شناخت کارکرد عشایر و نقش آنان در عرصه اقتصادی، سیاسی و امنیتی با وجود سابقه تاریخی روشن در این زمینه هنوز هم جای کار فراوان دارد. عشایری سختکوش که این روزها به با وجود تحلیل رفت جمعیتشان در عرصه اقتصاد مقاومتی حضوری پرقدرت دارند.
گرچه هم اینک 1.5 درصد از کل جمعیت ایران را عشایر تشکیل می دهند اما همین قشر تولید 25 درصد مواد پروتئینی به ویژه گوشت قرمز و محصولات لبنی، حدود 40 درصد صنایع دستی و 28 درصد دام سبک کشور را در اختیار دارند.
ساختار جامعه عشایری مبتنی بر ایل و عشیره است و بر خلاف پیدایش تمامی پدیده های نوظهور در دنیای مدرن، همچنان این ساختار بکر پابرجا مانده و مهمتر از آن فرهنگ اصیل کار و کوشش در این ساختار است.
در این میان عشایر خراسان رضوی به عنوان یکی از استانهای دارای مرز مشترک با دو کشور، از اهمیت و حساسیت فراوانی برخوردار است. عشایر این استان در قالب 35 طایفه با دارا بودن 990 هزار راس دام و تولید سالانه 17 هزار تن فراورده های دامی شامل شیر، روغن، پشم، کرک و کود حیوانی و 41 هزار و 800 مترمربع صنایع دستی شامل گلیم، قالیچه، فرش و تابلو فرش نقش بسزایی در اقتصاد خراسان رضوی دارند.
* تولید شش درصد گوشت قرمز کشور
مدیرکل امور عشایر خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به اهمیت و نقش عشایر در تولید و تامین گوشت مصرفی اشاره و بیان کرد: شش درصد از کل تولید گوشت قرمز ایران توسط عشایر این استان صورت می گیرد.
محمد نبوی افزود: به این ترتبیب گرچه عشایر جمعیت کمی دارند اما در حوزه تولید گوشت قرمز نقشی بزرگ و تعیین کننده ایفا می کنند. سالانه 12 هزار تن گوشت قرمز توسط عشایر خراسان رضوی تولید می شود. این میزان تولید در قالب نگهداری و پرورش 995 هزار واحد دامی صورت می گیرد.
وی حجم تولید سالانه گوشت قرمز را توسط کل عشایر کشور 200 هزار تن اعلام و بیان کرد: بر اساس اعلام مرکز آمار ایران هر نفر عشایر گوشت مصرفی 16 نفر را در ایران تولید می کند.
مدیرکل امور عشایر خراسان رضوی جمعیت عشایر این استان را دو درصد از کل جمعیت روستایی آن اعلام و بیان کرد: خراسان رضوی هفت هزار خانواده عشایری با مجموع جمعیت 35 هزار نفر دارد که شش دهم درصد از کل جمعیت شش میلیون و400 هزار نفری استان را تشکیل می دهند.
وی افزود: جمعیت عشایر خراسان رضوی معادل 3.31 درصد جمعیت عشایر ایران هستند و هر سال 18 درصد اعتبارات سازمان امور عشایری جذب این قشر می شود.
* عشایر و توسعه
معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل امور عشایری خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت:عشایر جمعیت محدودی هستند اما تاثیرگذاری و حجم بالای فعالیتهای آنان بسیار فراوان و تولیدات بالای این جمعیت کم نشانگر عزم سترگ در زنان و مردان عشایری و سختکوشی آنان است.
محمدحسین جعفری افزود: عشایر خراسان رضوی سالانه 42 هزار مترمربع تولیدات صنایع دستی شامل گلیم، جاجیم، تابلوفرش، قالی و قالچیه دارند. حدود 15 درصد مواد لبنی و تولیدات دامی استان نیز در اختیار عشایر است.
وی ادامه داد: یک میلیون و 500 هزار هکتار مراتع خراسان رضوی شامل 22 درصد مراتع استان نیز در اختیار عشایر قرار دارد و 60 درصد مراتع نیز قلمرو رفت و آمد ایلات عشایری است.
معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل امور عشایری خراسان رضوی به فعالیت 10 شرکت تعاونی عشایر و یک اتحادیه عشایری در این استان نیز اشاره و بیان کرد: همه هفت هزار خانوار عشایری خراسان رضوی زیر پوشش خدمات و عضو این شرکتها و اتحادیه هستند. در 13 شهرستان استان نیز دفاتر اداره کل امور عشایر فعال است.
وی افزود: همچنین در حوزه تامین و توزیع علوفه و کنتسانتره و نیز مرمت و اصلاح راه عشایری خدمات متعددی به این قشر ارائه می شود. دو هزار و 400 کیلومتر راه عشایری در خراسان رضوی وجود دارد که همه ساله برای تسهیل ییلاق و قشلاق آنها مرمت می شود.
او گفت: سالانه توزیع 70 هزار مترمکعب آب شرب نیز برای مصرف عشایر در سطح خراسان رضوی صورت می گیرد.
* حدود هفت هزار دانش آموز عشایر
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی هم به خبرنگار ایرنا گفت: ارائه خدمات آموزشی در این بخش با جدیت و در حد امکان صورت می گیرد. سال تحصیلی جاری شش هزار و 760 دانش آموز در 22 منطقه و شهرستان عشایرنشین خراسان رضوی درس می خوانند.
ابوالحسن حقیقی افزود: 220 کلاس درس عشایری در سطح این استان فعال است که 50 کلاس در قالب کانکس چرخدار و ویژه کوچ عشایر ترتیب داده شده اند.
وی ادامه داد: پوشش تحصیلی دانش آموزان عشایری در مقطع ابتدایی 100 درصد و در متوسطه اول نیز همین حدود است. در مقطع متوسطه دوم با توجه به ازدواج دختران و عدم ادامه تحصیل آنان پوشش پایین تر است اما این آمادگی در همه مناطق عشایری وجود دارد که حتی برای یک دانش آموز نیز اعزام معلم و برگزاری کلاس درس صورت گیرد.
* 499 میلیارد ریال تسهیلات
مدیرکل امورعشایر خراسان رضوی نیز گفت: طی نیمه نخست امسال 499 میلیارد ریال انواع تسهیلات به عشایر و شرکتهای تعاونی عشایری در سطح این استان پرداخت شده است. نیمی از این تسهیلات به خانواده های عشایری و نیمی دیگر به شرکتهای تعاونی عشایر با هدف تامین اقلام، علوفه و ارزاق عمومی تعلق گرفت.
نبوی فرد ادامه داد: 64 میلیارد ریال از این میزان تسهیلات مربوط به پدیده خشکسالی به صورت قرض الحسنه و مدت پنج ساله به حساب دامداران عشایری و شرکتهای تعاونی واریز شده است.
وی افزود: همچنین 220 میلیارد ریال از محل صندوق توسعه ملی با سود 10 درصد برای مدت یک سال به عشایر در سطح خراسان رضوی پرداخت شده است. 215 میلیارد ریال از 'سامانه کارا' نیز جهت توسعه اشتغال روستایی و عشایری به حساب عشایر و شرکتهای تعاونی در خراسان رضوی واریز شد.
او گفت: از محل درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده نیز امسال 10 میلیارد و 320 میلیون ریال با همکاری استانداری خراسان رضوی و فرمانداریهای استان به حساب عشایری در جهت اجرای طرحهای عمرانی واریز شده است.
وی هدف اصلی از ارائه تسهیلات به عشایر را رفع مشکل تامین علوفه دام، ارتزاق و جلوگیری از مهاجرت آنان به شهرها ذکر و بیان کرد: درصد انحراف تسهیلات پرداختی به عشایر در خراسان رضوی صفر است و همه اعتبارات در زمینه های مورد نظر هزینه می شود.
او همچنین گفت: عزم عشایر بر اثرگذاری و نقش آفرینی در اقتصاد و تولید کشور است لذا با حمایت از آنان تلاش می شود تا این جایگاه و نقش مفید همچنان تداوم یابد.
