مسئول امور پژوهش و مطالعات اسنادی مرکز اسناد آستان قدس رضوی در نشست سه شنبه های فرهنگی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: مناسک و آیین های سوگواری برای حضرت امام حسین (ع) رسانه ای قوی برای تبلیغ در طول تاریخ تشیع است که به صورت منظم طی قرن های متمادی به منظور حفظ ارزش های دینی برگزار شده است.
الهه محبوب فریمانی افزود: مظلومیت و شهادت حضرت امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان و اتفاقات تلخی که در روز عاشورا رخ داد باعث شد مرثیه ها و اشعار مختلف درغم سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) بیان شود، برگزاری مراسم آیینی این واقعه به شکل تعزیه شکل عینی تری از آنچه که بر سر خاندان حضرت امام حسین (ع) آمده است.
وی اظهار داشت: برگزاری مناسک عزاداری برای سالار شهیدان از دغدغه های دیرین شیعیان به شمار می رفته که متاثر از فرهنگ و تحولات اجتماعی ایران در دوره های مختلف تاریخی، تغییراتی را پذیرفته و با اشکال متفاوت ظهور یافته است و تداوم این سنت ها باعث شده امروزه اسناد بی شماری از چگونگی برگزاری مراسم عزاداری محرم، موقوفات خاص عزاداری و تعزیه خوانی، اشعار تعزیه و شبیه خوانی وجود داشته باشد.
وی مجموعه اسناد عزاداری شیعیان در مرکز اسناد آستان قدس رضوی را یکی از بزرگترین مجموعه های موجود در طول تاریخ ذکر کرد و گفت: قدیمی ترین سند در مورد عزاداری حضرت امام حسین (ع) به سال ۱۰۱۱ قمری تعلق دارد که در آن به تعطیلی حمام آغچه یکی از موقوفات آستانه در روز عاشورا اشاره شده است.
محبوب افزود: بیش از ۸۰۰ سند مربوط به هزینه های مراسم عزاداری از دوره صفویه تاکنون موجود است که شامل مخارج نخل بندی ایام عاشورا، پرداخت انعام به روضه خوانان، اطعام افراد در روزهای سوگواری، هزینه های روشنایی، مفروش نمودن حرم مطهر و هزینه قند و چای است.
وی با اشاره به اسناد رونمایی شده در این نشست اظهار داشت: حکم "محمدعلی میرزا"، ولیعهد مظفرالدین شاه مبنی بر تفویض منصب معین البکاء به میرزا حسن، رئیس تعزیه خوانی تکیه دولتی آذربایجان در سال ۱۳۱۶ قمری و تعزیه های مربوط به شهادت حضرت سید الشهدا (ع)، حضرت عباس (ع)، حضرت علی اکبر (ع)، حضرت قاسم، حضرت مسلم و طفلان مسلم و متن تعزیه خروج مختار در انتقام از قاتلین سیدالشهدا (ع) از جمله اسنادی است که در این مراسم از آن رونمایی شده است.
در این مراسم پایگاه موضوعی عاشورا در سامانه کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی نیز رونمایی شد که در این پایگاه یکهزار و ۸۰۰ رکورد مشتمل بر نسخه های خطی، چاپ سنگی، چاپی و پایان نامه درج شده است که محققان و پژوهشگران می‌توانند از این منابع برای پژوهش های موضوعی خود استفاده کنند.
۷۴۸۹/۶۰۵۳
