به گزارش ایرنا، کهن شهر اسفراین به گواه آثار بر جای مانده در محوطه های باستانی 'جیران تپه 'و 'توی' قدمتی به بلندای عصر پیش از تاریخ دارد.
بر اساس تواریخ کهن، اسفراین از ولایات مهم در دوره اشکانی و ساسانی به شمار می رفته و در دوره اسلامی نیز به دلیل قرار داشتن بر سر راه کاروانرو نیشابور به جرجان (گرگان) رونق خاصی داشته و شکوفا بوده است و مهد پرورش عالمان، ادیبان و رجال بزرگ بوده است.
این شهرستان در جنوب شرقی خراسان شمالی و در فاصله 60کیلومتری بجنورد دارد و از شمال به بجنورد، از جنوب به شهرستان سبزوار در خراسان رضوی متصل است و محل تردد زائران و مسافران مشهد مقدس و شمال کشور است.
اسفراین با داشتن 'شهر بلقیس' بزرگترین و پربیننده ترین جاذبه تاریخی خراسان شمالی، 145 اثر تاریخی و گردشگری ثبت شده در فهرست آثار ملی، طبیعت بکر و چشم نواز، چشمه های جوشان و رودهای خروشان در شمال و سکوت سحر انگیز کویر میاندشت در جنوب، زیارتگاه ها و اماکن متبرکه مذهبی فراوان و شور تماشایی رقابت های نوروزی پهلوانان کشور در این کهن شهر، مقصدی کم نظیر است که می تواند به همه ذائقه های گردشگران پاسخ دهد.
مسافران برای سفر به شهر تاریخی و گردشگری اسفراین می توانند از مسیرهای ارتباطی سبزوار - اسفراین، بجنورد - اسفراین و میامی- جاجرم - اسفراین به این شهرستان سفر کنند.
اگر از سمت بجنورد به اسفراین سفر کنید، مسیر پر پیچ و خم و مارگون جاده با چشم اندازی دلفریب و زیبا، سیمای زیبای بهار را سخاوتمندانه در این مسیر کوهستانی و رویایی پیشکش نگاهتان می سازد.
در ادامه راه، پیچ و خم جاده که بیشتر شود مجبور به کاهش سرعت می شوید و این فرصتی فراهم می کند که نگارگری نقاش ازل را بر بلندای رشته کوه های آلاغ در فصل بهار به نظاره بنشینید.
* تفرجگاه پلمیس
در میانه راه و در حدود 30 کیومتری اسفراین، درست در بلندای گردنه زیبای 'پلمیس'، به زیباترین تفرجگاه بین راهی خراسان شمالی که با همین نام شناخته می شود، می رسید.
تفرجگاه بین راهی پلمیس، استراحتگاه موقت برای مسافران این مسیر است که به جز امکانات رفاهی بین راهی، خنکای هوای کوهستان و مناظر دلکش همراه با طعم گوارای آب چشمه پلمیس که در همین مکان جاری است خستگی و عطش مسافران را فرو می نشاند.
از دیگر جاذبه های تفرجگاه بین راهی پلمیس، بازارچه محلی از محصولات کشاورزی و دامی روستاییان این منطقه است که اگر حتی قصدی برای خرید نداشته باشید فرصت دیدن آن را ازدست نخواهید داد.
* رویین، پایتخت نساجی سنتی ایران
بیشتر که طی مسیر کنید در 27 کیلومتری اسفراین، تابلو روستای تاریخی و گردشگری 'رویین' در ابتدای یک دوراهی که از جاده اصلی شهر اسفراین جدا می شود، خودنمایی می کند.
روستای نمونه و هدف گردشگری 'رویین' از دره های سرسبز و ییلاقی شهرستان اسفراین است که سالانه میزبان مسافران داخلی و خارجی فراوانی به این روستای بکر و سرسبز است.
رویین، دارای بافت تاریخی با قدمت هزار ساله و ثبت در فهرست میراث ملی، در دل باغ ها و مناظر چشم نواز طبیعی و بکر واقع شده است.
معماری خانه های سنتی این روستا به صورت پلکانی است، به طوری که حیاط خانه یکی، پشت بام خانه دیگری است و این چینش پلکانی خانه ها بر جذابیت بیشتر این روستای تاریخی و سرسبز افزوده است.
روستای گردشگری رویین به واسطه وجود کارگاه های سنتی بافت چادر شب، حوله بافی، دستمال و چتایی بافی از گذشته های دور، به عنوان نخستین دهکده نساجی سنتی ایران شناخته می شود.
