روز زمین، روزی برای افزایش آگاهی و قدردانی نسبت به محیط زیست کره زمین است. این روز دو بار در سال، یک بار در طول فصل بهار در نیمکره شمالی ( 21 مارچ) و یکبار در طول فصل پاییز در نیمکره جنوبی که فصل بهار آن نیمکره است ، برگزار می‌شود.
سازمان ملل متحد نیز هر سال در اعتدال بهاری، این روز را جشن می‌گیرد. در خیلی از کشورها روز 22 آوریل همزمان با 2 اردیبهشت روز زمین است.
شعار امسال روز زمین پاک به نام 'نه به کیسه های پلاستیکی' نام گذاری شده است این در حالی است که ایران و به ویژه خوزستان هنوز با چالش تفکیک زباله و پسماند روبه رو هستند. هنوز تکلیف نه تنها کیسه های زباله بلکه دیگر پسماند های پلاستیکی هم روشن نیست. نایلون ها به مراتب از دیگر آلودگی ها خطرناک تر هستند و تهدید برای محیط زیست کره زمین محسوب می شوند به طوری که کارشناسان زیست محیطی جهان یکی از چالش های اصلی را در سال 2018 کم کردن آلودگی پلاستیک در جهان عنوان کرده اند. زیرا سالانه چهار میلیارد کیسه پلاستیکی به عنوان زباله در طبیعت رها می شود و همین امر سبب صدمات قابل ملاحظه ای به محیط زیست کره زمین شده است.
روز زمین پاک بهترین فرصت برای اندیشیدن به راهکارها و ارایه راه حل برای مصرف کمتر پلاستیک است.
** دغدغه مصرف پلاستیک
دغدغه اصلی حامیان محیط زیست در ایران مصرف بیش از حد پلاستیک و کیسه های پلاستیک در بین شهروندان است.
محمد درویش به عنوان کارشناس و فعال محیط زیست می گوید: باید تمهیداتی لحاظ کنیم که مخربان طبیعت هزینه بیشتری پرداخت کنند و حامیان محیط زیست انگیزه بیشتری برای حمایت از طبیعت داشته باشند.
وی تاکید می کند: در ایران درسال 500 هزار تن پلاستیک مصرف می شود و از این لحاظ ایران جزو پنجمین مصرف کننده پلاستیک در دنیاست در صورتی که از نظر جمعیتی در مقام 17 جهانی قرار دارد و بطور متوسط سه برابر سرانه مصرف دنیا پلاستیک مصرف می کند.
وی می گوید:باید برای کاهش مصرف پلاستیک تمهیداتی از سوی مسئولان لحاظ شود تا شهروندان
انگیزه لازم را برای کاهش مصرف پلاستیک داشته باشند.
وی درباره راهکارهایی برای تحقق این امر می افزاید: از جمله اینکه به سرمایه گذاران کمک شود تا پلاستیک های تجزیه پذیر تولید کنند و یا اینکه برای کاهش مصرف پلاستیک مالیات تعیین شود مانند کشورهای اتحادیه اروپا و ژاپن که با اعمال مالیات برای تولید هر گرم زباله باعث شده اند هر شخصی خود را موظف بداند زباله کمتری تولید کند به طوری که در این کشورها هر دو هفته یکبار زباله ها جمع آوری می شود و این در حالی است که در ایران روزانه هر فرد یک کیلوگرم و حتی در برخی شهرها مانند اهواز بیش از یک کیلوگرم در روز زباله تولید شود که بیش از دو برابر سرانه مصرف جهان (450 گرم در روز ) است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه ما دنبال حذف کامل پلاستیک نیستیم بلکه دنبال مصرف خردمندانه آن هستیم، اضافه می کند:در کنار تمهیدات مسئولان هر فردی با بکارگیری شیوه های خیلی ساده مانند استفاده از یک لیوان شخصی در کوله پشتی و یا کیف، از لیوان پلاستیک استفاده نکند و یا استفاده از کیسه پارچه ای به جای کیسه های پلاستیکی هنگام خرید می تواند سهم بسزایی در کاهش مصرف پلاستیک داشته باشد.
کارشناس آموزشی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز می گوید: آموزش همگانی راهی برای کاهش استفاده از کیسه های پلاستیکی است. متاسفانه حرص و ولع شهروندان در مصرف بیش از حد پلاستیک در فروشگاه های بزرگ کاملا مشهود است. ضمن اینکه در ایامی مثل تعطیلات نوروز شاهد میزان زیادی ظروف یک بار مصرف رها شده در طبیعت هستیم.
