محمد ایرانی، دیپلمات باسابقه: در پیگیری پرونده‌های مهم سیاست خارجی، وقفه رخ نخواهد داد/ وزیر خارجه جدید، فردی حرفه‌ای و آشنا به تعامل‌های پیچیده منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای باشد/ برای خروج از برخی بن بست‌ها به ابتکار عمل نیاز داریم

پایگاه خبری جماران: «مردم عزیز مطمئن باشند مسئولین با جدیت چند برابری مشغول کارهای خود هستند و ما هم توصیه‌هایی را که لازم بوده، به آنها کرده‌ایم.» این جمله بخشی از سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی بود که شامگاه یکشنبه هفته گذشته در دیدار جمعی از خانواده‌های سپاهیان پاسدار و پیش از اعلام رسمی خبر درگذشت سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور و هیئت همراه او به شمول حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه در سانحه هوایی رخ داد.

این جملات رهبری در ساعات پس از این سانحه، به رسم العین مقام های دولتی و روسای قوه تبدیل شد و ترتیبات ادامه امور طبق مفاد مندرج در قانون اساسی پیش رفت. در حال حاضر، علی باقری که پیش از این عنوان معاون سیاسی وزیر خارجه را برعهده داشت به عنوان سرپرست وزارت امور خارجه منصوب شده است.

تحولات جاری در عرصه سیاست داخلی جمهوری اسلامی ایران در حالی رخ می دهد که  در حال حاضر ما در حوزه سیاست خارجی با شرایط بسیار حساسی روبه رو هستیم. از  مسائل مهم منطقه ای مانند جنگ غزه و  نیاز به مدیریت رابطه ایران و گروه های مقاومت تا آشتی نوپای ایران و برخی همسایگان، از ضرورت برخورد با تهدیدهای موجود در مرزهای شرقی و پرونده قطور افغانستان تا تحولات قفقاز و البته باقی ماندن تحریم ها و نزدیک شدن به ضرب الاجل 2025 برجام .

از محمد ایرانی، سفیر پیشین ایران، در اردن، لبنان و کویت و دیپلمات باسابقه درباره بایدها و نبایدهای پیش روی دستگاه دیپلماسی در ماه های آتی و تاثیر این تحولات رخ داده بر روند پیگیری این پرونده های مهم توسط وزارت خارجه سوال کردیم.

محمد ایرانی در ابتدا با اشاره به سانحه رخ داده به جماران گفت: این واقعه غم انگیز را که موجب از دست رفتن رئیس دولت و وزیر امور خارجه و هیئت همراه شد،  به همه دوستداران ایران عزیز که به دنبال ثبات، آرامش و امنیت پایدار در کشور هستند، تسلیت می گویم.

او با اشاره به موضوعات مطرح شده در پرسش جماران به عنوان پرونده های مهم روز در حوزه سیاست خارجی گفت: موضوعاتی مانند تحولات منطقه ای، رابطه با همسایگان و یا تلاش برای رفع تحریم، موضوعات راهبردی سیاست خارجی محسوب می شوند. مواردی که شما اشاره کردید امروز  از اساسی ترین مسائل ما در حوزه روابط خارجی کشور هستند.  کشور ما مدتها است با این پرونده ها درگیر است و لزوما همه این موضوعات و پرونده ها مربوط به وزارت خارجه به تنهایی نیست. به زبان دیگر در بخش عمده این پرونده ها، کل نظام درگیر است و می توان گفت که این پرونده ها متولیان دیگری هم دارند.

سفیر پیشین ایران در کویت با اشاره به اینکه اتفاق اخیر که منجر به شهادت دکتر امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه شد توفقی در پیگیری این مسائل به شکل جدی ایجاد نخواهد کرد، افزود: امیدوار هستیم که چنین وقفه ای در عرصه سیاسی خارجی رخ ندهد و انتخابات هر چه زودتر برگزار شده و رئیس جمهور و اعضای کابینه او مشخص شوند. آنچه تحت عنوان مدیریت پرونده ها یا چند و چون پیگیری این موضوعات در سطح منطقه ای و بین المللی وجود دارد ارتباطی به این حادثه پیدا نمی کند. چرا که اهمیت این پرونده ها به اندازه ای است که سایر نهادهای نظام از جمله شورای عالی امنیت ملی نیز در آنها دخالت داشته باشند. البته در این چند روز تا تعیین وضعیت دولت جدید،  تشکیلات و ساختار داخلی وزارت خارجه و بدنه کارشناسی آن می تواند از عهده کار برآید.

سفیر پیشین ایران در اردن در پاسخ به پرسشی درباره ویژگی های ضروری برای وزیر خارجه جدید گفت:  هر فردی که به عنوان وزیر جدید مسئولیت روابط خارجی کشور را بر عهده بگیرد، ناگزیر به دنبال کردن همین پرونده هایی است که در سوال شما به آن اشاره شد. من به طور کلی معتقدم که حتما باید برای راس وزارت خارجه یک فرد آگاه ، حرفه ای و آشنا به تعاملات پیچیده منطقه ای و بین المللی بدون توجه به گرایش جریان سیاسی خاص داخلی او  انتخاب شود.  فرد منتخب شده باید برای خروج از این بحران ها ابتکار عمل لازم را داشته باشد. در کنار تیم قوی، باید تعامل با سایر کشورهای مهم به ویژه کشورهایی که در این پرونده ها مقابل ایران قرار دارند از طریق مذاکرات مستقیم و گشایش و رشد روابط دو جانبه، دنبال شود. مرحوم دکتر امیرعبداللهیان روابط خوبی را با کشورهای همسایه برقرار کرده و تحرکات زیادی داشتند. وزیر جدید باید همین شیوه را بخصوص با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس ، ترکیه ، عراق و پاکستان دنبال کند . همچنین وزیر خارجه جدید باید حتما پرونده های فرامنطقه ای را هم با استفاده از دیدگاه کارشناسان مجرب ،که در وزارت خارجه کم نداریم، دنبال کند.