دست بافته های سنتی این روستا، مهر اصالت یونسکو را نیز دریافت کرده است.
در مرکز روستا، موزه صنایع دست بافت سنتی رویین در حمام تاریخی مرکز روستا برپا شده که مراحل تهیه این دست بافته ها را به صورت زنده برای مسافران و گردشگران به تماشا می گذارد و محلی برای تهیه این سوغات است.
محصولات کشاورزی رویین از جمله سیب، گلابی، انگور، گیلاس، عسل و گردو از مواردی است که مسافران می توانند از ماسوله خراسان شمالی به یادگار ببرند.
هم اکنون سه اقامتگاه بومگردی و یک کمپ گردشگری در این روستا فعال و به مسافران و گردشگران خدمات می دهند.
*پارک ملی سالوک
از دیگر جاذبه های طبیعت گردی شهرستان اسفراین پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک در 20 کیلومتری شمال شرق اسفراین و در امتداد جاده بجنورد به اسفراین واقع است.
پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک با گستره 20 هزار هکتار، یکی از مهم ترین و متنوع ترین مناطق حفاظت شده کشور از نظر زندگی جانوری و گونه های وحشی به شمار می آید.
در این منطقه دره های زاری، جوزی و چهار برج و جنگل‌های پراکنده مشهود است.
دره توی سالوک با طول حدود 15 کیلومتر، دارای 15 چشمه دایمی است که به صورت نهر در جریان است.
سایر چشمه های این منطقه چشمه سیاه خانه، جوز، چشمه اردغان، چشمه سفید ارلی، چشمه بازی گربه، چشمه عرب و چشمه ترنو از جاذبه این منطقه بکر و طبیعی است .
آبشار و دره توی، آبشار صعلوک، دره سیاه خانه، دره اردغانی، غار پلنگ تخته نی، اثر تاریخی پیش قلعه صعلوک و قله سالوک از جمله مناظر طبیعی و چشم اندازهای زیبای این منطقه است .
*قلعه صعلوک
قلعه تاریخی 'صعلوک' که ثبت در فهرست آثار تاریخی ملی است در جبهه جنوبی ارتفاعات سالوک قرار دارد و قدمت آن به قرون 6و 7 هجری می رسد .
این قلعه بر فراز یک صخره منحصر به فرد با دیوارهای پرتگاهی ساخته شده که دسترسی به آن در زمان آبادی و حیات قلعه بسیار دشوار بوده است.
در داخل قلعه بقایای تاسیسات مانند آب انبار، انبار آذوقه و غلات، حمام، آسیاب، زندان و مقر فرمانده قلعه و سایرین قرار دارد.
مساحت این قلعه تاریخی یک هکتار است که از مهم ترین قلاع نظامی دوره اسلامی در شمال خراسان بوده است.
*دره میلانلو؛ نگین سبز شاه جهان
از دیگر مناطق ییلاقی اسفراین دره 'میلانلو' است که از 20 روستا و 37 مزرعه و آبادی تشکیل شده است .
مسیر این منطقه از روستاهای به هم پیوسته در مسیر حاشیه رودخانه بیدواز از اردغان، بیدواز، حسن آباد و سرچشمه تشکیل می شود که به واسطه باغ های به هم پیوسته در مسیر روستاها، دالانی سبز و چشم نواز در این منطقه به وجود آورده اند.
رودخانه و سد بیدواز که آب شرب و کشاورزی شهرستان را تامین می کند، غار انوشیروان، غار سنجد سرچشمه و منطقه تفریحی چمن از جمله مناطق گردشگری طبیعی در این دره ییلاقی است.
*غار نوشیروان
غار انوشیروان در 10کیلومتری شمال شرقی اسفراین در مسیر روستاهای به هم پیوسته دره میلانلو واقع شده است.
این غار طبیعی عمق کمی دارد و از دیواره سنگی آن در قسمت انتهایی، آب تراوش کرده و در کف غار جاری می شود که چشم انداز زیبایی را به مسیر این روستاها داده است.
*پارک ملی ساریگل
پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل در هشت کیلومتری شرق شهرستان اسفراین و 90 کیلومتری مرکز استان خراسان شمالی با گستره 28 هزار هکتار قرار دارد که به دلیل وجود ناهمواری ها و منابع آبی فراوان از تنوع جانوری خوبی بویژه در خانواده پرندگان برخوردار است.
