تحلیلگران مسایل سیاسی و استادان علوم سیاسی و روابط بین الملل معتقدند که در قرن بیست و یکم، روش غالب حکمرانی در دنیا مقید به قید دموکراسی و جمهوری است و هر حکومتی که پشتوانه مشارکت و همراهی شهروندانش را به همراه داشته باشد از مشروعیت و مقبولیت بیشتر در گستره بین المللی برخوردار است و بالعکس نظامها و رژِیمهای سیاسی که فاقد پشتوانه و همراهی مردمی باشند در پهنه بین المللی از وجاهت کمتر و در نتیجه آسیب پذیری بیشتر برخوردارند.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد در این زمینه گفت: مشارکت مردم در انتخابات یک مکانیزم است برای این که سیستم سیاسی بتواند از شاخصهای دموکراتیک برخوردار شود.
دکتر روح الله اسلامی افزود: آنچه در این میان از مشارکت مردم مهمتر است جهت گیری انتخاب توسط مردم است که یا گفتمانی که وجود دارد را تایید می کنند و به تداوم آن رای می دهند یا این که از گفتمان موجود، ناراضی هستند و سعی می کنند به گزینه های دیگر رای بدهند.
وی اظهار کرد: در هر 2 صورت، مشارکت مردم بسیار کارآمد است چون زمانی که مردم در صحنه حضور پیدا می کنند و رای می دهند به استناد این رای چهار سال قوه مجریه سیاستهایی در منطقه و جهان پیاده می کند و دولت با پشتوانه مردم می تواند در صحنه بین المللی جهت گیریهای سیاسی خود را دنبال کند.
وی با بیان این که حضور مردم مثل سلاح نظامی و توان اقتصادی یک منبع قدرت محسوب می شود گفت: اقدامات کشورهای دنیا از جمله آمریکا در قبال ایران نیز به مشارکت مردم بستگی دارد و هر چه مشارکت افزایش یابد به توان نظام جمهوری اسلامی در منطقه افزوده می شود.
اسلامی افزود: انتخابات ما برای سیاستمداران کشورهای دیگر هم بسیار مهم است و به همین خاطر است که اکنون شاهد تعویق رفتار اکثر کشورهای اطراف و فضای بین الملل در زمینه ایران هستیم زیرا آنان منتظر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران هستند.
وی اظهار کرد: میزان مشارکت مردم در انتخابات نیز تاثیرگذار است و اگر 70 تا 80 درصد مردم در انتخابات شرکت کنند این وضعیت منبع قدرت محسوب می شود و رای ببیش از 70 درصدی اینگونه در فضای بین الملل تعبیر می شود که مردم، دولت و نظام را قبول دارند و فرایند هم یک فرایند دموکراتیک است.
وی گفت: اما اگر مشارکت مردم در انتخابات کم باشد، پیام مساعدی نیست چون اینگونه تعبیر می شود که مردم مشروعیت نظام را به رسمیت نمی شناسند لذا در این صورت، دشمن گزینه هایی که علیه نظام انتخاب می کند گزینه هایی چون حمایت از گروههای تروریستی، گروههای تجزیه طلب و شورشهای داخلی برای براندازی نظام خواهد بود.
اسلامی افزود: وقتی مشارکت سیاسی مردم زیاد باشد گزینه هایی از این قبیل کم رنگ تر می شود و دیگر نارضایتی ها در داخل صورت نمی گیرد و اپوزیسیون مسلح و براندازان، جدی گرفته نمی شوند و قدرتهای بزرگ وارد مذاکره با دولت می گردند.
استادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: اینکه مردم به چه کسی رای می دهند هم خیلی مهم است و دیده ایم که با انتخاب روسای قوه مجریه در دوره های مختلف، سیاست خارجه هم با یک تحول مواجه می شود.
وی گفت: هم اکنون در عرصه انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران، نامزدها در عرصه سیاست خارجی به 2 گروه تقسیم شده اند گروهی بر مقاومت و استکبار ستیزی و رویه های انقلابی و محکم صحبت کردن با دنیا اصرار دارند و گروهی دیگر اعتقاد دارند که باید چهره ای عقلانی، دیپلماتیک، با ادب و مبتنی بر تشریفات برای دنیا ترسیم کرد که بتوان سرمایه های خارجی را جذب نمود و تهدیدهای بین المللی و تحریم ها علیه ایران را رفع کرد.
