش در کنکور را نداشته و با آن برای خود رویاها نبافته باشد.
اما نظر کارشناسان جامعه شناساسی و روان شناسی شرکت کننده در میزگرد ایرنا مرکز زنجان متفاوت از این نگرش بود و همه آنان خواستار اصلاح نگرش و ذهنیت نسبت به این موضوع بودند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز زنجان با مد نظر قرار دادن اهمیت کنکور برای خانواده ها، میزگردی با عنوان آسیب شناسی جامعه شناختی و روان شناختی کنکور با حضور دکتر یوسف بیانلو استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد، دکتر ابوذر چراغی عضو هیات علمی دانشگاه زنجان و دکتر اکبر مهدیلو روانشناس و مشاور آموزش و پرورش استان زنجان برگزار کرد.
** رفتار درست با کنکور نیازمند آموزش است
استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد زنجان گفت: نمی توان کنکور را از جامعه حذف کرد، مهم این است که بتوان آن را درست مدیریت و رفتار صحیح با آن را آموزش داد.
یوسف بیانلو افزود: کنکور برای غربال و ارزیابی دانش آموزان و داوطلبان لازم است تا افراد برجسته از نظر علمی و عملی انتخاب و وارد دوره تحصیلات عالی شوند.
بیانلو اظهار کرد: اینکه این غربال به درستی طراحی شود، مساله مورد نظر به شمار می آید که از نظر جامعه شناسی کنکور در جامعه ایران از حالت متعادل و نرمال خارج و به یک آسیب تبدیل شده است.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: حتی برای کسانی که در این زمینه تلاش می کنند در فضای کنکور همه مسائل به درستی مدیریت و هدایت نشده است.
** کنکور حرکت معناداری برای تعیین سرنوشت افراد نیست
روانشناس و مشاور آموزش و پرورش استان زنجان گفت: آزمونی که برای غربالگری دانش آموزان است نباید به یک آسیب تبدیل شود.
اکبر مهدیلو افزود: پژوهش ها نشان می دهد که کنکور در گذشته پیش بینی کننده معناداری برای موفقیت در دانشگاه بوده، اما اکنون اینکه چنین نتیجه ای کسب می شود یا خیر جای بحث دارد اما به لحاظ پژوهشی به آن پرداخته نمی شود.
وی یادآور شد: در کشورهای توسعه یافته آزمونی که بخواهد در نیمی از روز، سرنوشت یک شخص را تعیین کند، محلی از اعراب ندارد، در حالی که این اتفاق در آموزش و پرورش ایران رخ می دهد.
مهدیلو با بیان اینکه طی سال های گذشته در نهایت فقط 25 درصد از سوابق تحصیلی در نتیجه انتخاب دانش آموز دخیل شده است، تصریح کرد: همچنان 75 درصد تعیین سرنوشت یک فرد از طریق همان آزمونی است که در نیمی از روز برگزار می شود.
این روانشناس گفت: بارها این اتفاق افتاده است که دانش آموزانی تمام تلاش خود را بکار گرفته اند اما سر جلسه آزمون دچار استرس شده اند و آینده آنان نابود شده است و این خود آسیب و مساله بزرگی محسوب می شود.
وی با تاکید بر اینکه تعیین سرنوشت یک شخص در نیمی از روز هیچ توجیهی ندارد، یادآور شد: در مقابل این اقدام هم به شکل مستمر صحبت از همسان سازی و عدالت آموزشی مطرح می شود که اگر عملیاتی شود و بتوان بر اساس نمره دیپلم تعیین کرد، در آن زمان می توان تفاوت ها واقعی را دید اما چنین اقدامی عملی نمی شود.
مهدیلو اظهار کرد: 10 سال است که سخن از حذف کنکور مطرح می شود، اما اتفاقی در این زمینه رخ نمی دهد چرا که لابی ها و سودهای کلانی در حوزه کنکور وجود دارد و حذف این آزمون به ضرر کسانی است که از این شرایط سود می برند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از مباحثی که کنکور را تحت تاثیر قرار داده، مساله گرایش تحصیلی است، حداقل از چهار سال گذشته گرایش دانش آموزان به علوم تجربی افزایش یافته است.
این روانشناس گفت: در حالی که مشاوران توزیع متوازن گرایش تحصیلی را تاکید می کنند، اما در نهایت تصمیم گیرنده خود دانش آموز است و اکنون 50 درصد آنان طالب تحصیل در رشته علوم تجربی هستند.
وی اضافه کرد: مهمترین علت این موضوع هم وضعیت اقتصادی و آینده شغلی مناسب رشته های مربوط به پزشکی در جامعه است.
مهدیلو تاکید کرد: از سوی دیگر جامعه هم به تعداد بیشتری از پزشکان نیاز دارد اما وزارت بهداشت تعداد پذیرش این رشته ها را بسته نگاه داشته است در حالی که مطب پزشکان از حضور بیماران و مطالبه درمان پر است.
وی با بیان اینکه شرایط اقتصادی و اجتماعی دانش آموزان را به تحصیل در رشته های پزشکی علاقه مند می کند، تصریح کرد: تا زمانی که چنین دیدگاهی وجود دارد نمی توان برای کنکور استرس نداشت.
مهدیلو افزود: در صورتی که در کنار کنکور، 10 شاخص دیگر برای تعیین سرنوشت یک شخص مد نظر قرار می گرفت، آن زمان می توان انتظار نبود استرس را داشت.
** اصلاح فرآیند برگزاری کنکور
استاد دانشگاه آزاد زنجان گفت: یکی از ابعادی که می تواند از آسیب های کنکور بکاهد، آموزش برگزار کنندگان این آزمون سراسری است.
بیانلو افزود: باید در موقعیت های مختلف با پدیده های گوناگون رفتار درستی داشت، توجه به مقوله آموزش در زمینه کنکور و موارد مشابه بسیار موثر و مهم است.