این منطقه بهترین زیستگاه قوچ و میش اوریال، آهو، گربه پالاس، گونه نادر پلنگ ایرانی و... است
این پارک ملی با دارا بودن بیش از 200 گونه گیاهی از تنوع خوب گیاهی گونه گلدار برخوردار است.
از جمله مناظر طبیعی در پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل چشمه سارهای ارتفاعات کرکزو، آبشار ایزی، ارتفاعات شاه جهان، دره نریمانی و امامزاده بابا قدرت را می توان نام برد.
از دیگر مکان های طبیعت گردی این منطقه می توان از شکارگاه های شاه جهان، سفیدکمر درتوم، شیرویه، کال شور و... یاد کرد.
بازدید از منطقه حفاظت شده ساریگل با کمک راهنمایان محلی و محیط بانان امکانپذیر است اما دیدن از پارکهای ملی سالوک و ساریگل با هماهنگی اداره حفاظت محیط زیست اسفراین میسر است.
*نفس گرم کویر در جنوب
از جنوب شهر و سمت خراسان رضوی اگر به اسفراین وارد شوید به علت واقع شدن این قسمت از شهرستان در منطقه گرم و خشک، بیابان های میان دشت اولین مناظری است که به چشم می آید.
به جز مناظر سحر انگیز بیابان و کویر در این مسیر، در سه کیلومتری جنوب غربی اسفراین بزرگترین اثر تاریخی و گردشگری خراسان شمالی با نام شهر تاریخی 'بلقیس' خودنمایی می کند.
*شهر تاریخی بلقیس
مجموعه شهر تاریخی بلقیس، که دومین بنای عظیم خشتی و گلی کشور پس از ارگ بم شناخته می شود، بقایای شهر کهن اسفراین است که به استناد متون تاریخی قبل از اسلام شکوفا بوده و در سال 31 هجری توسط مسلمانان فتح شد و تا پایان دوره صفوی و اوایل دوره قاجار سکونت در آن جاری بوده است .
معماری این شهر به شیوه دوره ساسانی است و مورخان و جغرافی دانان، اسفندیار پسر گرشاسب را بنیانگذار این شهر خوانده اند.
مجموعه بلقیس شامل ارگ و خندق پیرامون آن، شارستان، ویرانه های معروف به تپه منار (مسجد جامع)، مقبره شیخ آذری، قسمت صنعتی شهر، آب انبار، کاروانسرا، مجموعه معروف به یخدان ها و یک گورستان وسیع در نزدیکی دروازه شرقی آن است.
این مجموعه تاریخی به شماره 4497 در فهرست آثار ملی ثبت شده و با توجه به اهمیت و غنای تاریخی آن در سال 1388 به عنوان پایگاه میراث فرهنگی مصوب و فعالیت مطالعاتی، مرمتی و باستان شناسی آن آغاز شد.
این مجموعه بزرگ تاریخی، پربیننده ترین اثر تاریخی خراسان شمالی در ایام نوروز است و کارشناسان و راهنمایان در ایام نوروز در این مکان مستقر شده و به پرسش های گردشگران درباره این اثر بزرگ تاریخی پاسخ می دهند.
*کشتی با چوخه
کشتی باچوخه یک ورزش پهلوانی و سنتی دیرینه در شمال خراسان است که همه ساله در 14 فروردین بزرگترین مسابقات این رشته با حضور برترین چوخه کاران کشور در گود چشمه زینل خان اسفراین برگزار می شود.
این مسابقات که با پوشش زنده تلویزیونی نیز همراه است را بیش از 50 هزار تماشگر مشتاق از نزدیک در داخل گود زینل خان تماشا می کنند.
کشتی با چوخه 14 فروردین ثبت در فهرست میراث ملی است و بزرگترین رویداد تک مکانی و تک زمانی گردشگری ورزش کشور است.
*کشتی کله قندی
از دیگر جاذبه های ورزشی اسفراین برگزاری کشتی 'کله قندی' است که از یک هفته مانده به نوروز تا پایان تعطیلات نوروزی در حاشیه رودخانه ای که از مرکز شهر اسفراین می گذرد، با حضور دوستداران و پهلوانان محلی این ورزش سنتی این شهر و شهرهای مجاور برگزار می شود.
در این مسابقات دوستانه یک کله قند برای برنده در وسط زمین مسابقه قرار داده می شود و افراد برای کشتی گرفتن طلب حریف می کنند.