وی افزود: مکانیزمهایی چون رفراندوم، فراخوان و بیان اعتراض، فراخوان احزاب و انجمن ها برای اجتماعات دولتی در جهت حمایت از دولت مستقر وزن زیاد در محیط بین المللی ندارد اما انتخابات، رویه منطقی و عقلانی است چون کنترل شده است و در همه سیستمهای سیاسی دنیا هم اجرا می شود.
اسلامی اظهار کرد: انتخابات، روند مدنی و مسالمت آمیز و بسیار حساب شده و در حال تکامل و پیشرفت است لذا بهترین و عقلانی ترین شکل نظر دادن مردم در باره موضوعات مختلف، برگزاری انتخابات است.
وی گفت: در همه کشورها 2 شیوه برای اداره کشور وجود دارد یک شیوه، روش بوروکراتیک است یعنی تعدادی از متخصصان با تجربه و بی طرف در پستهایی اشتغال دارند و کشور را اداره می کنند که این شیوه در اغلب کشورها وجود دارد یعنی سیاستمداران کارکشته در مناصب اجرایی حضور دارند اما مشکل این سیستم این است که وقتی جای این افراد تغییر پیدا نکند ممکن است امکان فساد و قوم و خویش بازی و ارجحیت منافع فردی و حزبی بر منافع ملی ایجاد شود.
وی افزود: به همین خاطر راهکار دیگری هم به این راهکار ضمیمه شده تا به عنوان مکانیزمهای دموکراتیک جلو فساد و ناکارآمدی و رویه های ضد منافع ملی را بگیرد که انواع مختلف دارد.
اسلامی اظهار کرد: پیاده کردن دموکراسی و شاخصهایش به نوع نظام سیاسی و نوع انتخابات هر کشور بستگی دارد اما هم اکنون تجربه بشر در همه دنیا ثابت کرده است که هیچ کشوری بدون وجود انتخابات و مکانیزم انتخابات امکان بقا پیدا نمی کند و اگر این فرایند را نداشته باشد به سوی بی تحرکی، فساد و ناکارآمدی و در نهایت فروپاشی می رود.
وی گفت: در ایران مردم و نامزدهای ریاست جمهوری اغلب بر سیاست داخلی تاکید می کنند در حالی که یک بخش عمده سیاست، سیاست خارجی است یعنی ارتباط ما با منطقه و فضای بین الملل که یک بخش حاکمیتی نیز هست.
وی افزود: در میان نامزدهای کنونی سه چهار نامزد هیچ آشنایی و سابقه ای با حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی ندارند که این امر می تواند برای کشور خطرناک باشد پس باید به کسی رای داد که در این عرصه هم سابقه هم کارنامه و هم علم و شناخت داشته باشد و بتواند فرایندهای سیاست خارجی را شناسایی کند.
عضو دیگر هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد نیز به تفکیک آکادمیک بین سیاست خارجی و دیپلماسی تصریح کرد.
دکتر محمد جواد رنجکش گفت: سیاست خارجی مجموعه ای از اندیشه ها، استراتژیها، اقدامات و کنشها برای تحقق اهداف و منافع ملی یک دولت در صحنه و محیط بین المللی است در حالی که دیپلماسی، ابزار تحقق اهداف سیاست خارجی است.
وی افزود: سیاست خارجی حوزه اندیشگاهی است و دیپلماسی ابزار تحقق این اهداف است مثل دیپلماسی آب، دیپلماسی دلار، دیپلماسی فرهنگی و دیپلماسی رسانه.
وی اظهار کرد: هنگامی می توانیم در سیاست خارجی و دیپلماسی موفقیت کسب کنیم که در داخل کشور عناصر شکل گیری سیاست خارجی مهیا باشد.
رنجکش گفت: یکی از این شرایط این است که دولتی که می خواهد در قبال بازیگران خارجی اقدام یا کنشی انجام دهد از حمایت و انسجام سیاسی داخلی در کشور خود برخوردار باشد چون دولتهایی که هیچ گونه پشتوانه مردمی ندارند و فقط به خاطر در اختیار داشتن ابزارهای فیزیکی در مصدر کار هستند در محیط بین الملل هم مشکلاتی با کشورهای دیگر دارند.
