برداشت غیرمجاز معدن سرب روی از معدن آلبلاغ منطقه حفاظت شده ساریگل اسفراین خراسان شمالی، در حالی، امسال بارها در صدر اخبار قرار گرفت که مسوولان می گویند تکالیف را انجام داده اند و کوتاهی در این زمینه نشده است.
هفته پیش، اعلام شد که دادستان اسفراین به پرونده معدن آلبلاغ ورود کرده و علیه روسای ادارات حفاظت محیط زیست و صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی و اسفراین اعلام جرم کرده است.
محسن کریمی دلیل این اقدام را اجرایی نشدن مصوبات شورای تامین در باره این معدن اعلام کرد و اظهار داشت: با وجود مصوبه شورای تامین اسفراین مبنی بر ضرورت تخریب غارها و تونل های غیراصولی حفر شده در منطقه معدنی آلبلاغ که توسط برداشت کنندگان غیرمجاز ایجاد شده است، دستگاه های یاد شده به وظیفه خود در این خصوص عمل نکرده‌اند.
وی با اشاره به ادامه برداشت های غیرمجاز از معدن آلبلاغ، افزود: دستگاه های متولی همچون نیروی انتظامی، محیط زیست و صنعت، معدن و تجارت، کم کاری کرده و در انجام وظایف قانونی خود در خصوص حفاظت مناسب از این منطقه معدنی و جلوگیری از برداشت غیرمجاز ذخایر سرب و روی آن کوتاهی کرده اند.
دادستان اسفراین با تاکید بر ضرورت تشدید مجازات متخلفان این حوزه، افزود: میزان مجازاتی که قانون گذار برای مجرمان این بخش تعیین کرده است، چندان بازدارنده نبوده است.
مسوولان می گویندکه عیار بالا و صرفه اقتصادی معدن سرب و روی آلبلاغ سبب شده تا سودجویان با وجود برخوردهای نیروی انتظامی، به برداشت غیرمجاز ادامه دهند و در این میان، حضور دلالان و خریداران هیزم بر آتش طمع آنان ریخته است.
سودجویان، ماده معدنی سرب و روی برداشت شده را از نقاط سخت گذر برداشت کرده و با اسب و یا الاغ به پایین دست می کشانند و خریداران هم، آن را به استان زنجان منتقل می کنند.
اعلام جرم علیه حفاظت محیط زیست و سازمان صنعت، معدن و تجارت در حالی است که این دستگاه ها اعلام می کنند که آنچه، قانون بر آنان تکلیف کرده، انجام داده و در این زمینه کوتاهی نکرده اند. و البته اقدامات سلبی هم راه به جایی نبرده و تلاش برای پاک سازی، نتوانسته است جلودار این تخلف باشد.
محیط زیست کوتاهی نکرده است
مدیرکل حفاظ محیط زیست خراسان شمالی در این باره گفت: این اداره کل و اداره شهرستان، در زمینه انجام وظایف کوتاهی نکرده و هر آنچه در توان بوده و به لحاظ قانون، بر عهده ما بوده، انجام شده است.
سیداصغر مطهری اظهار داشت: مستندات اقدامات انجام شده، برای جلوگیری از تخریب عرصه ها، موجود و قابل ارائه است.
وی تصریح کرد: وظیفه حفاظت محیط زیست، جلوگیری از تخریب عرصه ها است و در این باره اقدامات لازم انجام شده است، محیط بانان ما در منطقه مستقر شدند و بارها شاهد گزارش هایی از درگیری محیط بانان با افرادی که به صورت غیرمجاز اقدام به برداشت معدن می کردند، بودیم.
وی افزود: در این مدت، مقدار زیادی سنگ معدن کشف، الاغ و اسب های متخلفان توقیف و چند صد نفر متخلف به مراجع قضایی معرفی شده است.
مطهری گفت: خریداران و دلالان که مردم را به برداشت غیرمجاز تحریک می کنند، شناسایی و لیست شده و نام آنان به مراجع ذی صلاح ارائه شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با اشاره به اینکه غیرقانونی بودن برداشت از معدن آلبلاغ، برای همه روشن است افزود: برای جلوگیری از این تخلف، باید هم افزایی میان اقشار مختلف از جمله دهیار، شورا و بخشداری وجود داشته باشد که متاسفانه، نیست.
وی در باره حضور سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) در منطقه و انجام اقدامات پیجویی و اکتشاف اظهار داشت: ایمیدرو به علت شرایط آب و هوایی هنوز کار خود را آغاز نکرده است.
وی با بیان اینکه نباید دنبال مقصر بود، گفت: دلالان و عوامل خرید، شناسایی شده اند در دهله نخست، باید بازار خرید ناامن شود، باید جلوی دلالان را گرفت، مردم تا زمانی که از وجود بازار خرید برای ماده معدنی اطمینان نداشته باشند، برداشت نمی کنند.
