در ماه رمضان تا زمانی که مجاز به خوردن و آشامیدن هستیم می‌توانیم در حد ظرفیتمان از خوردنی‌ها و نوشیدنی‌هایی برای تامین و ذخیره آب در بدنمان استفاده کنیم، اما سوال اینجاست اگر در ساعات روزه‌داری دچار عطش و حرارت بدن شدیم، از چه اقدامات و روش‌هایی می‌توانیم کمک بگیریم؟
به گزارش جی پلاس، دکتر ناصر رضایی‌پور، متخصص طب ایرانی می‌گوید: راه‌ها و روش‌های زیادی برای کمک به رفع عطش در ساعات روزه‌داری وجود دارد. بوییدن سیب گلاب، خیار، لیمو و گلاب، اسپری‌کردن گلاب خنک در فضای اتاق و شست‌وشوی سر و گردن و سینه با آب خنک آغشته به گلاب، تنفس هوا و نسیم خنک، حرارت زاید قلب را کاهش می‌دهند.
وی می‌افزاید: خواب روزانه حدود یک ساعت که بهتر است پیش از ظهر باشد و نه نزدیک غروب آفتاب (در جای تاریک با هوای خنک و بوهای خنک)، همچنین توقف کمتر در آفتاب و کاهش فعالیت‌های جسمی و درگیری‌های فکری بویژه در محیط‌های گرم نیز به کاهش عطش روزه‌داران در روزهای گرم سال کمک می‌کند. از سوی دیگر، استفاده کمتر از رنگ‌های گرم و پوشیدن لباس‌هایی با رنگ‌های روشن و طبیعت خنک، پرهیز از بوها و عطرهای گرم و مالیدن روغن بادام یا بنفشه به بدن، شکم، گونه‌ها، پیشانی و پشت گوش، از نخستین گام‌ها برای کاهش عطش در ساعات روزه‌داری است.
در مواجهه با عطش شدید چه باید کرد؟
به گفته دکتر رضایی‌پور کسانی که طی ساعات روزه‌داری، دچار تشنگی شدید و کاهش رطوبت بدن می‌شوند، می‌توانند با مصرف ماءالشعیر طبی به جای آب و چای، در سحر و ساعات پس از افطار عوارض ناخواسته احتمالی را کاهش دهند.
این متخصص تصریح می‌کند در رمضان‌های تابستانه قطع مصرف نوشیدنی‌ها و خوراک‌های تری‌بخش و خنکی‌بخش در کنار رویارویی با گرمای خورشید و عوامل گرم‌کننده دیگر مانند فعالیت‌های بدنی موجب کاهش رطوبت بدن و غلبه گرمی و خشکی بر قلب و کبد و معده میشود و فرد دچار تشنگی زیاد میشود. این وضعیت موجب خشکی پوست و مزاج، مشکلات روحی، عدم تمرکز، افکار بد، کم خوابی و بدخوابی، عصبانیت، تحریک‌پذیری و بی‌قراری بویژه در افراد گرم و خشک مزاج میشود.
چه غذاهایی به رفع تشنگی کمک می‌کند؟
علاوه بر مایعات، غذاهایی هم هستند که می‌توان با مصرف یا پرهیز از آنها با تشنگی زیاد در زمان روزه‌داری مقابله کرد. دکتر رضایی‌پور اظهار می‌کند می‌توان در وعده‌های سحر و افطار با خوردن خورش‌های همراه با آلو، تمرهندی و زرشک، پرهیز از غذاهای عطش‌آور چون بادنجان، کشک، ماکارونی، ماهی، انواع کنسروها و خوراکی‌های چرب، اجتناب از خوردن میوه‌های گرمسیری چون موز و انبه، مصرف کمتر شیرینی‌های قنادی چون زولبیا و بامیه یا پشمک از ایجاد تشنگی زیاد در طول روز پیشگیری کرد.
