علیرضا تابش در نشست خبری جشنواره ملی چند رسانه‌ای میراث فرهنگی: مشارکت دهه هشتادی‌ها و دهه نودی‌ها بسیار جالب توجه بود / در «پویش میراث‌بانان کوچک» از کودکان و نوجوانان خواستیم تا فهم خود از میراث فرهنگی را در قالب فیلم و متن برای ما ارسال کنند

جی پلاس؛ طبق گزارش ستاد خبری دومین جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی، در ابتدای این نشست محمدحسین کلهر، مدیر روابط عمومی این جشنواره پس از خوش‌آمد گویی به اهالی رسانه گفت: اولین دوره جشنواره ملی چند رسانه‌ای میراث فرهنگی به میزبانی شهر یزد برگزار شد و در دومین دوره، مهمان استان تاریخی و زیبای قزوین هستیم.

کلهر در ادامه از علیرضا تابش دعوت کرد تا صحبت‌های خود را آغاز کند.

دبیر دومین جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی در بخش ابتدایی صحبت‌های خود گفت: از همراهی و مراقبت‌های اهالی رسانه و خبرنگاران از میراث فرهنگی تشکر می‌کنم. امسال شاهد برگزاری دومین دوره این جشنواره هستیم و بنابراین این رویداد جشنواره‌‌ای نوپا محسوب می‌شود. بهتر این بود که چنین جشنواره‌های از سال‌ها پیش آغاز می‌شد تا در سپهر رسانه‌ای کشور و همچنین منطقه، گنجینه میراث فرهنگی کشور معرفی می‌شد. امیدوارم در این نشست بتوانیم بخشی از برنامه‌های این رویداد ملی را خدمت شما عرضه کنیم. 

او ادامه داد: مقدمات برگزاری دوره دوم این جشنواره، تیرماه امسال با تشکیل شورای سیاست گذاری شروع و به صورت منظم پنج جلسه با حضور علی دارابی قائم مقام وزیر میراث فرهنگی برگزار شد. از همان ابتدا میان مسئولان اجرایی استان قزوین و جشنواره هماهنگی مناسبی وجود داشت. از تابستان امسال تا مهرماه پیش رویدادهایی در شهر قزوین طراحی شد تا بخشی از پیام جشنواره به مردم قزوین منعکس شود. صدا و سیما، حوزه هنری و اداره ارشاد استان قزوین و همچنین نهادهای میراث فرهنگی در این استان با ما کمال همراهی را داشتند. پس از آن تدارکات برگزاری جشنواره در تهران و قزوین پیش بینی شده بود. آقای خزائلی مدیر کل میراث فرهنگی استان قزوین در رایزنی با نهادهای مختلف و صنوف، حامیانی را برای جشنواره جذب کردند و ما هم با بانک شهر به جمع‌بندی نهایی رسیدیم. بانک شهر حامی مالی و روبیکا حامی رسانه‌ای این رویداد است.

تابش افزود: این جشنواره حامیان معنوی دیگری هم دارد که در پوستر، لوگوهای آن‌ها درج شده است. میراث فرهنگی ایران متعلق به یک نهاد نیست. یکی از اهداف این جشنواره، جلب نظر نهادهایی نظیر بانک‌ها و موسسات برای همراهی در فعالیت‌های مرتبط با میراث فرهنگی است. 

تابش در خصوص فرآیند‌ اجرایی این جشنواره گفت: فراخوان این رویداد ملی در تیرماه منتشر شد و تا نیمه مهرما آثار هنرمندان در بخش‌های مختلف دریافت شدند. همکاران ما در دبیرخانه، در پنج بخش رادیو تلویزیون، سینما، هنرهای نمایشی، کتاب و پایان‌نامه و هنرهای رایانه‌ای و… پذیرای هنرمندان و اهالی فرهنگ و هنر بودند. در این مدت حدود ۲۰۰۰ اثر دریافت شد و در این میان، فراوانی استانی را شاهد هستیم.

او تاکید کرد: در دومین دوره دوم این جشنواره، از متولد دهه بیست تا متولدین دهه نود آثاری را ارسال کردند که اتفاقی شگفت‌انگیز است و چهل اثر رسیده به دبیرخانه این جشنواره محصول فعالیت هنری دهه نودی‌ها است. برای ما به عنوان مسئولان اجرایی، مشارکت دهه هشتادی‌ها و دهه نودی‌ها بسیار جالب توجه بود و به همین دلیل، طبق تصویب شورای سیاستگذاری، «پویش میراث‌بانان کوچک» را در فضای مجازی راه‌اندازی کردیم و از کودکان و نوجوانان خواستیم تا فهم خود از میراث فرهنگی را در قالب فیلم و متن برای ما ارسال کنند. وزارت آموزش و پرورش، سازمان صدا و سیما و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از این رویداد و پویش ملی استقبال کردند. امیدوارم از طریق این پویش بتوانیم مشارکت نسل‌نو را در زمینه حفظ و ترویج میراث فرهنگی جلب کنیم. 

