یکی از مهم‌ترین کتابهای حوزه مطالعات اینترنت در ایران منتشر شد

جی پلاس؛ انتشارات همشهری کتاب «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» نوشته محققان دانشگاه آکسفورد را با ترجمه عباس رضایی ثمرین، روزنامه‌نگار و رسول صفرآهنگ پژوهشگر علوم سیاسی، منتشر کرد. 

این کتاب که در سال ۲۰۱۹ در قالب یک پروژه تحقیقاتی فراملیتی در موسسه تحقیقات اینترنت دانشگاه آکسفورد نوشته شده، به یکی از مهم‌ترین مسائل مبتلابه جامعه امروز یعنی دستکاری واقعیت در شبکه‌های اجتماعی از طریق به کارگیری فرایندهای اتوماتیک و حسابهای جعلی می‌پردازد. 

در این پروژه، محققانی از کشورهای مختلف، روند دستکاری در رسانه‌های اجتماعی را در ۹ کشور مختلف بررسی کرده و مقاله‌های مجزایی را درباره هر یک از کشورها نوشته‌اند. در هر یک از این مقالات، فضای کلی رسانه‌های اجتماعی، گروه‌های ذی‌نفع و فعال، جریان‌سازی‌های دروغین و نهایتا تاثیر این جریان‌سازی‌ها در رویدادهای سیاسی و اجتماعی کشورهای هدف مطالعه به دقت بررسی شده است. 

روسیه، اوکراین، کانادا، لهستان، تایوان، برزیل، آلمان، آمریکا و چین کشورهایی هستند که در این کتاب، روند «پروپاگاندای رایانشی» در آنها از طریق پایش فضای رسانه‌های اجتماعی و بررسی رویدادهای خاص سیاسی و اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است. 

پروپاگاندای رایانشی اصطلاحی است که در این کتاب دستکاری افکار عمومی در بستر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را توضیح می‌دهد. این نوع پروپاگاندا به عنوان یک روش ارتباطی، به استفاده از الگوریتم‌ها، فرایندهای اتوماتیک و عوامل انسانی برای مدیریت فضای کلی رسانه‌های اجتماعی یا توزیع اطلاعات گمراه‌کننده از طریق این پلتفرم‌ها اطلاق می‌شود. به عنوان بخشی از این فرایند، نرم‌افزارهای خودکار مثل روبات‌ها به منظور دستکاری افکار عمومی در طیف متنوعی از  پلتفرم‌ها و شبکه‌های درون اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نرم‌افزارها با شرکت در گفت‌وگوهای آنلاین یا پاسخ دادن به کاربران دیگر، در حقیقت رفتار کاربران واقعی را تقلید می‌کنند. با این روش از آن‌ها در رسانه‌های اجتماعی به منظور تقویت یا سرکوب پیام‌های سیاسی خاص استفاده می‌شود.

در این کتاب که یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در حوزه مطالعات رسانه‌های اجتماعی در جهان به شمار می‌آید ، روند مداخلات قدرت‌های داخلی و خارجی از طریق پروپاگاندای رایانشی در رویدادهای سیاسی مهمی همچون انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا، انقلاب یورومیدانِ اوکراین، پرونده فساد دولتی بزرگ در برزیل موسوم به «فساد کارواش» و موارد متعدد دیگر مورد کاوش و بررسی قرار گرفته است. 

سرپرست نویسندگان کتاب دستکاری در رسانه‌های اجتماعی، «ساموئل سی.وولی» و «فیلیپ ان.هاوارد« از محققان برجسته حوزه مطالعات اینترنت و هوش مصنوعی  هستند  که پیش از این مقالات و کتاب‌های متعددی را در این زمینه منتشر کرده‌اند. مترجمان این کتاب نیز عباس رضایی ثمرین، روزنامه‌نگار و پژوهشگر رسانه و رسول صفرآهنگ، پژوهشگر علوم سیاسی هستند. رضایی ثمرین پیش از این دو کتاب « چگونه با خبرنگاران مصاحبه کنیم» و «ارتباطات بحران در رسانه‌های اجتماعی» را نیز ترجمه کرده که از سوی انتشارات ثانیه به چاپ رسیده است. 

کتاب «دستکاری در رسانه‌های اجتماعی» را انتشارات همشهری در ۳۶۶ صفحه، شمارگان ۳۰۰ نسخه و با قیمت ۷۵ هزار تومان، روانه پیشخوان کتاب‌فروشی‌ها کرده است.