وی تصریح کرد: خانواده، حوزه آموزش، حوزه برگزاری آزمون، سیاست و اقتصاد همگی باید درست عمل کنند تا کنکور به شکل موفقیت آمیزی برای تمام داوطلبان برگزار شود از همین رو بررسی این مساله از یک جنبه درست نیست و باید هر پنج خرده سیستم در کنار هم دیده شود.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه زنجان گفت: نظام کنونی آموزش از اساس اشتباه است، برای کودکی که به دنیا می آید باید برنامه مدونی وجود داشته باشد، چراکه سرمایه یک جامعه بشمار می آید.
ابوذر چراغی افزود: بارها بر اینکه معلمان دوره ابتدایی باید از بالاترین مدارج تحصیلی برخوردار باشند تاکید شده است، زیرا دوره ابتدایی، زمان شکل گیری ذهن فرد است و استعدادها در این دوره شناسایی و مشخص می شود.
وی با بیان اینکه فرآیند ارتباط خانواده با نظام آموزشی غلط است، اظهار کرد: در حالی که فرزندان در روز نخست باید مشتاق ورود به مدرسه باشند اما 30 درصد کودکان نمی توانند بدون والدین در مدارس بمانند.
این روانشناس گفت: با توجه به تغییرات اقتصادی و فرآیندهای موجود، والدین مسیر تحصیل را برای فرزندان مشخص و تلقین می کنند و جامعه هم این موضوع را تقویت می کند.
وی با بیان اینکه در چنین نظامی حذف کنکور کار درستی است، خاطرنشان کرد: این روند باید اصلاح شود تاروند استعداد یابی مشخص شده و هر کسی متناسب با استعداد و توان خود وارد نظام آموزش عالی شود.
چراغی ادامه داد: بیشترین مشکلات ما با دانش آموزان باهوش است، مدارس استعداد های درخشان، با روش بسیار غلط تاکید بر تحصیل دارند، در حالی که فقط تحصیل نیست و جنبه های دیگر رشد هم وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: 70 درصد دانش آموزانی که وارد آموزش عالی و در رشته های خوبی هم پذیرفته می شوند در دانشگاه مشکل پیدا می کنند.
این روانشناس گفت: این دانشجویان در همان ترم نخست متوجه اشتباه خود می شوند و اعلام می کنند که آن چیزی نبوده که انتظارش را داشته اند و این میزان استرس خود را به دیگر دانشجویان هم منتقل می کنند.
وی افزود: در دانشگاه زنجان بیشترین مشکلات با دانشجویان رشته های فنی و مهندسی و بیشترین اخراج هم در همین رشته ها است، دانش آموزان خوبی بوده اند و رتبه های خوبی هم کسب کرده اند اما پس از ورود به دانشگاه نظر دیگری پیدا می کنند.
چراغی یادآور شد: 70 درصد دانشجویان خواهان تغییر رشته می شوند و حتی رفتن به رشته دیگر هم مشکلات خاص خود را دارد و آنجا هم ناموفق هستند.
وی اظهار کرد: نظام آموزش کنونی غلط است و برنامه ای برای پرورش دانش آموزان در زمینه های استعدادهای شخصی ندارد، در همین نظام هم زمانی که فرد تمام فرآیند آموزشی را بدون کوچکترین مشکلی طی می کند، هدایت تحصیلی درستی هم اتفاق نمی افتد.
چراغی با بیان اینکه هیچ برنامه ای برای تامین نیروی کارگر و افرادی که بنا نیست مدارج عالی را طی کنند، نداریم، تصریح کرد: گاه التهابات اقتصادی مسیر ادامه تحصیل را مشخص می کند، با توجه به شرایط کنونی جامعه، همه پزشکی را ترجیح می دهند و از همین رو گرایش علوم تجربی را در مدارس انتخاب می کنند.
این استاد دانشگاه زنجان گفت: دانشجویانی که در رشته های فنی و مهندسی هستند اغلب در همان ترم های دوم و سوم از سوی کشورهای پیشرفته جذب می شوند و خواهان بسیاری در خارج از کشور دارند در حالی که رشته های پزشکی در آنها بهای چندانی ندارند.
وی تاکید کرد: نظام اقتصادی در هدایت تحصیلی موثر است اما همچنان مسائل سیاسی، باورهای دینی و مذهبی هم تاثیرگذار هستند و در نهایت فرد را به پروسه معیوب کنکور می رسانند.
این روانشناس بر لزوم اصلاح فرایند کنکور از سوی برنامه ریزان و دست اندرکاران تاکید کرد.
این جامعه شناس گفت: اصلاح ساختار کنکور و نگاه جامعه به آن اهمیت بسیاری دارد و فرآیندی که برای انتخاب افراد برای ورود به عرصه جدید وجود دارد باید تغییر کند.
بیانلو افزود: کنکور فقط یکی از حوزه های زندگی است و سایر بخش ها هم هستند که افراد با ورود به آن می توانند زدگی خود را شکل دهند اما لازمه آن اصلاح نگاه جامعه به کنکور و ورود به دانشگاه است.
این جامعه شناس گفت: متاسفانه زمانی که افراد مشاهده می کنند که برخی رشته های آینده شغلی ندارند، توصیه به آنها هم پاسخگو نخواهد بود.
وی با بیان اینکه خانواده ها باید این رویه را مدیریت کنند، خاطرنشان کرد: در زمانی که داوطلبان مشغول مطالعه هستند، فضایی را فراهم سازند که آنان آرامش داشته باشند و روابط خانوادگی و اقوام و برنامه های روزانه فردی نباید به خاطر این آزمون تعطیل شود.