وی افزود: این دولتها شدت تعاملشان اندک است و محدودیتهایی را در جامعه و سازمانهای بین المللی و دیپلماسی دارند لذا مشارکت مردم هم فضای شاد و با نشاط در داخل کشور ایجاد می کند و هم پشتوانه مردمی و انسجام سیاسی را برای دستگاههای سیاست خارجی و دیپلماسی در محیط بین الملل فراهم می نماید.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: مشارکت مردم در انتخابات مهم است چون توسعه، فقط توسعه اقتصادی نیست بلکه توسعه پایدار، توسعه همه جانبه است.
وی اظهار کرد: در ایران هم دغدغه توسعه اقتصادی وجود دارد و هم چند سال است که فرایندی به سوی جمهوری بودن طی شده است بنا بر این هم نفس مشارکت مردم مهم است و هم جهت رای گیری آنان.
وی گفت: قوه مجریه، وزنه ای برای تحقق کارکردهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است پس نوع انتخاب مردم شکل دهنده سمت و سوی کشور هم در داخل و هم در محیط بین الملل است لذا محتوا و هم فرمت انتخاب مردم هر دو حایز اهمیت است.
رنجکش افزود: مردم باید در انتخابات مشارکت کنند و از حق خود و فرصتهایی که هر چند سال یک بار برایشان فراهم می شود استفاده نمایند در غیر این صورت افراد دیگری به جای آنان انتخاب می کنند و نتیجه انتخابات را رقم می زنند.
در شرایط کنونی با توجه به در حال اجرا بودن برنامه جامع اقدام مشترک بین ایران و کشورهای پنج به علاوه یک (برجام)، شرایط حساس منطقه ای، خطر رو به رشد و تزاید گروههای تکفیری و روی کارآمدن دولت طرفدار جنگ افروزی و بحران آفرینی در آمریکا و نیز لزوم پیگیری دیپلماسی اقتصادی در چهارچوب برنامه های ابلاغی اقتصاد مقاومتی و سند چشم انداز، انتخاب رئیس جمهوری و دولتی که فهم درست از فضای بین المللی داشته باشد ضروری است.
دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری روز 29 اردیبهشت برگزار می شود.
1922/ 6053/6016 گزارشگر: کامیار اسماعیل پور ** انتشار دهنده: محمد حسین علی مقدم
انتهای پیام عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد در این زمینه گفت: مشارکت مردم در انتخابات یک مکانیزم است برای این که سیستم سیاسی بتواند از شاخصهای دموکراتیک برخوردار شود.
دکتر روح الله اسلامی افزود: آنچه در این میان از مشارکت مردم مهمتر است جهت گیری انتخاب توسط مردم است که یا گفتمانی که وجود دارد را تایید می کنند و به تداوم آن رای می دهند یا این که از گفتمان موجود، ناراضی هستند و سعی می کنند به گزینه های دیگر رای بدهند.
وی اظهار کرد: در هر 2 صورت، مشارکت مردم بسیار کارآمد است چون زمانی که مردم در صحنه حضور پیدا می کنند و رای می دهند به استناد این رای چهار سال قوه مجریه سیاستهایی در منطقه و جهان پیاده می کند و دولت با پشتوانه مردم می تواند در صحنه بین المللی جهت گیریهای سیاسی خود را دنبال کند.
وی با بیان این که حضور مردم مثل سلاح نظامی و توان اقتصادی یک منبع قدرت محسوب می شود گفت: اقدامات کشورهای دنیا از جمله آمریکا در قبال ایران نیز به مشارکت مردم بستگی دارد و هر چه مشارکت افزایش یابد به توان نظام جمهوری اسلامی در منطقه افزوده می شود.
اسلامی افزود: انتخابات ما برای سیاستمداران کشورهای دیگر هم بسیار مهم است و به همین خاطر است که اکنون شاهد تعویق رفتار اکثر کشورهای اطراف و فضای بین الملل در زمینه ایران هستیم زیرا آنان منتظر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران هستند.
