گرگیعان هر ساله در پانزدهم ماه مبارک رمضان و همزمان با میلاد امام حسن مجتبی (ع) با حضور کودکان و نوجوانان و به شکلی شاد برگزار می شود.
تعابیر و روایت‌های مختلفی درباره ریشه واژه گرگیعان بیان شده است؛ برخی معتقدند این کلمه از «قرع الباب» به معنای در زدن گرفته شده؛ به این نحو که کودکان در خانه‌ها را برای دریافت شیرینی و عیدی می‌کوبند.
برخی دیگر بر این نظر هستند که این واژه از «قره العین» به معنای نور چشم، گرفته شده است.
بر اساس این روایت، مردم برای عرض تبریک به علی بن ابی‌طالب (ع) و فاطمه زهرا (س) «قرة عین، قرة عین» گویان به در منزل‌شان می‌رفتند که این امر کم‌کم به صورت مناسبتی هر ساله در میان مسلمانان رواج یافت.
در این آیین، کودکان و نوجوانان با شعارهایی در وصف این شب و میلاد امام حسن (ع) در شب 15 رمضان بعد از افطار به خیابان ها می روند و بزرگترها نیز در خانه ها با شیرینی و باسورک (بادام) به انتظار کوچک ترها می‌نشینند.
شکل کلی برگزاری این مراسم به این گونه است که کودکان در هر منطقه پس از افطار با همراه داشتن کیسه‌هایی برای جمع‌آوری شیرینی، آجیل، کیک و انواع خوراکی با پوشیدن لباس‌های محلی ( در خوزستان پسران دشداشه می‌پوشند و دختران چادر عربی به سر می‌کنند) و با شور و شعف به کوچه پس‌کوچه‌های شهر یا روستای محل سکونت خود می‌روند.
آنها سراغ تک‌تک خانه‌ها رفته، در زده و با خواندن اشعاری اهالی آن خانه را مورد خطاب قرار داده و به جمع‌آوری عیدی، شیرینی و انواع خوراکی می‌پردازند. اهالی محل و بزرگترها هم با روی باز از کودکان استقبال می‌کنند و شیرینی و آجیل و خوراکی‌ها را میان آنها تقسیم می‌کنند.
آیین 'گرگیعان' تا نیمه شب طول می ‌کشد و کودکان هر منطقه تقریبا به تمام منازل آن کوی سر زده، شادی کرده و در پایان هم بزرگ ‌ترها برای ادای مراسم شب ولادت امام حسن مجتبی (ع) در مکانی دور هم جمع می ‌شوند.
این آیین در برخی شهرهای خوزستان از جمله شوش، هندیجان، ماهشهر، امیدیه، خرمشهر، سربندر، رامهرمز، هویزه، کوت عبدالله، شادگان و حمیدیه برگزار می شود.
آیین گرگیعان علاوه بر خوزستان در بسیاری از نقاط کشور نیز برگزار می شود. این آیین در هرمزگان با نام 'آرگیز گردانی'، در بندر دیلم و بوشهر نیز با نام 'گره‌گشو' یا 'گلی گشو'، هرمزگان، کیش و قشم نیز برگزار می شود.
این آیین همچنین با نام‌های مختلف در کشورهای عربی وجود دارد. مردم بغداد آن را «ماجینه» و اهالی جنوب بغداد به آن «کرکیعان» می‌گویند. در بحرین «قرقاعون»، قطر «قرنقعوه»، کویت و شرق عربستان «قریقعان»، عمان «قرنقشوه» و در امارات متحده عربی به نام «حق اللیله» نامیده می‌شود.
این آیین در 14 رمضان 1392 برای نخستین بار در موزه هنرهای معاصر اهواز و تحت نظر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان هم‌ زمان با نمایشگاه قرآن برگزار و در سال 95 جزو میراث معنوی مردم عرب اهواز در لیست آثار ملی ثبت شد.
7148/6064
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.