اعضای شورای شهر مشهد از پاسخ شهردار در خصوص پرسش یکی از اعضا در مورد علت تأخیر و عدم اجرای کامل مصوبه با موضوع شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی کامل اطلاعات معاملات شهرداری قانع شدند.
در صدویکمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر مشهد که امروز ۲۰ مرداد ماه در تالار شهر برگزار شد، محمدرضا کلائی جهت پاسخ به سوال یکی از اعضای شورا حضور یافت.
به گزارش جماران، محمدرضا کلائی، شهردار مشهد، در پاسخ به سوال طرح شده گفت: آن چیزی که در مصوبه ۱۶ مرداد ماه ۱۳۹۵ ذکر شد، بخشی از پازل شفافیت است. در بهمن ماه ۹۶ کمیته شفافیت شکل گرفت و شورای شهر به سمت عملیاتی شدن رویکرد خود رفت. در معاونت برنامه‌ریزی شهرداری هم به صورت موازی این کار دنبال شد. نهایتا قرار بر این شد که مجموعه اطلاعات و اسنادی که نشانگر عملیات و فرآیندهای اجرایی مدیریت شهری است، در اختیار مردم قرار بگیرد.
وی ادامه داد: در این فرایند بخشی از آن چیزی که به عنوان شفافیت دنبال می‌کردیم، در سامانه فاش اجرایی شد. برای بارگزاری اطلاعات در سامانه یکی از مهم‌ترین مسائل تنوع سامانه‌ها بود.
شهردار مشهد اضافه کرد: در این مسیر یکی از راهبردها برای اجرایی شدن مصوبه مذکور این بود که شکل بارگزاری اطلاعات به گونه‌ای باشد که مردم بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند. راهبرد دیگر نیز مبتنی بود بر اینکه بخشی از موضوعات اداری و مالی فرآیندهایی که منجر به تسویه حساب در معاملات مدیریت شهری می‌شود، منوط به این لیست شود. چنین فرایندی سال‌ها زمان می‌برد و ظرفیت اجرایی کامل نداشت.
۸۱ درصد مصوبه کمیته شفافیت شورا اجرایی شده است
کلائی با اشاره به اینکه میزان اجرایی شدن این مصوبه باید در چهار مرحله صورت گیرد، گفت: یکی از این مراحل این بود که بخشی از اسناد در سامانه قرار می‌گرفت اما زیرساختی برای این منظور وجود نداشت. مرحله بعدی این بود که برای بارگزاری اطلاعات مربوط به هر موضوعی باید ارتباط سیستمی وجود داشته باشد که چنین ارتباطی نیز وجود ندارد. مساله بعدی نیز الزام سیستمی است؛ یعنی هر اتفاقی که در مدیریت شهری رخ می‌دهد، در این سیستم بارگزاری شود. برای این منظور لازم است بررسی‌های لازم انجام شود. تبصره یک ماده یک این مصوبه تصریح دارد کلیه فرآیندهای مربوط به اعلام فراخوان، پرداخت هزینه خرید اسناد، تبادل مستندات، دریافت قیمت، فرآیند بازگشایی پاکات، اعلام برنده، عقد قرارداد و... می‌بایست از طریق سامانه و در بستر کار بارگزاری شود. در حال حاضر در اعلام فراخوان‌ها و آگهی‌ها وضعیت الزام سیستمی وجود دارد که همین مساله تحقق بخشی از مصوبه را نشان می‌دهد. در مناقصه عام نیز وضعیت الزام سیستمی وجود دارد اما چنین امکانی برای بارگزاری اسناد سرمایه‌گذاری وجود ندارد. همچنین بستر لازم برای بارگزاری اطلاعات در خصوص پرداخت هزینه اسناد فراهم شده اما عموما سازمان‌ها علاقه دارند اشخاص به صورت حضوری اسناد را از آن‌ها خریداری کنند.
وی خاطرنشان کرد: آنجه که باید آن را بررسی کرد، این است که چرا برخی از اسناد در سامانه بارگزاری نشده است. در حال حاضر امکان بارگزاری فراخوان‌ها، مزایده‌ها و همچنین اطلاعات سرمایه‌گذاری در سامانه وجود دارد اما از نظر فرآیند چنین مساله‌ای موضوعیت ندارد. برخی از همکاران این ایراد را به موضوع دریافت قیمت و بازگشایی پاکات در کمیته شفافیت مطرح کرده‌اند و استدلال‌هایی آورده‌اند که افشای این اسناد شاید به اصل مقابله با اصل شفافیت ضربه بزند. به همین دلیل کمیته شفافیت الزام بارگزاری این اسناد را از روی دوش ما برداشته است. در موضوع اوراق برنده، عقد قرارداد و مناقصه عام نیز هم استدلال تایید و هم استدلال رد بارگزاری اسناد مطرح شده اما به طور کلی ارتباط سیستمی برای این کار عملا وجود ندارد. در مجموع ارزیابی ما نشان می‌دهد که تبصره دو این مصوبه ۸۱ درصد اجرایی شده است.