وی اظهار کرد: میزان مشارکت مردم در انتخابات نیز تاثیرگذار است و اگر 70 تا 80 درصد مردم در انتخابات شرکت کنند این وضعیت منبع قدرت محسوب می شود و رای ببیش از 70 درصدی اینگونه در فضای بین الملل تعبیر می شود که مردم، دولت و نظام را قبول دارند و فرایند هم یک فرایند دموکراتیک است.
وی گفت: اما اگر مشارکت مردم در انتخابات کم باشد، پیام مساعدی نیست چون اینگونه تعبیر می شود که مردم مشروعیت نظام را به رسمیت نمی شناسند لذا در این صورت، دشمن گزینه هایی که علیه نظام انتخاب می کند گزینه هایی چون حمایت از گروههای تروریستی، گروههای تجزیه طلب و شورشهای داخلی برای براندازی نظام خواهد بود.
اسلامی افزود: وقتی مشارکت سیاسی مردم زیاد باشد گزینه هایی از این قبیل کم رنگ تر می شود و دیگر نارضایتی ها در داخل صورت نمی گیرد و اپوزیسیون مسلح و براندازان، جدی گرفته نمی شوند و قدرتهای بزرگ وارد مذاکره با دولت می گردند.
استادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: اینکه مردم به چه کسی رای می دهند هم خیلی مهم است و دیده ایم که با انتخاب روسای قوه مجریه در دوره های مختلف، سیاست خارجه هم با یک تحول مواجه می شود.
وی گفت: هم اکنون در عرصه انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران، نامزدها در عرصه سیاست خارجی به 2 گروه تقسیم شده اند گروهی بر مقاومت و استکبار ستیزی و رویه های انقلابی و محکم صحبت کردن با دنیا اصرار دارند و گروهی دیگر اعتقاد دارند که باید چهره ای عقلانی، دیپلماتیک، با ادب و مبتنی بر تشریفات برای دنیا ترسیم کرد که بتوان سرمایه های خارجی را جذب نمود و تهدیدهای بین المللی و تحریم ها علیه ایران را رفع کرد.
وی افزود: مکانیزمهایی چون رفراندوم، فراخوان و بیان اعتراض، فراخوان احزاب و انجمن ها برای اجتماعات دولتی در جهت حمایت از دولت مستقر وزن زیاد در محیط بین المللی ندارد اما انتخابات، رویه منطقی و عقلانی است چون کنترل شده است و در همه سیستمهای سیاسی دنیا هم اجرا می شود.
اسلامی اظهار کرد: انتخابات، روند مدنی و مسالمت آمیز و بسیار حساب شده و در حال تکامل و پیشرفت است لذا بهترین و عقلانی ترین شکل نظر دادن مردم در باره موضوعات مختلف، برگزاری انتخابات است.
وی گفت: در همه کشورها 2 شیوه برای اداره کشور وجود دارد یک شیوه، روش بوروکراتیک است یعنی تعدادی از متخصصان با تجربه و بی طرف در پستهایی اشتغال دارند و کشور را اداره می کنند که این شیوه در اغلب کشورها وجود دارد یعنی سیاستمداران کارکشته در مناصب اجرایی حضور دارند اما مشکل این سیستم این است که وقتی جای این افراد تغییر پیدا نکند ممکن است امکان فساد و قوم و خویش بازی و ارجحیت منافع فردی و حزبی بر منافع ملی ایجاد شود.
وی افزود: به همین خاطر راهکار دیگری هم به این راهکار ضمیمه شده تا به عنوان مکانیزمهای دموکراتیک جلو فساد و ناکارآمدی و رویه های ضد منافع ملی را بگیرد که انواع مختلف دارد.
اسلامی اظهار کرد: پیاده کردن دموکراسی و شاخصهایش به نوع نظام سیاسی و نوع انتخابات هر کشور بستگی دارد اما هم اکنون تجربه بشر در همه دنیا ثابت کرده است که هیچ کشوری بدون وجود انتخابات و مکانیزم انتخابات امکان بقا پیدا نمی کند و اگر این فرایند را نداشته باشد به سوی بی تحرکی، فساد و ناکارآمدی و در نهایت فروپاشی می رود.
وی گفت: در ایران مردم و نامزدهای ریاست جمهوری اغلب بر سیاست داخلی تاکید می کنند در حالی که یک بخش عمده سیاست، سیاست خارجی است یعنی ارتباط ما با منطقه و فضای بین الملل که یک بخش حاکمیتی نیز هست.
