مقام رفیع حضرت ابوالفضل(س) در گفتار معصومان(ع)

به گزارش خبرنگار جی پلاس، چهارم شعبان المعظم، سالروز ولادت باسعادت حضرت اباالفضل العباس علیه السلام است. آن حضرت نزد چهارده معصوم علیهم السلام از جایگاه ویژه ای برخوردار بودند که این موضوع در گفتارشان عیان است. 

1. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم

در یکی از رؤیاهای صادقه آمده است که پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم به عباس علیه السلام فرمودند:

«خداوند، چشمت را روشن گرداند! تو باب الحوائج هستی! از هر که خواستی، شفاعت کن!»(۱)

2. امام علی علیه السلام

حضرت علی علیه السلام در شأن فرزندشان حضرت ابوالفضل علیه السلام، در آن هنگام که در بستر شهادت بودند و او را طلبیدند و به سینه اش چسباندند و فرمودند:

«به زودی در روز قیامت، چشمم به وسیله وجود تو روشن می گردد!»(۲)

3. حضرت زهرا علیها السلام

پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم به علی علیه السلام می فرمایند: به حضرت زهرا علیها السلام بگو؛ برای شفاعت و نجات امّت چه داری؟ حضرت علی علیه السلام بعد از ابلاغ این پیام به حضرت زهرا علیها السلام چنین پاسخ می شنوند:

«ای امیرمؤمنان! دو دست بریده پسرم عباس علیه السلام برای ما در مورد مقام شفاعت، کافی است.»(۳)

4. امام حسین علیه السلام

امام حسین علیه السلام در شأن حضرت عباس علیه السلام گفتارهای متعدّدی دارند که ما از میان آنها به یک گفتار اشاره می کنیم:

در عصر تاسوعا، امام حسین علیه السلام به ابوالفضل علیه السلام فرمودند:

«برادرم! جانم به قربانت! سوار بر اسب شو و نزد دشمن برو و از آنها بپرس برای چه به اینجا آمده اند...»(۴)

در این عبارت، امام حسین علیه السلام با عالی ترین تعبیر؛ یعنی «فدایت شوم»، محبّت خود را به حضرت عباس علیه السلام ابراز می دارند و با چنین گفتاری، که بیانگر اوج عظمت مقام حضرت عباس علیه السلام است، ایشان را می ستایند.

5. امام سجّاد علیه السلام

امام سجّاد علیه السلام وقتی که روز سیزدهم محرّم، همراه بنی اسد برای دفن پیکرهای مطهّر شهیدان به کربلا آمدند و در کنار بدن بی دست عمویشان حضرت ابوالفضل علیه السلام قرار گرفتند، خود را به روی پیکر مطهّر آن حضرت انداختند و در حالی که ایشان را می بوسیدند، فرمودند:

«ای ماه بنی هاشم! بعد از تو، خاک بر سر دنیا!»(۵)

6. امام صادق علیه السلام

فرازهای مهمّی از زیارت نامه حضرت عباس علیه السلام از زبان امام صادق علیه السلام نقل شده است که ما در اینجا به فراز آخر آن اشاره می کنیم:

«اَشهَدُ اَنَّکَ لَمْ تَهِنْ وَ لَمْ تَنکُل وَ اَنَّکَ مَضَیْتَ عَلی بصیرةٍ مِنْ اَمْرِکَ، مُقتَدِیاً بِالصّالِحینَ وَ مُتَّبِعاً لِلنّبیّین؛ گواهی می دهم که تو ای عباس! در امر دینت هیچ گونه سستی نکردی و در برابر دشمن از مقاومت، باز نایستادی و به راستی با کمال بصیرت و آگاهی از دنیا رفتی، در حالی که اقتدا به صالحان نمودی و از پیامبران پیروی کردی.»(۶)

7. امام هادی علیه السلام

در فرازی از زیارت نامه امام هادی علیه السلام، از زبان آن حضرت خطاب هایی با این مضامین به حضرت عباس علیه السلام آمده است:

السّلام علی اَبِی الفضلِ العباس ابنِ امیرالمؤمنین...؛ سلام بر ابوالفضل العباس پسر امیرمؤمنان علیه السلام:

آنکه با کمال مواسات، ایثار و برادری، جانش را نثار برادرش حسین علیه السلام کرد.