این ورزش بومی با نوای قشمه و دهل برگزار می شود و شور و شعفی خاص به ایام بهاری می دهد.
* بابا قدرت
از دیگر جاذبه های تاریخی و گردشگری اسفراین، مقبره بابا قدرت در 35 کیلومتری جنوب شهرستان است که گفته می شود مقبره 'درویش حسین بن محمد' است.
این بنای ثبت در فهرست آثار ملی به شیوه دستکند شکل گرفته و تمام اجزای تشکیل دهنده این بنا در دل تپه طبیعی حفر شده است.
پلان کلی بنا از بخش های ورودی در سمت شرق بنا، تالار مستطیل شکل و یک رشته پلکان انتهای دالان و گنبدخانه مربعی تشکیل شده است .
در حاشیه این بنا رشته قناتی وجود دارد که آب مورد نیاز زائران و گردشگران را تامین می کند.
این بنای تاریخی و گردشگری در حاشیه پارک ملی ساریگل قرار دارد و یک کمپ گردشگری با امکانات بهداشتی و خدماتی مورد نیاز برای آن تعبیه شده که سالانه میزبان گردشگران و زائران از مناطق مختلف کشور است .
* امامزاده کوران
مقبره امامزاده احمد بن علی موسی (ع) فرزند ارشد امام موسی کاظم و برادر امام رضا (ع) در روستای کوران اسفراین قرار دارد که در میان افراد محلی به امامزاده کوران معروف است .
بنای این بقعه تاریخی متعلق به دوران تیموری یا ایلخانی در فهرست آثار ملی ثبت شده که در 35 کیلومتری غرب اسفراین قرار دارد.
این بنای پلانی به شکل مستطیل از یک گنبد، دو شبستان و چهار ایوان در جهات اصلی تشکیل شده است .
این بقعه متبرکه در ایام مختلف گردشگران و زائران زیادی را از مناطق مختلف میزبانی می کند و در ایام محرم و صفر و مراسم های مذهبی محل تجمع مردم برای برپایی آیین های مذهبی است.
در کنار این امامزاده امکانات رفاهی و بهداشتی و اتاق هایی برای اسکان شبانه زائران در نظر گرفته شده است.
*سد میاندشت
از جمله جاذبه های منطقه کویری میاندشت 'بند میاندشت' است که با هدف جمع آوری بارندگی های فصلی برای استفاده عشایر این منطقه ساخته شده است.
آبگیری این بند از بارندگی های فصول پاییز زمستان و حضور پرندگان مهاجر در اطراف آن، چهره ای زیبا در دل کویر به تماشا گذاشته است.
این بند در نزدیکی امامزاده احمد بن علی موسی الکاظم (ع) قرار دارد.
*سایر مناطق گردشگری
در داخل شهر اسفراین پارک های 'قائم' در ورودی شمال شهر از سمت بجنورد و پارک 'جانبازان' در ورودی جنوب شهر از سمت خراسان رضوی و پارک 'ملت' در مرکز شهر واقع است که رودخانه ای از میان آن می گذرد و آن را به دو نیم کرده و فضای سبز و فرحبخشی برای گردشگران فراهم کرده است.
آرامگاه 'شیخ رشیدالدین محمد بیدوازی' از مشایخ صوفیه و بیست یکمین قطب سلسله ذهبیه کبرویه در روستای بیدواز، آرامگاه 'رضی الدین علی لالا ادکانی' عارف قرن 7 هجری، آرامگاه 'شیخ احمد ذاکر گورپانی' از عرفای نامدار اسفراین در قرن 5 و 6 هجری و از اقطاب سلسله کبرویه از دیگر جاذبه های تاریخی و فرهنگی اسفراین است.
رباط 'راونیز' در شمال شهر صفی آباد و 60 کیلومتری جنوب شرق اسفراین، روستای گردشگری 'جهان' در حاشیه کوه های شاه جهان، کال 'فتو' محل قشلاق زمستانه عشایر شاه جهان که در دل کوه به صورت بکر و طبیعی ساخته شده و تفرجگاه های شمال شهر اسفراین شامل آبشار 'جاج' در روستای سست و مناظر بکر و تفرجگاهی حسن آباد و قزاقی از دیگر مناطق دیدنی شهرستان اسفراین است .
شهرستان 120 هزار نفری اسفراین در 60 کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، مرکز خراسان شمالی قرار دارد.