محسن خیرالهی می گوید: آموزش دانش آموزان، والدین، معلمان و کشاورزان با هدف کاهش مصرف بیش از حد پلاستیک در دستور کار این سازمان قرار گرفت و در این بخش خطرات استفاده از ظروف یک بار مصرف و استفاده کمتر ارایه شد و پویش هایی با سازمان های مردم نهاد و خیرین با شعار نه به کیسه های پلاستیکی در حال اجرا است بطوری که در شهرهای کوچکی نظیر باغملک و بهبهان و بطور محدود در کلانشهر اهواز کیسه های پارچه ای که یادآور سنت گذشتگان است، توزیع شد.
وی با اشاره به اینکه سلیقه ها به سمت استفاده از ظروف یک بار مصرف و کیسه های پلاستیکی تغییر یافته اظهار می کند: استفاده از کیسه های پلاستیکی برای نگه داری نان در یخچال و ظروف یکبار مصرف برای شرب خطراتی جدی برای سلامتی افراد در پی خواهد داشت زیرا حرارت با تاثیر بر روی پی وی سی باعث آزاد شدن مواد شیمیایی آن شده و بر مواد خوراکی تاثیر سوء می گذارد.
وی ادامه می دهد: طرح آزمایشی محیط یار از سال 91 تاکنون در حال اجرا است و در این طرح مسایل مختلفی در مورد محیط زیست آموزش داده می شود. در بخش مدیریت زباله و تفکیک زباله در خانه، به کودکان آموزش می دهیم تا در خانه از دو سطل زباله برای تفکیک زباله استفاده کنند. وی می افزاید:خوشبختانه آموزش کودکان کاملا موثر بوده اما متاسفانه زیر ساخت ها در این زمینه خوب عمل نکرده زیرا زباله پس از تفکیک در منزل دوباره هنگام جمع آوری مخلوط می شوند.
** چالش پسماند
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با طرح این سوال چرا به کیسه های پلاستیک نه بگوییم؟ می گوید: در سال های اخیر با پیشرفت صنعت و تکنولوژی دانش بشری به سمت تولید پلاستیک به عنوان جایگزین برای کاغذ در مقیاس وسیع رسید چون از نفت برای تولید استفاده می شد و در نتیجه هزینه کمتری داشت. ابتدا تولید پلاستیک حرکت مثبتی در پیشرفت زندگی بشری تلقی می شد.با گذشت زمان محققان متوجه شدند خاصیت تجزیه پذیری پلاستیک درطبیعت بسیار کند است
به طوری که بر اساس آمار بین 300 تا 700 سال طول می کشد تا ضایعات پلاستیکی تجزیه شود.
احمد رضا لاهیجان زاده می گوید: مطالعات بعدی محققان نشان داد میکرو پلاستیک ها به دریاها و اقیانوس ها وارد شدند به طوری که سالانه پنج میلیون کیلوگرم پلاستیک وارد اقیانوس ها می شود و به طور متوسط در هر کیلومتر مربع 46 هزار قطعه کیسه پلاستیک مشاهده شده که می تواند موجب مرگ و میر آبزیان شود.
وی اظهار می کند: پلاستیک به دلیل تخریب خاک و اثرات پایداری که بر محیط زیست زمین می گذارد می تواند با روش های مدیرتی بازیافت، و از ورود آن به طبیعت جلوگیری شود. برای رسیدن به این امر قانون مدیریت پسماند در سال 1383 تایید و در سال 1384 تصویب شد. در بین مواد و ضوابط آن تفکیک زباله در مبدا نیز وجود داشت و بر اساس آیین نامه تصویب شده کلانشهرها و شهرهای ساحلی موظف شدند تفکیک زباله را در مبدا تا پایان سال 92 بطور کامل اجرا کنند.
وی می افزاید:در کلانشهر اهواز نیز از شهریور 92 بحث تفکیک زباله آغاز شد و قرار شده زباله های نواحی مختلف در محل دفن بر اساس زباله های خشک و تر تفکیک شوند. از طرفی تفکیک از مبدا نیازمند آموزش خانواده ها است و صورتی این چرخه کامل نشود امر تفکیک زباله محقق نخواهد شد زیرا ممکن است در بحث آموزش خانواده موفق عمل شود اما تمهیدی برای تحویل زباله به صورت تفکیک شده در زمان جمع آوری وجود نداشته باشد.
وی با بیان اینکه برنامه های آموزشی برای تفکیک زباله شروع شده و تا اواخر شهریور 97 تفکیک از مبدا انجام می شود، می گوید: تاکنون بازیافت های حومه ای اهواز شناسایی شده،و محلی برای تفکیک از مبدا در نظر گرفته شده و بیش از نیمی ازبودجه لازم برای اجرای آن توسط سازمان پسماند شهرداری اهواز تامین شده است.