دبیر دومین دوره جشنواره ملی چند رسانه‌ای میراث فرهنگی، درباره میزان مشارکت هنرمندان گفت: بالاترین میزان مشارکت در استان‌های تهران، قزوین، اصفهان، خراسان رضوی، گیلان و آذربایجان شرقی بوده است. البته از میان شرکت‌کنندگان در این فراخوان، نهادها و موسسه‌های فرهنگی رسانه‌ای نیز از استان‌ها حاضر بودند.

علیرضا تابش در ادامه گفت: امسال در کنار پنج بخش اصلی جشنواره، بخش جداگانه‌ای با عنوان «جایزه ملی قزوین» را در شورای سیاستگذاری مطرح کردیم که در آن، ۱۱۴ اثر از استان قزوین انتخاب شد. کار هیئت انتخاب از دو هفته پیش آغاز شده و دبیر به همراه اهالی متخصص در رشته‌های گوناگون آثار را انتخاب کردند. امیدواریم تا روز اختتامیه در خصوص برگزیدگان به جمع بندی برسیم. اختتامیه این جشنواره روز ده آذر ماه در شهر تاریخی قزوین برگزار می‌شود. این رویداد از پنج بخش به علاوه جایزه ویژه قزوین تشکیل شده است و به همین دلیل تعداد برگزیدگان زیاد خواهد بود. از این رو، تعدادی از برنده‌های بخش‌های مختلف در روز افتتاحیه معرفی می‌شوند. 

دبیر جشنواره در ادامه گفت:هنرمندان، ناشران، نویسندگان و اهالی فرهنگ و هنر استقبال شایان توجهی از این جشنواره داشتند. در مقررات جشنواره محدودیت‌هایی در نظر گرفته شد از جمله اینکه آثار ارسالی باید از سال ۱۴۰۰ به بعد تولید شده باشند. امسال بخش‌های «هنرهای رایانه‌ای»، «کتاب»، «رسانه‌های دانشگاهی» و «هنرهای نمایشی» به جشنواره اضافه شدند و آثار خوبی نیز در این بخش‌ها دریافت شده است. من و همکارانم در طراحی که انجام دادیم، آثار حاضر در بخش سینما و تلویزیون را در «سینما مهتاب» و طی هفده سانس و سه روز به نمایش درخواهیم آورد.

همچنین در سعدالسلطنه و چهل ستون، آثار حاضر در بخش هنرهای نمایشی عرضه خواهند شد.

تابش در ادامه درباره سایر اهداف این جشنواره گفت: سعی بر این است که مخاطبان جشنواره، در جریان این رویداد قرار بگیرند. بخش ستاد جشنواره شروع به گفت و گو با هنرمندان کرده است. تلاش داریم تا در بخش خبری هنرمندان بتوانند آثار خود را معرفی کنند. پلتفرم «هاشور» بخشی از فیلم‌های جشنواره را به صورت آنلاین برای مخاطبان سراسر کشور پخش خواهد کرد. البته تنها هنرمندانی که مایل هستند، آثار آن‌ها در ایام جشنواره از طریق این پلتفرم نمایش داده می‌شود.

او اظهار داشت: «پویش ملی میراث بانان کوچک» در فضای مجازی، مخاطبان کودک و نوجوان را درگیر می‌کند و بخش های دیگر هم مخاطبان خاص خود را خواهند داشت. امر آموزش و انتقال تجربه در این دوره جدی‌تر شده و در خصوص ثبت نام علاقه مندان به زودی فراخوان ثبت نام اعلام خواهد شد تا دانشجویان و دانش آموزان و خانواده میراث فرهنگی بتوانند از دانش مدرسان استفاده کنند. شعار این دوره از جشنواره میراث در آینه است و پوستر و تندیس این دوره توسط «ابراهیم حقیقی» هنرمند نامدار کشورمان طراحی شده است. در این تندیس از هنر شیشه گری قزوین بهره برده شده و در شهر قزوین از آن رونمایی خواهد شد. این تندیس یکی از زیباترین تندیس‌هایی است که تا کنون طراحی شده و ما در حال ثبت رسمی آن هستیم.

علیرضا تابش در خصوص ویژگی‌های پوستر این جشنواره گفت: طرح پوسته برگرفته از شعار این جشنواره است. رسانه‌ها آینه‌ای در مقابل میراث هستند. هنرمندان نیز می‌توانند ارزش‌های پنهان این گنج و بخشی از هویت ما را بازنمایی کنند. ابراهیم حقیقی در عکاسی از بناهای تاریخی از دریچه آینه، عکاسی پوستر را انجام داد و از این طریق انعکاس میراث در آینه مشاهده می‌شود. امیدوارم این جشنواره صفت آینگی را داشته باشد.