وی افزود: در میان نامزدهای کنونی سه چهار نامزد هیچ آشنایی و سابقه ای با حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی ندارند که این امر می تواند برای کشور خطرناک باشد پس باید به کسی رای داد که در این عرصه هم سابقه هم کارنامه و هم علم و شناخت داشته باشد و بتواند فرایندهای سیاست خارجی را شناسایی کند.
عضو دیگر هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد نیز به تفکیک آکادمیک بین سیاست خارجی و دیپلماسی تصریح کرد.
دکتر محمد جواد رنجکش گفت: سیاست خارجی مجموعه ای از اندیشه ها، استراتژیها، اقدامات و کنشها برای تحقق اهداف و منافع ملی یک دولت در صحنه و محیط بین المللی است در حالی که دیپلماسی، ابزار تحقق اهداف سیاست خارجی است.
وی افزود: سیاست خارجی حوزه اندیشگاهی است و دیپلماسی ابزار تحقق این اهداف است مثل دیپلماسی آب، دیپلماسی دلار، دیپلماسی فرهنگی و دیپلماسی رسانه.
وی اظهار کرد: هنگامی می توانیم در سیاست خارجی و دیپلماسی موفقیت کسب کنیم که در داخل کشور عناصر شکل گیری سیاست خارجی مهیا باشد.
رنجکش گفت: یکی از این شرایط این است که دولتی که می خواهد در قبال بازیگران خارجی اقدام یا کنشی انجام دهد از حمایت و انسجام سیاسی داخلی در کشور خود برخوردار باشد چون دولتهایی که هیچ گونه پشتوانه مردمی ندارند و فقط به خاطر در اختیار داشتن ابزارهای فیزیکی در مصدر کار هستند در محیط بین الملل هم مشکلاتی با کشورهای دیگر دارند.
وی افزود: این دولتها شدت تعاملشان اندک است و محدودیتهایی را در جامعه و سازمانهای بین المللی و دیپلماسی دارند لذا مشارکت مردم هم فضای شاد و با نشاط در داخل کشور ایجاد می کند و هم پشتوانه مردمی و انسجام سیاسی را برای دستگاههای سیاست خارجی و دیپلماسی در محیط بین الملل فراهم می نماید.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: مشارکت مردم در انتخابات مهم است چون توسعه، فقط توسعه اقتصادی نیست بلکه توسعه پایدار، توسعه همه جانبه است.
وی اظهار کرد: در ایران هم دغدغه توسعه اقتصادی وجود دارد و هم چند سال است که فرایندی به سوی جمهوری بودن طی شده است بنا بر این هم نفس مشارکت مردم مهم است و هم جهت رای گیری آنان.
وی گفت: قوه مجریه، وزنه ای برای تحقق کارکردهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است پس نوع انتخاب مردم شکل دهنده سمت و سوی کشور هم در داخل و هم در محیط بین الملل است لذا محتوا و هم فرمت انتخاب مردم هر دو حایز اهمیت است.
رنجکش افزود: مردم باید در انتخابات مشارکت کنند و از حق خود و فرصتهایی که هر چند سال یک بار برایشان فراهم می شود استفاده نمایند در غیر این صورت افراد دیگری به جای آنان انتخاب می کنند و نتیجه انتخابات را رقم می زنند.
در شرایط کنونی با توجه به در حال اجرا بودن برنامه جامع اقدام مشترک بین ایران و کشورهای پنج به علاوه یک (برجام)، شرایط حساس منطقه ای، خطر رو به رشد و تزاید گروههای تکفیری و روی کارآمدن دولت طرفدار جنگ افروزی و بحران آفرینی در آمریکا و نیز لزوم پیگیری دیپلماسی اقتصادی در چهارچوب برنامه های ابلاغی اقتصاد مقاومتی و سند چشم انداز، انتخاب رئیس جمهوری و دولتی که فهم درست از فضای بین المللی داشته باشد ضروری است.
دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری روز 29 اردیبهشت برگزار می شود.
1922/ 6053/6016 گزارشگر: کامیار اسماعیل پور ** انتشار دهنده: محمد حسین علی مقدم
کپی شد