امید است تا پایان شهریور 97 با گذشت پنج سال از آغاز برنامه و آموزش ها، ساماندهی پسماند و تفکیک زباله در مبدا به ساماندهی برسد.
6037/ م
انتهای پیام سازمان ملل متحد نیز هر سال در اعتدال بهاری، این روز را جشن می‌گیرد. در خیلی از کشورها روز 22 آوریل همزمان با 2 اردیبهشت روز زمین است.
شعار امسال روز زمین پاک به نام 'نه به کیسه های پلاستیکی' نام گذاری شده است این در حالی است که ایران و به ویژه خوزستان هنوز با چالش تفکیک زباله و پسماند روبه رو هستند. هنوز تکلیف نه تنها کیسه های زباله بلکه دیگر پسماند های پلاستیکی هم روشن نیست. نایلون ها به مراتب از دیگر آلودگی ها خطرناک تر هستند و تهدید برای محیط زیست کره زمین محسوب می شوند به طوری که کارشناسان زیست محیطی جهان یکی از چالش های اصلی را در سال 2018 کم کردن آلودگی پلاستیک در جهان عنوان کرده اند. زیرا سالانه چهار میلیارد کیسه پلاستیکی به عنوان زباله در طبیعت رها می شود و همین امر سبب صدمات قابل ملاحظه ای به محیط زیست کره زمین شده است.
روز زمین پاک بهترین فرصت برای اندیشیدن به راهکارها و ارایه راه حل برای مصرف کمتر پلاستیک است.
** دغدغه مصرف پلاستیک
دغدغه اصلی حامیان محیط زیست در ایران مصرف بیش از حد پلاستیک و کیسه های پلاستیک در بین شهروندان است.
محمد درویش به عنوان کارشناس و فعال محیط زیست می گوید: باید تمهیداتی لحاظ کنیم که مخربان طبیعت هزینه بیشتری پرداخت کنند و حامیان محیط زیست انگیزه بیشتری برای حمایت از طبیعت داشته باشند.
وی تاکید می کند: در ایران درسال 500 هزار تن پلاستیک مصرف می شود و از این لحاظ ایران جزو پنجمین مصرف کننده پلاستیک در دنیاست در صورتی که از نظر جمعیتی در مقام 17 جهانی قرار دارد و بطور متوسط سه برابر سرانه مصرف دنیا پلاستیک مصرف می کند.
وی می گوید:باید برای کاهش مصرف پلاستیک تمهیداتی از سوی مسئولان لحاظ شود تا شهروندان
انگیزه لازم را برای کاهش مصرف پلاستیک داشته باشند.
وی درباره راهکارهایی برای تحقق این امر می افزاید: از جمله اینکه به سرمایه گذاران کمک شود تا پلاستیک های تجزیه پذیر تولید کنند و یا اینکه برای کاهش مصرف پلاستیک مالیات تعیین شود مانند کشورهای اتحادیه اروپا و ژاپن که با اعمال مالیات برای تولید هر گرم زباله باعث شده اند هر شخصی خود را موظف بداند زباله کمتری تولید کند به طوری که در این کشورها هر دو هفته یکبار زباله ها جمع آوری می شود و این در حالی است که در ایران روزانه هر فرد یک کیلوگرم و حتی در برخی شهرها مانند اهواز بیش از یک کیلوگرم در روز زباله تولید شود که بیش از دو برابر سرانه مصرف جهان (450 گرم در روز ) است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه ما دنبال حذف کامل پلاستیک نیستیم بلکه دنبال مصرف خردمندانه آن هستیم، اضافه می کند:در کنار تمهیدات مسئولان هر فردی با بکارگیری شیوه های خیلی ساده مانند استفاده از یک لیوان شخصی در کوله پشتی و یا کیف، از لیوان پلاستیک استفاده نکند و یا استفاده از کیسه پارچه ای به جای کیسه های پلاستیکی هنگام خرید می تواند سهم بسزایی در کاهش مصرف پلاستیک داشته باشد.
کارشناس آموزشی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز می گوید: آموزش همگانی راهی برای کاهش استفاده از کیسه های پلاستیکی است. متاسفانه حرص و ولع شهروندان در مصرف بیش از حد پلاستیک در فروشگاه های بزرگ کاملا مشهود است. ضمن اینکه در ایامی مثل تعطیلات نوروز شاهد میزان زیادی ظروف یک بار مصرف رها شده در طبیعت هستیم.
محسن خیرالهی می گوید: آموزش دانش آموزان، والدین، معلمان و کشاورزان با هدف کاهش مصرف بیش از حد پلاستیک در دستور کار این سازمان قرار گرفت و در این بخش خطرات استفاده از ظروف یک بار مصرف و استفاده کمتر ارایه شد و پویش هایی با سازمان های مردم نهاد و خیرین با شعار نه به کیسه های پلاستیکی در حال اجرا است بطوری که در شهرهای کوچکی نظیر باغملک و بهبهان و بطور محدود در کلانشهر اهواز کیسه های پارچه ای که یادآور سنت گذشتگان است، توزیع شد.