** باورهای غلط به الگو تبدیل شده اند
این روانشناس و مشاور آموزش و پرورش گفت: در جامعه یک سری باورهای غلط فرهنگی رواج دارد که از ابتدا هم بوده و برای مردم به الگو تبدیل شده است و تا زمانی که اصلاح نشوند، روش بر خورد با امور به همین شیوه کنونی ادامه می یابد.
مهدیلو افزود: بخشی از این مسائل هم متاثر از شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی هستند که باید اصلاح شوند.
وی با بیان اینکه کسی این باورهای غلط را تاکنون زیر سوال نبرده است، یادآور شد: مطلق نگری نسبت به مسائل فاجعه بار است، اما هم اکنون بسیاری از مردم با همین باورهای غلط لذت هم می برند.
این روانشناس گفت: تا زمانی که این باورهای کلیشه ای فرهنگی شکسته و برای مردم تفهیم نشود که تربیت و آموزش باید بر اساس اصل توجه به تفاوت های فردی شکل بگیرد، مشکلی به نام کنکور همچنان وجود خواهد داشت.
مهدیلو یکی دیگر از باورهای غلط جامعه را تاکید بر تیزهوشی خواند و ادامه داد: در حالی که در آموزش و پرورش های پیشرو دنیا این میزان تاکید بر هوش وجود ندارد و موضوع ایزوله کردن منسوخ است و هر کسی بر اساس توانمندی و کاستی های خود یک مسیر فردی را طی می کند.
این روانشناس تاکید کرد: بهترین شیوه آموزشی ما همان روش مکتب خانه ای بوده که ای کاش همان را حفظ و به روز می کردیم، در حالی که اکنون آموزش وپرورش های پیشرو این مدلی و آموزش ها به طور کامل فردی است.
وی افزود: هر سال تعدادی از دانش آموزان در المپیادهای مختلف صاحب مقام های جهانی می شوند، اما کسانی را نداریم که از میان آنان فرضیه جدید ارائه کند، چرا که به دستگاه ها ضبط و پخش خوبی در نظام آموزشی تبدیل شده اند و خلاقیت از آنان گرفته شده است.
مهدیلو یادآور شد: اگر امروز هم به تعداد مورد نیاز کارآفرین وجود ندارد و نمی توان در رشته های مختلف تئوری ارائه کرد، از همین مشکل نشات می گیرد.
این روانشناس گفت: پیشرفت های کنونی ناشی از خلاقیت و شکستن باورها است، پس این باورهای غلط فرهنگی هم باید شکسته شود و بدانند که برای هر کسی یک مسیر برای خوشبختی وجود دارد.
مهدیلو با بیان اینکه امروز اغلب مردم دچار نارضایتی شغلی هستند، ریشه این نارضایتی را درک نکردن تفاوت های فردی و توجه نکردن به مسیر موفقیت انحصاری برای هر شخص خواند.
بیانلو اظهار کرد: هر مساله ای امکان دارد با گذشت زمان اصلاح شود و در آن پیشرفتی رخ دهد، به حتم نگاه در زمینه کنکور هم از این قاعده مستثنی نیست.
وی تاکید کرد: حذف کنکور به معنای پاک کردن صورت مساله است اما باید برای اصلاح آن یک راهکار درست ارائه کرد.
بیانلو با بیان اینکه می توان با ترکیب نظام آموزشی نوین و سنتی یک شیوه جدید آموزشی ابداع کرد، افزود: این سبک آموزش و گزینش افراد یک مثال است، اگر در این پروسه همه بخش های زندگی بدرستی تعریف شوند و خرده سیستم ها وظایف و مسئولیت خود را انجام دهند، به حتم مشکلات هم برطرف می شود.
وی خاطر نشان کرد: برای حل مشکل کنکور باید از همه سیستم های اجتماعی کمک گرفت، انتخاب درستی داشت و کسانی را به کار گمارد که این فرآیند انتخاب را به شیوه درستی اجرا کنند.
بیانلو تاکید کرد: اینکه همه چیز به کنکور ختم می شود از باورهای قالبی در اذهان عمومی است که باید اصلاح شود و مردم در این زمینه آموزش ببینند.
این جامعه شناس گفت: راه حل اصلاح کنکور یا آزمون انتخابی، تنها گزینه پیش رو نیست و راه های متعددی وجود دارد و با اجرای آنها، مشکلات مربوط به کنکور، جامعه و آموزش هم اصلاح می شود.
وی ادامه داد: به نظر می رسد نباید کنکور را تک بعدی دید، باید پذیرفت که همه سیستم های جامعه در این زمینه باید اصلاح شوند و همه این بخش ها کوتاهی کرده اند.
** پروسه آموزشی به شکل معیوب پیش می رود
عضو هیات علمی دانشگاه زنجان گفت: دانشجویان حتی در دانشگاه هم با مشکل مواجه هستند، اغلب افراد در زمینه ای که باید، آموزش نمی بینند، کار نمی کنند و پیش نمی روند.
وی با تاکید بر اینکه استعدادها گاه مورد بی توجهی قرار می گیرد، تاکید کرد: کنکور را 10 سال حذف و در این مدت برنامه ریزی کنیم تا افراد را در زمینه مشاغل مورد نیاز جامعه متناسب با استعدادهایشان آموزش دهیم، بدون آنکه کسی به مدرک فکر کند.
چراغی اظهار کرد: اکنون حدود 70 درصد دانش آموزانی که در کنکور پذیرفته می شوند، در استعداد خود ادامه تحصیل نمی دهند، فقط به هوای اینکه والدینشان راضی باشند چنین کاری می کنند.
این استاد دانشگاه زنجان گفت: باید هیجان را برای تحصیل در رشته های مختلفی به غیر از پزشکی ایجاد کرد، دانش آموزان از آینده رشته های مختلف تحصیلی مطلع نیستند و این موارد در کنکور مرتفع نمی شود.
