مشاور وزیر نیرو و استادیار دانشگاه شهید بهشتی تهران در دومین سمینار بین‌المللی CSR که امروز پنج‌شنبه9 اسفندماه در اهواز برگزار شد، گفت: اولین گام CSR رعایت قواعد و قوانین و تلاش برای زیر پا نگذاشتن استانداردهای اقدامات توسعه‌ای است.
به گزارش خبرنگار ایلنا از اهواز، فاضلی اظهار کرد: سرمایه‌گذاری و هزینه کردن در مسئولیت‌های اجتماعی در واقع هزینه نیست، بلکه اگر محیط توسعه یافته‌ای داشته باشیم نیروی انسانی نیز با وضعیت بهتری کار خواهد کرد.
وی افزود: با توجه به اینکه در این سمینار بیشتر به مسئولیت‌های اجتماعی توجه شده است این موضوع نباید موجب شود که مسئولیت‌های اجتماعی شرکت‌های دیگر فراموش شوند. در خوزستان شرکت‌های زیادی وجود دارند مانند شرکت نیشکر که نقش مهمی در آلودگی‌های مربوط به رودخانه‌ها و برداشت منابع دارد که این مسائل موجب می‌شود نسبت به این موارد حساسیت زیادی وجود داشته باشد. همچنین شرکت‌هایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند گردش مالی و منابعی دارند که می‌تواند از همه سازمان‌های محلی بیشتر باشد.
استادیار دانشگاه شهید بهشتی تهران، اذعان کرد: عنوان شد که در یک سال گذشته شرکت نفت 500 میلیارد تومان جهت انجام مسئولیت‌های اجتماعی هزینه کرده است درحالی‌که بودجه عمرانی تصویب شده سال جاری برای خوزستان 2300 میلیارد تومان بوده است که اگر 50 درصد تخصیص داده شده است، حدود 1150 میلیارد تومان می‌شود. زمانی که یک شرکت در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی 500 میلیارد تومان اختصاص داده، یعنی 50 درصد بودجه عمرانی را در زمینه آسیب‌های اجتماعی هزینه کرده است که این موضوع اهمیت و حساسیت به این بودجه را نشان می‌دهد.
فاضلی در تعریف CSR، گفت: طبق تعریف CSR شرکت‌ها موظف به رعایت قانون هستند و در بحث CSR وظایفی فراتر از قانون وجود دارد اما ما در رعایت قانون مشکل داریم.
مشاور وزیر نیرو خاطرنشان کرد: اولین گام CSR رعایت قواعد و قوانین و تلاش برای زیر پا نگذاشتن استانداردهای اقدامات توسعه‌ای است.
وی افزود: استاندارد زیست‌محیطی و قوانین مربوط به کار نباید زیر پا گذاشته شوند. یک شرکت به‌راحتی می‌تواند با هزینه چند صد میلیارد تومانی در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی مقامات محلی را تحت تأثیر قرار دهد.
وی با اشاره به اینکه تجربه‌ای تلخ در فرایندهای توسعه صنعتی داریم، تشریح کرد: زمانی که شرکت‌ها وارد مناطق می‌شوند هر چه مناطق کم توسعه یافته تر و از نظر سیاسی کم‌اهمیت‌تر باشند، مدیرکل یک شرکتی که به ستادی در تهران وصل است با اعمال قدرت بیشتر نسبت به فرمانداران منطقه موجب ضعف ساختار سازمان محلی می‌شود.
فاضلی افزود: اینکه مدیرکل یک شرکت می‌تواند ساختار محلی را تسخیر کند در کوتاه‌مدت خوب است ولی در درازمدت با توسعه آن محل کار به‌جایی می‌رسد که شرکت باید زباله منطقه را نیز جمع‌آوری کند، زیرا ساختار محلی آن منطقه از بین رفته است.
استادیار دانشگاه شهید بهشتی تهران، تصریح کرد: CSR نباید به یک خدمت عمومی تبدیل شود یعنی سازمان‌های محلی نباید احساس کنند که هر جا پول کم آورده‌اند جایی وجود دارد که از آن پول را دریافت کنند.