5132/7189
انتهای پیام بر اساس تواریخ کهن، اسفراین از ولایات مهم در دوره اشکانی و ساسانی به شمار می رفته و در دوره اسلامی نیز به دلیل قرار داشتن بر سر راه کاروانرو نیشابور به جرجان (گرگان) رونق خاصی داشته و شکوفا بوده است و مهد پرورش عالمان، ادیبان و رجال بزرگ بوده است.
این شهرستان در جنوب شرقی خراسان شمالی و در فاصله 60کیلومتری بجنورد دارد و از شمال به بجنورد، از جنوب به شهرستان سبزوار در خراسان رضوی متصل است و محل تردد زائران و مسافران مشهد مقدس و شمال کشور است.
اسفراین با داشتن 'شهر بلقیس' بزرگترین و پربیننده ترین جاذبه تاریخی خراسان شمالی، 145 اثر تاریخی و گردشگری ثبت شده در فهرست آثار ملی، طبیعت بکر و چشم نواز، چشمه های جوشان و رودهای خروشان در شمال و سکوت سحر انگیز کویر میاندشت در جنوب، زیارتگاه ها و اماکن متبرکه مذهبی فراوان و شور تماشایی رقابت های نوروزی پهلوانان کشور در این کهن شهر، مقصدی کم نظیر است که می تواند به همه ذائقه های گردشگران پاسخ دهد.
مسافران برای سفر به شهر تاریخی و گردشگری اسفراین می توانند از مسیرهای ارتباطی سبزوار - اسفراین، بجنورد - اسفراین و میامی- جاجرم - اسفراین به این شهرستان سفر کنند.
اگر از سمت بجنورد به اسفراین سفر کنید، مسیر پر پیچ و خم و مارگون جاده با چشم اندازی دلفریب و زیبا، سیمای زیبای بهار را سخاوتمندانه در این مسیر کوهستانی و رویایی پیشکش نگاهتان می سازد.
در ادامه راه، پیچ و خم جاده که بیشتر شود مجبور به کاهش سرعت می شوید و این فرصتی فراهم می کند که نگارگری نقاش ازل را بر بلندای رشته کوه های آلاغ در فصل بهار به نظاره بنشینید.
* تفرجگاه پلمیس
در میانه راه و در حدود 30 کیومتری اسفراین، درست در بلندای گردنه زیبای 'پلمیس'، به زیباترین تفرجگاه بین راهی خراسان شمالی که با همین نام شناخته می شود، می رسید.
تفرجگاه بین راهی پلمیس، استراحتگاه موقت برای مسافران این مسیر است که به جز امکانات رفاهی بین راهی، خنکای هوای کوهستان و مناظر دلکش همراه با طعم گوارای آب چشمه پلمیس که در همین مکان جاری است خستگی و عطش مسافران را فرو می نشاند.
از دیگر جاذبه های تفرجگاه بین راهی پلمیس، بازارچه محلی از محصولات کشاورزی و دامی روستاییان این منطقه است که اگر حتی قصدی برای خرید نداشته باشید فرصت دیدن آن را ازدست نخواهید داد.
* رویین، پایتخت نساجی سنتی ایران
بیشتر که طی مسیر کنید در 27 کیلومتری اسفراین، تابلو روستای تاریخی و گردشگری 'رویین' در ابتدای یک دوراهی که از جاده اصلی شهر اسفراین جدا می شود، خودنمایی می کند.
روستای نمونه و هدف گردشگری 'رویین' از دره های سرسبز و ییلاقی شهرستان اسفراین است که سالانه میزبان مسافران داخلی و خارجی فراوانی به این روستای بکر و سرسبز است.
رویین، دارای بافت تاریخی با قدمت هزار ساله و ثبت در فهرست میراث ملی، در دل باغ ها و مناظر چشم نواز طبیعی و بکر واقع شده است.
معماری خانه های سنتی این روستا به صورت پلکانی است، به طوری که حیاط خانه یکی، پشت بام خانه دیگری است و این چینش پلکانی خانه ها بر جذابیت بیشتر این روستای تاریخی و سرسبز افزوده است.
روستای گردشگری رویین به واسطه وجود کارگاه های سنتی بافت چادر شب، حوله بافی، دستمال و چتایی بافی از گذشته های دور، به عنوان نخستین دهکده نساجی سنتی ایران شناخته می شود.
