سرنوشت آثار تاریخی «هنگ سوار» چه می شود؟/ زنجیره انسانی خرم آبادی ها برای جلوگیری از تخریب یک مجموعه تاریخی/ شهردار خرم آباد: تخریب ها متوقف شد/ میراث فرهنگی: بخشی از اماکن واجد ارزش قبلا تخریب شدند+ فیلم و عکس

گروه اجتماعی جی پلاس: «هرچه که می خواستند را تخریب کردند» این جمله شهردار خرم آباد در گفت و گو با خبرنگار جماران است که آخرین وضعیت ماجرای اراضی و ابنیه موسوم به «هنگ سوار» خرم آباد را تشریح می کند.

ماجرا از مصوبه شورای عالی شهرسازی در دولت نهم آغاز شد. بنابراین مصوبه تمام اماکن و اراضی نظامی و پادگان ها باید از شهرها خارج شوند. پادگان صفر هفت خرم آباد یا همان «هنگ سوار» سابق در دوران پهلوی اول نیز که در مرکز شهر خرم آباد بنا شده بود مشمول این مصوبه شناخته و باید از شهر خرم آباد خارج می شد. 

بنا بر گفته مسئولین فعلی لرستان درروزهای اخیر، «در این مجموعه 11 بنای تاریخی به جا مانده اوایل قرن چهاردهم شمسی و چند هکتار فضای سبز وجود دارد که همگی در دهه نود در فهرست آثار میراث ملی ثبت شده اند» اما این درحالی است مدیر اداره میراث فرهنگی و گردشگری خرم آباد به خبرنگار جماران میگوید: تعداد حداقل 4 تا 5 بنای دیگر در این مجموعه واجد ارزش بودند که متاسفانه به طور کامل و به صورت شبانه تخریب شده اند.»

با خروج پادگان صفر 7 خرم آباد، زمزمه های متفاوتی درباره کاربری این مجموعه که 15 هکتار وسعت دارد، شنیده می شد تا اینکه در اوایل خردادماه سال جاری یک واحد صنفی مشاور املاکی در اطلاعیه ای از آزاد شدن زمین های این پادگان و امکان فروش آن به افراد خبر داد.

پس از انتشار این اطلاعیه افکار عمومی و رسانه های محلی به موضوع واگذاری زمین های هنگ سوار به اشخاص واکنش نشان دادند. انتقادات از نحوه مدیریت این مجموعه تاریخی به جایی رسید که محمودوند نماینده فعلی خرم آباد در مجلس شورای اسلامی گفت جلوی واگذاری زمین ها را خواهیم گرفت. 

امیر خوشکنار فرمانده لشکر 84 پیاده لرستان نیز در یک نشست خبری به آنچه در رسانه ها مطرح می شد پاسخ داد و ضمن تکذیب فروش زمین های این مجموعه از طریق بنگاه های مشاور املاک، گفت: ارتش 23 هزار واحد مسکونی برای کارکنان خود لازم داشته است که برای پرداخت مطالبات پیمانکاران، زمین‌های متعددی به عنوان زمین معین و پشتیبان و تهاتری برای بخش مسکن در نظر گرفته شده است، یکی از این اراضی در خرم آباد است و اراضی در دیگر شهرهای کشور هم در نظر گرفته شده است.  با توجه به پیشرفت فیزیکی واحدهایی که احداث می‌شود و طلبی که پیمانکاران دارند براساس قیمت کارشناسی که کارشناسان خبره و مسلط در امور مهندسی و حقوقی کارشناسی می‌کنند که معمولاً هیئت‌های سه نفره از نیروی زمینی، ارتش و کارشناس محلی هستند و زمین‌ها را قیمت گذاری می‌کنند؛ در نهایت از اراضی به پیمانکار واگذار می‌شود و از طلب او کسر می‌شود.

وی در ادامه گفته است: ما زمین خود را نفروخته ایم بلکه بابت بدهی به پیمانکار سازنده منازل مسکونی کارکنان تهاتر کرده‌ایم؛ ایشان مالک این اراضی است و می‌تواند بفروشد یا بسازد.

امیر خوشکنار همچنین از واگذاری 7 هکتار از زمین های پادگان به شهرداری خرم آباد خبر داد و افزود: قسمت محدودی از پادگان به عنوان مسکونی و تجاری در نظر گرفته شده است. ۲۱۲ واحد مسکونی و تجاری در این قسمت در نظر گرفته شده است که ۱۵۸ واحد مسکونی و ۵۴ قطعه هم به صورت تجاری است.