وی خاطر نشان کرد: قبل از کنکور باید این هیجان در دانش آموزان آموزش داده و ایجاد شود تا متناسب با استعداد خود به دنبال ادامه تحصیل و طی مدارج عالی باشند.
چراغی ادامه داد: خانواده باید آگاه باشد و بستر شکوفایی استعداد فرزندان را فراهم کند تا از طریق کنکور در سیستم درست ادامه تحصیل قرار بگیرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه پروسه معیوب آموزش در خصوص آموزش زبان انگلیسی هم دیده می شود، گفت: تمام عوامل سیاسی، خانواده و اقتصادی زنجیروار به همدیگر وصل هستند تاکنون این وضعیت به وجود آمده اینکه چه راهکاری می توان در این وضعیت ارائه کرد، مسئولان باید پاسخی به آن ارائه کنند.
** آمادگی مواجهه با استرس را پیدا کنیم
روانشناس و مشاور آموزش و پرورش گفت: اکنون مساله ای به نام کنکور مبتلا به تمام دانش آموزان و داوطلبان است، باید آمادگی مواجهه و مدیریت استرس را داشت.
مهدیلو افزود: در یک بخشی از فرآیند آماده سازی داوطلبان برای کنکور و مدیریت استرس، خانواده ها و خود داوطلب باید فضا را آماده کنند و در بخش دیگر هم آموزش های مختلفی ارائه شود که خانواده در این شرایط دچار حالت افراط و تفریط نشود.
وی یادآور شد: در صورتی که کل زندگی خانواده به خاطر یک فرزند کنکوری تعطیل و اعلام شود که در شرایط خاصی به سر می برد، یک استرش مضاعفی به فرد تحمیل خواهد شد.
مهدیلو اظهار کرد: باید اعتدال رعایت شود و از آن سوی هم خانواده استرس ها و مشکلاتی شخصی را در چنین وضعیت داوطلبی مدام مطرح نکنند و استمرار ندهند.
وی تاکید کرد: واقع بینانه باید به داوطلب و دانش آموز نگریست و فقط انتظار تلاش در حد توان را داشت و بدون قید و شرط وی را پذیرفت.
این روانش شناس و مشاور آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه نباید نتیجه گرا بود و باید به تلاش های فرد توجه داشت، گفت: پذیرش تمام این شرایط استرس کنکور را به حداقل می رساند و داوطلب باور دارد که همه تلاش خود را بکار گرفته است و در حد توان هم موفق خواهد بود.
مهدیلو ادامه داد: امنیت عاطفی و روانی، حمایت و دلگرمی خانواده کمک حال بزرگی برای داوطلبان است تا برای کنکور آماده شود و بتواند در آن هم با همه آسیب ها در نصف روز موفق عمل کند.
عضو هیات علمی دانشگاه زنجان گفت: در مدیریت استرس قبل از کنکور خانواده ها نقش مهمی دارند و باید با دقت فضای آرامی را ایجاد کنند و فشار مضاعفی را به دانش آموزان وارد نکنند.
چراغی اظهار کرد: سه نوع استرس داریم که یکی قبل از شروع آزمون است که علائم خاص خود را دارد و دیگری استرس حین امتحان است که در آن نیم روز سرنوشت فرد تغییر می کند و نوع دیگر هم مربوط به بعد از آزمون است.
وی خاطرنشان کرد: نگرانی کسب نتیجه مورد نظر، داوطلبان را در وضعیت روحی وخیمی قرار می دهد، از همین رو باید والدین و خود داوطلبان بدانند که برای مقابله با هر یک از این استرس ها چه رفتاری داشته باشند.
چراغی ادامه داد: والدین این باور را داشته باشند که گاه نگران خود هستند تا فرزندانشان و این رویه را اصلاح کنند.
این روانشناس گفت: داوطلبان برای خود دوره امتحان هم برنامه ریزی لازم را داشته باشند، زمانبندی برای تست زدن، دقت در ثبت پاسخ سوالات و خودداری از بازگشت به عقب و چک کردن پاسخ مجدد را به حتم مد نظر قرار دهند.
وی تاکید کرد: زمانی که آزمون به اتمام رسید، داوطلبان آرامش داشته باشند، برای فاصله ای که تا زمان اعلام نتایج وجود دارد برنامه ریزی کنند و به زندگی خود ساختار بدهند.
** در ادامه تحصیل فقط به صرفه اقتصادی توجه نشود
روانشناس و مشاور آموزش و پرورش گفت: اگر بناست مسائل مربوط به کنکور حل شود، باید بستری فراهم ساخت که بر اساس آن واقعیت های جامعه به حقیقت نزدیک شود.
مهدیلو اضافه کرد: اگر به رشته ای علاقه ای داریم لازم نیست به حتم صرفه اقتصادی آن هم ملاک باشد، این مسیر برای افراد می تواند به موفقیت ختم شود و در این زمینه مشوق های لازم را هم باید فراهم ساخت.
وی ادامه داد: بستر اگر فراهم شود زمینه لذت از زندگی و موفقیت هم فراهم می شود به سبب همین ساختار اشتباه، حس واقعی زندگی کردن از ما گرفته شده است.
این روانشناس گفت: برای پذیرش افراد در دانشگاه ها و برای تحصیلات عالی باید دنبال یک شیوه بهتر باشیم و آن حذف کنکور، تعدیل یا اصلاح آن است.
وی تاکید کرد: اگر بناست اینجا هم اورژانسی عمل کنیم، مقابله هیجان مدارمان را به کار بگیریم و روی هیجان و استرس کار کنیم.
آزمون سراسری ورود به دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی سال 1397روز های هفتم و هشتم تیرماه در گروههای مختلف آزمایشی برگزار می شود.