این متخصص طب سنتی می‌افزاید باید توجه کنیم که تشنگی الزاما با نوشیدن آب برطرف نمی‌شود و مصرف تری‌بخش‌هایی چون کاهو، خیار بوته‌ای بدون پوست و نمک، خاکشیر، جو و همچنین مصرف شربت‌های سرکه شیره، سکنجبین، شربت آبلیمو، شربت بیدمشک با گلاب، آب آلو، زرشک، نوشیدن عرق کاسنی به تنهایی یا همراه با یک قاشق چایخوری تخم خرفه به تأمین رطوبت مورد نیاز بدن کمک می‌کند.
یک توصیه خوشمزه برای رفع تشنگی کاذب این است که دو ساعت پس از افطار فالوده هندوانه با سکنجبین یا عرق کاهو و تخم خرفه یا فالوده خیار با سکنجبین میل کنید.
تخم خرفه،کاهنده عطش مفرط
دکتر الهام قدمی یزدی، متخصص طب سنتی در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید برای کمک به رفع عطش در ماه مبارک رمضان پیشنهاد میشود در شربتی که در تهیه آن خاکشیر، عرق کاسنی، عرق شاه‌تره و کمی شکر به کار رفته، از تخم خرفه نیز استفاده کنید. با افزودن مقدار کمی از تخم خرفه به نوشیدنی فوق، می‌توان از ایجاد عطش مفرط پیشگیری کرد.
این متخصص می‌افزاید بهترین خوردنی که مصرف آن برای جلوگیری از تشنگی در وعده سحر توصیه میشود، تخم خرفه خیسانده شده در دوغ است. به این روش که تخم خرفه کوبیده را در ظرفی بریزید و روی آن کمی دوغ بریزید تا خشک شود. این عمل را سه تا هفت بار تکرار کنید تا تخم خرفه آماده مصرف شود. این ترکیب در طولانی‌مدت از بروز تشنگی جلوگیری خواهد کرد.
تشنگی ناشی از عطش قلبی چیست؟
برخی تشنگی‌ها ناشی از عطش قلبی هستند که به علت تنفس در هوای گرم و برخی عوامل روحی ایجاد می‌شوند. دکتر رضایی‌پور ضمن اشاره به این موضوع می‌گوید این تشنگی‌ها معمولا با نوشیدن آب خنک چندان برطرف نمی‌شوند و تنها با قرار گرفتن در محیط خنک و به‌کام‌کشیدن هوای خنک رفع می‌شوند؛ ضمن این که از دیگر روش‌های کاهش این نوع عطش، بوییدن خیار رنده شده و لیمو و گلاب است.
در وعده سحر هم می‌توان چای نوشید اما...
طبیعت چای، گرم و خشک و بسیار مدر است .این نوشیدنی برای مصرف سحرگاهی چندان مناسب نیست. البته برای کسانی که نفخ و سنگینی معده همراه با زبان باردار سفید و مرطوب دارند، می‌توان توصیه کرد که در ابتدای بیدارشدن برای سحر، یک استکان چای همراه با کمی دارچین یا هل بنوشند، زیرا این کار به پاک‌شدن مواد لزج و چسبیده به سطح مخاط معده کمک می‌کند و موجب بهبود هضم وعده سحری میشود، اما افراد گرم‌مزاج، بهتر است در سحر چای ننوشند یا چای را کم‌رنگ و بدون دارچین و زنجبیل مصرف کنند.
آیا دوغ به رفع تشنگی کمک می‌کند؟
دوغ، اگر چرب، پرنمک و گازدار نباشد، می‌تواند به عنوان یک نوشیدنی مفید حدود نیم تا یک ساعت پس از غذا در ماه رمضان میل شود. برای جلوگیری از بروز اختلال در گوارش غذا بیش از یک لیوان دوغ مصرف نکنید و به هر لیوان از آن یک قاشق مرباخوری پونه یا نعنا خشک بیفزایید. همچنین با توجه به این که سیب و آب سیب، تقویت‌کننده معده و قلب و مغز است، مصرف سحرگاهی سیب یا آب آن موجب میشود فرد در طول روزه‌داری از عطش و التهاب معده، کاهش تمرکز و بی‌حوصلگی دور بماند.