وی با اشاره به اینکه سلیقه ها به سمت استفاده از ظروف یک بار مصرف و کیسه های پلاستیکی تغییر یافته اظهار می کند: استفاده از کیسه های پلاستیکی برای نگه داری نان در یخچال و ظروف یکبار مصرف برای شرب خطراتی جدی برای سلامتی افراد در پی خواهد داشت زیرا حرارت با تاثیر بر روی پی وی سی باعث آزاد شدن مواد شیمیایی آن شده و بر مواد خوراکی تاثیر سوء می گذارد.
وی ادامه می دهد: طرح آزمایشی محیط یار از سال 91 تاکنون در حال اجرا است و در این طرح مسایل مختلفی در مورد محیط زیست آموزش داده می شود. در بخش مدیریت زباله و تفکیک زباله در خانه، به کودکان آموزش می دهیم تا در خانه از دو سطل زباله برای تفکیک زباله استفاده کنند. وی می افزاید:خوشبختانه آموزش کودکان کاملا موثر بوده اما متاسفانه زیر ساخت ها در این زمینه خوب عمل نکرده زیرا زباله پس از تفکیک در منزل دوباره هنگام جمع آوری مخلوط می شوند.
** چالش پسماند
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با طرح این سوال چرا به کیسه های پلاستیک نه بگوییم؟ می گوید: در سال های اخیر با پیشرفت صنعت و تکنولوژی دانش بشری به سمت تولید پلاستیک به عنوان جایگزین برای کاغذ در مقیاس وسیع رسید چون از نفت برای تولید استفاده می شد و در نتیجه هزینه کمتری داشت. ابتدا تولید پلاستیک حرکت مثبتی در پیشرفت زندگی بشری تلقی می شد.با گذشت زمان محققان متوجه شدند خاصیت تجزیه پذیری پلاستیک درطبیعت بسیار کند است
به طوری که بر اساس آمار بین 300 تا 700 سال طول می کشد تا ضایعات پلاستیکی تجزیه شود.
احمد رضا لاهیجان زاده می گوید: مطالعات بعدی محققان نشان داد میکرو پلاستیک ها به دریاها و اقیانوس ها وارد شدند به طوری که سالانه پنج میلیون کیلوگرم پلاستیک وارد اقیانوس ها می شود و به طور متوسط در هر کیلومتر مربع 46 هزار قطعه کیسه پلاستیک مشاهده شده که می تواند موجب مرگ و میر آبزیان شود.
وی اظهار می کند: پلاستیک به دلیل تخریب خاک و اثرات پایداری که بر محیط زیست زمین می گذارد می تواند با روش های مدیرتی بازیافت، و از ورود آن به طبیعت جلوگیری شود. برای رسیدن به این امر قانون مدیریت پسماند در سال 1383 تایید و در سال 1384 تصویب شد. در بین مواد و ضوابط آن تفکیک زباله در مبدا نیز وجود داشت و بر اساس آیین نامه تصویب شده کلانشهرها و شهرهای ساحلی موظف شدند تفکیک زباله را در مبدا تا پایان سال 92 بطور کامل اجرا کنند.
وی می افزاید:در کلانشهر اهواز نیز از شهریور 92 بحث تفکیک زباله آغاز شد و قرار شده زباله های نواحی مختلف در محل دفن بر اساس زباله های خشک و تر تفکیک شوند. از طرفی تفکیک از مبدا نیازمند آموزش خانواده ها است و صورتی این چرخه کامل نشود امر تفکیک زباله محقق نخواهد شد زیرا ممکن است در بحث آموزش خانواده موفق عمل شود اما تمهیدی برای تحویل زباله به صورت تفکیک شده در زمان جمع آوری وجود نداشته باشد.
وی با بیان اینکه برنامه های آموزشی برای تفکیک زباله شروع شده و تا اواخر شهریور 97 تفکیک از مبدا انجام می شود، می گوید: تاکنون بازیافت های حومه ای اهواز شناسایی شده،و محلی برای تفکیک از مبدا در نظر گرفته شده و بیش از نیمی ازبودجه لازم برای اجرای آن توسط سازمان پسماند شهرداری اهواز تامین شده است.
امید است تا پایان شهریور 97 با گذشت پنج سال از آغاز برنامه و آموزش ها، ساماندهی پسماند و تفکیک زباله در مبدا به ساماندهی برسد.
6037/ م
کپی شد