کلائی با اشاره به تبصره‌های دیگر مصوبه کمیته شفافیت تصریح کرد: در حال حاضر امکانی برای تبادل اطلاعات بین دو سامانه ارجاع کار و تامین‌کنندگان شهرداری مشهد وجود ندارد. براساس گزارش فاوا این موضوع صددرصد اجرایی شده است. در حال حاضر در سامانه امکان موجودیت اسناد وجود دارد. همچنین قابلیت جست‌وجوی پیشرفته که در خواست شده بود نیز در سامانه فاش وجود دارد. تک‌تک این موارد دستاورد است. همچنین یکی از مواردی که مصوبه بر آن تاکید داشت، ایجاد ساختاری برای اخذ نظرها و پیشنهادات مردم بود. باید توجه داشت براساس مصوبه هر قراردادی که منعقد شده نباید بارگزاری شود بلکه این الزام برای سال ۹۸ به بعد وجود دارد. با توجه به همین موضوع سامانه را تجمیع کرده‌ایم. بر همین اساس شهرداری موظف است از سال ۹۸ اسناد و قراردادها را بارگزاری کند. برای این منظور کمیته تخصیص تشکیل شده است.
کلائی افزود: در اینکه شفافیت یکی از رویکردهای شورای اسلامی پنجم شهر مشهد است، هیچ تردیدی نیست. در اینکه شورای شهر و مدیریت شهری بیشتر از همه کلان‌شهرهای دیگر به این موضوع پرداخته هم شکی نیست. باید توجه داشت بنای این مصوبه و مصوبات منع مداخله و افشای اطلاعات شهرسازی در راستای شفافیت است. عددی که ما ارائه دادیم تحقق ۸۰ درصدی مصوبه است اما انتظار ما این بود که پس از گذشت دو سال از این مصوبه می‌توانستیم آن را به طور کامل محقق کنیم. سه ماه و یا سه سال زمان مناسب و دقیقی نیست. مهم این است که اهتمام مدیریت شهری بر این قضیه باشد. انشاءالله بیشتر از این نیز خواهد بود.
در پاسخ‌های شهردار جوابی به دو نامه اعضای شورا نمی‌بینم
حمیدرضا موحدی‌زاده، نایب رئیس شورای اسلامی شهر مشهد، در سوالی از شهردار خاطرنشان کرد: فرصتی فراهم شد که به صورت شفاف‌تر در خصوص مصوبه شفافیت شورا صحبت کنیم. شورا یک موضع اصلی به نام شفافیت دارد. اگر عزم و اراده برای شفافیت نباشد، کار ما زیر سوال می‌رود. این مصوبه در ۱۶ مردادماه ۱۳۹۵ تصویب شد و دو عضو شورای شهر به شهردار مشهد نسبت به عدم اجرای مصوبه شفافیت نامه نوشته‌اند. در پاسخ‌های شهردار من جوابی به آن دو نامه مزبور ندیدم. از شهردار تقاضا دارم نسبت به این مساله توضیح دهد.
۱۰ درصد مصوبه شفافیت شورای شهر قابلیت اجرایی ندارد
کلائی در پاسخ به موحدی زاده تاکید کرد: حجم عملیات نسبت به این مصوبه بسیار زیاد است. ۸۰ درصد این مصوبه اجرایی شده اما ۱۰ درصد آن قابلیت اجرایی ندارد. در مورد نامه‌ها نیز باید تاکید کنم در دو تاریخ مختلف پاسخ به اعضای شورای شهر داده شده است.
احمد نوروزی، عضو دیگر شورای شهر مشهد، در قالب سوال از محمد حاجیان شهری اظهار کرد: ارزیابی شما نسبت به اینکه چند درصد این مصوبه اجرایی و چند درصد اجرایی نشده است، چیست؟
اگر مصوبه اجرایی نبود، شهرداری باید درخواست اصلاح آن را می‌داد
محمد حاجیان شهری در پاسخ گفت: کیفیت‌سنجی انجام بندهای این مصوبه کار مشکلی است. وظیفه ما این نیست که بررسی کنیم چند درصد این مصوبه اجرا شده و چند درصد اجرا نشده است. اگر بندهایی از آن قابل اجرا نبوده، شهرداری باید درخواست اصلاح مصوبه می‌داد. این مصوبه به فرمانداری رفته و با قوانین بالادستی تطبیق داده شده است.