3001/8068
انتهای پیام گذر زمان و گرایش روز افزون مردم به ادامه تحصیل، مطالبه جامعه برای شرکت در کنکور و حضور در دانشگاه را افزایش داد تا آنکه امروز کمتر خانواده ای را می توان یافت که دغدغه موفقیت فرزندش در کنکور را نداشته و با آن برای خود رویاها نبافته باشد.
اما نظر کارشناسان جامعه شناساسی و روان شناسی شرکت کننده در میزگرد ایرنا مرکز زنجان متفاوت از این نگرش بود و همه آنان خواستار اصلاح نگرش و ذهنیت نسبت به این موضوع بودند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز زنجان با مد نظر قرار دادن اهمیت کنکور برای خانواده ها، میزگردی با عنوان آسیب شناسی جامعه شناختی و روان شناختی کنکور با حضور دکتر یوسف بیانلو استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد، دکتر ابوذر چراغی عضو هیات علمی دانشگاه زنجان و دکتر اکبر مهدیلو روانشناس و مشاور آموزش و پرورش استان زنجان برگزار کرد.
** رفتار درست با کنکور نیازمند آموزش است
استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد زنجان گفت: نمی توان کنکور را از جامعه حذف کرد، مهم این است که بتوان آن را درست مدیریت و رفتار صحیح با آن را آموزش داد.
یوسف بیانلو افزود: کنکور برای غربال و ارزیابی دانش آموزان و داوطلبان لازم است تا افراد برجسته از نظر علمی و عملی انتخاب و وارد دوره تحصیلات عالی شوند.
بیانلو اظهار کرد: اینکه این غربال به درستی طراحی شود، مساله مورد نظر به شمار می آید که از نظر جامعه شناسی کنکور در جامعه ایران از حالت متعادل و نرمال خارج و به یک آسیب تبدیل شده است.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: حتی برای کسانی که در این زمینه تلاش می کنند در فضای کنکور همه مسائل به درستی مدیریت و هدایت نشده است.
** کنکور حرکت معناداری برای تعیین سرنوشت افراد نیست
روانشناس و مشاور آموزش و پرورش استان زنجان گفت: آزمونی که برای غربالگری دانش آموزان است نباید به یک آسیب تبدیل شود.
اکبر مهدیلو افزود: پژوهش ها نشان می دهد که کنکور در گذشته پیش بینی کننده معناداری برای موفقیت در دانشگاه بوده، اما اکنون اینکه چنین نتیجه ای کسب می شود یا خیر جای بحث دارد اما به لحاظ پژوهشی به آن پرداخته نمی شود.
وی یادآور شد: در کشورهای توسعه یافته آزمونی که بخواهد در نیمی از روز، سرنوشت یک شخص را تعیین کند، محلی از اعراب ندارد، در حالی که این اتفاق در آموزش و پرورش ایران رخ می دهد.
مهدیلو با بیان اینکه طی سال های گذشته در نهایت فقط 25 درصد از سوابق تحصیلی در نتیجه انتخاب دانش آموز دخیل شده است، تصریح کرد: همچنان 75 درصد تعیین سرنوشت یک فرد از طریق همان آزمونی است که در نیمی از روز برگزار می شود.
این روانشناس گفت: بارها این اتفاق افتاده است که دانش آموزانی تمام تلاش خود را بکار گرفته اند اما سر جلسه آزمون دچار استرس شده اند و آینده آنان نابود شده است و این خود آسیب و مساله بزرگی محسوب می شود.
وی با تاکید بر اینکه تعیین سرنوشت یک شخص در نیمی از روز هیچ توجیهی ندارد، یادآور شد: در مقابل این اقدام هم به شکل مستمر صحبت از همسان سازی و عدالت آموزشی مطرح می شود که اگر عملیاتی شود و بتوان بر اساس نمره دیپلم تعیین کرد، در آن زمان می توان تفاوت ها واقعی را دید اما چنین اقدامی عملی نمی شود.
مهدیلو اظهار کرد: 10 سال است که سخن از حذف کنکور مطرح می شود، اما اتفاقی در این زمینه رخ نمی دهد چرا که لابی ها و سودهای کلانی در حوزه کنکور وجود دارد و حذف این آزمون به ضرر کسانی است که از این شرایط سود می برند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از مباحثی که کنکور را تحت تاثیر قرار داده، مساله گرایش تحصیلی است، حداقل از چهار سال گذشته گرایش دانش آموزان به علوم تجربی افزایش یافته است.
این روانشناس گفت: در حالی که مشاوران توزیع متوازن گرایش تحصیلی را تاکید می کنند، اما در نهایت تصمیم گیرنده خود دانش آموز است و اکنون 50 درصد آنان طالب تحصیل در رشته علوم تجربی هستند.
وی اضافه کرد: مهمترین علت این موضوع هم وضعیت اقتصادی و آینده شغلی مناسب رشته های مربوط به پزشکی در جامعه است.
مهدیلو تاکید کرد: از سوی دیگر جامعه هم به تعداد بیشتری از پزشکان نیاز دارد اما وزارت بهداشت تعداد پذیرش این رشته ها را بسته نگاه داشته است در حالی که مطب پزشکان از حضور بیماران و مطالبه درمان پر است.
وی با بیان اینکه شرایط اقتصادی و اجتماعی دانش آموزان را به تحصیل در رشته های پزشکی علاقه مند می کند، تصریح کرد: تا زمانی که چنین دیدگاهی وجود دارد نمی توان برای کنکور استرس نداشت.
مهدیلو افزود: در صورتی که در کنار کنکور، 10 شاخص دیگر برای تعیین سرنوشت یک شخص مد نظر قرار می گرفت، آن زمان می توان انتظار نبود استرس را داشت.
** اصلاح فرآیند برگزاری کنکور
استاد دانشگاه آزاد زنجان گفت: یکی از ابعادی که می تواند از آسیب های کنکور بکاهد، آموزش برگزار کنندگان این آزمون سراسری است.