ِتابش در بخش دیگری از سخنان خود گفت: جشنواره در دومین دوره خود برگزار می‌شود تازه و در آغاز این مسیر هستیم. پیش از این نشست، جلسات متعددی با فعالان فرهنگی و رسانه‌ای داشتم که در یکی از آن‌ها میزبان هنرمندان میراث فرهنگی بودم و از آن‌ها بسیار آموختم. آقای خزائلی نیز در شهر قزوین نشستی با هنرمندان داشتند. امیدوارم بتوانیم با همدلی و در کنار یکدیگر جشنواره را برگزار کنیم و رویداد پر رونقی را در شهر قزوین شاهد باشیم. بخشی از این جشنواره به صورت برخط خواهد بود. بنابراین هنرمندان و مردم می‌توانند در آن حضور داشته باشند.

٭٭٭ پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران

بخش انتهایی نشست خبری و مراسم رونمایی از پوستر دومین جشنواره ملی چند رسانه‌ای میراث فرهنگی، به پرسش و پاسخ علیرضا تابش، دبیر جشنواره و علیرضا خزائلی، مدیرکل میراث فرهنگی استان قزوین با خبرنگاران اختصاص داشت.

علیرضا خزائلی در پاسخ به پرسشی درباره فرسوده خطاب کردن بافت‌های تاریخی گفت: اگر در جلسه‌ای فردی بافت تاریخی را فرسوده خطاب کند، او را راهنمایی می‌کنیم و اگر این موضوع را نپذیرفت جلسه را ترک می‌کنیم. بافت تاریخی هویت مستقل و سازنده‌ای دارد. این موضوع در شهر قزوین محل مناقشات فراوانی بوده است و در سفر سال گذشته آقای ضرغامی، این مسئله کاملا تبیین شد. کاهش و تخریب بافت‌های تاریخی به هیچ عنوان در سیاست این وزارتخانه جایی ندارد و متخلفین بنابر قانون مجازات می‌شوند. امیدوارم بتوانیم در استان قزوین میزبان خوبی باشیم و چشمان تیز بین اهالی رسانه و قلم آزاد و تخصصی آن‌ها به ما در انجام وظیفه کمک می‌کند.

در ادامه نشست علیرضا تابش، دبیر جشنواره در خصوص اینکه آیا دورنمایی برای اضافه شدن بخش بین‌الملل به جشنواره وجود دارد یا خیر؟ گفت: این جشنواره یک اتفاق ملی است و در جلساتی که تاکنون داشته‌ایم، به بعد بین‌الملل نیز فکر کردیم و به این نتیجه رسیدیم که بهتر است تا ابتدا جشنواره رونق گرفته و از آن نگهداری شود تا بتوان بخش بین‌الملل را اضافه کرد. نگهداری و حفظ چنین رویدادهای نوپایی مسئله است و تمام جشنواره‌های بین‌المللی، ابتدا تداوم پیدا کرده‌اند. امسال هم پیشنهاداتی برای حضور کشورهای حوزه تمدنی ایران، کشورهای همسایه و عضو اکو را داشتیم. اما از آنجایی که تعداد بخش‌ها در بعد ملی زیاد است، چنین فرصتی وجود ندارد. میراث فرهنگی این ظرفیت را دارد که جشنواره مربوط به آن بخش بین‌المللی نیز داشته باشد و در دوره سوم جشنواره می‌شود به این مسئله بیشتر فکر کرد. یکی از کارهایی که پیگیری خواهیم کرد این است که تا جایی که اعتبار سازمانی و پیوند فرهنگی به ما اجازه می‌دهد، بخشی از آثار برگزیده جشنواره را در خارج از کشور نمایش دهیم و معرفی کنیم. در تعامل با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی این مسئله مورد توجه قرار گرفته است. یکی از اهداف ما در این جشنواره، معرفی میراث فرهنگی به مردم داخلی و خارجی است و این رویداد می‌تواند سکوی معرفی تولیدات مربوط به حوزه چند رسانه‌ای باشد..

تابش در خصوص بخش‌های کتاب و پایان‌نامه‌های دانشجویی نیز به خبرنگاران گفت: این دو بخش نوپا هستند و برای اولین بار به جشنواره اضافه شده‌اند. نویسندگان و ناشران خوبی در این بخش حضور دارند که باعث شده کار داوری آثار سخت شود. ما در تعامل با پژوهشگاه میراث فرهنگی تلاش کردیم تا این این پایان‌نامه‌ها به پژوهشگاه میراث فزهنگی معرفی شوند و مجالی در قالب نشست‌ها در این جشنواره داشته باشیم تا صاحبان آثار بتوانند کارهای خود را معرفی کنند.