وی در خصوص نظر خود نسبت به پاسخ شهردار به سوالش بیان کرد: آقای شهردار من توقع داشتم که پاسخ من را بدهید. شما قبلا به این مطلب اشاره کردید که در شهرداری و در سامانه فاش مدیران شهرداری با هر نوع شفاف‌سازی مخالف هستند؛ در همان زمان پاسخ درست نسبت به اجرای مصوبه به شما داده شد اما شما چه کردید؟ آقای شهردار شما کارگزار مردم هستید، نه کبیر مردم که به جای مردم تصمیم بگیرید. تصمیم‌گیری وظیفه نمایندگان مردم است.
حاجیان شهری افزود: زمانی که شما نامه آن شهروند را برای نشان دادن موضوع اهمیت بیت‌المال در اتاق خود نصب می‌کنید، باید بدانید که عدم شفافیت مالی در شهرداری به چه میزان می‌تواند موجب تضییع حقوق مردم شود. جناب آقای حیدری من از پاسخ شهردار قانع نشدم و درخواست دارم طبق آیین‌نامه داخلی شورا عمل شود.
حیدری، رئیس شورا، تصریح کرد: براساس آیین‌نامه شورا در خصوص عدم اقناع عضو شورا از پاسخ شهردار، باید رای‌گیری نسبت به عدم اقناع دیگر اعضای شورای شهر انجام شود.
وقتی سیستم رای‌گیری قطع می‌شود
بعد از درخواست رای‌گیری از اتاق فرمان شورا اعلام شد که سیستم رای‌گیری موقتا با مشکل مواجه شده و قطع شده است. بعد از تلاش‌های مسئول اتاق فرمان شورا، باز هم سیستم وصل نشد. رئیس شورای شهر پیشنهاد رای‌گیری به صورت دستی و با کاغذ را داد. شهردار مشهد در واکنش به این پیشنهاد با لحن شوخی گفت «در رای‌گیری به صورت دستی شفافیت وجود ندارد».
نهایتا تصمیم بر این شد که اعضا با بالا بردن دست رای دهند اما بعد از مشورت با رئیس کمیسیون حقوقی شورای شهر از این کار نیز منصرف شدند. حیدری از روابط عمومی درخواست کرد برگه‌هایی که روی آن موافق، مخالف یا ممتنع وجود دارد را برای اعضا بیاورند تا شفافیت در رای نیز وجود داشته باشد. اعضای شورا باز با این نظر مخالفت کردند و قرار بر این شد که دستور کار دیگری مورد بحث قرار بگیرد تا سیستم رای‌گیری وصل شود. بعد از گذشت حدود ۱۰ دقیقه و انجام دستور کار بعدی شورا، سیستم رای‌گیری فعال شد.
سید مسعود ریاضی، رئیس عضو کمیسیون ویژه توس، از رئیس شورای شهر درخواست صحبت در قالب تذکر کرد.
وی گفت: وظیفه ما این است که رای به نفع مردم شهر بدهیم. ما باید به این فکر کنیم که رای ما برای شهر چه تبعاتی دارد. این کار باید در اولویت باشد. رضایت با اقناع تفاوت دارد. این رایی که گرفته خواهد شد، درمورد اقناع از پاسخ‌های شهردار است؛ نه رضایت نسبت به آن. اگر بخواهیم کلیت را در نظر بگیریم، شورا شفافیت را شکل داده است اما این طفل نوپا هنوز پا نگرفته و باید منتظر باشیم این کودک رشد کند و به بلوغ رسد.
بعد از صحبت‌های ریاضی عضو شورای شهر مشهد، رای‌گیری درخصوص عدم اقناع اعضای شورا نسبت به پاسخ شهردار گرفته شد و ۶ رای موافق، ۶ مخالف و سه رای ممتنع بود. افراد موافق عدم اقناع شامل محمد حاجیان شهری، سیدمحسن حسینی پویا، محمدرضا حیدری، شهناز رمارم، حمیدرضا موحدی‌زاده و ودیعی بودند. افرادی که با پاسخ شهردار اقناع شدند شامل احسان اصولی، مجتبی بهاروند، سیدمسعود ریاضی، علیرضا شهریاری، غلامحسین صاحبی و محمدهادی مهدی‌نیا بودند. افراد ممتنع هم غلامعلی فیضی، بتول گندمی و احمد نوروزی بودند.