بیانلو افزود: باید در موقعیت های مختلف با پدیده های گوناگون رفتار درستی داشت، توجه به مقوله آموزش در زمینه کنکور و موارد مشابه بسیار موثر و مهم است.
وی تصریح کرد: خانواده، حوزه آموزش، حوزه برگزاری آزمون، سیاست و اقتصاد همگی باید درست عمل کنند تا کنکور به شکل موفقیت آمیزی برای تمام داوطلبان برگزار شود از همین رو بررسی این مساله از یک جنبه درست نیست و باید هر پنج خرده سیستم در کنار هم دیده شود.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه زنجان گفت: نظام کنونی آموزش از اساس اشتباه است، برای کودکی که به دنیا می آید باید برنامه مدونی وجود داشته باشد، چراکه سرمایه یک جامعه بشمار می آید.
ابوذر چراغی افزود: بارها بر اینکه معلمان دوره ابتدایی باید از بالاترین مدارج تحصیلی برخوردار باشند تاکید شده است، زیرا دوره ابتدایی، زمان شکل گیری ذهن فرد است و استعدادها در این دوره شناسایی و مشخص می شود.
وی با بیان اینکه فرآیند ارتباط خانواده با نظام آموزشی غلط است، اظهار کرد: در حالی که فرزندان در روز نخست باید مشتاق ورود به مدرسه باشند اما 30 درصد کودکان نمی توانند بدون والدین در مدارس بمانند.
این روانشناس گفت: با توجه به تغییرات اقتصادی و فرآیندهای موجود، والدین مسیر تحصیل را برای فرزندان مشخص و تلقین می کنند و جامعه هم این موضوع را تقویت می کند.
وی با بیان اینکه در چنین نظامی حذف کنکور کار درستی است، خاطرنشان کرد: این روند باید اصلاح شود تاروند استعداد یابی مشخص شده و هر کسی متناسب با استعداد و توان خود وارد نظام آموزش عالی شود.
چراغی ادامه داد: بیشترین مشکلات ما با دانش آموزان باهوش است، مدارس استعداد های درخشان، با روش بسیار غلط تاکید بر تحصیل دارند، در حالی که فقط تحصیل نیست و جنبه های دیگر رشد هم وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: 70 درصد دانش آموزانی که وارد آموزش عالی و در رشته های خوبی هم پذیرفته می شوند در دانشگاه مشکل پیدا می کنند.
این روانشناس گفت: این دانشجویان در همان ترم نخست متوجه اشتباه خود می شوند و اعلام می کنند که آن چیزی نبوده که انتظارش را داشته اند و این میزان استرس خود را به دیگر دانشجویان هم منتقل می کنند.
وی افزود: در دانشگاه زنجان بیشترین مشکلات با دانشجویان رشته های فنی و مهندسی و بیشترین اخراج هم در همین رشته ها است، دانش آموزان خوبی بوده اند و رتبه های خوبی هم کسب کرده اند اما پس از ورود به دانشگاه نظر دیگری پیدا می کنند.
چراغی یادآور شد: 70 درصد دانشجویان خواهان تغییر رشته می شوند و حتی رفتن به رشته دیگر هم مشکلات خاص خود را دارد و آنجا هم ناموفق هستند.
وی اظهار کرد: نظام آموزش کنونی غلط است و برنامه ای برای پرورش دانش آموزان در زمینه های استعدادهای شخصی ندارد، در همین نظام هم زمانی که فرد تمام فرآیند آموزشی را بدون کوچکترین مشکلی طی می کند، هدایت تحصیلی درستی هم اتفاق نمی افتد.
چراغی با بیان اینکه هیچ برنامه ای برای تامین نیروی کارگر و افرادی که بنا نیست مدارج عالی را طی کنند، نداریم، تصریح کرد: گاه التهابات اقتصادی مسیر ادامه تحصیل را مشخص می کند، با توجه به شرایط کنونی جامعه، همه پزشکی را ترجیح می دهند و از همین رو گرایش علوم تجربی را در مدارس انتخاب می کنند.
این استاد دانشگاه زنجان گفت: دانشجویانی که در رشته های فنی و مهندسی هستند اغلب در همان ترم های دوم و سوم از سوی کشورهای پیشرفته جذب می شوند و خواهان بسیاری در خارج از کشور دارند در حالی که رشته های پزشکی در آنها بهای چندانی ندارند.
وی تاکید کرد: نظام اقتصادی در هدایت تحصیلی موثر است اما همچنان مسائل سیاسی، باورهای دینی و مذهبی هم تاثیرگذار هستند و در نهایت فرد را به پروسه معیوب کنکور می رسانند.
این روانشناس بر لزوم اصلاح فرایند کنکور از سوی برنامه ریزان و دست اندرکاران تاکید کرد.
این جامعه شناس گفت: اصلاح ساختار کنکور و نگاه جامعه به آن اهمیت بسیاری دارد و فرآیندی که برای انتخاب افراد برای ورود به عرصه جدید وجود دارد باید تغییر کند.
بیانلو افزود: کنکور فقط یکی از حوزه های زندگی است و سایر بخش ها هم هستند که افراد با ورود به آن می توانند زدگی خود را شکل دهند اما لازمه آن اصلاح نگاه جامعه به کنکور و ورود به دانشگاه است.
این جامعه شناس گفت: متاسفانه زمانی که افراد مشاهده می کنند که برخی رشته های آینده شغلی ندارند، توصیه به آنها هم پاسخگو نخواهد بود.
وی با بیان اینکه خانواده ها باید این رویه را مدیریت کنند، خاطرنشان کرد: در زمانی که داوطلبان مشغول مطالعه هستند، فضایی را فراهم سازند که آنان آرامش داشته باشند و روابط خانوادگی و اقوام و برنامه های روزانه فردی نباید به خاطر این آزمون تعطیل شود.