 

درخواست نماینده ولی فقیه در لرستان: ازتبدیل شدن پادگان به برج های ساختمانی جلوگیری شود

ماجرای واگذاری پادگان صفر هفت پس از نشست خبری فرمانده لشکر 84  ختم نشد تا جایی که نماینده ولی‌فقیه در این استان در خطبه‌های نماز جمعه ۲۰ خرداد ۱۴۰۱ با بیان اینکه ارتش جمهوری اسلامی و لشکر ۸۴ لرستان خود را فدایی ملت می‌داند و مردم هم خود را فدایی ارتش می‌دانند، گفت: از این رو ایجاب می‌کند که مسئولان استانی شرایطی را فراهم کنند تا معوض پادگان ۰۷ ارتش جمهوری اسلامی پرداخته شود و این مکان فرهنگی به عنوان یک میراث ارزشمند برای استان باقی بماند و از تبدیل شدن به برج‌های ساختمانی خودداری شود.»

 

عزاداری سنتی خرم آبادی ها برروی خرابه های برخی دیوارهای هنگ سوار

 

علی رغم وعده های مکرر فرهاد زیویار استاندار لرستان مبنی بر جلوگیری از روند واگذاری پادگان، به گفته شهردار خرم آباد هرچه خواستند از دیواره ها تخریب کردند» که مواردی از این دست منجر به بروز واکنش هایی از سوی فعالان اجتماعی و هنری خرم آباد در محل تخریب شد. 

گروهی از هنرمندان و اعضای انجمن موسیقی لرستان بر روی بخش تخریب شدهاقدام به  چَمَری نوازی که در مراسمات عزای لرها نواخته می شود، کردند. 

 

از سوی دیگر فعالان اجتماعی این شهر در اطراف دیوار باقی مانده این مجموعه زنجیره انسانی تشکیل دادند تا از تخریب آن جلوگیری کنند.

 

حالا نگرانی ها درباره سرنوشت اراضی و ابنیه تاریخی هنگ سوار بیش از پیش افزایش یافته است. منتقدین واگذاری میگویند درسال های گذشته تجربه های مشابهی در خرم آباد رخ داده است و این مجموعه تنها امید مردم این شهر برای داشتن یک مرکز گردشگری در قلب شهر است.

در همین خصوص با سعید فتوحی شهردار خرم آباد به گفت و گو پرداخته ایم. او می گوید: فعلا کار متوقف شده است و پیگیر هستیم تا بتوانیم کاری به نفع مردم صورت بگیرد. 

وی با بیان اینکه طرف مساله ارتش است نه پیمانکار، گفت: میراث فرهنگی نباید بیکار بنشیند و پای کار بیاید. هنوز میراث فرهنگی فعال نشده است. 

وی درباره وضعیت تخریب ها در این مجموعه نیز گفت: در خصوص دیوار هرچه میخواستند تخریب کردند و دیواری باقی نمانده است اما اماکن داخل مجموعه تخریب نشده است که باید سازمان میراث فرهنگی بیاید و آنها را تحویل بگیرد. میراث متولی اینکار است و باید یک کاری بکند. 

فتوحی در پایان گفت: من به خاطر شهرم حاضرم هرکاری بکنم و در ازای این زمین ها هر اقدامی لازم است انجام دهم.

 

میراث فرهنگی خرم آباد: اعتباری برای تملک بناهای تاریخی این مجموعه منحصربه فرد را نداریم

اسدی رییس اداره میراث فرهنگی و گردشگری خرم آباد در گفت و گو با خبرنگار جماران، میگوید: درسال 1394  بدون اینکه مالک متوجه باشد این یک مجموعه تاریخی است، تصمیم گرفت کل مجموعه را تخریب و تسطیح و آن را در یک مزایده واگذار کند. در آن زمان میراث فرهنگی توانست وارد پادگان شود و همان موقع 11 بنا و محوطه ی پیرامونی آنها در این پادگان میراثی شناخته و طی یک نامه اضطراری ثبت ملی شدند. 

وی افزود: بعد از گذشت چندسال، در سال گذشته بنا بر همان سایت پلان میراثی که مشخص شد، تصمیم گرفتند با احداث یک خیابان 16 متری پیاده محور، پادگان را به دو نیم تقسیم کرده که 8 هکتار در شرق و 7 هکتار در غرب قرار می گرفت. در قسمت شرقی پادگان به وسیله شهرداری تمام بناهایی که در ان وجود داشت به جز 11 بنای میراثی را تخریب و برای آن قسمتی که میراثی نبود طرح تفکیکی تعریف کرد. در ماه گذشته گفتند همه چیز مشخص شده و میخواهند حصار را بردارند. 