7496/1858
انتهای پیام گرچه هم اینک 1.5 درصد از کل جمعیت ایران را عشایر تشکیل می دهند اما همین قشر تولید 25 درصد مواد پروتئینی به ویژه گوشت قرمز و محصولات لبنی، حدود 40 درصد صنایع دستی و 28 درصد دام سبک کشور را در اختیار دارند.
ساختار جامعه عشایری مبتنی بر ایل و عشیره است و بر خلاف پیدایش تمامی پدیده های نوظهور در دنیای مدرن، همچنان این ساختار بکر پابرجا مانده و مهمتر از آن فرهنگ اصیل کار و کوشش در این ساختار است.
در این میان عشایر خراسان رضوی به عنوان یکی از استانهای دارای مرز مشترک با دو کشور، از اهمیت و حساسیت فراوانی برخوردار است. عشایر این استان در قالب 35 طایفه با دارا بودن 990 هزار راس دام و تولید سالانه 17 هزار تن فراورده های دامی شامل شیر، روغن، پشم، کرک و کود حیوانی و 41 هزار و 800 مترمربع صنایع دستی شامل گلیم، قالیچه، فرش و تابلو فرش نقش بسزایی در اقتصاد خراسان رضوی دارند.
* تولید شش درصد گوشت قرمز کشور
مدیرکل امور عشایر خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به اهمیت و نقش عشایر در تولید و تامین گوشت مصرفی اشاره و بیان کرد: شش درصد از کل تولید گوشت قرمز ایران توسط عشایر این استان صورت می گیرد.
محمد نبوی افزود: به این ترتبیب گرچه عشایر جمعیت کمی دارند اما در حوزه تولید گوشت قرمز نقشی بزرگ و تعیین کننده ایفا می کنند. سالانه 12 هزار تن گوشت قرمز توسط عشایر خراسان رضوی تولید می شود. این میزان تولید در قالب نگهداری و پرورش 995 هزار واحد دامی صورت می گیرد.
وی حجم تولید سالانه گوشت قرمز را توسط کل عشایر کشور 200 هزار تن اعلام و بیان کرد: بر اساس اعلام مرکز آمار ایران هر نفر عشایر گوشت مصرفی 16 نفر را در ایران تولید می کند.
مدیرکل امور عشایر خراسان رضوی جمعیت عشایر این استان را دو درصد از کل جمعیت روستایی آن اعلام و بیان کرد: خراسان رضوی هفت هزار خانواده عشایری با مجموع جمعیت 35 هزار نفر دارد که شش دهم درصد از کل جمعیت شش میلیون و400 هزار نفری استان را تشکیل می دهند.
وی افزود: جمعیت عشایر خراسان رضوی معادل 3.31 درصد جمعیت عشایر ایران هستند و هر سال 18 درصد اعتبارات سازمان امور عشایری جذب این قشر می شود.
* عشایر و توسعه
معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل امور عشایری خراسان رضوی نیز به خبرنگار ایرنا گفت:عشایر جمعیت محدودی هستند اما تاثیرگذاری و حجم بالای فعالیتهای آنان بسیار فراوان و تولیدات بالای این جمعیت کم نشانگر عزم سترگ در زنان و مردان عشایری و سختکوشی آنان است.
محمدحسین جعفری افزود: عشایر خراسان رضوی سالانه 42 هزار مترمربع تولیدات صنایع دستی شامل گلیم، جاجیم، تابلوفرش، قالی و قالچیه دارند. حدود 15 درصد مواد لبنی و تولیدات دامی استان نیز در اختیار عشایر است.
وی ادامه داد: یک میلیون و 500 هزار هکتار مراتع خراسان رضوی شامل 22 درصد مراتع استان نیز در اختیار عشایر قرار دارد و 60 درصد مراتع نیز قلمرو رفت و آمد ایلات عشایری است.
معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل امور عشایری خراسان رضوی به فعالیت 10 شرکت تعاونی عشایر و یک اتحادیه عشایری در این استان نیز اشاره و بیان کرد: همه هفت هزار خانوار عشایری خراسان رضوی زیر پوشش خدمات و عضو این شرکتها و اتحادیه هستند. در 13 شهرستان استان نیز دفاتر اداره کل امور عشایر فعال است.
وی افزود: همچنین در حوزه تامین و توزیع علوفه و کنتسانتره و نیز مرمت و اصلاح راه عشایری خدمات متعددی به این قشر ارائه می شود. دو هزار و 400 کیلومتر راه عشایری در خراسان رضوی وجود دارد که همه ساله برای تسهیل ییلاق و قشلاق آنها مرمت می شود.
او گفت: سالانه توزیع 70 هزار مترمکعب آب شرب نیز برای مصرف عشایر در سطح خراسان رضوی صورت می گیرد.
* حدود هفت هزار دانش آموز عشایر
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی هم به خبرنگار ایرنا گفت: ارائه خدمات آموزشی در این بخش با جدیت و در حد امکان صورت می گیرد. سال تحصیلی جاری شش هزار و 760 دانش آموز در 22 منطقه و شهرستان عشایرنشین خراسان رضوی درس می خوانند.
ابوالحسن حقیقی افزود: 220 کلاس درس عشایری در سطح این استان فعال است که 50 کلاس در قالب کانکس چرخدار و ویژه کوچ عشایر ترتیب داده شده اند.
وی ادامه داد: پوشش تحصیلی دانش آموزان عشایری در مقطع ابتدایی 100 درصد و در متوسطه اول نیز همین حدود است. در مقطع متوسطه دوم با توجه به ازدواج دختران و عدم ادامه تحصیل آنان پوشش پایین تر است اما این آمادگی در همه مناطق عشایری وجود دارد که حتی برای یک دانش آموز نیز اعزام معلم و برگزاری کلاس درس صورت گیرد.
* 499 میلیارد ریال تسهیلات
مدیرکل امورعشایر خراسان رضوی نیز گفت: طی نیمه نخست امسال 499 میلیارد ریال انواع تسهیلات به عشایر و شرکتهای تعاونی عشایری در سطح این استان پرداخت شده است. نیمی از این تسهیلات به خانواده های عشایری و نیمی دیگر به شرکتهای تعاونی عشایر با هدف تامین اقلام، علوفه و ارزاق عمومی تعلق گرفت.
نبوی فرد ادامه داد: 64 میلیارد ریال از این میزان تسهیلات مربوط به پدیده خشکسالی به صورت قرض الحسنه و مدت پنج ساله به حساب دامداران عشایری و شرکتهای تعاونی واریز شده است.
وی افزود: همچنین 220 میلیارد ریال از محل صندوق توسعه ملی با سود 10 درصد برای مدت یک سال به عشایر در سطح خراسان رضوی پرداخت شده است. 215 میلیارد ریال از 'سامانه کارا' نیز جهت توسعه اشتغال روستایی و عشایری به حساب عشایر و شرکتهای تعاونی در خراسان رضوی واریز شد.
او گفت: از محل درآمدهای مالیات بر ارزش افزوده نیز امسال 10 میلیارد و 320 میلیون ریال با همکاری استانداری خراسان رضوی و فرمانداریهای استان به حساب عشایری در جهت اجرای طرحهای عمرانی واریز شده است.
وی هدف اصلی از ارائه تسهیلات به عشایر را رفع مشکل تامین علوفه دام، ارتزاق و جلوگیری از مهاجرت آنان به شهرها ذکر و بیان کرد: درصد انحراف تسهیلات پرداختی به عشایر در خراسان رضوی صفر است و همه اعتبارات در زمینه های مورد نظر هزینه می شود.
او همچنین گفت: عزم عشایر بر اثرگذاری و نقش آفرینی در اقتصاد و تولید کشور است لذا با حمایت از آنان تلاش می شود تا این جایگاه و نقش مفید همچنان تداوم یابد.
7496/1858
کپی شد