وی با اشاره به اینکه بدترین وضعیتی که برای شرکت‌ها در دل ساختار محلی می‌تواند پیش بیاید این است که نتوانند اقتصاد محلی را به خود پیوند دهند، خاطرنشان کرد: وضعیت جزیره‌ای یعنی اینکه در وسط یک بیابان توسعه‌نیافته مجموعه صنعتی پیشرفته بنا کنند که هیچ نسبتی بین داخل و بیرون نداشته باشد. که اکنون در بسیاری از مجتمع‌های نفتی چنین وضعیتی مشاهده می‌شود.
مشاور وزیر نیرو افزود: حکمرانی‌های جزیره‌ای به‌تدریج برای مجموعه شرکت‌ها و مناطق فاجعه‌بار است.
استادیار دانشگاه شهید بهشتی با بیان این نکته که هر اجتماع دارایی‌هایی دارد، گفت: یکی از خطراتی که شرکت‌ها را تهدید می‌کند این است که دارایی‌های محلی مردم را نادیده بگیرند. نادیده گرفتن یا به چشم حقارت نگاه کردن به مردم محلی در درازمدت برای مدیران شرکت‌های صنعتی بزرگ فاجعه به وجود می‌آورد.
فاضلی عنوان کرد: شرکت‌های بزرگ نباید سعی کنند جایگزین کارکردهای سازمان‌های محلی شوند. اگر کشور هواپیما دارد شرکت‌ها نباید هواپیمایی مستقل راه‌اندازی کنند زیرا در درازمدت این هواپیما منشأ رانت و انواع دردسرها خواهد شد.
فاضلی با اشاره به اینکه شرکت‌ها نباید مانع توسعه نهادهای محلی شوند، تصریح کرد: مسئولیت‌های اجتماعی تنها با اختصاص منابع مالی به برخی پروژه‌ها محقق نمی‌شود. اگر ده سال دیگر کار احداث ریل یا جاده ادامه داشته باشد چهره توسعه‌یافته در خوزستان ایجاد نخواهد شد.
وی تأکید کرد: در 50 سال گذشته پول نفت را برای احداث جاده و ریل صرف کرده‌ایم، اما به‌اندازه احساس توسعه‌یافتگی از آن بهره نبرده‌ایم. اگر بهترین جاده را داشته باشیم اما شرایط کسب‌وکار در مقصد جاده به‌گونه‌ای نباشد که محصول رقابت‌پذیر برای بازار جهانی تولید کند جاده منجر به خلق ثروت نمی‌شود.
فاضلی با بیان این نکته که مسئولیت اجتماعی فراتر از پول دادن برای ساختن چیزی است، تصریح کرد: مسئولیت اجتماعی کمک کردن به احیای شرایط نهادی و نرم‌افزارهای حکمرانی در منطقه نیز است. همچنین شامل بهینه‌سازی کارکردهای آموزشی در یک ساختار منطقه‌ای و کمک به بهبود روحیات متناسب با توسعه نیز است.
مشاور وزیر نیرو ادامه داد و گفت: مردم باید برای تعدیل فقر مطلق و بهبود کیفیت محیط‌زیست توانمند شوند و بازماندگی از تحصیل رفع شود. احداث 100 جاده به‌اندازه رفع بازماندگی از تحصیل مؤثر نیست.
استادیار دانشگاه شهید بهشتی تهران، عنوان کرد: کار باید هدفمند انجام شود تا ریشه‌های ناتوانی حذف شوند. مجموعه‌های حکمرانی ما تفکر کافی برای داده‌های موردنیاز خود را ندارند؛ آیا برای کاهش فقر در خوزستان تنها نیاز به جاده و سد داریم؟ آیا به‌اندازه کافی داده داریم تا بدانیم در کدام مناطق باید متمرکز شویم؟ استانداری‌ها و سازمان‌های برنامه‌ریزی، تولید داده کافی نکرده‌اند، بنابراین اگر شرکتی تولید داده کرده است مهم‌تر از افزوده شدن یک جاده به جاده‌های منطقه است.
فاضلی در پایان گفت: باید دبیرخانه هماهنگ‌سازی اقدامات CSR در خوزستان ایجاد شود. همچنین این دبیرخانه باید یک صندوق مسئولیت اجتماعی داشته باشد تا به توسعه استان کمک کند.