وی با بیان اینکه در گذشته جلساتی برگزار شد که این بناها به مالکیت میراث فرهنگی در بیاید، بیان کرد: ارتش مصرانه گفت میراث ابتدا باید آن را به قیمت روز بخرد و تملک کند سپس وارد مسائل مرمت شود. ماهم اعتباری برای امور جاری نداریم که بخواهیم چنین کاری بکنیم لذا ما اعلام کردیم نمی توانیم با وضعیت کمبود نیرو، حفاظت و حراست از این مجموعه ها را بر عهده بگیریم. در نتیجه قرار شد تا دو سال حفاظت و حراست از این بناها بر عهده شهرداری خرم آباد قرار بگیرد. هم چنین در این طرح تفکیکی قرار بود تعدادی واحد ساختمانی و تجاری هم به شهرداری واگذار شود.

اسدی در پاسخ به این سوال که آیا میراث فرهنگی از جزییات این توافقات اطلاع داشته یا خیر گفت: ما در آن سال ها به سختی و با مشکلات فراوان توانستیم وارد پادگان شویم تا بخش میراثی آن را حفظ کنیم چرا که اصلا ما را راه نمی دادند. حقیقت این است که بخش هایی از بخش میراثی را هم تخریب کردند و چیزی حدود 80 درصد که شامل 11 بنا و میدان مشق بود، حفظ شد.

وی در تشریح جزییات تخریب بخشی از بناهای تاریخی این مجموعه گفت: چون کسی نمی توانست وارد پادگان شود و مطالعات مستندی داشته باشد، در همان زمان کوتاهی که اجازه ورود به سازمان میراث فرهنگی داده شد، به صورت عجله ای کار شکل گرفت و متاسفانه فقط 11 بنا توانست در شورای عالی شهرسازی مصوبه میراثی بگیرد. بعدها من شخصا ورود کردم 14 بنا واجد ارزش ثبت تشخیص داده شد که میتوانست بیشتر باشد اما چون به مصوبه سایت پلان شورای عالی شهرسازی استناد میشد آن بناها را شهرداری به صورت شبانه تخریب کرد. البته در پی این تخریب ما شکایتی ثبت کرده ایم و جز این چاره ای نداشتیم.

مدیر میراث فرهنگی و گردشگری خرم آباد با بیان اینکه این مجموعه به لحاظ ارزش گردشگری در خرم آباد کم نظیر است، گفت: در جلسات اعتنایی به پیشنهادات میراث فرهنگی مبنی بر راه اندازی یک مجموعه چندمنظوره توسط مالک و درآمدزایی از طریق آن نمیشد، چون میخواستند از طریق این زمین ها بدهی های خود را بپردازند. این مجموعه چنان با ارزش است که نظیر آن در خرم آباد کم است و فقط مجموعه باغ گلستان در اطراف قلعه فلک الافلاک چنین پتانسیل مشابهی دارا است لذا این مجموعه اگر مالک آن یا شهرداری بخواهد می تواند به یک ظرفیت بی همتایی تبدیل شود چون تقریبا آخرین بازمانده بافت شهری است که میتوان در ان همه کاری در حوزه گردشگری انجام داد. 

وی در پایان گفت: ای کاش در گذشته موضوع پادگان رسانه ای می شد تا مجموعه ای پربار تر باقی بماند. اما حالا در این طرح حتی اطراف بافت میراثی، ساخت و ساز تعریف کرده اند که ما در صدد هستیم لااقل حریم محوطه میراثی را مشخص کنیم تا با برج سازی و اماکن تجاری در اطراف آن یک فاجعه دیگر را ایجاد نکنند.

به گزارش جماران، با بالا گرفتن حساسیت ها در اینن خصوص خرم آباد و ورد مقامات محلی به این موضوع، نماینده خرم آباد در مجلس شورای اسلامی طی تذکری به رییس جمهور خواهان توقف واگذاری مجموعه هنگ سوار شده است. محمودوند در متن تذکر خود نوشته است: «دولت محترم سیزدهم در این یک سال نه‌تنها هیچ کمکی به این ظرفیت نکرده بلکه با بی‌تفاوتی و بی‌برنامگی مسئولان امر به‌ویژه در وزارتخانه‌های میراث فرهنگی، کشور و راه و شهرسازی اثر تاریخی «هنگ سوار یا همان پادگان ۰۷» واقع در شهرستان خرم‌آباد به فروش رسیده و در حال واگذاری به یک شخص است‌.

مستدعی است راسا و شخصا به این موضوع ورود کنید و مانع این خطای نابخشودنی شوید و با حمایت همه‌جانبه خود بستر لازم برای تبدیل این بنای تاریخی به یک مکان گردشگری را فراهم آورید.»