آنکه دنیا را وسیله آخرت قرار داد.

آنکه خود را فداکارانه فدای برادر نمود.

آنکه نگهبان دین و سپاه حسین علیه السلام بود.

آنکه تلاشش بسیار برای آب رسانی به سوی لب تشنگان بود.

آنکه دو دستش در راه خداوند متعال قطع شد.(۷)- (۸)

8. امام زمان علیه السلام

در اینجا بسیار تناسب دارد تعبیر جالب امام عصر علیه السلام از مقام ارجمند حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام را که در قالب کرامتی از کرامات ایشان وارد شده، بیان کنیم.

حضرت آیت الله مرعشی نجفی قدس سره فرمود: یکی از علمای نجف اشرف که مدّتی به قم آمده بود، برای من نقل کرد: برای رفع مشکلی که داشتم، به مسجد مقدّس جمکران رفتم. درد دلم را در عالم معنا به حضرت ولی عصر - عجّل الله تعالی فرجه الشّریف - عرض کردم و از او خواستم که وساطت کرده، از درگاه خدا شفاعت کند تا مشکل من حل شود. برای این منظور، به طور مکرّر به مسجد جمکران رفتم؛ ولی نتیجه ای نگرفتم تا اینکه روزی در آن مسجد در هنگام نماز، دلم شکست و خطاب به امام زمان علیه السلام عرض کردم:

مولاجان! آیا جایز است که در محضر شما باشم و به دیگری متوسّل شوم؟ شما امام من هستید! آیا زشت نیست با وجود امام، حتی به علمدار کربلا قمربنی هاشم علیه السلام متوسّل شوم و او را نزد خدا شفیع قرار دهم؟

از شدّت ناراحتی بین خواب و بیداری بودم؛ ناگهان با چهره نورانی قطب عالم امکان حضرت حجّت - عجّل الله تعالی فرجه الشّریف - رو به رو شدم. بی درنگ سلام کردم. حضرت جواب سلامم را داد و فرمود:

«نه تنها زشت نیست و ناراحت نمی شوم که به علمدار کربلا متوسّل شوی؛ بلکه شما را راهنمایی نیز می کنم که هنگام توسّل به علمدار کربلا چه بگویی؟! هنگامی که برای روای حاجت به آن حضرت متوسّل شدی، بگو: یا اباالغوث ادرکنی؛ ای پدر پناه دهندگان! به فریادم برس و به من پناه ده!»(۹)

پی نوشتها

۱. برای آگاهی از ماجرای مشروح این موضوع، ر.ک: معالی السّبطین، ج 1، ص 453 و پرچمدار نینوا، ص 225 - 223.

۲. معالی السّبطین، ج 1، ص 454.

۳. همان، ص 452.

۴. ترجمه ارشاد شیخ مفید، ج 2، ص 92.

۵. معالی السّبطین، ج 2، ص 69.

۶. کامل الزّیارة، ص 258؛ مفاتیح الجنان، ص 771؛ بحارالانوار، ج 10، ص 277.

۷. بحارالانوار، ج 45، ص 66.

۸. تذکّر: 1. برخی از القاب حضرت عباس(ع) از این فرازها گرفته شده است و در شأن ایشان آمده است. 2. با توجّه به تاریخ این واقعه که در سال 252 ق. و در عصر امامت امام هادی(ع) رخ داده، فهمیده می شود که منظور از زیارت ناحیه، ناحیه امام هادی(ع) است.

۹. چهره درخشان قمربنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس(ع)، ج 1، ص 419؛ پرچمدار نینوا، ص 55 و 56؛ کرامات باب الحوائج حضرت ابوالفضل(ع)، ص 45 و 46.

برگرفته از مطلبی از پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم انسانی