دست بافته های سنتی این روستا، مهر اصالت یونسکو را نیز دریافت کرده است.
در مرکز روستا، موزه صنایع دست بافت سنتی رویین در حمام تاریخی مرکز روستا برپا شده که مراحل تهیه این دست بافته ها را به صورت زنده برای مسافران و گردشگران به تماشا می گذارد و محلی برای تهیه این سوغات است.
محصولات کشاورزی رویین از جمله سیب، گلابی، انگور، گیلاس، عسل و گردو از مواردی است که مسافران می توانند از ماسوله خراسان شمالی به یادگار ببرند.
هم اکنون سه اقامتگاه بومگردی و یک کمپ گردشگری در این روستا فعال و به مسافران و گردشگران خدمات می دهند.
*پارک ملی سالوک
از دیگر جاذبه های طبیعت گردی شهرستان اسفراین پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک در 20 کیلومتری شمال شرق اسفراین و در امتداد جاده بجنورد به اسفراین واقع است.
پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک با گستره 20 هزار هکتار، یکی از مهم ترین و متنوع ترین مناطق حفاظت شده کشور از نظر زندگی جانوری و گونه های وحشی به شمار می آید.
در این منطقه دره های زاری، جوزی و چهار برج و جنگل‌های پراکنده مشهود است.
دره توی سالوک با طول حدود 15 کیلومتر، دارای 15 چشمه دایمی است که به صورت نهر در جریان است.
سایر چشمه های این منطقه چشمه سیاه خانه، جوز، چشمه اردغان، چشمه سفید ارلی، چشمه بازی گربه، چشمه عرب و چشمه ترنو از جاذبه این منطقه بکر و طبیعی است .
آبشار و دره توی، آبشار صعلوک، دره سیاه خانه، دره اردغانی، غار پلنگ تخته نی، اثر تاریخی پیش قلعه صعلوک و قله سالوک از جمله مناظر طبیعی و چشم اندازهای زیبای این منطقه است .
*قلعه صعلوک
قلعه تاریخی 'صعلوک' که ثبت در فهرست آثار تاریخی ملی است در جبهه جنوبی ارتفاعات سالوک قرار دارد و قدمت آن به قرون 6و 7 هجری می رسد .
این قلعه بر فراز یک صخره منحصر به فرد با دیوارهای پرتگاهی ساخته شده که دسترسی به آن در زمان آبادی و حیات قلعه بسیار دشوار بوده است.
در داخل قلعه بقایای تاسیسات مانند آب انبار، انبار آذوقه و غلات، حمام، آسیاب، زندان و مقر فرمانده قلعه و سایرین قرار دارد.
مساحت این قلعه تاریخی یک هکتار است که از مهم ترین قلاع نظامی دوره اسلامی در شمال خراسان بوده است.
*دره میلانلو؛ نگین سبز شاه جهان
از دیگر مناطق ییلاقی اسفراین دره 'میلانلو' است که از 20 روستا و 37 مزرعه و آبادی تشکیل شده است .
مسیر این منطقه از روستاهای به هم پیوسته در مسیر حاشیه رودخانه بیدواز از اردغان، بیدواز، حسن آباد و سرچشمه تشکیل می شود که به واسطه باغ های به هم پیوسته در مسیر روستاها، دالانی سبز و چشم نواز در این منطقه به وجود آورده اند.
رودخانه و سد بیدواز که آب شرب و کشاورزی شهرستان را تامین می کند، غار انوشیروان، غار سنجد سرچشمه و منطقه تفریحی چمن از جمله مناطق گردشگری طبیعی در این دره ییلاقی است.
*غار نوشیروان
غار انوشیروان در 10کیلومتری شمال شرقی اسفراین در مسیر روستاهای به هم پیوسته دره میلانلو واقع شده است.
این غار طبیعی عمق کمی دارد و از دیواره سنگی آن در قسمت انتهایی، آب تراوش کرده و در کف غار جاری می شود که چشم انداز زیبایی را به مسیر این روستاها داده است.
*پارک ملی ساریگل
پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل در هشت کیلومتری شرق شهرستان اسفراین و 90 کیلومتری مرکز استان خراسان شمالی با گستره 28 هزار هکتار قرار دارد که به دلیل وجود ناهمواری ها و منابع آبی فراوان از تنوع جانوری خوبی بویژه در خانواده پرندگان برخوردار است.