** باورهای غلط به الگو تبدیل شده اند
این روانشناس و مشاور آموزش و پرورش گفت: در جامعه یک سری باورهای غلط فرهنگی رواج دارد که از ابتدا هم بوده و برای مردم به الگو تبدیل شده است و تا زمانی که اصلاح نشوند، روش بر خورد با امور به همین شیوه کنونی ادامه می یابد.
مهدیلو افزود: بخشی از این مسائل هم متاثر از شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی هستند که باید اصلاح شوند.
وی با بیان اینکه کسی این باورهای غلط را تاکنون زیر سوال نبرده است، یادآور شد: مطلق نگری نسبت به مسائل فاجعه بار است، اما هم اکنون بسیاری از مردم با همین باورهای غلط لذت هم می برند.
این روانشناس گفت: تا زمانی که این باورهای کلیشه ای فرهنگی شکسته و برای مردم تفهیم نشود که تربیت و آموزش باید بر اساس اصل توجه به تفاوت های فردی شکل بگیرد، مشکلی به نام کنکور همچنان وجود خواهد داشت.
مهدیلو یکی دیگر از باورهای غلط جامعه را تاکید بر تیزهوشی خواند و ادامه داد: در حالی که در آموزش و پرورش های پیشرو دنیا این میزان تاکید بر هوش وجود ندارد و موضوع ایزوله کردن منسوخ است و هر کسی بر اساس توانمندی و کاستی های خود یک مسیر فردی را طی می کند.
این روانشناس تاکید کرد: بهترین شیوه آموزشی ما همان روش مکتب خانه ای بوده که ای کاش همان را حفظ و به روز می کردیم، در حالی که اکنون آموزش وپرورش های پیشرو این مدلی و آموزش ها به طور کامل فردی است.
وی افزود: هر سال تعدادی از دانش آموزان در المپیادهای مختلف صاحب مقام های جهانی می شوند، اما کسانی را نداریم که از میان آنان فرضیه جدید ارائه کند، چرا که به دستگاه ها ضبط و پخش خوبی در نظام آموزشی تبدیل شده اند و خلاقیت از آنان گرفته شده است.
مهدیلو یادآور شد: اگر امروز هم به تعداد مورد نیاز کارآفرین وجود ندارد و نمی توان در رشته های مختلف تئوری ارائه کرد، از همین مشکل نشات می گیرد.
این روانشناس گفت: پیشرفت های کنونی ناشی از خلاقیت و شکستن باورها است، پس این باورهای غلط فرهنگی هم باید شکسته شود و بدانند که برای هر کسی یک مسیر برای خوشبختی وجود دارد.
مهدیلو با بیان اینکه امروز اغلب مردم دچار نارضایتی شغلی هستند، ریشه این نارضایتی را درک نکردن تفاوت های فردی و توجه نکردن به مسیر موفقیت انحصاری برای هر شخص خواند.
بیانلو اظهار کرد: هر مساله ای امکان دارد با گذشت زمان اصلاح شود و در آن پیشرفتی رخ دهد، به حتم نگاه در زمینه کنکور هم از این قاعده مستثنی نیست.
وی تاکید کرد: حذف کنکور به معنای پاک کردن صورت مساله است اما باید برای اصلاح آن یک راهکار درست ارائه کرد.
بیانلو با بیان اینکه می توان با ترکیب نظام آموزشی نوین و سنتی یک شیوه جدید آموزشی ابداع کرد، افزود: این سبک آموزش و گزینش افراد یک مثال است، اگر در این پروسه همه بخش های زندگی بدرستی تعریف شوند و خرده سیستم ها وظایف و مسئولیت خود را انجام دهند، به حتم مشکلات هم برطرف می شود.
وی خاطر نشان کرد: برای حل مشکل کنکور باید از همه سیستم های اجتماعی کمک گرفت، انتخاب درستی داشت و کسانی را به کار گمارد که این فرآیند انتخاب را به شیوه درستی اجرا کنند.
بیانلو تاکید کرد: اینکه همه چیز به کنکور ختم می شود از باورهای قالبی در اذهان عمومی است که باید اصلاح شود و مردم در این زمینه آموزش ببینند.
این جامعه شناس گفت: راه حل اصلاح کنکور یا آزمون انتخابی، تنها گزینه پیش رو نیست و راه های متعددی وجود دارد و با اجرای آنها، مشکلات مربوط به کنکور، جامعه و آموزش هم اصلاح می شود.
وی ادامه داد: به نظر می رسد نباید کنکور را تک بعدی دید، باید پذیرفت که همه سیستم های جامعه در این زمینه باید اصلاح شوند و همه این بخش ها کوتاهی کرده اند.
** پروسه آموزشی به شکل معیوب پیش می رود
عضو هیات علمی دانشگاه زنجان گفت: دانشجویان حتی در دانشگاه هم با مشکل مواجه هستند، اغلب افراد در زمینه ای که باید، آموزش نمی بینند، کار نمی کنند و پیش نمی روند.
وی با تاکید بر اینکه استعدادها گاه مورد بی توجهی قرار می گیرد، تاکید کرد: کنکور را 10 سال حذف و در این مدت برنامه ریزی کنیم تا افراد را در زمینه مشاغل مورد نیاز جامعه متناسب با استعدادهایشان آموزش دهیم، بدون آنکه کسی به مدرک فکر کند.
چراغی اظهار کرد: اکنون حدود 70 درصد دانش آموزانی که در کنکور پذیرفته می شوند، در استعداد خود ادامه تحصیل نمی دهند، فقط به هوای اینکه والدینشان راضی باشند چنین کاری می کنند.
این استاد دانشگاه زنجان گفت: باید هیجان را برای تحصیل در رشته های مختلفی به غیر از پزشکی ایجاد کرد، دانش آموزان از آینده رشته های مختلف تحصیلی مطلع نیستند و این موارد در کنکور مرتفع نمی شود.
