۴۵ هزار تومان سال ۸۹ کجا، ۴۵ هزار تومان سال ۱۴۰۰ کجا؟! بسیاری از کارگران و فرودستان با انتقاد از تقلیل ارزش یارانه‌های پرداختی می‌گویند: طی سالها، سوبسید کالاهای اساسی برداشته شد و تورم، افسارگسیخته به پیش تاخت حالا همه کالاها و ضروریات زندگی به شدت گران شده‌اند اما یارانه پرداختی کفاف خرید نان خالی را نمی‌دهد!
جی پلاس، پرداخت یارانه‌های نقدی از اواخر دهه ۸۰ شمسی و با اجرای قانون «هدفمندسازی یارانه ها» در دستور کار دولت‌ها قرار گرفت. ابتدا فقط یک یارانه نقدی ۴۵ هزار تومانی بود که تقریباً به همه شهروندان پرداخت می‌شد اما در سالهای بعدتر، از گستره شمول آن کاسته و چندین یارانه دیگر به آن اضافه شد.
ایلنا نوشت؛ در سال ۹۹، به دلیل بروز بحران کرونا، دولت یارانه ۱۰۰ هزارتومانی کرونا را به برخی گروه‌ها پرداخت کرد که به نظر می‌رسد پرونده پرداخت این یارانه بسته شده و دیگر قرار نیست در سال جدید، یارانه کرونا به حساب مشمولان واریز شود مگر اینکه ابلاغیه و دستور جدیدی صادر و شروع پرداخت این یارانه از سر گرفته شود.
کدام یارانه واریز می‌شود؟
اما سوال اینجاست که کارگران در سال ۱۴۰۰ کدام یارانه‌ها را خواهند گرفت؛ اولین یارانه، یارانه معیشتی است که از سال ۹۸، دهم هر ماه به حساب مشمولان واریز می‌شود. به نظر می‌رسد امروز دهم فروردین، این یارانه به حساب افراد واجد شرایط واریز خواهد شد.
مبلغ این یارانه برای خانوارهای یک نفره ۵۵ هزار تومان، دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، چهار نفره ۱۷۲ هزار تومان و خانوارهای پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان است.
دومین یارانه، یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی است که از سال ۸۹ پرداخت آن شروع شده است. این یارانه معمولاً بیستم هر ماه به حساب خانواده‌های مشمول واریز می‌شود و به نظر می‌رسد در فروردین ۱۴۰۰ نیز در بیستمین روز، این واریزی صورت بگیرد. این یارانه به ازای هر فرد از خانوار به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.
سرنوشت نامعلوم یارانه‌های دیگر
به نظر می‌رسد به جز یارانه کرونا، پرداخت یارانه نقدی و یارانه معیشتی در سال جدید ادامه داشته باشد. هرچند پیشتر نمایندگان مجلس و دولت، از یارانه‌های دیگری مانند یارانه تامین کالاهای اساسی یا همان کوپن الکترونیک برای خرید اقلام غذایی صحبت کرده بودند اما حالا با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی که قرار بود صرف تامین کالاهای اساسی خانوارها شود دیگر چشم اندازی برای پرداخت یارانه تامین کالاهای اساسی وجود ندارد و به نظر می‌رسد این طرح قرار نیست در سال ۱۴۰۰ اجرایی شود.
البته همه چیز به نحوه هزینه کرد دولت از محل قانون بودجه بستگی دارد اما اگر ارز ارزان برای تامین کالاهای اساسی در کار نباشد، نمی‌توان کالاهای اساسی را در یک شبکه توزیع نظارت شده به قیمت ارزان و یارانه‌ای به دست مصرف کننده رساند و بنابراین کالابرگ الکترونیک دیگر نمی‌تواند کاربرد داشته باشد.
این در حالیست که به دلیل موج‌های تورمی و کاهش شدید ارزش پول ملی، قدرت خرید و ارزش یارانه‌های پرداختی به شدت تنزل یافته است. ۴۵ هزار تومان سال ۸۹ کجا، ۴۵ هزار تومان سال ۱۴۰۰ کجا؟! بسیاری از کارگران و فرودستان با انتقاد از تقلیل ارزش یارانه‌های پرداختی می‌گویند: طی سالها، سوبسید کالاهای اساسی برداشته شد و تورم، افسارگسیخته به پیش تاخت حالا همه کالاها و ضروریات زندگی به شدت گران شده‌اند اما یارانه پرداختی کفاف خرید نان خالی را نمی‌دهد!
بنابراین یا باید قدرت خرید دستمزد مزدبگیران و فرودستان افزایش یابد یا اینکه در مبلغ یارانه‌های واریزی به حساب مردم به خصوص دهک‌های فرودستِ یک تا چهار، تجدیدنظر شود. این یارانه‌ها طبق یک سنت عرفی چندساله پرداخت می‌شود اما ظاهراً دیگر هیچ تاثیری در زندگی و معیشت مردم ندارند.
یارانه کارایی ندارد!
یک کارگر خباز استان آذربایجان غربی در این رابطه می‌گوید: این مبالغ را به حساب مردم برای خالی نماندن عریضه واریز می‌کنند وگرنه با ۴۵ هزار تومان چکار می‌توان کرد؟ فرض کنید یارانه معیشتی هم به یک خانواده دو نفره تعلق بگیرد؛ بازهم مجموع یارانه‌های این خانواده کمتر از ۲۰۰ هزار تومان است یعنی شاید بتوانند با آن یک کیلو گوشت و یک کیلو تخم مرغ بخرند، همین!
این کارگر با بیان اینکه در سالهای ابتدای واریز یارانه نقدی، کارگران بیکارشده‌ای بودند که با همین یارانه دریافتی کرایه خانه می‌پرداختند؛ می‌گوید: حالا در دورافتاده‌ترین شهرستانها، کرایه خانه بیش از یک میلیون تومان است؛ مردم با ۱۰۰ یا ۲۰۰ هزار تومان یارانه نقدی، یک دهم کرایه خانه را نمی‌توانند بپردازند. پس بهتر است به جای پرداخت یارانه، قیمت کالاهای اساسی مورد نیاز مردم را کنترل کنند و این کالاها را با قیمت ارزان به دست مصرف کنندگان کم درآمد از جمله کارگران و بازنشستگان برسانند.
پرداخت یارانه، باری از دوش مردم برنمی دارد اما دولت در ارتباط با آن تبلیغات بسیار می‌کند این در حالیست که ریشه حل مشکلات معیشتی مردم در جای دیگر است، در کنترل تورم و افزایش عادلانه دستمزد، در کنار ایجاد فرصت‌های شغلی شایسته برای همه جوانان جویای کار. هیچ کس با یارانه نمی‌تواند زندگی کند که هیچ، هیچ کس با یارانه نمی‌تواند حتی یک دهم هزینه‌های زندگی را تامین کند!