این منطقه بهترین زیستگاه قوچ و میش اوریال، آهو، گربه پالاس، گونه نادر پلنگ ایرانی و... است
این پارک ملی با دارا بودن بیش از 200 گونه گیاهی از تنوع خوب گیاهی گونه گلدار برخوردار است.
از جمله مناظر طبیعی در پارک ملی و منطقه حفاظت شده ساریگل چشمه سارهای ارتفاعات کرکزو، آبشار ایزی، ارتفاعات شاه جهان، دره نریمانی و امامزاده بابا قدرت را می توان نام برد.
از دیگر مکان های طبیعت گردی این منطقه می توان از شکارگاه های شاه جهان، سفیدکمر درتوم، شیرویه، کال شور و... یاد کرد.
بازدید از منطقه حفاظت شده ساریگل با کمک راهنمایان محلی و محیط بانان امکانپذیر است اما دیدن از پارکهای ملی سالوک و ساریگل با هماهنگی اداره حفاظت محیط زیست اسفراین میسر است.
*نفس گرم کویر در جنوب
از جنوب شهر و سمت خراسان رضوی اگر به اسفراین وارد شوید به علت واقع شدن این قسمت از شهرستان در منطقه گرم و خشک، بیابان های میان دشت اولین مناظری است که به چشم می آید.
به جز مناظر سحر انگیز بیابان و کویر در این مسیر، در سه کیلومتری جنوب غربی اسفراین بزرگترین اثر تاریخی و گردشگری خراسان شمالی با نام شهر تاریخی 'بلقیس' خودنمایی می کند.
*شهر تاریخی بلقیس
مجموعه شهر تاریخی بلقیس، که دومین بنای عظیم خشتی و گلی کشور پس از ارگ بم شناخته می شود، بقایای شهر کهن اسفراین است که به استناد متون تاریخی قبل از اسلام شکوفا بوده و در سال 31 هجری توسط مسلمانان فتح شد و تا پایان دوره صفوی و اوایل دوره قاجار سکونت در آن جاری بوده است .
معماری این شهر به شیوه دوره ساسانی است و مورخان و جغرافی دانان، اسفندیار پسر گرشاسب را بنیانگذار این شهر خوانده اند.
مجموعه بلقیس شامل ارگ و خندق پیرامون آن، شارستان، ویرانه های معروف به تپه منار (مسجد جامع)، مقبره شیخ آذری، قسمت صنعتی شهر، آب انبار، کاروانسرا، مجموعه معروف به یخدان ها و یک گورستان وسیع در نزدیکی دروازه شرقی آن است.
این مجموعه تاریخی به شماره 4497 در فهرست آثار ملی ثبت شده و با توجه به اهمیت و غنای تاریخی آن در سال 1388 به عنوان پایگاه میراث فرهنگی مصوب و فعالیت مطالعاتی، مرمتی و باستان شناسی آن آغاز شد.
این مجموعه بزرگ تاریخی، پربیننده ترین اثر تاریخی خراسان شمالی در ایام نوروز است و کارشناسان و راهنمایان در ایام نوروز در این مکان مستقر شده و به پرسش های گردشگران درباره این اثر بزرگ تاریخی پاسخ می دهند.
*کشتی با چوخه
کشتی باچوخه یک ورزش پهلوانی و سنتی دیرینه در شمال خراسان است که همه ساله در 14 فروردین بزرگترین مسابقات این رشته با حضور برترین چوخه کاران کشور در گود چشمه زینل خان اسفراین برگزار می شود.
این مسابقات که با پوشش زنده تلویزیونی نیز همراه است را بیش از 50 هزار تماشگر مشتاق از نزدیک در داخل گود زینل خان تماشا می کنند.
کشتی با چوخه 14 فروردین ثبت در فهرست میراث ملی است و بزرگترین رویداد تک مکانی و تک زمانی گردشگری ورزش کشور است.
*کشتی کله قندی
از دیگر جاذبه های ورزشی اسفراین برگزاری کشتی 'کله قندی' است که از یک هفته مانده به نوروز تا پایان تعطیلات نوروزی در حاشیه رودخانه ای که از مرکز شهر اسفراین می گذرد، با حضور دوستداران و پهلوانان محلی این ورزش سنتی این شهر و شهرهای مجاور برگزار می شود.
در این مسابقات دوستانه یک کله قند برای برنده در وسط زمین مسابقه قرار داده می شود و افراد برای کشتی گرفتن طلب حریف می کنند.