علیرضا تابش در خصوص بخش‌های رادیو و تلویزیون نیز گفت: استقبال بسیار زیادی از این بخش‌ها شده است. در بخش پادکست ۶۸، در بخش ترکیبی۴۰، در بخش مستند رادیویی ۷۹ و در بخش نمایش رادیویی ۳۴ اثر به جشنواره راه یافتند که این نشان می‌دهد ظرفیت رادیو و تلویزیون ایران و همچنین مشارکت بخش خصوصی مانند پادکست‌ها سهم بسیار خوبی در تولید محتوای مرتبط با میراث فرهنگی دارند. همچنین ۴ اثر از پلتفرم‌ها و سکوهای نمایش خانگی در این جشنواره حاضر هستند. در بخش سیما و تلویزیون آثار مستند در صدر آثار دریافتی است و این یعنی مستندهای سینمایی ظرف خوبی برای نمایش اقتدار هویتی و معرفی جاذبه‌های گردشگری به شمار می‌روند.  

دبیر جشنواره در پاسخ به پرسشی درباره کارگاه‌های طراحی شده نیز گفت: تلاش کردیم در بخش کارگاه‌ها، شخصیت‌هایی که در حوزه رادیو و تلویزیون تجربه و حرف نو دارند در پنل‌های تخصصی به عنوان مدرس حاضر باشند. از شبکه سراسری در تلویزیون این جشنواره پخش زنده می‌شود و همچنین شبکه میراث آریا نیز برنامه‌ها را پوشش می‌دهد. هاشور و روبیکا نیز برای پخش اختتامیه و افتتاحیه به ما کمک می‌کنند.

تابش درباره فرهنگ سازی مسائل مرتبط با میراث فرهنگی برای کودکان و نوجوانان نیز گفت: بخشی از سواد و حساسیت را باید از دوران کودکی و نوجوانی به بچه‌ها منتقل کرد.‌ در پویشی که طراحی کردیم به میراث ناملموس و ملموس اشاره داریم. این فرآیندی است که در سنین کودکی و نوجوانی و در رسانه‌ها باید آموزش داده شود.

تابش افزود: سه استان برای میزبانی جشنواره سال آینده اعلام آمادگی کرده‌اند. برگزاری در استان‌های مختلف باعث توسعه فرهنگی و معرفی جاذبه‌ها می‌شود. اما از طرفی فرأیند انتقال تجربه به استان تازه‌ای که به عنوان میزبان انتخاب می‌شود دشوار است. مسئولان قزوین علاقه دارند این جشنواره را در استان خود ادامه دهند که این خبر ارزشمندی است. مسئولان استان آذربایجان شرقی و منطقه ارس پیگیر هستند و استان لرستان و سیستان و بلوچستان هم به میزبانی تمایل دارند. باید ظرفیت این استان‌ها برای نمایش، اقامت و پذیرایی سنجیده شود. امیدواریم در همین ماه، میزبان سال آینده مشخص شده تا تجربه‌ها منتقل شود. وزارتخانه میراث فرهنگی، شورای فیلم دارد و طرح‌ها و ایده‌ها  در آنجا بررسی می‌شوند. سینما امکانات بسیاری برای معرفی میراث فرهنگی دارد. در تلویزیون و در تعامل با مجموعه میراث فرهنگی، مستندهای خوبی در حال تولید است. 

علیرضا تابش در خصوص پویش «میراث بانان کوچک» نیز گفت: جشنواره مسئولیت ایرانی بودن را به ما متذکر می‌شود. باید ایران را از کودکی و نوجوانی شناخت و پویش میراث‌بانان کوچک در پی تحقق این ایده است. افسانه‌ها، تاریخ ایران، بازی‌های محلی، صنایع دستی و… در این طرح مورد توجه هستند. بناهای تاریخی حس تعلق خاطر برای ما ایجاد می‌کنند اما در این بخش به حوزه‌های مختلف میراث توجه می‌شود. بخش میراث ناملموس را باید از دوره کودکی و نوجوانی به بچه‌ها آموخت. در تعامل با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، قضاوت و داوری این آثار را خواهیم داشت. بچه‌ها مخاطبان جدی برنامه‌های ما هستند. کارگاهی را با همکاری پژوهشکده مردم شناسی میراث فرهنگی با عنوان «ایران را بشناسیم» طراحی کردیم که مختص کودکان است. 

تابش در پایان سخنان خود گفت: دبیر جشنواره نیاز دارد تا با هنرمندان مختلف گفت و گو کند و بر همین اساس نشست‌های هم‌اندیشی مختلفی صورت گرفت. در این راستا آقای خزائلی در قزوین نیز نشست‌های مختلفی با جامعه فرهنگی، هنری و رسانه‌ای برگزار کردند.

در پایان این نشست، پوستر دومین جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی اثر ابراهیم حقیقی رونمایی شد.