وی خاطر نشان کرد: قبل از کنکور باید این هیجان در دانش آموزان آموزش داده و ایجاد شود تا متناسب با استعداد خود به دنبال ادامه تحصیل و طی مدارج عالی باشند.
چراغی ادامه داد: خانواده باید آگاه باشد و بستر شکوفایی استعداد فرزندان را فراهم کند تا از طریق کنکور در سیستم درست ادامه تحصیل قرار بگیرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه پروسه معیوب آموزش در خصوص آموزش زبان انگلیسی هم دیده می شود، گفت: تمام عوامل سیاسی، خانواده و اقتصادی زنجیروار به همدیگر وصل هستند تاکنون این وضعیت به وجود آمده اینکه چه راهکاری می توان در این وضعیت ارائه کرد، مسئولان باید پاسخی به آن ارائه کنند.
** آمادگی مواجهه با استرس را پیدا کنیم
روانشناس و مشاور آموزش و پرورش گفت: اکنون مساله ای به نام کنکور مبتلا به تمام دانش آموزان و داوطلبان است، باید آمادگی مواجهه و مدیریت استرس را داشت.
مهدیلو افزود: در یک بخشی از فرآیند آماده سازی داوطلبان برای کنکور و مدیریت استرس، خانواده ها و خود داوطلب باید فضا را آماده کنند و در بخش دیگر هم آموزش های مختلفی ارائه شود که خانواده در این شرایط دچار حالت افراط و تفریط نشود.
وی یادآور شد: در صورتی که کل زندگی خانواده به خاطر یک فرزند کنکوری تعطیل و اعلام شود که در شرایط خاصی به سر می برد، یک استرش مضاعفی به فرد تحمیل خواهد شد.
مهدیلو اظهار کرد: باید اعتدال رعایت شود و از آن سوی هم خانواده استرس ها و مشکلاتی شخصی را در چنین وضعیت داوطلبی مدام مطرح نکنند و استمرار ندهند.
وی تاکید کرد: واقع بینانه باید به داوطلب و دانش آموز نگریست و فقط انتظار تلاش در حد توان را داشت و بدون قید و شرط وی را پذیرفت.
این روانش شناس و مشاور آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه نباید نتیجه گرا بود و باید به تلاش های فرد توجه داشت، گفت: پذیرش تمام این شرایط استرس کنکور را به حداقل می رساند و داوطلب باور دارد که همه تلاش خود را بکار گرفته است و در حد توان هم موفق خواهد بود.
مهدیلو ادامه داد: امنیت عاطفی و روانی، حمایت و دلگرمی خانواده کمک حال بزرگی برای داوطلبان است تا برای کنکور آماده شود و بتواند در آن هم با همه آسیب ها در نصف روز موفق عمل کند.
عضو هیات علمی دانشگاه زنجان گفت: در مدیریت استرس قبل از کنکور خانواده ها نقش مهمی دارند و باید با دقت فضای آرامی را ایجاد کنند و فشار مضاعفی را به دانش آموزان وارد نکنند.
چراغی اظهار کرد: سه نوع استرس داریم که یکی قبل از شروع آزمون است که علائم خاص خود را دارد و دیگری استرس حین امتحان است که در آن نیم روز سرنوشت فرد تغییر می کند و نوع دیگر هم مربوط به بعد از آزمون است.
وی خاطرنشان کرد: نگرانی کسب نتیجه مورد نظر، داوطلبان را در وضعیت روحی وخیمی قرار می دهد، از همین رو باید والدین و خود داوطلبان بدانند که برای مقابله با هر یک از این استرس ها چه رفتاری داشته باشند.
چراغی ادامه داد: والدین این باور را داشته باشند که گاه نگران خود هستند تا فرزندانشان و این رویه را اصلاح کنند.
این روانشناس گفت: داوطلبان برای خود دوره امتحان هم برنامه ریزی لازم را داشته باشند، زمانبندی برای تست زدن، دقت در ثبت پاسخ سوالات و خودداری از بازگشت به عقب و چک کردن پاسخ مجدد را به حتم مد نظر قرار دهند.
وی تاکید کرد: زمانی که آزمون به اتمام رسید، داوطلبان آرامش داشته باشند، برای فاصله ای که تا زمان اعلام نتایج وجود دارد برنامه ریزی کنند و به زندگی خود ساختار بدهند.
** در ادامه تحصیل فقط به صرفه اقتصادی توجه نشود
روانشناس و مشاور آموزش و پرورش گفت: اگر بناست مسائل مربوط به کنکور حل شود، باید بستری فراهم ساخت که بر اساس آن واقعیت های جامعه به حقیقت نزدیک شود.
مهدیلو اضافه کرد: اگر به رشته ای علاقه ای داریم لازم نیست به حتم صرفه اقتصادی آن هم ملاک باشد، این مسیر برای افراد می تواند به موفقیت ختم شود و در این زمینه مشوق های لازم را هم باید فراهم ساخت.
وی ادامه داد: بستر اگر فراهم شود زمینه لذت از زندگی و موفقیت هم فراهم می شود به سبب همین ساختار اشتباه، حس واقعی زندگی کردن از ما گرفته شده است.
این روانشناس گفت: برای پذیرش افراد در دانشگاه ها و برای تحصیلات عالی باید دنبال یک شیوه بهتر باشیم و آن حذف کنکور، تعدیل یا اصلاح آن است.
وی تاکید کرد: اگر بناست اینجا هم اورژانسی عمل کنیم، مقابله هیجان مدارمان را به کار بگیریم و روی هیجان و استرس کار کنیم.
آزمون سراسری ورود به دانشگاهها و مؤسسه های آموزش عالی سال 1397روز های هفتم و هشتم تیرماه در گروههای مختلف آزمایشی برگزار می شود.
3001/8068
کپی شد