وی گفت: اگر می بینیم که برداشت با این حجم و در این حد، وجود دارد، نشان از وجود بازار فروش و وجود خریدار دارد، باید بازار خرید برای برداشت کنندگان، ناامن شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی گفت: مردم ماده معدنی را از ارتفاعات سخت گذر، به صورت کولبری و یا با الاغ، به پایین کوه حمل می کنند، هر فرد ۱۰ کیلوگرم و یا بیشتر، ماده معدنی را به پایین کوه می کشد، دلالان هم هر کیلوگرم سرب و روی را ۵۰ هزار ریال تا ۶۰ هزار ریال خریداری می کنند و به کارخانه های استان زنجان منتقل می کنند.
تکالیف صمت تمام و کمال انجام شده است
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی هم با تاکید بر اینکه اقدام دادستان به عنوان مدعی العموم قابل احترام است گفت: مراجع قضایی نسبت به جان مردم مسوولیت دارد و البته این نشان از حساسیت این امر دارد و دادستانی با حساسیت بیشتری موضوع را پیگیری می کند اما ما وظایف قانونی خود را در این باره انجام داده ایم.
رضا فیروزه اظهار داشت: سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و اداره شهرستانی در اسفراین، وظایف قانونی خود را انجام داده و در این زمینه کوتاهی نکرده است.
وی افزود: مستندات این اقدامات انجام شده، موجود است و این موارد در نشست اخیر شورای تامین که، به منظور بررسی مشکل آلبلاغ نشکیل شده بود، ارائه شد.
وی با تاکید بر اینکه تکالیف سازمان صنعت، معدن و تجارت تمام و کمال انجام شده است گفت: مجوز لازم برای پیجویی و اکتشاف به ایمیدرو داده شده است و محافظت از معدن هم بر عهده این سازمان است اما به علت برودت هوا هنوز کارها انجام نشده است.
وی بار دیگر اظهار داشت: مستندات در نشست شورای تامین، ارائه شد و آمادگی داریم تا این مستندات را به صورت مکتوب به مراجع قضایی ارائه دهیم.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی افزود: قانون در باره برداشت های غیرمجاز از معادن، تکالیف را مشخص کرده و ما هم مطبق آن، وظایف را انجام داده ایم.
کشف بیش از ۲۰۰ تن ماده معدنی قاچاق
فرماندار شهرستان اسفراین هم در این باره گفت: از سال گذشته تا کنون، بیش از ۲۰۰ تن ماده معدن قاچاق برداشت شده از معدن آلبلاغ، کشف شده است.
طاهر رستمی اظهار داشت: اکنون به علت سردی هوا، حضور متخلفان و برداشت از معدن کاهش یافته است اما مردم بومی منطقه همچنان به برداشت ادامه می دهند.
وی با بیان اینکه نظارت های لازم و برخورد با سودجویان انجام می شود البته کار محافظت از منطقه بر عهده ایمیدرو گذاشته است افزود: ایمیدرو در کنار اقدامات مطالعه و اکتشاف مقدماتی، کار محافظت را هم عهده دارد که البته هنوز در محل مستقر نشده است.
بر اساس اعلام مسوولان، در یکسال گذشته ۴۰۰ پرونده تخلف در زمینه برداشت غیرمجاز از معدن آلبلاع تشکیل شده است.
از ابتدای امسال چهار نفر از افراد محلی که اقدام به برداشت غیرمجاز از ذخایر سرب و روی معدن تازه کشف شده آلبلاغ اسفراین کرده بودند به دلیل ریزش کوه جان خود را از دست داده اند که آخرین مرگ در هفته گذشته روی داد.
معدن سرب و روی آلبلاغ اسفراین در ارتفاعات سخت گذر آلبلاغ و در محدوده پارک ملی ساریگل واقع در شمال شرق این شهرستان قرار دارد.
برداشت غیرمجاز از ذخایر این معدن، که در منطقه ای با همین نام واقع است، از ابتدای امسال با هجوم سودجویان به این منطقه همراه شد که با ورود شورای تامین خراسان شمالی در اواخر اردیبهشت ماه، این ناحیه از حضور سودجویان پاکسازی شد ولی اینک پس از گذشت چند ماه با حضور مجدد برخی افراد محلی و غیرمحلی، برداشت غیرمجاز از این معدن دوباره افزایش یافته است.
استفاده از شیوه های غیراصولی و رعایت نکردن موارد ایمنی در برداشت غیرمجاز سنگ سرب و روی از این معدن، تاکنون منجر به وقوع ۵ حادثه و مرگ ۴ نفر و مصدومیت چند تن در این منطقه شده است.
واقع شدن این معدن در محدوده منطقه حفاظت شده زیست محیطی ساریگل، موجب شده تا سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی تاکنون در ثبت آن ناکام بماند ولی حدود یک ماه پیش وزارت صنعت، معدن و تجارت با صدور مجوزی، ایمیدرو را مامور انجام مطالعات و اکتشافات اولیه بر روی این منطقه معدنی کرده است.
شهرستان ۱۲۰ هزار نفری اسفراین در ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی اسفراین قرار دارد.