این ورزش بومی با نوای قشمه و دهل برگزار می شود و شور و شعفی خاص به ایام بهاری می دهد.
* بابا قدرت
از دیگر جاذبه های تاریخی و گردشگری اسفراین، مقبره بابا قدرت در 35 کیلومتری جنوب شهرستان است که گفته می شود مقبره 'درویش حسین بن محمد' است.
این بنای ثبت در فهرست آثار ملی به شیوه دستکند شکل گرفته و تمام اجزای تشکیل دهنده این بنا در دل تپه طبیعی حفر شده است.
پلان کلی بنا از بخش های ورودی در سمت شرق بنا، تالار مستطیل شکل و یک رشته پلکان انتهای دالان و گنبدخانه مربعی تشکیل شده است .
در حاشیه این بنا رشته قناتی وجود دارد که آب مورد نیاز زائران و گردشگران را تامین می کند.
این بنای تاریخی و گردشگری در حاشیه پارک ملی ساریگل قرار دارد و یک کمپ گردشگری با امکانات بهداشتی و خدماتی مورد نیاز برای آن تعبیه شده که سالانه میزبان گردشگران و زائران از مناطق مختلف کشور است .
* امامزاده کوران
مقبره امامزاده احمد بن علی موسی (ع) فرزند ارشد امام موسی کاظم و برادر امام رضا (ع) در روستای کوران اسفراین قرار دارد که در میان افراد محلی به امامزاده کوران معروف است .
بنای این بقعه تاریخی متعلق به دوران تیموری یا ایلخانی در فهرست آثار ملی ثبت شده که در 35 کیلومتری غرب اسفراین قرار دارد.
این بنای پلانی به شکل مستطیل از یک گنبد، دو شبستان و چهار ایوان در جهات اصلی تشکیل شده است .
این بقعه متبرکه در ایام مختلف گردشگران و زائران زیادی را از مناطق مختلف میزبانی می کند و در ایام محرم و صفر و مراسم های مذهبی محل تجمع مردم برای برپایی آیین های مذهبی است.
در کنار این امامزاده امکانات رفاهی و بهداشتی و اتاق هایی برای اسکان شبانه زائران در نظر گرفته شده است.
*سد میاندشت
از جمله جاذبه های منطقه کویری میاندشت 'بند میاندشت' است که با هدف جمع آوری بارندگی های فصلی برای استفاده عشایر این منطقه ساخته شده است.
آبگیری این بند از بارندگی های فصول پاییز زمستان و حضور پرندگان مهاجر در اطراف آن، چهره ای زیبا در دل کویر به تماشا گذاشته است.
این بند در نزدیکی امامزاده احمد بن علی موسی الکاظم (ع) قرار دارد.
*سایر مناطق گردشگری
در داخل شهر اسفراین پارک های 'قائم' در ورودی شمال شهر از سمت بجنورد و پارک 'جانبازان' در ورودی جنوب شهر از سمت خراسان رضوی و پارک 'ملت' در مرکز شهر واقع است که رودخانه ای از میان آن می گذرد و آن را به دو نیم کرده و فضای سبز و فرحبخشی برای گردشگران فراهم کرده است.
آرامگاه 'شیخ رشیدالدین محمد بیدوازی' از مشایخ صوفیه و بیست یکمین قطب سلسله ذهبیه کبرویه در روستای بیدواز، آرامگاه 'رضی الدین علی لالا ادکانی' عارف قرن 7 هجری، آرامگاه 'شیخ احمد ذاکر گورپانی' از عرفای نامدار اسفراین در قرن 5 و 6 هجری و از اقطاب سلسله کبرویه از دیگر جاذبه های تاریخی و فرهنگی اسفراین است.
رباط 'راونیز' در شمال شهر صفی آباد و 60 کیلومتری جنوب شرق اسفراین، روستای گردشگری 'جهان' در حاشیه کوه های شاه جهان، کال 'فتو' محل قشلاق زمستانه عشایر شاه جهان که در دل کوه به صورت بکر و طبیعی ساخته شده و تفرجگاه های شمال شهر اسفراین شامل آبشار 'جاج' در روستای سست و مناظر بکر و تفرجگاهی حسن آباد و قزاقی از دیگر مناطق دیدنی شهرستان اسفراین است .
شهرستان 120 هزار نفری اسفراین در 60 کیلومتری جنوب شرقی بجنورد، مرکز خراسان شمالی قرار دارد.
5132/7189
کپی شد
