شریعتمدار استرآبادی؛ مرجع پیشتاز مبارزه با روسها

به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی محمد جعفر شریعتمدار استرآبادی اختصاص دارد.

زندگینامه محمدجعفر شریعتمدار استرآبادی

محمّد جعفر بن سیف‌الدین استرآبادی تهرانی (۱۱۹۵ یا ۱۱۹۸ق ـ ۱۲۶۳ق) معروف به شریعتمدار، عالم شیعی از شاگردان صاحب ریاض، بحرالعلوم و وحید بهبهانی و از پیشگامان مبارزه علیه روس‌هاست. او دارای تألیفات متعدد در موضوعات مختلف بود. مدفن او در نجف اشرف است.

اطلاعات فردی

نام کامل محمّد جعفر بن سیف الدین استرآبادی تهرانی

لقب شریعتمدار

تاریخ تولد ۶ رمضان (۱۱۹۵ یا ۱۱۹۸ ق)

زادگاه استرآباد

تاریخ وفات ۱۰ صفر سال ۱۲۶۳ق

محل دفن نجف

اطلاعات علمی

استادان صاحب ریاض، بحرالعلوم و وحید بهبهانی

شاگردان میرزا احمد تنکابنی،‌ سید نصرالله استرآبادی،‌ میرزا محمد اندرمانی، ملا محمد جعفر نوری

تألیفات «لب اللباب»، «دلائل المرام فی تفسیر آیات الاحکام»، «آب حیات»، «نخبة الزائر»، «موائد العوائد» و...

فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی

سیاسی از پیشگامان مبارز علیه روس‌ها

اجتماعی مرجعیت دینی مردم تهران

زندگی‌نامه

محمدجعفر شریعتمدار فرزند سیف‌الدین در ۶ رمضان (بین سال‌های ۱۱۹۵ تا ۱۱۹۸ ق) روستای نوکنده از توابع استرآباد، شهری ما بین ساری و گرگان در استان مازندران زاده شد[۱] و در شب جمعه ۱۰ صفر سال ۱۲۶۳ق در تهران‌ درگذشت و پیکرش بنا به گفته آقا بزرگ به نجف اشرف منتقل و در مکانی که خود از پیش معین کرده بود، به خاک سپرده شد.[۲][۳]

همسر و فرزندان

همسر شریعتمدار، دختر محمدعلی خان بود که موقوفات زیادی در کربلا داشت.[۴] وی صاحب دو فرزند شد:

شیخ محمدحسن استرآبادی از عالمان عصر خویش و صاحب تألیفاتی نظیر مظاهر الآثار و اساس الاحکام فی شرح شرایع الاسلام.

شیخ علی استرآبادی صاحب آثاری چون: البرد الیمانی فی الفاظ المعانی، غایة الآمال فی علم الرجال.[۵][۶]

فعالیت‌های علمی

اساتید

سید علی طباطبایی حائری، صاحب ریاض المسائل

محمدباقر وحید بهبهانی

سید مهدی بحرالعلوم

مقدس کاظمی

محقق قمی.[۷]

شاگردان

میرزا احمد تنکابنی،‌

سید نصرالله استرآبادی،‌

میرزا محمد اندرمانی،

ملا محمد جعفر نوری.[۸]

آثار

ملا مهدی نراقی، او را فردی کثیر التألیف معرفی کرده است. شریعتمدار آثار مختلفی درباره فقه، اصول، کلام، فلسفه، تاریخ، علوم قران و حدیث، اخلاق، علم نجوم، رجال و درایه دارد.[۹] از او اشعاری نیز به جای مانده که نشان از ذوق وی در این حوزه دارد.[۱۰]

فعالیت‌های اجتماعی سیاسی

استرآبادی در دفاع از دین و جهاد علیه مخالفان پیش‌قدم بود. او در سال ۱۲۴۱ق با سید محمد طباطبایی معروف به سید مجاهد برای جهاد با قوای متجاوز روس راهی شد و چون از جنگ با روس‌ها بازگشت عازم حج شد و از طریق نجف بازگشته در کربلا رحل اقامت افکند تا اینکه در سال ۱۲۴۶ق برخی از خاندان او با بیماری طاعون از دنیا رفتند و وی پس از دو سال اقامت در کربلا به ایران بازگشت و بعد از اقامت در شهرهای مختلفی چون کرمانشاه، تهران و استرآباد به زیارت امام رضا(ع) رفت. پس از بازگشت محمد شاه قاجار از نبرد هرات و دیدارش با استرآبادی از او برای مراجعت دوباره به تهران دعوت کرد که مورد قبول استرآبادی قرار گرفت و در تهران، مرجعیت دینی را به عهده گرفت و ملقب به شریعتمدار شد.[۱۱]

پانویس

۱. استرآبادی، البراهین القاطعة، ۱۳۸۲ش، ج ۱، ص ۲۸.

۲. خوانساری، روضات الجنات، ج ۲، ص۲۰۷ - ۲۰۹.

۳. استرآبادی، البراهین القاطعة، ۱۳۸۲ش، ج ۱، ص۲۸.

۴. حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۴ش، ج ۱، ص۸۵.

۵. آقابزرگ، مصفی المقال، ص۱۳۶.

۶. استرآبادی، البراهین القاطعة، ۱۳۸۲ش، ج ۱، ص ۳۰.

۷. استرآبادی، البراهین القاطعة، ۱۳۸۲ش، ج ۱، ص ۲۹.

۸. حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۴ش، ج ۱، ص ۹۱.

۹. حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۴ش، ج ۱، ص۸۸ - ۹۰؛ خوانساری، روضات الجنات، ج ۲، ص۲۰۷ - ۲۰۹؛ استرآبادی، البراهین القاطعة، ۱۳۸۲ش، ج ۱، ص۳۴ - ۳۹؛ آقابزرگ تهرانی، مجلدات الذریعة.

۱۰. حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۴ش، ج ۱، ص۸۸ و ۹۱.

۱۱. حبیب‌آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۴ش، ج ۱، ص۸۵ و ۸۶.

منابع

استرآبادی، محمد جعفر، البراهین القاطعه، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۸۲ش.

خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، قم، اسماعیلیان.

حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم الآثار، اصفهان، نفایس مخطوطات اصفهان، ۱۳۶۴ش.

تهرانی، آقابزرگ، مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال، تهران، عترت.

تهرانی، آقابزرگ، الذریعة، بیروت،‌ دار الاضواء.