نصرالله فلسفی، مترجم، مورخ و نویسنده معاصر ایرانی است که در سال ۱۲۸۰ در تهران متولد شد. وی به ترجمه آثار فرانسه همت گماشت. او که سال ها از ایران هجرت کرده بود، سال ۶۰ به کشور بازگشت و در دوم خرداد ماه سال ۶۰ رحلت کرد.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه و ادب این مرز و بوم و کسانی که کارنامه پر افتخار ادبی شان مایه مباهات سرزمین ایران است، در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های شاخص عرصه ادبیات را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی نصرالله فلسفی، نویسنده و مترجم ایرانی اختصاص دارد.
نصرالله فلسفی (۱۲۸۰–۱۳۶۰ خورشیدی) تاریخ‌نگار، نویسنده و مترجم معاصر ایرانی است.
اطلاعات فردی
نصرالله فلسفی
زاده ۹ آذر ۱۲۸۰ تهران
درگذشته ۲ خرداد ۱۳۶۰ تهران
آرامگاه حضرت عبدالعظیم
زمینه کاری محقق، مورخ، مترجم
پدر و مادر نصرالله خان مستوفی سوادکوهی
در همین رابطه بخوانید:
حسن احمدی گیوی کیست؟/علت تاخیر ۴۰ ساله چاپ کتابش چه بود؟/او شاگرد کدام اساتید برجسته بود؟
زندگینامه نصرالله فلسفی
نصرالله فلسفی فرزند میرزا نصرالله خان سوادکوهی مستوفی (از مستوفیان دربار قاجار) در ۹ آذر ۱۲۸۰ در تهران زاده شد. تحصیلات مقدماتی را در مدرسه های اقدسیه و آلیانس و دارالفنون فرا گرفت و در وزارت پست و تلگراف مشغول به خدمت شد. فلسفی از جوانی به ترجمهٔ آثار ادبی علاقه نشان داد و در ابتدا چند داستان کوتاه از موریس لُبلان را در روزنامهٔ مرد آزاد به صورت پاورقی به چاپ رساند. طولی نکشید که به لحاظ دقت و رعایت امانت در ترجمه، در شمار بهترین مترجمان زبان فرانسه عصر خود شناخته شد.[۱] وی در سال ۱۳۰۷ چند ماهی در وزارت دادگستری به خدمت پرداخت، سپس به وزارت فرهنگ منتقل شد. از سال ۱۳۰۷ در دارالفنون، دانشسرای عالی و مدارس متوسطه تهران به تدریس تاریخ و جغرافیا و علوم ادبی پرداخت و با تأسیس دانشگاه تهران به عنوان استاد به تدریس تاریخ پیش از اسلام در دانشکده ادبیات مشغول شد.
نصرالله فلسفی از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۰ در سمت رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا و اسپانیا مشغول خدمت بود تا سرانجام در سال ۱۳۴۳ به درخواست خودش بازنشسته شد و در اروپا ساکن شد. وی هم چنین مدتی نیز استاد مدعو در دانشگاه استراسبورگ فرانسه بود.
نصرالله فلسفی علاوه بر نویسندگی و ترجمهٔ کتاب های بسیار، مقالات تحقیقی دربارهٔ تاریخ و ادبیات ایران در نشریات به چاپ رساند. مقالات تحقیقی او دربارهٔ تاریخ و ادبیات ایران در نشریه هایی چون تعلیم و تربیت، مهر، سخن، شفق سرخ، اتحاد، یغما، وحید، مجلهٔ دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، نشریه کتابخانه ملی، تبریز و وحید به چاپ رسیده است. فعالیت های روزنامه نگاری او در طی چهار دهه شامل مدیریت چندین مجله در دوره های مختلف بود که از آن جمله است: کفالت مجله پست و تلگراف (فقط سه شماره ۱۳۰۴)، مجله ایران (نشریه کلوپ بین‌المللی ایران برای تمبر و مجموعه های دیگر از ۱۳۰۱ تا ۱۳۱۱)، مجله تعلیم و تربیت (وابسته به وزارت معارف، ۱۳۱۳–۱۳۱۴)، مجلهٔ مهر (از ۱۳۱۲ به مدت چهار سال)، مدیریت و سردبیری مجله هفتگی امید (از ۱۳۲۲ به مدت سه سال)، و مجلهٔ ایرانیکا به زبان ایتالیایی (در دورهٔ رایزنی فرهنگی در ایتالیا).
نصرالله فلسفی در دوم خرداد ۱۳۶۰، یک ماه پس از ورود به ایران، زندگی را بدرود گفت و در شهر ری در شاه عبدالعظیم (س) به خاک سپرده شد.
کتاب‌شناسی آثار
تألیف
تاریخ اروپا در قرن نوزدهم و بیستم، ۱۳۰۹
تاریخ روابط اروپا و ایران در دوران صفوی، ۱۳۱۶
تاریخ ایران پیش از اسلام، ۱۳۱۷
تاریخ ایران بعد از اسلام، ۱۳۱۷
جنگ چالدران، ۱۳۳۲
تاریخ عمومی جهان در قرن های هفدهم تا بیستم میلادی
تاریخ عمومی در قرن معاصر
تاریخ غزنویان
تاریخ و جغرافیا (دوازده جلد، برای تدریس در دبیرستان ها، با مشارکت علی‌اصغر شمیم)
زندگانی شاه عباس اول (در پنج جلد)، ۱۳۴۲–۱۳۶۴ (معروف‌ترین اثر اوست و بارها تجدید چاپ شده)
ترجمه
تاریخ انقلاب روسیه، ۱۳۰۲
سرگذشت ورتر، گوته، ۱۳۰۵
تاریخچهٔ سلطنت قباد و ظهور مزدک، کریستین سن (با مشارکت احمد بیرشک)، ۱۳۰۶
جغرافیای ممالک بزرگ دنیا، ۱۳۱۶
تاریخ تمدن روم و یونان، فوستل دوکولانژ، ۱۳۱۹
ترجمهٔ تاریخ تمدن قدیم، فوستل دوکولانژ، ۱۳۰۹
تهران قدیم ویژگی، فوستل دوکولانژ، ۱۳۰۹
داستان های کوتاه از نویسندگان بزرگ، ۱۳۳۳
منتخب اشعار ویکتور هوگو، ۱۳۳۵
فرهنگ فلسفی ولتر، ۱۳۳۷
اشعار منتخب شاعران رمانتیک فرانسه، ۱۳۴۱
منابع
کمالی، محمدجواد، تاریخ ترجمه ادبی از فرانسه به فارسی، انتشارات سخن گستر و معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، ۱۳۹۲، ص ۲۰۷
